ისტორიკოსები გამოყოფენ ინკვიზიციის 4 ძირითად მონაკვეთს: შუა საუკუნეების ინკვიზიცია (1184 წ-XVI ს), ესპანური ინკვიზიცია (1478-1834 წწ), პორტუგალიური ინკვიზიცია (1536-1821 წწ) და რომაული ინკვიზიცია (1542-1860 წწ). თავად სიტყვა „ინკვიზიცია” გულისხმობდა იმ შემთხვევების გამოძიებას, რომლებიც ერესსა და ერეტიკოსებს ეხებოდათ. შესაბამისად, ინკვიზიცია დღესაც არსებობს, მხოლოდ გამოძიების მეთოდებში აღარ შედის წამება და დამნაშავეებსაც სიკვდილით არ სჯიან.
მოდით წარმოვიდგინოთ I საუკუნის იუდეა. ზვიადმა რომმა იმ სახელმწიფოს ტერიტორიის ოკუპირება მოახდინა, რომელიც ასწლეულების წინ ღმერთმა შექმნა. იერუსალიმი, წარმართთა ფეხქვეშ მოექცა. ქვეყნის მოსახლეობა გაუსაძლისად დიდი გადასახადებითაა გატანჯული. ქვეყნის ხელისუფლება უკიდურესად კორუმპირებულია. იუდეის სხვადასხვა რეგიონებში აჯანყებები იწყება, იღვრება სისხლი. იერუსალიმში ძალაუფლებისათვის სხვადასხვა პატრიოტული ძალები იბრძვიან. ნაციონალისტური განხრის ცალკეული ჯგუფები ებრძვიან როგორც რომაელ აგრესორებს, ასევე შიდა «სამშობლოს გამყიდველებს».
