ქრისტეს კრება, "სამარის (ჰადესის) კარიბჭენი" და მემკვიდრეობის საკითხი

ავაშენებ ჩემს ეკლესიას, და ჯოჯოხეთის ბჭენი ვერ სძლევენ მას (მათე 16:18).

მე თქვენთანა ვარ ქვეყნიერების აღსასრულამდე (მათე 28:20).

 იესოს ეს უბრალო სიტყვები ხშირად ასე ესმით: ქრისტე შექმნის ისეთ ეკლესიას, რომელიც იარსებებს შეუწყვეტლად, ქრისტედან დღევანდელ დღემდე, მის არსებობაში არ იქნება პაუზები, იქნება დიდი, ცნობილი და გავლენიანი, იდომინირებს ყველა დანარჩენზე და მასში იქნება სამოციქულომემკვიდრეობა(მაგალითად მართლმადიდებლები კათოლიკები და სხვა. აცხადებენ, რომ ისინი მალევე შეენაცვლნენ წმინდა პეტრეს და დაიკავეს მისი მდგომარეობა). საკვირველი ახსნაა, თუ იმას გავითვალისწინებთ რომ ამ ორ მუხლში, ამ მტკიცებულებებიდან არცერთი არ არის.

 ქრისტემ პეტრეს უთხრა ეკლესიის შექმნის შესახებ. რაც მოხდა კიდეც, და ამ ეკლესიის წარმატებების შესახებ ჩვენ წიგნ მოციქულთა საქმეებში ვკითხულობთ. მაგრამ ქრისტეს არაფერი უთქვია პეტრესთვის იმის შესახებ, თუ რა მოუვიდოდა ამ ეკლესიას შორეულ მომავალში. ამ საკითხს სხვა ბიბლიური მუხლები ჰფენენ შუქს. მაგალითად, ეკლესიაში მოვიდოდნენ «მძვინვარე მგლები, რომლებიც არ დაინდობენ სამწყსოს» (საქმეების 20:29), ასევე «განდგომილება» და «წარწყმედის ძე, წინააღმდგომი და ყოველივე იმაზე აღზევებული, რაც სახელდებულია ღმერთად თუ სათაყვანებელ არსად» (2 თესალონიკელთა 2:3, 4). სიტუაცია იმდენად გაუარესდებოდა, რომ იესომ ისიც კი იკითხა: «ძე კაცისა, როდესაც მოვა, ჰპოვებს კი რწმენას ამქვეყნად?» (ლუკა 18:8). ეს ნიშნავს, რომ ყველაფერი მთლად კარგად არ იქნებოდა. 

ახლა კი განვიხილოთ  გულისხმობს თუ არა  მათეს 16:18-ში ჩაწერილი სიტყვები ნომინალური ქრისტიანული ეკლესიების  განაცხადს, რომ თითქოსდა პეტრე იყო კლდე, რომელზეც ქრისტიანული კრება უნდა აშენებულიყო?

იესომ თქვა: „გეუბნები: შენა ხარ პეტრე, და მე ამ კლდეზე ავაშენებ ჩემს კრებას, რომელსაც ვერ სძლევს სამარის ჭიშკრები“. იესოსთვის დამახასიათებელი იყო მსგავსი სახის გამოთქმები. მაგალითად, ერთხელ მან თქვა: „დაანგრიეთ ეს ტაძარი და სამ დღეში აღვადგენ მას“. ქრისტიანული სამყაროს ეკლესიების წამრომადგენელთა მსგავსად, იუდეველმა მსმენელებმა იესოს ნათქვამი სიტყვები არასწორად გაიგეს და უთხრეს: „ეს ტაძარი ორმოცდაექვს წელიწადს შენდებოდა და შენ სამ დღეში აღადგენ მას?“ მოციქულმა იოანემ კი მოგვიანებით, თავის სახარებაში ახსნა, რომ ‘ტაძარში იესო თავის სხეულს გულისხმობდა’. (იოანე 2:18—21). მსგავსადვე, როცა იესომ თქვა: „ეს ტაძარი “ და „ამ კლდეზე “,  თავისი თავი იგულისხმა.

 მათეს 16:18-ში, ბერძნულ ხელნაწერში ორი განსხვავებული სიტყვებია გამოყენებული. ამიტომ ბიბლიის უამრავი თარგმანი, გიორგი გამრეკელის თარგმანის ჩათვლით, სიტყვები: პეტროს ითარგმნება  სიტყვით „პეტრე“, ხოლო პეტრა კი სიტყვით „კლდე“.

აქ გამოყენებული ორი განსხვავებული სიტყვები, თავისთავადვე მიუთითებს, რომ იესო არ გულისხმობდა პეტრეს იმად, რომელზეც თავის კრებას ააშენებდა, მითუმეტეს თუ გავითვალისწინებთ იმ ფაქტსაც, რომ პეტროს (ქართ. „პეტრე“) ბერძნულ ენაზე შესრულებული ახალ აღთქმის ხელნაწერებში არის მამრობითი სქესის სიტყვა და პეტრა (ქართ. „კლდე“) კი მდედრობითი სქესის. უდაოა, რომ თუკი იესო გამოთქმაში „ამ კლდეზე“, რომელზეც მისი კრება უნდა აშენებულიყო, პეტრეს იგულისმებდა, მაშინ ბერძნული ახალი აღთქმის დედნისეულ ხელნაწერებში, სიტყვა ‘კლდე’ მდედრობითი სქესის ჩვენებითი ნაცვალსახელი, არ იქნებოდა გამოყენებული პეტრესადმი (მამრობითი სქესისადმი).

ამგვარად, მათეს 16:18-ში, მდედრობითი სქესის ჩვენებითი ნაცვალსახელის გამოყენება,  მიუთითებს იმზე, რომ ახალი აღთქმა განსხვავებას აკეთებს „პეტროს“  (პეტრე) და  „პეტრა“ (კლდე)-ს შორის, ანუ  იმ კლდეს შორის, რომელზეც  იესოს კრება უნდა აშენებულიყო, ანუ სულიერ სხეულში აღდგენილი იესო იყო კლდე, და არა იესოს ერთერთი მიმდევარი. დღეს არსებული სიტყვა-სიტყვითი თანამედროვე თარგმანებიც ადასტურებენ ამას, როცა იესოს ამ სიტყვებს (მათეს 16:18) შემდეგნაირად თარგმნიან:

„შენ ხარ პეტრე [პეტროს, მამრობითი სქესისაა], და მე ამ კლდეზე[პეტრა, მდედრობითი სქესის]  ავაშენებ ჩემს კრებას“.

გარდა ამისა, წმინდა წერილი ნათლად გვანახვებს, რომ პეტრეს არც ქრისტიანული კრებების მეთაურობა დაკისრებია და არც დანარჩენი მოციქულების ხელმძღვანელი ან  მეთაური ყოფილა, და თუკი იქნებოდა ‘მოციქულთა საქმეებში“ აუცილებლად გამოჩნდებოდა.

ნომინალური ქრისტიანული ეკლესიების მიერ გაკეთებულ სხვა განაცხადს — რომ პეტრეს სიკვდილის შემდეგ, ეპისკოპოსებმა დაიკავეს მისი ოფიციალური მდგომარეობა ეკლესიაში — არც  წმინდა წერილი და არც ისტორიული ფაქტები უჭერენ მხარს

მოციქულებს სწორად ესმოდათ მათეს 16:18-ში ჩაწერილი სიტყვები და კლდედ, იესო ქრისტეს მიიჩნევდნენ რომელზედაც აშენდა ღვთის სულიერი სახლი ანუ კრება. როგორც მათეს 16:18-შია ჩაწერილი, იესომ წინასწარ მიანიშნა, რომ ქრისტიანულ „კრებას“ ჩამოაყალიბებდა. პეტრეს და პავლეს სწორად ესმოდათ  რომ სიტყვებში: „მე ამ კლდეზე ავაშენებ ჩემს კრებას“ —  კლდე,  პეტრე კი არა,  თავად იესო იყო.
თავად პეტრე იესო ქრისტეს მიიჩნევდა იმ კლდედ (პეტრა), რომელზეც კრება დაშენდებოდა (1პტ. 2:4—8). 
 პეტრე აგრეთვე წერდა, რომ ქრისტიანული კრების ქვაკუთხედი იესოა და ისინი ვინც ამ კლდეზე შენდებიან, ქრისტეზე აშენებული სულიერი სახლის (კრების) „ცოცხალი ქვები“ იქნებოდნენ. (1 პეტრე 2:4—9; ფსალმუნი 118:22; ესაია 8:14)

უფრო მეტიც, პავლე მოციქულმა კორინთში მცხოვრებ თანაქრისტიანებს მიწერა: „და ყველანი ერთსა და იმავე სულიერ სასმელს სვამდნენ, რადგანაც სვამდნენ სულიერი კლდიდან, თან რომ მიჰყვებოდა მათ; ხოლო ეს კლდე იყო ქრისტე“.(1კრ10:1-4)

გარდა ამისა იესოს ნათქვამი მოციქულებს ისე რომ არ გაუგიათ, თითქოს პეტრე კლდეყოფილიყო, რასაც ის ფაქტი მოწმობს, რომ მოგვიანებით მოციქულებმა კამათი დაიწყეს იმის შესახებ, თუ ვინ იყო მათ შორის უფრო დიდი (მრ. 9:33—35; ლკ. 22:24—26). 
საინტერესოა, თუ იესოს უკვე მინიჭებული ჰქონდა პეტრესთვის განსაკუთრებული უპირატესობა, მაშინ რაღატომ გახდიდნენ მოციქულები ამ საკითხს სადავოს?
ნათელია იესოს პეტრე რომ აერჩია კლდედ, რომელზეც კრება დაშენდებოდა, მოციქულები კამათს აღარ დაიწყებდნენ

დავუფიქრდეთ ასევე კონტექსტს: რაზე საუბრობდნენ პეტრე და იესო? იესომ თავის მოწაფეებს ჰკითხა: „თქვენ თვითონ ვინღა გგონივართ?“. პეტრემ ყოყმანის გარეშე უპასუხა: „შენა ხარ ქრისტე, ძე ცოცხალი ღმრთისა“. იესომ ამ სიტყვებისთვის შეაქო მოციქული და დასძინა, რომ თავის „ეკლესიას“, იგივე კრებას, უფრო მყარ „კლდეზე“ დააფუძნებდა, ანუ მასზე, ვის მიმართაც პეტრემ სულ ახლახან რწმენა გამოავლინა. ასე რომ, იესო „კლდეში“ თავის თავს გულისხმობდა (მათე 16:15—18).

 ბიბლიიდან ნათლად ჩანს, რომ ყველა მოციქული, როგორც საძირკვლის ქვები, თანასწორი იყო. ყველა მათგანი, მათ შორის პეტრე, იესოზე, საძირკვლის ქვაკუთხედზე იყო დაშენებული (ეფ. 2:19—22;გმც. 21:2, 9—14).  და ყველა მოციქული, პეტრეს ჩათვლით, ქრისტიანული კრების ქვაკუთხედად და კლდედ პეტრეს კი არა, იესო ქრისტეს მიიჩნევდა.

საინტერესოა, რა შეხედულება ჰქონდათ ამ საკითხზე „ეკლესიის მამებს“? ყურადღებას შევაჩერებ „ეკლესიის მამებიდან“ ერთ-ერთზე — ავგუსტინეზე, რომელიც კათოლიკური ეკლესიის მიერ წმინდანად შეირაცხა.

ვის მიიჩნევდა ავგუსტინე კლდედ? პეტრეს თუ იესოს?

«მღვდლად მსახურების დროს აგრეთვე დავწერე წიგნი დონატუსის წერილის საპასუხოდ  — „ ხშირად ვამბობდი, რომ ეკლესია აიგო მასზე, ვისზეც პეტრემ თქვა: „შენა ხარ ქრისტე, ძე ცოცხალი ღვთისა“. ამგვარად, ამ კლდეზე აშენებული ეკლესიის წარმომადგენელია პეტრე, რომელსაც კლდე ეწოდა და რომელმაც მიიღო „ცათა სასუფევლის გასაღებები“. იესომ პეტრეს უთხრა „შენა ხარ პეტრე“ და არა „შენა ხარ კლდე“. „კლდე იყო ქრისტე“, რაც სიმონმა აღიარა, ისევე როგორც მთელმა ეკლესიამ, და სწორედ ამიტომ ეწოდა მას პეტრე» (ციტატა მოყვანილია წიგნიდან „ეკლესიის მამები“; წიგნი I, გვ.90).

როგორ გავიგოთ სიტყვები იმის შესახებ, რომ ეკლესიას ვერ სძლევენ «ჯოჯოხეთის ბჭენი» (ბერძ. ჰადესი)?

ეს ნიშნავს სიკვდილზე გამარჯვებას. მერთლამიდებლებს და კათოლიკეებს «ჯოჯოხეთის ბჭენი» ფართო გაგებით ესმით, როგორც ჭეშმარიტების ყველა მტერი, თუმცა იესო ყველა მტერზე როდი საუბრობდა, არამედ მხოლოდ ერთზე – ჯოჯოხეთზე, ანუ სიკვდილზე. ადრე ეს მტერი ყველას აკავებდა, ვინც მასში ხვდებოდა, თუმცა ქრისტემ პირველმა დაარღვია მისი კლიტეები, ხოლო შემდეგ კი ამას მისი მოწაფეებიც გააკეთებენ (1 კორინთელთა 15:20–23). 

ახალი აღთქმის ყველაზე უძველეს ბერძნულ ხელნაწერებში, სიტყვა ‘ჰადესი’ რომელიც მათეს 16:18-ში გვხვდება, სულ 10-ჯერ გამოიყენება საყურადღებოა ისიც, რომ ათივე ადგილას  ქრისტიანულ-ბერძნულ წერილებში, ყველგან სადაც სიტყვა ჰადესია გამოყენებული, სიტყვა „სიკვდილი“ახლავს თან. (გამოცხ. 1:18; 6:8; 20:13,14) აშკარაა რომ, ჰადესთან, სიკვდილია ასოცირებული  და არა სიცოცხლე.

ჯოჯოხეთს აღარ აქვს ძალაუფლება ქრისტეს მოწაფეების ეკლესიაზე. «სად არის, სიკვდილო, ნესტარი შენი? სად არის, ჯოჯოხეთო, ძლევა შენი?» – ამბობს პავლე, როდესაც ქრისტეს სიტყვებს იმეორებს მათეს 16:18-დან.

ამრიგად სიტყვები ჰადესის, ანუ „სამარის ჭიშკრები“ ვერ სძლევდა იესოს  მიერ დაფუძნებულ ქრისტიანულ კრებას, რაც ნიშნავს იმას, რომ არ  დარჩებოდა  ჰადესის, ანუ სამარის „ჭიშკრები“ სამარადჟამოდ  დახურული იესოს მიმდევრებისთვის და არ  დაიტოვებდა ‘ჰადესის მიწა’ მის მიმდევრებს

სიტყვები რომელიც იესომ მოგვიანებით მოხუცებულ მოციქულს, იოანეს უთხრა გამოცხადების 1:17,18-ში, პასუხობს ამ შეკითხვებზე.  „ნუ გეშინია. მკვდარი ვიყავი, მაგრამ, აი, ცოცხალი ვარ სამარადისოდ და მაქვს სიკვდილისა და სამარის გასაღებები“. რადგან მას აქვს სიკვდილისა და ჰადესის გასაღებები, ზეცაში მყოფ იესო ქრისტეს შეუძლია გააღოს „ჰადესის კარიბჭეები“ და გამოუშვას თავისი კრების მკვდარი წევრები და დაუბრუნოს სიცოცხლე, ანუ მკვდრეთით აღადგინოს.  ამიტომ იესოს თავისუფლად შეეძლო ეთქვა რომ თავის კრებას ჰადესის ჭიშკრები ვერ სძლევდა. პირიქით, იესო სძლევდა ჰადესს და გაათავისუფლებდა თავის კრებას ჰადესისაგან. იესოს ეს უშუალო დანაპირები იოანეს 6:39,40-შია ჩაწერილი: „ჩემი გამომგზავნელის ნება ის არის, რომ მისი მოცემულიდან არაფერი დავკარგო, არამედ ყველაფერი აღვადგინო უკანასკნელ დღეს, რადგან მამაჩემის ნება ის არის, რომ ყველას, ვინც ძეს იხილავს და ირწმუნებს, მარადიული სიცოცხლე ჰქონდეს, და მე აღვადგენ მას უკანასკნელ დღეს“ .

ასე რომ ქრისტიანული კრება რომელიც იესომ საკუთარ თავზე, როგორც კრების ქვაკუთხედსა და კლდეზე დააარსა,  სიკვდილი და „სამარის ჭიშკრები“ სამუდამოდ ვერ შთანთქავდა.

მათეს 16:18-ში მოცემული იესოს ცნობილი სიტყვები სულაც არ უნდა გავიგოთ როგორც საუკუნეების განმავლობაში ქრისტიანული კრების პირდაპირი გაგებით ურყევობის უდავო ფაქტი. მაგალითად, ჩვენ შეგვიძლია გავიხსენოთ, როგორ დაპირდა იეჰოვა დავითს, რომ მის სამეფოს საუკუნოდ გაამყარებდა:

  «იეჰოვამ გითხრა, რომ შენს საგვარეულოს სამეფო საგვარეულოდ აქცევს იეჰოვა. როცა აღსასრულის დღე დაგიდგება და შენი მამა-პაპის გვერდით განისვენებ, შენს შთამომავალს, შენს ვაჟს, გავამეფებ და განვუმტკიცებ მეფობას. ის ააშენებს ტაძარს ჩემს სახელზე და მარადიულად განვამტკიცებ მის სამეფო ტახტს. მე მისი მამა ვიქნები, ის კი - ჩემი ძე. როცა რამეს დააშავებს, გავჯოხავ და ვცემ, როგორც კაცთა მოდგმას სჩვევია. არ დავუკავებ მას სიკეთეს, როგორც საულს დავუკავე და გზიდან ჩამოგაცილე. სამარადისოდ განმტკიცდება შენი საგვარეულო და შენი სამეფო; მარადიულად განმტკიცდება შენი ტახტი"» (2 სამუელი 7:11-16).

  თუმცა დავითს დაპირება მიეცა, რომ «მარადიულად განმტკიცდებოდა მისი ტახტი», და «სამარადისოდ განმტკიცდებოდა მისი საგვარეულო და მისი სამეფო», როგორც ისტორიიდან ჩანს, იუდეველი მეფეების ტახტი მაინც დაცემული იქნა ნაბუქოდონოსორის მიერ და მეტად აღარ აღმდგარა. მხოლოდ თავად იესოს, ჭეშმარიტ მეფეს, მრავალი საუკუნის შემდეგ, ღვთის მიერ დადგენილ დროს უნდა აღედგინა დავითის დაცემული ტახტი. ზუსტად ასე უნდა გაგებულიყო ღვთის დანაპირები დავითის ტახტის «მარადიულად განმტკიცების» შესახებ (ეზეკიელი 34:23,24). და კვლავ იმის მაგალითს ვხედავთ, რომ რაიმეს ურყევობის შესახებ დაპირება მაინც და მაინც მის მუდმივად არსებობას არ ნიშნავს.

  ამგვარად, რიგი ბიბლიური მუხლების განხილვის შემდეგ, რომლებიც «ჰადესისა» და მისი «ძალაუფლების» გაგებებს ეხება, ჩვენ იმ დასკვნამდე მივდივართ, რომ მათეს 16:18-ში ჩაწერილი იესოს სიტყვების ისე განმარტება, რომ ეს კრება საუკუნეების განმავლობაში აუცილებლად იარსებებდა, უსაფუძვლოა. ბიბლიის ცნობილი მაგალითები მსგავსი აზრების ოდნავ განსხვავებულ მნიშვნელობაზე საუბრობენ. როგორც ცალკეული ადამიანები, ისე ღვთის მთელი კრება, შეიძლება დაცულები ყოფილიყვნენ «ჰადესის» ძალაუფლებისგან, თუმცა, ეს იმას სულაც არ მოიაზრებდა, რომ ღმერთი მათ პირდაპირი გაგებით სიკვდილისგან იცავდა. «ჰადესის» ღვთის კრებაზე ვერ გამარჯვება, ცოტა სხვა რამეს ნიშნავდა — «ჰადესს» არ აქვს იმის შესაძლებლობა, რომ სამუდამოდ გაანადგუროს მისი მსახურები. როგორც ის ადამიანები, რომლებიც თავისი სიცოცხლის დასასრულს «ჰადესში» წავიდნენ, ღვთის განზრახვის თანახმად კვლავ მკვდრეთით აღდგებიან ახალი სიცოცხლისთვის, ასევე კვლავ უნდა აღმდგარიყო «ჰადესის» სულიერი წყვდიადიდან მისი კრება, რათა ღვთის ჭეშმარიტი თაყვანისმცემლობა აღედგინა. ეკზეგეტიკური ლოგიკის მიყოლით, ზუსტად ამ გაგებით უნდა იქნას გაგებული მათეს 16:18-ში ჩაწერილი იესოს სიტყვები.

ახლა რაც შეეხება მათეს 28:20-ს

ვინაა ის ხალხი, ვისთან «წუთისოფლის აღსასრულამდე» ყოფნასაც დაჰპირდა ქრისტე? მათი განსაზღვრა არ შეიძლება მრავალრიცხოვნობით ან გავლენიანობით. პირველ საუკუნეში ქრისტიანები საძულველ უმცირესობას წარმოადგენდნენ, რომელთაც სერიოზულად არავინ აღიქვამდა, და არ არსებობს ბიბლიური საფუძველი იმისა, ვივარაუდოთ, რომ ეს მდგომარეობა შემდგომში შეიცვალა. ქრისტე და მოციქულები პირდაპირ აფრთხილებდნენ, რომ ქრისტიანები მოძულებულები და დევნილები იქნებოდნენ (იოანე 15:20; 2 ტიმოთე 3:12). ქრისტიანული ეკლესია ვერ გახდება დიდი, მრავალრიცხოვანი და მითუმეტეს სახელმწიფო რელიგია, თუნდაც მარტო მათეს 7:14-ში ჩაწერილი სიტყვების გამო: «ვიწროა ბჭე და ძნელია გზა, რომელსაც მივყავართ სიცოცხლისაკენ, და მცირედნი ჰპოვებენ მას». ქრისტიანობა იყო, არის და იქნება ვიწრო გზა, არაპოპულარული სწავლება, რომელიც უმრავლესობას არ აინტერესებს. ახალ აღთქმაში ვერსად წავიკითხავთ, რომ ქრისტიანობის ისტორიის გარკვეულ მომენტში ვიწრო გზა ფარტოდ იქცევა, რომ ქრისტიანები საზოგადოების პატივსაცემი წევრები იქნებიან, რომ გაბატონდებიან ამ საზოგადოებაში, მოიხვეჭენ ადმინისტრაციულ რესურსს, გავლენას, უძრავ ქონებასა და მთავრობის მაღალ ეშელონებში კავშირებს. პირიქით, ეს ყველაფერი ეწინაამდეგება ქრისტეს სიტყვებს იმის შესახებ, რომ მისი მოწაფეები «არ არიან ამქვეყნისანი» (იოანე 15:19; 17:16).

ვერც იმის შესახებ წავიკითხავთ, რომ ქრისტიანები მთელი ისტორიის განმავლობაში პაუზების გარეშე იარსებებდნენ. უნდა ავღნიშნოთ: ქრისტეს სიტყვები, რომ ყოველთვის თავის მოწაფეებთან იქნებოდა, არ ნიშნავს, რომ მისი მოწაფეები ყოველთვის იქნებოდნენ. ქრისტე ყოველთვის იქნება თავის მოწაფეებთან, როდესაც ეს მოწაფეები იარსებებდნენ.

მაგრამ ასევე მნიშვნელოვანია ისიც გვესმოდეს, რომ თუ ჩვენ არ ვიცით რომელიმე ადამიანებზე ან ჯგუფებზე, ეს იმას არ ნიშნავს რომ ისინი არ არსებობდნენ. მართლმადიდებლურმა და კათოლიკურმა ეკლესიებმა ისეთი ძალა მოიკრიბეს, რომ მათთვის წინააღმდეგობის გაწევა ძალიან რთული იყო. ძალიან დიდი ხნის განმავლობაში, არცერთ ჯგუფს არ შეეძლო ხანგრძლივად არსებობა, თავისი შრომების გამოქვეყნება და თავისი შეხედულებების გავრცელება. ყველაფერი ფესვიანად იჭრებოდა, ხშირად ასეთი ჯგუფების ლიდერების ფიზიკური განადგურებით. ეკლესია უფრო შედეგიანად, თავისი კონკურენტების ლიტერატურის განადგურებას ახერხებდა. მაგალითად, ჩვენამდე არიანეს არცერთ ნაშრომს არ მოუღწევია (თუ ცალკეულ ფრაგმენტებს არ ჩავთვლით), მითუმეტეს, რომ ის მე-4 საუკუნის ერთერთი წამყვანი ღვთისმეტყველი იყო. ეკლესია არიანეს დანატოვარს თუ ასე გაუსწორდა, რისი თქმა შეიძლება სხვებზე, უფრო ნაკლებად შესამჩნევ პერსონაჟებზე? საერთოდ, შეხედეთ რა დონის ირონიაა: ჯერ ეკლესია ყველა ხელმისაწვდომი საშუალებით უსწორდება «ერეტიკოსებს» და ანადგურებს მათ ტექსტებს, შემდეგ კი არგუმენტი მოჰყავს, რომ ჩვენ არაფერი ვიცით ამ ხალხზე და მათ შეხედულებებზე.

მთელი ისტორიის განმავლობაში, ბიბლიური სწავლებები  მრავალ ხალხს ესმოდა ზუსტად ისე, როგორც დღეს იეჰოვას მოწმეებს ესმით.(არიანელები, პავლიკიანები ვალდენსები) ყოველთვის იყო ხალხი, რომელიც უარყოფდა სამებას. ქრისტიანობაში უნიტარული ტრადიცია, ტრინიტარულზე ახალგაზრდა როდია. ყოველთვის იყვნენ ადამიანები, რომელთაც სწამდათ სამოთხის დედამიწაზე და არ იღებდნენ მარადიული ტანჯვის ადგილის, ჯოჯოხეთის იდეას. თუ ღვთის სახელზე ვილაპარაკებთ, ეს სახელი სულ მცირე ხნის წინ ძალიან ფართოდ იყო ცნობილი ევროპაში, მას იყენებდნენ ტაძრების ინტერიერში, მას თავისუფლად იყენებდა ინტელიგენცია და ასეთ ხალხს თუ ერთად მოვაგროვებთ, მათმა რიცხვმა სავსებით შეიძლება მილიონები შეადგინოს. მათ შორის ძალიან ცნობილებიც იყვნენ, მაგალითად ისააკ ნიუტონი და ჯონ მილტონი. იეჰოვას მოწმეებს ახალი არაფერი მოუგონიათ, თუ ვილაპარაკებთ ბიბლიის ძირითად სწავლებებზე, რომელიც იმას განსაზღვრავს, რასაც ჭეშმარიტება ჰქვია. დიახ, მათ აქვთ ცალკეული სპეციფიური ინტერპრეტაციები, მაგრამ ის აბსოლუტურად ყველას აქვს. ნებისმიერ ჯგუფს თავისი სპეციფიკა გააჩნია.

ქრისტეს სიტყვებში ვკითხულობთ თუ არა რაიმეს სამოციქულო მემკვიდრეობის შესახებ? არა, ისევე როგორც ბიბლიის არცერთ სხვა წიგნში. ქრისტე შეჰპირდა რომ იმათთან იქნებოდა, ვინც «შეიკრიბება მისი სახელით» (მათე 18:20). ამიტომ ადამიანებს, რომლებიც ისტორიის განმავლობაში ქრისტეს სახელით იკრიბებოდნენ, შესაძლოა არ სცნობოდათ ერთმანეთი ან არ გააჩნდათ ერთი ორგანიზაციის ფორმალური წევრობა, მაგრამ ჩვენ თუ გვჯერა ბიბლიის, ჩვენ გვწამს, რომ ქრისტეს შეეძლო მათთან ყოფილიყო. შესაბამისად, ზუსტად ისინი იყვნენ «ეკლესია» ისტორიის იმ მომენტში და მათაც შეიტანეს თავისი წვლილი ღვთის საქმეში.

 მართლაც საკვირცელია: ჩვენ გვთავაზობენ იმის გვჯეროდეს, რომ ორგანიზაციები, რომლებიც ჭეშმარიტებას განუდგნენ და პოლიტიკაში, კორუფციაში, ომებში, წარმართობაში და სხვა მსგავს ქვეყნიურ საქმეებში ჩაეფლნენ, ქრისტეს კანონიერ მემკვიდრეებს წარმოადგენენ მხოლოდ იმიტომ, რომ მათ საუკუნეების ისტორია, დიდი გავლენა და ბევრი მიმდევარი ყავთ. მაგრამ  ეს სამი ფაქტორი ყველაზე ბოლო ადგილებზე დგანან იმ ფაქტორების სიაში, რომლითაც ქრისტე ხელმძღვანელობს თავისი წარმომადგენლების არჩევისას

სხვა თავის მართლება, რომელსაც «ეკლესიის მემკვიდრეობითობის» მომხრეები იყენებენ, 1 ტიმოთეს 3:15-სა და 2 იოანეს 2 მუხლის ერთმანეთთან დაკავშირების სახით მოჰყავთ. მათში ნათქვამია, რომ «ცოცხალი ღვთის კრებაში, რომელიც ჭეშმარიტების სვეტი და ბურჯია», და რომ «ჭეშმარიტება... რომელიც ჩვენში რჩება და სამუდამოდ ჩვენთან იქნება» (2 იოანე 1,2). აქედან იმის დამტკიცებას ცდილობენ, რომ ღვთის კრება, როგორც «ჭეშმარიტების სვეტი და ბურჯი» დედამიწაზე უნდა დარჩენილიყო «სამუდამოდ». თუმცა ჩვენ კვლავ ბიბლიური მუხლებისადმი და, კერძოდ, მათი კონტექსტისადმი უკიდურესად უყურადღებო მოპყრობას ვხედავთ.

  თავიდან 2 იოანედან მოყვანილი მუხლი განვიხილოთ, თუმცა არა ნაწილობრივ, არამედ ახლომდებარე კონტექსტის შუქში:

  «უხუცესი რჩეულ ქალბატონსა და მის შვილებს, რომლებიც გულწრფელად მიყვარს მეც და ყველას, ვინც კი ჭეშმარიტება შეიცნო, იმ ჭეშმარიტების გამო, რომელიც ჩვენში რჩება და სამუდამოდ ჩვენთან იქნება. ჭეშმარიტებასა და სიყვარულთან ერთად გვექნება წყალობა, გულმოწყალება და მშვიდობა ღვთისგან, მამისგან, და იესო ქრისტესგან, მამის ძისგან. ძალიან მიხარია იმის დანახვა, რომ შენი შვილებიდან ზოგიერთი მამისგან მიღებული მცნების თანახმად ჭეშმარიტების გზას ადგას. ახლა კი, ქალბატონო, გთხოვ, დაიცვა მცნება, რომელიც ერთმანეთის სიყვარულისკენ მოგვიწოდებს (ახალ მცნებას კი არ გწერ, არამედ იმას, რაც თავიდანვე გვქონდა). სიყვარული კი ის არის, რომ ვიცავდეთ მის მცნებებს. ეს ის მცნებაა, რომელიც თავიდანვე გეუწყათ და რომლის დაცვაც გმართებთ» (2 იოანე 1-6).

 

  ეჭვგარეშეა, ქრისტიანებისთვის კრების მეშვეობით ერთობაში ყოფნის მნიშვნელობის ეჭვქვეშ დაყენება არ შეიძლება (ებრაელები 10:24,25). თუმცა, როგორც შეგვიძლია დავრწმუნდეთ, მოციქული იოანე თავისი წერილის ამ მონაკვეთში, ჭეშმარიტებაზე საუბრისას, მას აკავშირებს არა უბრალოდ კრების არსებობასთან, არამედ ღვთის მცნებების შესრულებასთან, რომელთაგან უმთავრესიც სიყვარულია. ამიტომ ზემოთ მოყვანილი მტკიცებულება სხვას არაფერს წარმოადგენს, თუ არა წმინდა წერილისადმი უდიერ მოპყრობას, კონტექსტიდან ცალკეული სიტყვების ამოგლეჯვის სახით.

რაც შეეხება 1 ტიმოთეს 3:15-ს, მისი იდეა, რომ «ცოცხალი ღვთის კრება... ჭეშმარიტების სვეტი და ბურჯია», თვალნათლივ მტკიცდება მრავალრიცხოვანი ახალაღთქმისეული მაგალითებით. ჭეშმარიტი ქრისტიანობა მათ შორის პირველი ქრისტიანების მიერ ნაქადაგებ ახალ ტერიტორიებზე ჩამოყალიბებული კრებებით ძლიერდებოდა. ამასთან შედავება ახალაღთქმისეული პრინციპის უარყოფას ნიშნავს. თუმცა საქმეც იმაში მდგომარეობს, რომ, ქრისტესა და მოციქულების ზემოთ უკვე გაჟღერებული გაფრთხილებების თანახმად, ბიბლიური ჭეშმარიტება შემდგომ განდგომილების წინააღმდეგობას უნდა შესჯახებოდა და იმდენად უნდა შესუსტებულიყო «სარეველების» მიერ, რომ ჩვეულებრივი ადამიანებისთვის ჭეშმარიტი ქრისტიანობის ცრუ ქრისტიანობისგან გარჩევა ამოუხსნელ ამოცანად უნდა ქცეულიყო. ამის გათვალისწინებით, გასაგები ხდება 1 ტიმოთეს 3:15 რატომ არა მხოლოდ არ ეწინააღმდეგება ამ გაფრთხილებებს, არამედ, პირიქით, მათ სრულიად ეთანხმება. მანამ, სანამ მოციქულები ჯერ კიდევ ცოცხლები იყვნენ და დედამიწაზე საკუთარ მსახურებას ასრულებდნენ, ქრისტიანულ კრებებში ჭეშმარიტება მართლაც ნარჩუნდებოდა, ისინი მართლაც იყვნენ «ჭეშმარიტების სვეტი და ბურჯი» (საქმეები 20:29,30; 2 თესალონიკელები 2:7,8). თავის მხრივ განდგომილების აყვავებამ, რომელიც «ქრისტიანობის» ნიღაბს იყო ამოფარებული, გარდაუვლად გამოიწვია ის, რომ ჭეშმარიტება ჩრდილში აღმოჩნდა. ასეთ დიდ განდგომილებასთან დაკავშირებული ახალი აღთქმის წინასწარმეტყველებები შეუძლებელი იყო არ შესრულებულიყო. ზუსტად ამიტომ შეიძლება დარწმუნებით იმის თქმა, რომ იმ პირობებში, როდესაც «დიდი ბაბილონი, მეძავთა და დედამიწის სისაძაგლეთა დედა» საუკუნეების განმავლობაში იმყოფებოდა უდიდესი გავლენიანობის სტატუსში, როგორც «დედოფალი» და «დიდი ქალაქი... რომელიც დედამიწის მეფეებზე ბატონობს», და რომელიც «საკუთარ თავს განადიდებდა და სამარცხვინო ფუფუნებაში ცხოვრობდა», ღვთის ჭეშმარიტ კრებას ვეღარ ექნებოდა ისეთი მდგომარეობა, რომლის შედარებაც 1 საუკუნის სამოციქულო ეკლესიასთან იქნებოდა შესაძლებელი. ჭეშმარიტება ცრუქრისტიანული რელიგიის მიერ იქნა გათელილი, თუმცა არა მხოლოდ ჭეშმარიტება, არამედ ისინიც, ვინც სულიერი წყვდიადის სასტიკ პირობებში ცდილობდა მის პოვნას და ბიბლიური პრინციპების დაცვას (გამოცხადება 17:5,18; 18:7). ტყუილად როდი გამოუცხადა უფალმა «მეძავს» იმის ბრალდება, რომ «იქ ნახეს დედამიწაზე მოკლული წინასწარმეტყველების, წმინდებისა და ყველა მოკლულის სისხლი» (გამოცხადება 18:24).

უკანასკნელ დღეებში იეჰოვას ტაძრის მთა მთათა მწვერვალებს ზემოთ განმტკიცდება» (ესაია 2:1-4)

  თუ ეს ყველაფერი ასეა, თუ ქრისტეს ჭეშმარიტების სინათლე ხანგრძლივი წლების განმავლობაში დაიფარა წყვდიადში ჩაძირული ქვეყნიერებისთვის, მაშინ როგორ და როდის შეძლებდა ქრისტეს კრება ჰადესის ტყვეობიდან განთავისუფლებას? როგორი სახით შესრულდებოდა იესოს სიტყვები, რომ «ვერ სძლევენ სამარის (ჰადესის) კარიბჭენი»? (მათე 16:18). ამ შეკითხვების პასუხებს ბიბლიის წინასწარმეტყველური მითითებები წარმოადგენენ, რომლებიც ღვთის სიტყვის მკითხველების ყურადღებას, «უკანასკნელი დღეების» მნიშვნელოვანი, გადამწყვეტი მოვლენებისაკენ მიაპყრობენ.

  «უკანასკნელ დღეებში იეჰოვას ტაძრის მთა მთათა მწვერვალებს ზემოთ განმტკიცდება, გორებს ზემოთ აღიმართება და ყველა ერი მისკენ დაიწყებს დენას. წავა მრავალი ხალხი და იტყვის: «მოდი ავიდეთ იეჰოვას მთაზე, იაკობის ღვთის ტაძარში! ის გვასწავლის თავის გზებს და ჩვენც ვივლით მისი ბილიკებით», რადგან კანონი სიონიდან გამოვა და იეჰოვას სიტყვა — იერუსალიმიდან. ის სამართალს გაუჩენს ერებს და საქმეებს მოაგვარებს მრავალი ხალხისთვის. ისინი თავიანთი მახვილებისგან სახნისებს გამოჭედავენ და შუბებისგან — სასხლავებს. ერი ერზე აღარ აღმართავს მახვილს და აღარ ისწავლიან ომს» (ესაია 2:1-4).

 

  როგორც ამ სიტყვებიდან ჩანს, უშუალოდ არსებული ქვეყნიერების «უკანასკნელ დღეებში», «იეჰოვას ტაძრის მთა», რომელიც ღვთის ჭეშმარიტ თაყვანისმცემლობას განასახიერებს, თაყვანისმცემლობის სხვა ფორმების «მთებზე» და «გორებზე» მაღლა აღმოჩნდება. ზუსტად «უკანასკნელი დღეების» პერიოდში უნდა დაწყებულიყო სხვადასხვა ერის ადამიანების მოწოდება, რომ «მოდი ავიდეთ იეჰოვას მთაზე... [რათა ღმერთმა] გვასწავლოს თავისი გზები». თუმცა, ნაკლებსავარაუდოა, რომ ამ სიტყვების შესრულების დროის მიკუთვნება 1-ლი საუკუნისთვის იყოს შესაძლებელი, როდესაც ქრისტიანობა დაიბადა. მიზეზი — იმ მოვლენებშია, რომლებიც ამ ბიბლიურ მუხლშია აღწერილი. აქ მათ ბოლომდე შესრულებულის აზრი აქვს და იმაზე არაფერი მეტყველებს, რომ მათში აღწერილი შემდგომ უნდა შეწყვეტილიყო. განათლება, რომელსაც იეჰოვა ერებს შესთავაზებდა, «მრავალი ხალხის საქმეების მოგვარებას» და მშვიდობის დამყარებას შეუწყობდა ხელს. «ერებს შორის» მოსამართლედ ამიერიდან მხოლოდ უფალი იქნებოდა. აქ აღწერილი მოვლენები საკუთარ თავში გლობალურ და აბსოლუტურ აზრს ატარებენ! თუმცა, როგორც კარგადაა ცნობილი, კაცობრიობის ცივილიზაციის ისტორიაში 1-ლი საუკუნის შემდეგ არაფერი ამის მსგავსი არ მომხდარა. პირიქით, ქვეყნიერება სულ უფრო მეტად იძირებოდა ვაებასა და ომებში, რომელთაგან ყველაზე სასტიკებსაც უშუალოს ე.წ. «ქრისტიანულ სამყაროში» ეყრებოდა დასაბამი. შუასაუკუნეების (და არა მხოლოდ) ხანგრძლივი პერიოდის განმავლობაში, ადამიანები რელიგიური და სამეცნიერო უწიგნურობის საშინელ მდგომარეობაში იმყოფებოდნენ. ამ უდავო ფაქტების გათვალისწინებით სრულიად შეუძლებელია იმაზე ლაპარაკი, რომ ესაიას 2:1-4-ში მოცემული წინასწარმეტყველური მითითებები შეიძლება 1-ლ საუკუნეს მიეკუთვნებოდეს. პირიქით, თვითონ მოციქულები იძლეოდნენ გაფრთხილებას, რომ ახლო მომავალში ქრისტეს სწავლება ჭეშმარიტებისგან მასიური განდგომილების გამო დამახინჯდებოდა (2 თესალონიკელები 2:3-12). ეს ყველაფერი იმას ნიშნავს, რომ მხოლოდ შემდეგომ, «უკანასკნელ დღეებში», ღვთის განზრახვის თანახმად, იეჰოვას ჭეშმარიტი თაყვანისმცემლობა იმდენად ამაღლდებოდა, რომ ყველა ერიდან შეძლებდნენ ადამიანები იეჰოვასთან მისვლას და მისი გზების სწავლას.

შენ კი, დანიელ, საიდუმლოდ შეინახე ეს სიტყვები და ბეჭედი დაადე ამ წიგნს უკანასკნელ დრომდე; ბევრი დაიწყებს კვლევა-ძიებას და გამრავლდება ჭეშმარიტი ცოდნა... წადი, დანიელ, რადგან ეს სიტყვები საიდუმლოდ უნდა დარჩეს და მეჭედდასმული უნდა იყოს უკანასკნელ დრომდე. მრავალი განიწმინდება, გასპეტაკდება და გამოიბრძმედება. ბოროტები კვლავაც უკეთურად მოიქცევიან; ვერცერთი ბოროტი ვერ ჩასწვდება ამ სიტყვებს, გამჭრიახნი კი ჩასწვდებიან" (დანიელი 12:4,9,10).  

  წინასწარმეტყველი დანიელისადმი მიმართული ღვთის სიტყვები, რომელმაც «უკანასკნელი დროის» შესახებ მიიღო ცნობები, განმარტავენ, რომ «უკანასკნელ დღეებში» ღვთის ჭეშმარიტი თაყვანისმცემლობა «განწმენდის, გასპეტაკებისა და გამობრძმედის» საშუალებით იქნებოდა აღდგენილი — ანუ მისი მსახურების «დიდი ბაბილონის» ცრუ შეხედულებებისა და სწავლებებისაგან განწმენდის საშუალებით, რაც უკვე თავისთავად მოიაზრებს იმ დრომდე შეუბღალავი თაყვანისმცემლობის არარსებობას, რომელიც ასეთი დარჩებოდა საუკუნეების განმავლობაში (შეადარეთ მალაქია 3;3,4; გამოცხადება 18:1-3). პირიქით, როგორც პირდაპირ ჩანს ბიბლიის მოცემული მითითებიდან, ჭეშმარიტების სიტყვები «ბეჭედდასმული უნდა იყოს უკანასკნელ დრომდე», და ზუსტად ამ დღეებში «გამრავლდება ჭეშმარიტი ცოდნა». ამავდროულად ძველი და ახალი აღთქმების წინასწარმეტყველური წიგნების — დანიელისა და გამოცხადების წიგნების — ურთიერთკავშირის გათვალისწინებით, რაიმე საკვირველებას არ წარმოადგენს ის, რომ ორივე მათგანში ასე მნიშვნელოვანი ადგილი ეთმობა «უკანასკნელი დროის» მოვლენებს და ჭეშმარიტი ტაყვანისმცემლობის აღდგენას. ეს კი იმას ნიშნავს, რომ ჩვენ კვლავ ცნობილ დასკვნამდე მივდივართ ქრისტეს კრების აღდგენასთან დაკავშირებით იმ პერიოდში, რომელიც სასამართლო დღეს უძღვის წინ.

მაშინაც კი, თუ დღეს იმ დროის გარემოებების შესახებ მკაფიო ინფორმაცია არ გვაქვს, ქრისტე, ეჭვგარეშეა, ყოველთვის «იცნობდა თავის ცხვარს» (იოანე 10:14). მაგალითად, შეგვიძლია წინასწარმეტყველი ელიას შემთხვევა ავიღოთ, რომელმაც იეჰოვას ორჯერ უთხრა, რომ იუდაში ერთგული მსახურებიდან მხოლოდ ისღა იყო დარჩენილი. თუმცა ეს მხოლოდ მისი ადამიანური თვალსაზრისი იყო. თუმცა წინასწარმეტყველი ისეთს არავის იცნობდა, ვინც იეჰოვას ერთგული იყო, თვითონ ღმერთმა მას უთხრა: «მე კიდევ 7 000 კაცი მყავს ისრაელში, რომელთაც მუხლი არ მოუყრიათ ბაალის წინაშე და არ უკოცნიათ მისთვის» (1 მეფეები 19:10,14,18). წინასწარმეტყველისგან განსხვავებით, იეჰოვა სათითაოდ იცნობდა ყველა მის ერთგულ ადამიანს. იგივე პრინციპის გამოყენება შეგვიძლია ჩვენს მიერ განსახილველ საკითხთან დაკავშირებითაც. მიუხედავად იმისა, რომ ჩვენთვის რთულია იმის თქმა, თუ ვის მიიჩნევდა ღმერთი წარსულში თავის ჭეშმარიტ მსახურებად, იმის მცირედი ეჭვიც კი არ არსებობს, რომ ასეთები ყოველთვის არსებობდნენ ღვთის თვალსაწიერში და მისი მხარდაჭერა და კურთხევა ჰქონდათ. ასეა თუ ისე, ისტორიამ აბსოლუტური სიზუსტით დაამტკიცა ღვთის წინასწარმეტყველური სიტყვები — ჭეშმარიტება გათელილი იქნებოდა «უკანასკნელი დღეების» პერიოდის დადგომამდე, როდესაც «იეჰოვას ტაძრის მთაზე» ყველა გულწრფელი ადამიანისთვის გაიხსნებოდა იმის შესაძლებლობა, რომ «[იეჰოვას] გზები ესწავლათ» (ესაია 2:1-4).