სამების მომხრეების არგუმენტების გაბათილება (მამის და ძის თანასწორობის შესახებ)

ბიბლიური მუხლები რომლებსაც არასწორად იყენებენ სამების დასამტკიცებლად: 

1.ფსევდო ლოგიკის არგუმენტები:

1.ღმერთი უცვლელიაო. და ის მამააო (მისი თვისებაა მამობაო). და თუ ძე მას რაღაც მომენტში შეეძინა და მარადიულად არ ყავდა გამოდის მამა არყოფილა ყოველთვის მამა და ძის შობის მერე გამხდარა და ამგვარად ღმერთს ცვლილება განუცდიაო, არ ყოფილა ოდესღაც მამა და გახდა მამაო ამიტო ძე მარადიულად უნდა ყოფილიყო და ღმერთი ერთზე მეტი პიროვნება გამოდისო.და ძე მარადიულად იშობებაო და არა იქმნებაო

პასუხი: ღმერთის თვისება არაა მამობა.ეგ ერთი. მამა არის ტიტული, ისევე როგორც სხვა აღწერითი ტიტულები (წოდებები). თუ ვიტყოდით რომ ღმერთის წოდებები არის ღმერთის განუყრელი წოდებები, და მას ეს წოდებები ყოველთვის უნდა ჰქონოდა, და თუ არ ექნებოდა, ვერ იქნებოდა ყოვლისშემძლე ღმერთი, იქნება არასწორი და იქნებოდა ადამიანური ფილოსოფიით ღვთის ბუნებისა და რაობის განსაზღვრა.

იმიტომ რომ მაგალითად, წოდება მამა ანდა შემოქმედი, უფალი, ანდა მესაკუთრე, ყოველთვის ყოფილა ღვთის თანმდევი და ვერც იქნებოდა. ღმერთი მხოლოდ მაშინ გახდა მამა, როცა შექმნა და არა მანამდე. ეს არ აკნინებს ღმერთს არანაირად ისევე, როგორც წოდება შემოქმედი. ღმერთი შემოქმედი მაშინ გახდა როცა შექმნა.

მაშინ ღმერთი მაშინაც შეცვლილა როცა სამყარო შექმნა, რადგან ადრე შექმნელი არ იყო და მერე გახდა... ღმერთი იყო მარტო სანამ შექმნიდა ქმნილებებს. მას არ სჭირდება ვინმე და ქმნილებები რათა სრულყოფილი ღმერთი იყოს.

ყველა დადებითი ღვთაებრივი თვისებები, მას სხვა ნებისმიერი პიროვნების არარსებობის გარეშე გააჩნია! ღმერთი შემოქმედია და ამიტომ ეწოდება მას მამა, და არა იმიტომ რომ თუკი ძეები ჯერ არ შეუქმნია მამობრივი მზრუნველობის და სიყვარულის თვისებები არ არის მასშიროცა ღმერთი მარტო იყო, მას ელემენტარულია რომ არავინ დაუძახებდა შემოქმედს, მხსნელს, მამას, უფალს, მასწავლებელს, მზრუნველს, დამსჯელს და ა.შ. და ვერც ვერავინ განადიდებდა მას, მაგრამ ეს არ ნიშნავს რომ ღმერთი სრულყოფილი არ იყო აქ ჩამოთვლილის არ არსებობის გამო

მას არ სჭირდებოდა არავინ რომ სრულყოფილი ყოფილიყო თავისში.სამებისტების "ლოგიკა" არის სუფთა ადამიანური. მამა გახდა მაშინ, როცა შექმნა.

სხვა მაგალითსაც მოვიყვან. ქრისტიანული სწავლების თანახმად, ღვთის ძეს, (იესო ქრისტეს) "მამა"-ც კი ეწოდება, ეს 9:6 მიუხედავად იმისა რომ ის, ისევე როგორც არც მისი მამა, "შობის" უსასრულო პროცესს არ აწარმოებს.იესო ქრისტეს წოდება "მამა" იმიტომ ეწოდება წმინდა წერილში, რომ ის არის სიცოცხლის მეთაური, ანუ მისი მეთაურობით და მისი მეშვეობით, ადამიანებს - რომლებიც ღვთისა და მის მიერ გამოგზავნილი მხსნელისადმი ავლენს რწმენას და მის მცნებებს იცავენ - მარადიული სიცოცხლე ეძლევა. 

იესო ქრისტე მარადიული სიცოცხლის მომნიჭებლის მამაა და არა შვილების მამა

ამაზე მათი პასუხია რომ თურმე იესო ქრისტეს "მამა" რომ ეწოდება ის პირდაპირ არ უნდა გავიგოთ  და როცა ღმერთს ეწოდება მამა, გინდა თუ არა ისე უნდა გავიგოთ როგორც ეკლესიის მამებმა  მოისურვეს და ამბობენ ისეთრამეს რის მსგავსიც კი არ წერია წმინდა წერილში, ანუ თურმე ღმერთი მარადიულად შობს(დაუსრულებელი შობის პროცესს აწარმოებს) და ამიტომ ეწოდება მამა. 

ბიბლია არამბობს რომ მარადიულად იშობება ძე არამედ შობილია.

უფრო მეტიც. წმინდა წერილებში ღმერთს "ქმარიც" ეწოდება. აბა მიგვითითონ ტრინოტარებმა, სად ამოიკითხეს მათეეული მარადიული(იწყვეტი) "შობის" კონცეფციის შესახებ წმინდა წერილში?! სად საუბრობს წმინდა წერილი რომ მამა ძეს უსასრულოდ შობს?! არსად! მსგავს რამეს წმინდა წერილი, არ ასწავლის. ეგ არის თვითნებური სწავლებები! 

, რომელზეც ამბობთ რომ:

) რომელიც არ ვიცითო. 

) და რომელიც არ ნიშნავს ჩვეულებრივ შობასო (წამროშობასო, შექმნასო) არამედ სხვანაირ შობასო, რომელიც ჩვენთვითონაც არ ვიცით როგორსო, ოღონდ რომელსაც პრეცედენტი არ აქვსო, თან არ ვიცით და თან არც გვსემის რა სახის შობა იყოო. მთავარია ჩვეულებრივ შობად ანუ წარმოშობად (შექმნად) არ გავიგოთ რომ სამების მეორე პირი შემქნილი გამოვა და სამების დოგმატური სწავლება დაირღვევაო. 

და ბოლოს ღმერთს ეს წოდებებიც აქვს და თუ მათ ლოგიკას გავყვებით გამოდის შეცვლილა ღმერთი?

1.შემოქმედია ღმერთიეს40:28-ესეიგი რაღან არარის მარადშემოქმედი ცვალებადი ყოფილა

2.ყოვლისშწმძლე დაბ17:1-მარადიულდ ყველაფერი უნდა ეკეთებინა?

3.მოძღვარი ეს30:2011ესეიგი მარადიულად ვისმოძღვრავდა?

4.ლოცვების მომსმენი ფს65:2 ვის ლოცვებს ისმენდა მარადიულად?

5.მხსნელი ეს45:21 ვის იხსნიდა მარადიულად?

6.მწყემსი ფს23:1 ვის მწყემსავდა მარადიულად? სამების პირებს?

7.თანაგრძნობის მამა2კრ1:3 ვის უთანაგრძნობდა?

8.ებრ12:29 ციურ მნათობთა მამობა?ყოველთვის  იყო მნათობები ცაში?

1ინ1:5 ვის ჭამდა ღმერთი მატრადიულად?

9.ღმერთს სიძულვილიც აქვს მაშ ვის მიმართ გამოავლენდა ის ამთვისებას და რაგამოდის სიძულვილი შეუძენია? იგ6:16

ესეიგი ეს ტველა თვისება შეუძენა ფა შეცვლილა.თუ მათ ლოგიკას გავყვებით

და კიდევ ღმერთის თვისებაა მამობაო. ესეიგი სამების თვისებაც უნდა იყოს .მაგრამ არა თურმე მხოლოდ ერთი პირის თვისებაა და იესოს და სულიწმინდას არ აქვს .და რადგან არაქვს ესეიგი არყოფილა ღმერთისარადიული თვისება და არც იესოდა სულიწმინდა ყოფილა ღმერთი .არამედ ღმერთის მამის წოდებაა.როგორც სიცოცხლის მიმცემისა.ასერო ამ მაგალითებით ღვთის მრავალპიროვნულობის მტკიცება არის უსუსური მცდელობა.

2.ღმერთი სიყვარულიაო და ამავდროულად უცვლელიო.და მას ტოველთვის უნდა ყვარებოდა რადგანარადიულია და მარადიულად გვერდით ვიღაც უნდა ყოლოდაო ისე თავის თავი ხოარ ეყვარებოდაო თავისთავის სიყვარული ეგოიზმიაო ამიტო ღმერთი ერთზე მეტი პიროვნება უნდა იყოსო

პასუხი: სიყვარულზეც ანალოგიური ზუსტად.ის სრულყოფილია თავისში.მას არ სჭირდება ვიღაც რომ სიყვარული იყოს.ღმერთი შეყვარებული კი არაა არამედ სიყვარულია. თავად არის სიყვარული.

ახლა შევატრიალოთ ზოგჯერ ამბობენ , მარტოს თუ არავინ უყვარს მაშინ თავის თავი უყვარდაოოო?

თუ ვამბობთ რომ არავინ იყო გარდა თავად ღმერთისა (რასაც თითონაც ამბობენ)და ვინ უყვარდა სანამ შემქნიდათქო?ძეე? სულიწმნდა?და ეს ე.წ. ჰიპოსტასები სხვები ხომ არ იყვნენ?სამების სწავლების თანახმად რომ იგივე თავისი თავი გამოდის მათი სიყვარული? :))მამას უყვარდა ძე? მაშ მამა და ძე ხო იგივე შემოქმედია და იგივე ღმერთია თავიანთი სწავლეით? არსით იგივე? ხოდა მანდ აქვთ პრობლემა ზუსტად :) გამოდის მაინც თავისი თავის სიყვარული.

გარდა ამისა თუ ღმერთი სამებაა და არა ცალკეულად აღებული რომელიმე პირი მაშ სამებას ვინ უყვარდა როცა არავინ იყო არარსებობაში?

ასევე ის რომ სიყვარულია ღმერთი ვიგებთ 1ინ4:8 იდან და ამ მუხლიდან იმას ვიგებთ რომ ღმერთი სიყვარული რომაა იქედან ვიცით რომ ჩვენ შეგვიყვარა და არა დაუსრულებლად როშობს ვინმეს ისროუყვარს .

კონტექსტიდან ვხედავთ 8,9 მუხლებიდან რომ

1.მე-8 მუხლი ასახელებს ღმერთს რომელიც სიყვარულია და და ამას ამტკიცებს იმით რომ

2.მე-9 ჩვენ შეგვიყვარა.და როდესაც უკვე დაასახელა იოანემ რომ ღმერთი სიყვარულია მე-9 მუხლიდან ვიგებთ რომ ესარის მამა  და არა სულიწმინდა ან იესო. ანუ ეს ღმერთი რომელიც სიყვარულია  რომელიც მე 8 მუხლში დაასახელა. მე-9 მუხლი გვიხსნის რომ ყოფილა მამა და არა სულიწმინდა ან ძე ან მთლიანად სამება.

ძე პირიქით იმის დასტური იყო რომ მამააა სიყვარულიდა ვუყვარვართ და მისი შეწირვით გვანახა ეს.

ასერო კონტექსტი ცალსახად ეწინააღმდეგება ღმერთის მრავალპირო ნულობას და ამ მუხლის გამოყენება ამ მიზნით არის მკრეხელობა.

3.უცნაურია ღმერთი, რომელიც მოითხოვს მოიხსენებდნენ სიყვარულად, მაგრამ თავად არ მიიღებს სიყვარულის უმაღლეს მსახურებას, ავალებს რა სხვას – ქრისტეს.თუ ღმერთი თავად არ იტანჯა გოლგოთაზე – რატომ და რისთვის უნდა ვმადლობდეთ მას, როდესაც ჯვარცმული ირსოა? ძველი აღთქმის ღმერთი ბრძანებს „დიდებაჲ ჩემი სხუასა არა მივსცე“ (ეს. 42,8). ხომ არ მიიტაცა სხვისი დიდება?  მეთაურს, რომელმაც, თავად უსაფრთხოდ მყოფმა , გასცა ბრძანება სამხედრო ოპერაციაზე, თუ რიგით ჯარისკაცს, რომელმაც საკუთარი სიცოცხლის ფასად გამომიხსნა ტერორისტების ტყვეობიდან?

თუ ქრისტე ჩემთვის მოკვდა, რატომ უნდა მიყვარდეს ამისთვის ღმერთი? თუ ქრისტე ღმერთი არაა, რისთვის ვმადლობდე ღმერთს? ქრისტემ გვიხსნა სიკვდილისაგან, ღმერთმა კი მხოლოდ ნება დართო, სიყარულით ემოქმედა. მამას კი არ უნდა ვმადლობდეთ, არამედ მხოლოდ ქრისტეს. ჩვენ გადავრჩით ქმნილების მიერ და არა შემომქმედის. არ შეიძლებოდა ღმერთს ეს წინასწარ არ სცოდნოდა. მაშ, რატომ აირჩია გამოხსნის ის საშუალება, რომელმაც გარდაუვალად მიიყვანა ადამიანები ცრუ ღმერთების თაყვანისცემამდე, ესე იგი წარმართობის ტყვეობაში? 

 მოდი გავყვეთ სამებისტების ლოგიკას. ვინ შეეწირა ჩვენთვის მამა ღმერთი ძე ღმერთი თუ სულიწმინდა? ბიბლიის მიხედვით  მხოლოდ ძე ხო? მოდი ვნახოთ რას ამბობს იოან3:16,17 ღმერთმა ისე შეიყვარა წუთისოფელი  რომ თავისი მხოლოდშობილი ძე მისცა.- ახლა მოდი ვიმსჯელოთ სამების მომხრეების ლოგიკით თუ სადამდე მივალთ და ვიყოით თანმიმდევრულები.ისმის კითხვა   : თუ ჩვენთვის მხოლოდ ძე ღმერთი შეეწირა და არა მამა მაშინ მამამ როგორ შეიყვარა წუთისოფელი და  როგორ შემიყვარა მე პირადად? --- (რმ8:32)  თუ მამა ღმერთი თავად არ იტანჯა გოლგოთაზე –  და  ღმერთის მარტო ერთი მესამედი ეწამა რატომ და რისთვის უნდა ვმადლობდეთ მამას და სულიწმინდას? რატომ უნდა ვმადლობდეთ მთლიან ღმერთს? (სამებას) თუ ქრისტე ჩემთვის მოკვდა, რატომ უნდა მიყვარდეს ამისთვის მთლიანი  ღმერთი? და პირველი და მესამე პირები? რატო უნდა ვლოცულობდეთ მამის ძისა და სულიწმინდის სახელით? და თუ ის პრეტენზია მოდის ტრინიტარებისგან რომ ძე ქმნილებაა და თუ ის შეეწირა რატო უნდა ვმადლობდეთ მამა ღმერთსო?  და  თუ ეს  არასერიოზულად მიაჩნიათ მაშინ ვიყოთ თასნმიმდევრულები თუ მარტო ძე შეეწირა და არა მამა რამნიშვნელობააქ იესო რომც იყოს ღმერთი მამას რატო უნდა ვმადლობდე რატო უნდა ვთქვა მამამ შემიყვარა? რატომ უნდა ვჰმადლობდე მამა ღმერთს რომელმაც გამოსყიდვა აღასრულა ძე ღმერთის მეშვეობით? რატომ?     აქ საუბარია იმაზე რომ  მაგალითად თუ მეხუთე სართულზე მცხოვრები დათო შეეწირა მეოთხე სართულზე მცხოვრები გოჩასთვის რატო უნდა მადლობდეს გოჩა ამისთვის მეცხრე სართულზე მცხოვრებ მურთაზს? თუ ძე შეეწირა მეორე პირი სამების რატო უნდა ვმადლობდე მამას და სულიწმინდას?რომლებიც უბრალოდ მაყურებლის როლში იყვნენ?  აქ ისკიარაა  პრობლემა ვინაა ღმერთი და ვინ ღმერთის ძე აქ საუბარია იმაზე როცა ერთი პირი ეწირება ვიღაცისთვის დიდება ეკუთვნის მხოლოდ იომას ვინც შეეწირა და არა სხვას სხვა ხოდა იგივე სიატუაციაარგვაქს სამების რწმენის მიხედვითაც?  რაზეც თავად აქვთ პრეტენზია?  შეეწირა მხოლოდ ძე ,ღვთაების მესამედი შეეწირა და მადლობას მთლიან ღმერთს უხდიან და პირველ და მესამე პირებს, ვიყოთ თნმიმდევრულები. აქ ტრინიტარებს პრეტენზია აქვთ იმაზე რომ  ჩვენი სწავლებით ძე შეეწირა და არალოგიკურია მამას ვმადლობდე? აბა მაშინ რატო თავად მადლობენ ისინი ღმერთს და მამას? თუ მათი ლოგიკით ვიმსჯელებთ ღერთმა ისე გააკეთა რომ ღვთაების მეორე პირი იმდენად აღეზევებინათ ადამიანებს რომ დარღვეულიყო სამი პირთა თანაბარი დიდებადა პატივი  და უეცრად – ასეთი შეცდომა?… ხალხნო ვიყოთ თანმიმდევრულები და  მაშინ მათი ლოგიკით გამოდის მთელი ბიბლია უნდა დავაყენოთ ეჭვქვეშ. ბიბლიის თანახმად მარადიული სიცოცხლის ძღვენს გვაძლევს მამა(რომ6:23)ახსნან ეს მუხლი ტრინიტარებმა რატო გვაძლევს მამა მარადიული სიცოცხლის ძღვენს როცა თავად  არ შეწირულა?    და თუ ტრინიტარები მაინც მადლობენ ღმერთს და მამას მაშინ ჩვენ რატომ არგვაქვს უფლება ვმადლობდეთ ღმერთს?როცა ბიბლია იძლევა ამის საფუძველს?(ეფ5:2)(რომ8:32,34)აქ არ წერია ღმერთმა საკუთარი თავი გაიმეტაო როგორც შემდგომ გრძელდება ღმერთი ბევრ რამეს გვიბოძებს ანუ რაღაც მნიშვნელოვან საჩუქარს  რომლის ყველაზე დიდი მაგალითიც  საკუთარი მხოლოდშობილი ძის შეწირვა იყო რაც მას უდიდესი ტკივილის ფასად დაუჯდებოდა ასევე კიდევ ერთი მუხლია რომელიც ცალსახად საუბრობს და გვანახებს თვალნათლივ თუ  ვინ შეეწირა-(1ტიმ2:5,6) ასევე ვნახოთ (2კრ5:18)(ლუკ22:42) ის შერიგების მსხვერპლია კაცობრიობასა და ღმერთს შორის(1იოან2:1,2 სამების სწავლება წინააღმდეგობაში მოდის ღვთის სამართალთან რადგან სიცოცხლე დაკარგა სრულყოფილმა ადამმა და არა ღმერთკაცმა.ან ღმერთმა. სამება ბიბლიის საპირისპიროდ გვასწავლის: რომ იესო მთლიანად არ ეწირება რადგან მისი ღვთაებრივი ბუნება არ მომკვდარა  და მეტიც იმ ადამიანურ სხეულს ისევ იბრუნებს სამ დღეში და აღდგა. მეთუ საჩუქარს გჩუქნი და სამ დღეში ისევ უკან მიმაქვს რაღა ეს ჩუქებაა. ამრიგად სამება გვასწავლის რომ იესომ მთლიანად არ შეწირა თავისი სიცოცხლე. და ისიც რაც შეწირა სამ დღეში კვლავ უკან დაიბრუნა ნუთუ ესარის სიყვარულის გამოვლინება? 

  იესო ქრისტეს როლი იმაში მდგომარეობდა, რომ ძის მიერ გაღებული მსხვერპლისადმი რწმენით, კაცობრიობა ერთადერთ ჭეშმარიტ ღმერთთან მიეყვანა (იოანე 14:1,6; ფილიპელები 2:9-11; 1პეტრე 1:21). იესომ თავადვე აჩვენა ეს, როდესაც საკუთარ თავზე ისაუბრა, როგორც «მამამდე მისასვლელ… გზაზე» (იოანე 14:6). თუმცა სამებისადმი რწმენა ამგვარ ხსნას შეუძლებელს ხდის იმის გამო, რომ ცდილობს ადამიანი მხოლოდ «გზაზე» მდგომი დატოვოს და საშუალებას არ აძლევს, რომ ამ გზის საბოლოო მიზნამდე – იეჰოვა ღმერთამდე მივიდეს. საბოლოო ჯამში, ასეთი ადამიანები ძის დახმარებით ღმერთის რწმენას კი არ ავლენენ, არამედ არსებითად ღმერთს - ძით ცვლიან! ეს – საშინელი ხაფანგია, რომელშიც უკვე ძალიან ბევრი ადამიანი გაება!

  გვქონდეს იესოსადმი რწმენა, მაგრამ ამასთანავე ვუარყოფდეთ მამას, რომელსაც თავად იესო ემსახურებოდა, - განა ესაა ჭეშმარიტება? განა ესაა ქრისტიანობა?

  ამის ნათლად დასანახავად ამგვარი მაგალითი მოვიყვანოთ.

  წარმოვიდგინოთ, რომ ადამიანი ზღვაში იხრჩობა. მას გემის კაპიტანი ამჩნევს. ის თავის გემს მისკენ მიმართავს და ბრძანებს, რომ სამაშველო რგოლი გადაუგდონ. შედეგად, კაპიტნის ბრძნული და მოწყალე ქმედებების წყალობით, ადამიანი გადარჩა. უმთავრესად, ვის მიმართ უნდა გამოავლინოს გადარჩენილმა მადლიერება? არანაირ ეჭვს არ იწვევს, რომ კაპიტნის მიმართ! მაგრამ, რამდენად უგუნური იქნება ამ ადამიანის მოქმედება, თუ ის იტყვის: «არა! მე სამაშველო რგოლმა გადამარჩინა!» ან «მე იმ მეზღვაურმა გადამარჩინა, რომელმაც კაპიტნის ბრძანება შეასრულა და სამაშველო რგოლი გადმომიგდო!». გასაგებია, რომ ადამიანის მადლიერება ყველა მათგანზე უნდა ვრცელდებოდეს, ვინც მის გადარჩენაში იღებდა მონაწილეობას. მაგრამ განა პირველ რიგში, იმ კაპიტნის მადლიერი არ უნდა იყოს, რომელმაც მისი გადარჩენის გადაწყვეტილება მიიღო და ამისათვის ყველაფერი სათანადოდ გააკეთა? რა თქმა უნდა!

  თუმცა, ცოდვისაგან გადარჩენის შემთხვევაში, მრავალი «ქრისტიანი» ზუსტად ასე უგუნურად იქცევა. ისინი იესოს კი «უხდიან მადლობას», მაგრამ ამასთანავე ჯიუტად არ სურთ მადლიერების სიტყვებით მასთან მიახლოება, ვისთან მათი მიყვანაც თავად იესოს სურს – ანუ მამასთან! მაშ ასეთ შემთხვევაში, როგორ შეფასებას მისცემს მათ «მადლიერებას» ძე? ან მამა?

 მე კიდევ ერთხელ ვსვავ კითხვას  კონკრეტულად რომელი ღმერთი მოკვდა? არის მამა ღმერთი, ძე ღმერთი და სულიწმინდა. ნათელია, რომ მამა ღმერთი არ მომკვდარა, ასევე არც სულიწმინდა. სამების დოგმატის თანახმად, მხოლოდ ძე ღმერთი მოკვდა, ანუ სამების ერთი მესამედი. ამგვარად, მთლიანი ღმერთის სიკვდილზე საუბარი უკვე არანაირად არ შეიძლება.მაგრამ ეს ჯერ კიდევ ყველაფერი როდია. ძე ღმერთი, დედამიწაზე ყოფნისას, ორი ნაწილისაგან ან ბუნებისაგან შედგებოდა: ღვთაებრივი და ადამიანური. როდესაც ის მოკვდა, მხოლოდ ერთი ნაწილი მოკვდა, ადამიანური. როგორც ითქმება, ქრისტემ მხოლოდ ხორციელად იტანჯა. ტანჯვა და სიკვდილი ღვთაებრივ ნახევარს არ შეხებია. შესაბამისად, ღმერთის ერთი მესამედის სიკვდილზეც კი არ შეიძლება საუბარი. მხოლოდ ღვთის ერთი მეექვსედი, ანუ 17% მოკვდა (თუ უახლოეს მთელამდე დავამრგვალებთ). ნუთუ ეს სიკვდილია? ეს მაქსიმუმ ჭრილობაა. რა შეიძლება იყოს 17%-იანი სიკვდილის ილუსტრაცია რეალურ ცხოვრებაში? მაგალითად, ხელის ამპუტაცია. და ბოლოს, ის ნაწილი რომელიც მოკვდა ღვთაებრივიც კი არ ყოფილა, ესე იგი, საერთოდ არაფერი ღვთაებრივი არ მომკვდარა. მაშ როგორღა შეიძლება იმაზე ლაპარაკი, რომ თავად ღმერთი მოკვდა ადამიანებისთვის, თუ ღმერთის ერთი მესამედის მხოლოდ ერთი ნახევარი მოკვდა, და თანაც ეს ნახევარი ღვთაებრივიც კი არ ყოფილა?

2.მუხლები რომლის მიხედვითაც  ტრინიტარები სამერთიანობის დამტკიცებას ცდილობენ 

1.(დაბ1:1)-(კან6:4) - აქ ღმერთად ნათარგმნია ებრაულ ისიტყვა:ელოჰიმ (ღმერთი მრავლობით რიცხვში-ტრინიტარების ლოგიკა შემდეგში მდგომარეობს: თუ ებრაული ტექსტი, ღმერთზე საუბრისას, ფრაზა «ელოჰიმს» იყენებს, რომელიც მრავლობით რიცხვს წარმოადგენს, ეს ნიშნავს, რომ ღმერთი სამერთობაა.

 ეს სიტყვა მიუთითებს სიდიადესა და აღმატებულობაზე და არა ღმერთთა სიმრავლეზე. სამების მომხრეების აზრით ეს სამპიროვანი ღმერთის არსებობაზე მეტყველებს არადა ელოჰიმ ნიშნავს არა პიროვნებებს არამედ ღმერთებს. ამგვარად ისინი რომლებიც არგუმენტირებენ რომ ეს სიტყვა სამება ს გულისხმობს თავს პოლითეისტებად (ანუ ერთზე მეტი ღმერთის თაყვანისმცემლებად ) იხდიან. რადგან ეს იმას უნდა ნიშნავდეს რომ სამებაში არის სამი ღმერთი. მაგრამ სამების მომხრეებიდან თითქმის ყველა უარყოფს  შეხედულებას რომ სამება შედგებ ასამი ცალკეული ღმერთისგან. 

სიტყვა ’ელოხიმზე ნათქვამია: «პრაქტიკულად ყოველთვის მოითხოვება, რომ მის შემდეგ ყოველთვის იდგეს ზმნური შემასმენელი მხოლობით რიცხვში და განსაზღვრება, რომელიც გამოხატულია ზედსართავი სახელით მხოლობით რიცხვში» («The American Journal of Semitic Languages and Literatures»). მაგალითისათვის შეიძლება ითქვას, რომ შემოქმედების შესახებ ტექსტში ტიტული ’ელოხიმ 35-ჯერ ჩნდება და ყოველ ჯერზე ის ზმნა, რომელიც ღვთის სიტყვებს და ქმედებებს აღწერს, მხოლობით რიცხვში დგას (დაბადება 1:1—2:4)».

«ელოჰიმ»-ის გაგების ტრინიტარული არსის კონცეფცია, უცილებლად ინგრევა ბიბლიის მიერ ამავე სიტყვის გამოყენების ფაქტების წინაშე, მაგრამ უკვე არა მხოლოდ ღმერთთან მიმართებაში, არამედ სხვა პიროვნებებთან მიმართებაშიც, მაგალითად, ანგელოზების (ფსალმუნები 8:5). მაგალითად, იგივე ფრაზა «ელოჰიმ» გამოიყენება ღვთაება დაგონის აღწერისას (მსაჯულები 16:23,24), და ასევე ღვთაება ბაალის აღწერისას (1 მეფეები 18:27). მიუხედავად ამისა, ამ ღვთაებებს არ ჰქონდათ სამერთიანი ან მრავალპიროვნულობის რაიმე სხვა ფორმა. თითოეულ მათგანს წარმართები თაყვანს სცემდნენ როგორც ერთ კონკრეტულ ღმერთს. გასაგებია, რომ, მათ მიმართ ფრაზა «ელოჰიმის» გამოყენებისას, ბიბლია არანაირად არ გულისხმობს მათი პიროვნების ერთგვარ მრავლობითობას.

«ბიბლია დაჟინებით მიუთითებს იმაზე, რომ ღმერთი ერთია, და «Elohim»-ს იყენებს სიტუაციებში, როდესაც სრულიად განსაზღვრულად აღიწერება მხოლოდ ერთი ინდივიდი. მაგალითად, «Elohim» გამოიყენება ღვთის გამოცხადების აღსაწერად მხოლობით რიცხვში, როდესაც იაკობს გამოეცხადა (დაბადება 32:30). ისრაელიანებმა ოქროს ხბოს, რომელიც მათ უდაბნოში გააკეთეს, «elohim» უწოდეს (გამოსვლა 32:1,4,8,23,31). ამავდროულად, ბიბლია სრულიად ნათლად საუბრობს მხოლოდ ერთ ხბოზე (გამოსვლა 32:4,5,8,19-20,24,35). ძველი აღთქმა ძალიან ხშირად იყენებს «elohim»-ს ცალკეული წარმართული ღვთაებების აღსანიშნავად, ისეთების როგორიცაა ბაალ-ბერითი (მსაჯულები 8:33), ქემოში (მსაჯულები 11:24), დაგონი (მსაჯულები 16:23), ბაალ-ზებუბი (4 მეფეები 1:2-3), ნისროქი (4 მეფეები 19:37). ბიბლია სიტყვა «elohim»-ს იყენებს ასევე იესო ქრისტესთან მიმართებაშიც (ფსალმუნები 44:7; ზაქარია 12:8-10;14:5), და არავის არასოდეს დაუშვია იესოში რამოდენიმე პიროვნების არსებობა. ეს კი იმას ნიშნავს, რომ სიტყვა «elohim» არანაირად არ მიუთითებს ღვთაებრივ სამპიროვნებაზე. მხოლოდ ერთი არსება, «elohim»-ად წოდებული, ებრძოდა იაკობს; მხოლოდ ერთ ოქროს ხბოს უწოდეს «elohim», და ასევე ერთადერთ უფალ იესო ქრისტეს ეწოდება ასევე «elohim»» (Conversation with Orthodox Rubin, 1980, Jerusalem).

არც შემდეგი ფაქტია ნაკლებმნიშვნელოვანი: ბიბლია სიტყვა «ელოჰიმ»-ს ასევე ჩვეულებრივი ადამიანების აღწერისასაც იყენებს (ფსალმუნები 82:1,6). კერძოდ, ზუსტად ასე უწოდა იეჰოვამ მოსეს, როდესაც მას დავალებით გზავნიდა:

«შენ მაგივრად ის დაელაპარაკება ხალხს. ის იქნება შენთვის ბაგე, შენ კი ღმერთი [ელოჰიმ] იქნები მისთვის» (გამოსვლა 4:16).

ასევე:

«იეჰოვამ მოსეს უთხრა: «იცოდე, ფარაონის ღმერთად [ელოჰიმ] დაგაყენე, შენი ძმა აარონი კი შენი წინასწარმეტყველი იქნება» (გამოსვლა 7:1).

მაშ ასე, როგორი გრამატიკული აზრით იყენებს ბიბლიური ტექსტი ებრაული სიტყვა «ელოჰიმ»-ის მრავლობით ფორმას? რაღა თქმა უნდა, არა ერთი ღმერთის პიროვნების ერთგვარი მრავლობითობის აზრით. უფრო, ღვთის თვისებების მრავალრიცხოვნების ან მისი განსაკუთრებული დიდებულების ხაზგასასმელად.   

«[’ელოჰიმ] უნდა განიმარტოს, უფრო, როგორც გამაძლიერებელი მრავლობითი რიცხვი, რომელიც ძალაზე და დიდებულებაზე მიუთითებს» («The American Journal of Semitic Languages and Literatures»).

«ელოჰიმ»-ის მრავლობითი ფორმა ფაქტიურად შეგვიძლია შევადაროთ ქართულში გამოყენებულ ასეთივე მრავლობით ფრაზას, როგორიცაა «თქვენ», როდესაც ჩვენ უცხო ადამიანს ან მას მივმართავთ, ვინც ძალაუფლებას ფლობს; ამ დროს იგულისხმება არა ადამიანთა ჯგუფი, არამედ ერთი კონკრეტული ადამიანი. 

2.ბერძნულ„სეპტუაგინტაში“დაბადების 1:1-ში„ელოჰიმ“ნათარგმნია როგორც„ო თეოს“ („ღმერთი“მხოლოობით რიცხვში). „ო თეოს“გვხვდებააგრეთვემარკოზის 12:29-ში, 

ენციკლოპედიაში, სტატიაში „იეჰოვა“, ნათლად არის ნაჩვენები განსხვავება ’ელოჰიმსა (ღმერთი) და იეჰოვას შორის. მასში ღვთის სახელის, იეჰოვას, შესახებ აღნიშნულია: „ის ყველგან საკუთარი სახელია და მიუთითებს ღმერთზე, როგორც პიროვნებაზე, და მხოლოდ და მხოლოდ მასზე. ელოჰიმი კი უფრო საზოგადო არსებითი სახელის ნიშან-თვისებების მატარებელია და, როგორც წესი, გულისხმობს, უზენაესს, თუმცა არა ყოველთვის ... ებრაელმა, შესაძლოა, ელოჰიმის წინ განსაზღვრული არტიკლი გამოიყენოს, რაც მიუთითებს ჭეშმარიტ ღმერთზე და განასხვავებს მას ცრუღმერთებისგან, მაგრამ ის არასოდეს გამოიყენებს იეჰოვას წინ განსაზღვრულ არტიკლს, რადგან იეჰოვა მხოლოდ ჭეშმარიტი ღვთის სახელია. ის იტყვის ჩემი ღმერთიო ... მაგრამ არასოდეს იტყვის, ჩემი იეჰოვაო, რადგან როდესაც ამბობს ჩემი ღმერთიო, გულისხმობს იეჰოვას.. ის იტყვის ცოცხალი ღმერთიო, მაგრამ არასოდეს იტყვის ცოცხალი იეჰოვაო, რადგან მისთვის წარმოუდგენელია, რომ იეჰოვა არ იყოს ცოცხალი“ (The Imperial Bible-Dictionary, პ. ფერბერნის რედაქციით, ლონდონი, 1874, ტ. I, გვ. 856).

 (კან6:4)-ებრაულ ტექსტში მეორე რჯულის (კანონის) 6:4-ში ორჯერ გვხვდება ტეტრაგრამატონი. ამიტომ ეს მუხლი უფრო ზუსტად შემდეგნაირად იკითხება: „ერთია იეჰოვა, ჩვენი ღმერთი იეჰოვა“ (აქ). ეს მითითება ისრაელებს მიეცათ, მათ კი არ სწამდათ სამების. ღმერთების ტრიადებს (სამებებს) თაყვანს სცემდნენ ბაბილონელები და ეგვიპტელები. ისრაელებისთვის აშკარა უნდა ყოფილიყო, რომ იეჰოვა განსხვავდებოდა მათი ცრუ ღმერთებისგან. 

2.(დაბ1:26,27);(3:22);(11:7)-(ეს6:8)  ზოგი ამტკიცებს, რომ სიტყვები: „გავაჩინოთ‘‘ და „ჩვენს‘‘ მიუთითებს სამებაზე. მაგრამ თუ იტყოდი: „მოდი, გავაკეთოთ რამე ჩვენთვის“, ჩვეულებრივ, არავინ იგულისხმებდა, რომ თითქოს რამდენიმე პიროვნებაა შენში გაერთიანებული. უბრალოდ, შენ გულისხმობ, რომ ორმა ან ორზე მეტმა პიროვნებამ რაღაცის გასაკეთებლად ერთად იშრომოს. ასევე, როცა ღმერთმა გამოიყენა სიტყვები: „გავაჩინოთ‘‘ და „ჩვენს‘‘, ის, უბრალოდ, მიმართავდა სხვა პიროვნებას, თავის პირველ სულიერ ქმნილებას, ოსტატს, განკაცებამდელ იესოს..(ებრ1:2(1კრ8:6)) აქ არსადაა ნახსენები სამება და სამერთიანობა . 

ღმერთმა შექმნა ანუ ისარის ერთადერთი შმოქმედი(მალ2:10)ამას იესოც აღიარებდა (მათ19:4)-მან თქვა შემოქმედმაო და არა ჩვენო(2მეფ19:15)(ნემ9:6)

(ამაზე ალბათ შემოგვედავებიან ადამიანურ მაგალითს როგორ ადრი ღმერთსო-მაგრამ არაფერს ამბობს ბიბლია რომ რამოდენიმე პიროვნებისგან შედგება ღმერთი და ეს უნდა მიიღოთ რაოდენ აბსტრაქტულადაც არუნდა გეჩვენებპდეთო.ამიტო სათანადოა ეს შედარება)

ასევე ტრინიტარები ცდებიან იმაშიც რომ ძველმა ისრაელებმა არანაირი სამება არ იცოდნენ და ეს ტექსტი მოსემ დაწერა და ძველი ისრაელისთვის იყო განკუთვნილი იმ საზოგადოებისთვის თავის დროზე და არა მე4 საუკუნის ათანასელებისთვის რომლებმაც შეიმუშავეს ეს დოგმა

როცა კითხულობდნენ ისრაელები ამ ტექსტს. იქ სამებას არ კითხულობდნენ და არ იაზრებდნენ.

მოსე ამბობს ღმერთმა თქვაო.გავაჩინოთო ანუ მიმართა სხვას ეს სხვა იყო იესო...ამრიგად  ეჭვგარეშეა, რომ 26-ე მუხლში იეჰოვა თავის მიმართვაში დაბოლოებით "-ოთ" გულისხმობდა საკუთარ თავსა და ლოგოსს, რომლის საშუალებითაც ქმნიდა ყოველივეს (ებრ1:2) 1კორინთელები 8:6. ადამიანის "[ღვთის] ხატად" შექმნა ასევე არ ნიშნავს, რომ იეჰოვა და ლოგოსი ერთი ღმერთის ნაწილები იყვნენ. ადამიანში იეჰოვას ხატება – ესაა მისი ხასიათი, რომელიც იესოსაც გააჩნია  

«. შეიძლება ადამიანის პორტრეტი დავხატოთ, რომელიც მისი «ხატი» იქნება, მაგრამ ადამიანისა და პორტრეტის «ბუნება» 

ადამიანი იმ გაგებითაა „ღვთის ანარეკლი“, რომ ღმერთმა მასში ისეთივე ზნეობრივი თვისებები ჩადო, როგორიც თვითონ ჰქონდა, კერძოდ, სიყვარული და სამართლიანობა (შდრ. კლ. 3:10)მსგავსადვე შევქმნათ ჩვენს ხატად ნიშნავდა ჩვენნაირი თვისებებით შევქმნათო ხოლო ღთის მსგავსი თვისებები ჩვენ თუარ გვხდის ღმერთს მის ხატად ყოფნა არც მის ძეს ხდის.. 

2.თუ ჩვენს ხატად შქმნა ნიშნავს იმას რომ იესო ღმერთია მაშინ როგორ მოხდა რომ ჩვენ არვართ ღმერთები? მაშინ მის ხატად შექმნილი ადამიანიც ელოჰიმია. აქვს თუ არა ადამიანს ღვთის ტრინიტარუ ლი ბუნება?

რადგან ღვთის ხატად შექმნილი ადამიანი არ არის ღმერთი მსგავსადვე არ უთქვამს იესოსთვის რომ ისინი თანასწორნი არიანთუ ღმერთი ჩვენს ხატად შექმნით  ამბობდა რომ თანასწორები არიან ის და იესო მაშინ ადამიანიც ღვთაებრივი ბუნების მქონე ღმერთი იქნებოდა.

თუ გამოთქმა ჩვენს ხატად ნიშნავს რომ იესოც მამის მსგავს ა ყველაფერში მაშინ დაბადების 5:1,2 ის თანახმად ღმერთს სქესი ჰქონია 

ასევე5:1,2-ში საუბარია როგორც მრავლობით ისე მხოლობით რიცხვზე:აქ ვკითხულობთ, რომ ღმერთმა  "ადამს" უწოდა კაცი და ქალი

ადამი შექმნა თავის მსგავსებად და მერე მრავლობითში წერია კაცად და ქალად შექმნა ისინი  .და ეს იმას ნიშნავს რომ თანაარსებად მივიჩნიოთ  კაციდა ქალი? თუ ტრინიტარულ  ლოგიკას გავყვებით ასეა.  

3.(დაბ3:22)V-ერთერთი ჩვენგანი გახდაო. როგორ ადამიანი ღმერთი გახდა? ღმერთი ოთხპიროვანი გახდა? აი რასაც ღმერთი ფლობს იმ ატრიბუტს ფლობს ადამიანიც ეხლა თუ იესო იმიტოა ღმერთი რომ რაღაც ატრიბუტს  ფლობს ისეთს რასაც ღმერთი ფლობსდა ეს მას ღმერთად აქცევს მაშინ რად აქცევს იგივე ღვთის ატრიბუტის ქონა და მის ერთ ერთ მისთაგანად ქცევა ?.

 ისევე როგორც ბავშვი შეიძლება ჰგავდეს მამას ბევრ რამეში, ღვთის ზეციერ ძესაც თავისი მამის მსგავსი თვისებები აქვს.

რაც შეეხება დაბ11:7 და ეს6:8.  მსგავსი აზრი დევს  აქაც ესაუბრება იეჰოვა იესოს.და პირველი პირის მხოლობითი რიცხვი გამოყენებულია იეჰოვასთან მიმართებაში, ხოლო მრავლობითი რიცხვი იმაზე მიუთითებს, რომ იეჰოვასთან სხვა პიროვნებაც არის. ეს არის მისი „მხოლოდშობილი ძე“ (იოანე 1:14; 3:16).

ტრინიტარების შემთხვევაში- ალბათ ასე მოხდა, ხომ: რომ  ეს მუხლები წაიკითხეს  მიხვდნენ, რომ ღმერთი სამებაა და მხოლოდ ამის შემდეგ გაიგეს შემთხვევით  ამ სწავლების არსებობის შესახებ და გაიფიქრე: "რამაგარია, მეკი თავად მივედი ამდასკვნამდე!"

მაგრამ, რათქმაუნდა, ყველაფერი ასე არ იყო. ჯერ ადამიანი უერთდება რომელიმე ეკლესიას, იქ მას ასწავლიან, რომ ღმერთი - სამებაა, აჩვენებენ ამგვარ"სრიალა"მუხლებსდა, აბატონო, ახალი"ღვთისმეტყველი"მზადააწინაპართა ტრადიციის დასაცავად. და რამდენი მუხლიც არ უნდა უჩვენოთ ბიბლიიდან, სადაც პირდაპირ ამ სწავლების წინააღმდეგაა საუბარი აზრი არ აქ ვისაც მისი ნების შესრულება უნდა, გაიგებს, ღვთისგან არის ეს სწავლება თუ [არა]...(იოანე 7:17)

4.(დაბ18:1-3,13,14,33)-V  დაბადების 19:1-ში ნათლადაა ნათქვამი, რომ როგორც მინიმუმ ორი მათგანი ანგელოზი იყო. ებრაელების 13:2 ასევე გვიდასტურებს, რომ ისინი ანგელოზები იყვნენ. სამების სახეები კი არშეიძლება ანგელოზები იყვნენ, იმიტომ რომ ანგელოზები, ყველა დოგმების თანახმად, შექმნილები არიან.    ასერო ის ვინც სოდომში მივიდნენ ანგელოზები ოყვნენ და არა სამების პირები დაბადების  19:1,12,13(ოს11:9) ანგელოზები ხშირად მოხსენიებულია იეჰოვას სახელით(გამ3:2,4)(გამ23:20,21)  (დაბა8:16;19:1,2)

გარდა ამისა ღმერთი არავის უხილავს(გმს33:20)

2.(დაბ18;22)-V-თუ იმ სამპიროვნებაში იყო ღმერთი იეჰოვა მათი წასვლის შემდეგ როგორღა დარჩა იქ?  გამოდის ოთხპიროვანი ყოფილა ღმერთი აი ასეთ აბსურდამდე მივყავართ ტექტების თვითნებურ ინტერპრეტაციას რასაც სამებისტეა მიყვეს ხელი..მან უბრალოდ ყურადღება მიაპყრო აბრაამს (დაბ21:1,2)(1კორ15:3) 

3. 3-მუხლში იმიტომ მიმართა აბრაამმა როგორც იეჰოვა რომ ის ღმერთის სახელით იყო მისულიდა მისი სახელით მოქმედებდა (გამოს23:20,21) (1იოან4;12)(გამოს33:20)

ასე რომ, რატომ გამოაგზავნა ღმერთმა სამი ზეციერი ქმნილება?  ანგელოზებმა უთხრეს აბრაამს, ღმერთმა ამის დასამოწმებლად სამი მოწმე წარადგინა, დადგენილი.( 2კრ13:1). აბრაამს ეჭვი ეპარებოდა რომ მას და სარას მათი ასაკისა  გათვალისწინებით, შეეძლოთ შვილის ყოლა ( ებრაელები 11:11, 12 ). მაგრამ სამი ანგელოზის დამოწმება დამარწმუნებული იქნებოდა.

5.(დაბ19:24)(ამოს4:11) ორჯერ იმეორებს იეჰოვასო ანუ რამოდენიმე პირია ღმერთიო-ებრაული წერის სტილია  ასეთი სოლომონზეც მსგავსად წერია(1მეფ8:1)აქ ში სქოლიო და( სსგ-შიმუხლშივე) ასევე (გამ24:1,2)(ლევ10:2)(ეს45:,18) 

6.(მათ28:19)(ეფ3:14-17)- V ტრინიტარების არგუმენტი ასეტია: ერთი არსების  სახელია იეჰოვა და სამ პირს მათ თითოეულს აქვს სახელი „იეჰოვაო  როგორც

მამა, ძე და სულიწმიდა ერთსა და იმავე უფლებამოსილებას იზიარებესო.  და ეს მათ თანასწორს ხდისო.  ის ასევე აქცევს სულიწმიდას პიროვნებად, რადგან უსულო ნივთებს არ აქვთ უფლებამოსილებაო - და ეს  არის იგივე ძალაუფლება, რაც აქვთ მამას და ძესო.

პასუხი: აქ  არაფერია ნათქვამი იამზე  რომ მიუხედავად იმისა, რომ ჩამოთვლილი სამია, ისინი მხოლოდ ერთ ღმერთს შეადგენენ. გარდა ამისა, მონაკვეთში არ არის ნახსენები,  რომ ისინი მარადიული, შეუქმნელი პიროვნებები არიან, ან რომ ისინი თანაბრად იზიარებენ ღვთაებრივ თვისებებსა და თაყვანისცემას .მტკიცება, რომ ეს ნიშნავს, ღმრთეებაში სამი პიროვნებაა, სცილდება ამ მონაკვეთში მოცემულ ინფორმაციას სამაგიეროდ, ტექსტი გულისხმობს, რომ იესო არის „უფრო ნაკლები“, რადგან მას „მიეცა უფლებამოსილება“ და არა თავად ფლობს. გარდა ამისა, იქ არ წერია ვინ ან რა არის სული. ? სინამდვილეში, მოძღვრების არც ერთი ძირითადი ელემენტი არ არის განხილული ამ მუხლში. ამრიგად, მათეს 28:19 არ არის მართებული მტკიცებულება სამების დოქტრინის შესახებ.
მაშ რაზე საუბრობს ის სინამდვილეში? იმაზე. რომ არის მამა, არის ძე, და არის წმინდასული
როგორი  ბუნება აქვთ მათ, როგორი არსი აქვთ მათ დაა.შ., ამ მუხლში ახსნილი არ არის.
ან რომ ესაა ერთი ღმერთი სამი სახით, დაა.შ. ეს ინფორმაცია მასში არ არის, რამდენიც არუნდა იკითხო ის. რა საჭიროა მუხლიდან იმის ამოკითხვა, რაც სინამდვილეში მასში არაა?  მქგალითად (1ტიმ5:21)-აქ ღმერთი ქრისტე და ანგელოზები ერთად არიან მოხსენიებულნი მაგრამ ეს იმაზე არ მიუთითებს რომ ესენი ერთარსნი თანასწორნი და განუყოფელნი არიან
ასევე ყურადღება მიაქციეთ ლუკა 9:26 (რომელიც  ამბობს: „როდესაც [იესო] მოვა მისი [იესოს], მამისა და წმინდა ანგელოზების დიდებით  ) . ყველა მათგანის გაერთიანება ერთის [დიდების] საზღვრებში არ ნიშნავს რომ ანგელოზებიც სამების ნაწილი არიან და რომ  გვყავს ღმერთი მამა, ღმერთი ძე და ღმერთი წმინდა ანგელოზები !

ამგვარად მათეს 28:19-ში არაფერია ნათქვამი მათს ერთიანობასა და მთლიანობაზე ამრიგად ისინი მოწაფეებს ნათლავდნენ არა სამების არამედ მამის ძისა და წმინდასულის სახელით! რაც სულ სხვაა აბრაამი, ისაკი და იაკობი  მრავალჯერ არიან ერთად მოხსენიებული, მაგრამ ეს არ ნიშნავს, რომ ისინი ერთნი არიან. პეტრე, იაკობი და  იოანე ერთად არიან დასახელებული, მაგრამ არც ეს ნიშნავს, რომ ისინი ერთნი არიან. გარდა ამისა წინა მუხლში  28:18 -ში წერია რომ იესოს მოცემული აქვს ძალაუფლება თუ ისინი ერთარსები არიან სამებაში მაშინ იესოს ლოგიკურია რომ ყოველთვის უნდა ჰქონოდა ძალაუფლება აქედნაც ნათლასდ ჩანს რომ 28:19 ში არაა საუბარი არანაირ ერეთარსებაზეეე ისარუნდა წაიკითხოთ რაც თქვენ გაწყობთ

[ასეთი არგუმენტი ცჟღერს: ვინაიდან სიტყვა «სახელით» მხოლობი რიიცხვში წერია, ჩამოთვლი ლ პიროვნებებს ერთი საერთო სახელი აქვთ.
v -კი, მაგრამ ფრაზა «ვინმე სახელით» სულაც არ გულისხმობს ერთ პირს, ისინი შეიძლება მრავალნი იყვნენ. მაგალითად, Google-ში ძიებისას ფრაზა"მთავრობი სსახელით" (ბრჭყალებში) ათასობით შედეგს გვაძლევს. მრავალი მსგავსი მაგალითის მოყვანა შეიძლება. მაგრმ შეიძლება იმის თქმა რომ მთავრობა ერთი პიროვნება ა ან მისი ყველა წევრი ერთარსია?ასევე შეიძლება მოისმინოთ, რომ რადგან ითქმება «სულიწმინდის სახელით», ესეიგი, ეს სული პიროვნებას წარმოადგენს და მას სახელი აქვს. მაგრამ სიტყვა «სახელით» ყოველთვის ადამიანს (ან საერთოდ პიროვნებას) არ გულისხმობს. როგორც ზემოთ მოყვანილ მაგალითშიც ჩანს, ეს შეიძლება იყოს უსულო საგნები ან აბსტრაქტული გაგებები. აგრეთვე როდესაც ვამბობთ კანონის სახელით პიროვნების შესახებ როდი ვსაუბრობთ ჩვენ არ ვგულისხმობთ რომ კანონი პიროვნებაა ჩვენ ვგულისხმობთ იმას რასაც სამართალი სიმბოლურად გამოხატავს მის ავტორიტეტს კანონის ძალას
ჩვენ ასევე  ვამბობთ, მაგალითად, "მე ეს გავაკეთე სიყვარულის , კაცობრიობისა და სამართლიანობის სახელით" .
(ამრიგად როცა ადამიანი წმინდა სულის სახელით ინათლება ეს ნიშნავს რომ ის აღიარებს წმინდა სულის როლს ღვთის ნების შესრულებაში(ზოგჯერ სიტყვა სახელი მოხსენიებულია ძალის ან ავტორიტეტის აღსანიშნავად(კან18:5,19-22)(ესთ8:10)(ეფ1:21)
ასევე «სახელი» შეიძლება ნიშნავდეს არა რაიმე კონკრეტულ «პირად სახელს», არამედ რეპუტაციას, ვინმეს პირად თვისებებს. როდესაც ვამბობთ, რომ ადამიანმა «კარგი (ან ცუდი) სახელი დაიმსახურა», ჩვენ ვგულისხმობთ არა სიტყვას ან ფრაზას, რომელსაც მას უწოდებენ, არამედ იმ რეპუტაციას, რომელიც მან დაიმსახურა. «სახელი» ასევე შეიძლება ნიშნავდეს იმ ძალაუფლებას, რომლის მეშვეობითაც სრულდება რაიმე. ზუსტად ამ გაგებით ვიყენებთ სიტყვა «სახელს», როდესაც ვიყენებთ ფრაზებს «კანონის სახელით» ან «მეფის სახელით».
ეთანხმებით თუ არა იმას, რომ ფრაზა «მთავრობასა და ხელმწიფებაზე, ძალსა თუ უფლებაზე, ყველა იმ სახელზე»  გვიჩვენებს, რომ «სახელი» ხშირად ძალაუფლებასა და მდგომარეობას წარმოადგენს?
ასევე თუ წავიკითხავთ გამოცხ 3:12 და 14:ს აშკარაა რომ მამის პირადი სახელი (გამოცხ. 14:1) აშკარად ღმერთს ენიჭება ( გამოცხ. 3:12), ხოლო ქრისტეს პირადი სახელი არა! და მამა ძის ღმერთია !
მაგრამ კიდევ უფრო მნიშვნელოვანი არის ის ფაქტი, რომ  აქ არავითარი ხსენება  არ არის წმინდა სულის პირადი სახელის ! _

ბიბლეისტი ა. რობერტსონი კომენტარს უკეთებს მათეს 28:19-ს: „სიტყვა სახელის (ონომა) ამგვარად გამოყენება ჩვეულებრივი მოვლენაა სეპტუაგინტასა და პაპირუსებში ძალისა და ავტორიტეტის საჩვენებლად“ (Word Pictures in the New Testament, 1930, ტ. I, გვ. 245). აქედან გამომდინარე, „წმინდა სულის სახელით“ნათლობა იმის აღიარებაა, რომ წმინდა სულიღ ვთისგან მომდინარეობს და ღვთის ნების თანახმად მოქმედებს.
როცა ადამიანი ღვთის შესახებ საფუძვლიან ცოდნას იღებს და მისი მსახურების სურვილი უჩნდება, „მამის, ძისა და წმინდასულის სახელით“ინათლება (მათე 28:19). ის აღიარებს მამის იეჰოვა ღმერთის უზენაესობას და ესმის, რა როლს ასრულებს იესო ქრისტე ღვთის განზრახვის შესრულებაში (ფსალმუნი 83:18; მათე 28:18). მას აგრეთვე კარგად ესმის, რა დანიშნულება აქვს ღვთის წმინდა სულს, მის მოქმედ ძალას (დაბადება 1:2; გალატელები 5:22, 23; 2 პეტრე 1:21).

ასევე საინტერესოა როგორ გაიგეს ეს მუხლი მათ, ვინც მოისმინა ქრისტეს ეს მითითება ?  პასუხი ადვილად იპოვება, როცა საქმეების წიგნს ვსწავლობთ.  ჩვენ ვხედავთ, რომ იქ ჩაწერილი ყველა ნათლობა შესრულდა იესოს სახელით და არა მამის, ძისა და სულიწმინდის სახელით (საქმეები 2:38; 8:16; 10:48; 19:5).

ბიბლიური ფაქტები ასევე გვიჩვენებს, რომ ჩვენ არ შეგვიძლია ვივარაუდოთ, რომ სულიწმიდა არის ცალკე და განსხვავებული მესამე პირი მხოლოდ იმიტომ, რომ სულიწმიდასთან ერთად ორი პიროვნებაა მოხსენიებული. შემდეგი მუხლი ამას საკმაოდ ნათლად აჩვენებს:
რამეთუ სამნი მოწმობენ: სული  წყალი და სისხლი; და ეს სამი ერთმანეთთან თანხმობაშია .1 იოანე 5:8
სამი ადამიანი? სამების მოყვარულებმა იციან, რომ ამ ლექსში სული არის მათი მესამე პირი სამების. მაშინ უნდა ვივარაუდოთ, რომ წყალი და სისხლიც თითოეული პიროვნებაა? ან პირიქით, უნდა ვივარაუდოთ, რომ სული არ არის პიროვნება , რადგან მოიხსენიება ორ სხვა ნივთთან ერთად, რომლებიც არ არის პიროვნებები? აქ საკმაოდ აშკარაა, რომ არ შეიძლება მტკიცება, რომ სულიწმიდა მათეს 28:19-ში არის ცალკე მესამე პირი, რადგან სული მოხსენიებულია ორ სხვა პირთან ერთად. 

მაშ რა იგულისხმება მამის ძისა და წმინდა სულის სახელით ნათლობაში?
  ის რომ მთელი გულით უნდა გვწამდეს ის, რაც ბიბლიიდან იეჰოვას, იესოსა და წმინდა სულის შესახებ ვისწავლეთ.
რას ნიშნავს მონათვლა „მამის სახელით“? ეს ნიშნავს, რომ მოსანათლი აღიარებს თავისი ზეციერი მამის მდგომარეობასა და ძალაუფლებას. აღიარებს იეჰოვა ღმერთს, როგორც შემოქმედს, „უზენაესს მთელ ქვეყნიერებაზე“ და სამყაროს სუვერენს (ფსალმუნი 82:19; ესაია 40:28; საქმეები 4:24).
მონათვლა „ძის სახელით“ ნიშნავს იესოს როლისა და მისი, როგორც ღვთის მხოლოდშობილი ძის, ძალაუფლების აღიარებას (1 იოანე 4:9). ისინი, ვინც მოსანათლად არიან მზად, იესოს მიიჩნევენ „მრავალთა გამოსასყიდად“ ღვთის მიერ გაღებულ მსხვერპლად (მათე 20:28; 1 ტიმოთე 2:5, 6). ასევე აღიარებენ, რომ ღმერთმა თავისი ძე „აღამაღლა“ ყველაზე მეტად (ფილიპელთა 2:8—11; გამოცხადება 19:16).

წმინდა სულის სახელით ნათლობა  ნიშნავს წმინდა სულის იეჰოვას მოქმედ ძალად აღიარებას. ძალისა, რომელსაც ღმერთი თავისი ნების შესაბამისად სხვადასხვა სახით იყენებს (დაბადება 1:2; მეორე მეფეთა 23:1, 2; 2 პეტრე 1:21). მოსანათლს სწამს, რომ წმინდა სული ეხმარება „ღვთის სიღრმეების“ გაგებაში, სამეფოს შესახებ ცნობის ქადაგებაში და სულის ნაყოფის გამოვლენაში ‘ (1 კორინთელთა 2:10; გალატელთა 5:22, 23; იოველი 2:28, 29).
რამდენი რელიგია იყენებს პირად სახელს „იეჰოვა“ (ან „იაჰვე“) ნათლობისას? ("ჩვენ გნათლავთ თქვენ იეჰოვას სახელით.") ნებისმიერი ეკლესია, რომელიც ამას არ აკეთებს, უნდა აღიაროს, რომ ამ წერილში "სახელი" არ ნიშნავს პირად სახელს!
ტრინიტარული „მტკიცებულების“ უკიდურესი სისუსტის მიუხედავად მათ. 28:19, ს თითქმის ყოველთვის ციტირებენ ტრინიტარები, რადგან, რაც არ უნდა წარმოუდგენლად ღარიბი იყოს, ეს არის მათი ერთ-ერთი საუკეთესო სამების „მტკიცებულება“! და ზოგადად სამების წარმომადგენლები მიესალმებიან მას, როგორც სულიწმიდის ღვთაების საუკეთესო მტკიცებულებას! ეს, რა თქმა უნდა, გვიჩვენებს, თუ რამდენად სუსტია ბიბლიური მტკიცებულებები სამების შესახებ!

[ღვთის დიდებაზე გმც21:10,11(ლუკ2:9)(იოან17:22]

7.(1იოან5:7)-

პირველყოვლისა უნდა აღვნიშნოთ, რომ ეს სიტყვები არ გვხვდება :არცერთ ყველაზე ძველ ბიბლიურ ხელნაწერებში: 

სინაის კოდექსში;

ალექსანდრიის კოდექსში;

ვატიკანის კოდექსში

 ფეშიტაში

გარდა ამისა არ შეიცავს მას კოპტური, სომხური, ეთიოპიური, არაბული, სლავური),

და რატომ უნდა ვენდოთ საპატრიარქოს თარგმანს და არა მაგალითად სინას კოდექსს რომელიც არარის ორიგინალი მაგრამ  ყველაზე ძველი მთლიანი ახალი აღთქმის კრებულია რაცკი აღმოჩენილა? და როცა უძველესი ნაწყვეტები ჩნდება უკვე  იმის მიხედვით სწორდება ტექსტი რომ ახლოს იყოს ორიგინალთან. ასეთი ხელნაწერი კი რომელიც წინააღმდეგობაში იქნებოდა მოწმეებისეულ თარგმანთან ამ მუხლზე არარსებობს 

იესოს და მოციქულებს ნამდვილად რომ არ უთქვამთ ის ფრაზები, იქნა ხელით ჩამატებული დოგმატების დასამტკიცებლად... და  მაინც ურხცვად ტოვებენ ქართულ ბიბლიაში,ამ მუხლის დამახინჯებულ ნაწილს

ასევე ვიცით რომ მეორე მეოთხე საუკუნეებში მწვავე დებატები იმართებოდა ეკლესიის წიაღში იესოს ღმერთობასთან დაკავშირებით, და არცერთი  ციტატა არმოუყვანიათ სამების მომხრეებს ამ მუხლიდან. რაც კიდევ ერთი ნათელი დასტურია რომ ეს მუხლი ჩამატებულ იქნა შემდგომ საუკუნეებში ბიბლიის წერის დასრულებიდან დიდი ხნის შემდგომ.და რაც იმას აჩვენებს რომ სამების მომხრეები არგუმენტების მწვავე დეფიციტს განიცდიან

(აქ შეიძლება შემოგვედაონ: თუ შემდეგ ჩაამატეს მაშინ თავიდანვე დაწერდნენო მეორე საუკუნეშიივეო.  ეს იმიტომ ვერ მოხდა რომ  იმ დროს არ ჰქონდათ ამის ბერკეტებიდა გავლენა, მანამდე სანამ კონსტანტინემ არაღიარა ისინი სახელმწიფო რელიგიად და მერე დაიწყო უპრეცედენტო გაყალბებები მსგავსი ადგილებისა რასაც ფაქტებიც ადასტურებს.და რაც ყველაზე მნიშვნელოვანია მაშინ არქონდათ სამების დოგმა ოფიციალურად დამტკიცებული ვიდრე კონსტანტინემ არ აიძულათ.და (და ის ფაქტი, რომ მანამ  არ იყო და მერე გვხვდება: საღი ლოგიკა რას გვკარნახობს ეს საღი გონების მკითხველისთვის მიმინდია). ამრიგად ნათელია რომ იესოს ღმერთობის მტკიცებისას ზუსტად ამ მუხლს მოიტანდნენ მტკიცებად რომ წერებულიყო ისევე მოიყვანდნენ ამას როგორც ახლანდელი სამებისტები აკეთებენ

რაც შეეხება ბიბლიურ თარგმანებს ეს არ გვხვდება: ბიბლიის ახალ ინგლისურ ვერსიაში,იერუსალიმის ვერსიაში;ინგლისურ სტანდარტულ ვერსიაში; და უამრავ თარგმანში რომლებიც სამებისტების მიერაა ნათარგმნი.დროთა განმავლობაში, ეს თაღლითობები სრულიად გამოაშკარავდა.და ისევე როგორც არაერთი ავტორიტეტული თარგმანი ისე  ახალიქვეყნიერების თარგმანი სამართლიანად  არ თარგმნის ამ ყალბ მუხლს

დაე ყველა ჩვენგანისათვის ეს გაკვეთილი იყოს, რათა "არ გავცდეთ დაწერილის ჩარჩოებს", და არ დავიწყოთ ბიბლიაში ისეთი ახრების ძებნა, რომელიც მასში არ არის და რომელიც მხოლოდ ჩვენი ფანტაზიის ნაყოფს 

 მართალია თუ არა, რომ ტერტულიანე და კვიპრიანე ციტირებდნენ 1 იოანეს 5:7-ს ინტერპრეტაციასთან ერთად? 

თავის ნაშრომში "პრაქსეასის წინააღმდეგ" (213) სამების დასამტკიცებლად მას წმინდა წერილიდან 332 ადგილი მოჰყავს, მაგრამ მათ შორის არ არის 1 იოანეს 5:7 - მუხლი, რომელსაც შეეძლო მისი მთავარი არგუმენტი გამხდარიყო. რატომ? დასკვნა უბრალოა, იმიტომ რომ ის აეიყო ბიბლიის ნაწილი

ჯონ გილი (1697-1771), მიუხედავად ყველაფრისა, მაინც ცდილობს რომ ტერტულიანეს ერთი ფრაზა წარმოადგინოს როგორც ციტატა 1 იოანეს 5:7-დან. მაგრამ წარმოადგენ კი ის ციტატას? მოდით ტერტულიანეს ეს სიტყვები კონტექსტში განვიხილოთ: "ასეთი სახით კავშირი მამასა და ძეს და ძესა და ნუგეშიმცემელს შორის წარმოადგენს სამ ერთმანეთთან დაკავშირებულს, რომლებიც, ამავდროულად, [უკვე განსხვავდებიან] ერთი მეორისაგან. და რომლებიც ერთობაში არიან და არა ერთია [qui tres unum sunt, non unus], ისევე როგორც ნათქვამია: მე და მამა - ერთი ვართ, არსის ერთობით და არა რიცხობრივი ერთობით". (Tertullianus. Adversus Praxean.25:1)   

ხოლო აი შესადარებლად ტექსტი 1 იოანეს 5:7, 8  Itala-დან (ძველი ლათინური ბიბლია, V ასწლეულის შემდგომი პერიოდი), ინტერპრეტაციით, რომელიც ჩასმულია ბრჭყალებში და გამოყოფილია კურსივით: "Quoniam tres sunt, [qui testimonium dant in coelo: pater, verbum, et spiritus sanctus: et hi tres unum sunt. Et tres sunt, qui testimonium dant in terra]: spiritus, et aqua, et sanguis: et hi tres unum sunt".

რას ვხედავთ შედარებისას? პირველი, ტერტულიანე იყენებს სიტყვას qui (რომლებიც) ნაცვლად სიტყვისა hi (ეს[ესენი]), ციტირებისას კი, ზუსტ გამეორებას უნდა მოველოდეთ. მეორე, unum და unus (ერთნი და ერთი) შორის აზრობრივი განსხვავების საჩვენებლად ის ციტირებს იოანეს 10:30-ს, რაც აბსოლუტურად ზედმეტი იქნებოდა, იმ შემთხვევაში თუ მანამდე მოყვანილი სიტყვები 1 იოანეს 5:7-დან იქნებოდა მოყვანილი. მესამე, განსახილველი სიტყვები მას პირდაპირ სასაუბრო ტექსტში უზის და არა ციტატაში. ისინი მწობრად ერწყმიან კონტექსტს. ეს მონაკვეთი არ გვაძლებს იმის მტკიცების საფუძველს, რომ ტერტულიანე იცნობდა Comma Johanneum-ს.

კვიპრიანე

დაახლოებით ა.წ. 250 წელს, კვიპრიანე კართაგენელი წერს: «და კვლავ მამაზე, ძეზე და წმინდა სულზე დაწერილია: და ეს სამი ერთია».  6). ჯერ იქიდან დავიწყოთ, რომ ზოგიერთები ამ სიტყვებს ფალსიფიცირებულად თვლიან და თვლიან რომ კვიპრიანეს საერთოდ არ უთქვამს ეს. მაგრამ რომც დავუშვათ, რომ ეს სიტყვები კვიპრიანემ დაწერა და ესაა ნაწყვეტი 1 იოანეს 5:7, 8-დანაა აღებული, მაშინ რომელი ნაწყვეტი იყო ფაქტიურად ციტატა? დენიელ უოლასი დამაჯერებლად გვიჩვენებს, რომ პირდაპირ ციტატად შეიძლება ჩაითვალოს მხოლოდ ფრაზა "და ეს სამი ერთია" (Et hi tres unum sunt). 

ახლა კი კიდევ ერთხელ შევხედოთ ბიბლია Itala-ს ტექსტს: "Quoniam tres sunt, [qui testimonium dant in coelo: pater, verbum, et spiritus sanctus: et hi tres unum sunt. Et tres sunt, qui testimonium dant in terra]: spiritus, et aqua, et sanguis: et hi tres unum sunt". 

ყურადღება მიაქციეთ, რომ 1 იოანეს მეხუთე თავში ეს სიტყვები არა მხოლოდ Comma-ში გვხვდება, არამედ ასევე ორიგინალ ტექსტშიც მე-8 მუხლის ბოლო ნაწილში, სადაც საუბარია "სულზე, წყალზე და სისხლზე". ამიტომ დიდი ალბათობით შეიძლება დავასკვნათ, რომ კვიპრიანე ზუსტად ამ ნაწილს ციტირებს. კი მაგრამ რატომ იყენებს კვიპრიანე ამ სიტყვებს "მამა, ძე და წმინდა სულთან" მიმართებაში? სავარაუდოდ, ასეთი იყო იოანეს მიერ მოხსენიებული "სულის, წყლისა და სისხლის" მისი პირადი ალეგორიული განმარტება. ამის შესახებ მხოლოდ ვარაუდების გამოთქმა თუ შეიძლება, იტყვით თქვენ? არამც და არამც.

წერილების ალეგორიული განმარტებებისადმი ასეთი თავისუფალი მიდგომა იშვიათობას არ წარმოადგენდა ადრეული მამებისათვის. მაგალითად, აი ასე განმარტავდა ავგუსტინე, რომელიც IV-V საუკუნეებში ცხოვრობდა, იმავე "სულის, წყლისა და სისხლის" გაგებას. ხელნაწერში "მაქსიმინეს წინააღმდეგ" (Contra Maximinum episcopum Arianorum, II. 22:3), სამების დაცვისას და 1 იოანეს 5:8-ს ციტირებისას, მას პარალელები მოჰყავს: 

სული - ესაა მამა 

სისხლი - ესაა ძე 

წყალი - ესაა წმინდა სული 

გამორიცხული არაა, რომ ავგუსტინემ ასეთი განმარტება, მანამდე მცხოვრებ მამებს დაესესხა, თვით კვიპრიანეს ჩათვლით. აღსანიშნავია, რომ ავგუსტინეს ბიბლიაში, როგორც ჩანს, არ იყო Comma Johanneum, წინააღმდეგ შემთხვევაში ის პირდაპირ ამ სიტყვების ციტირებას მოახდენდა, ასეთი უცნაური ანალოგიების მოყვანის სანაცვლოდ.

დასკვნა. არ არსებობს იმის ვარაუდის სერიოზული მიზეზები, რომ ტერტულიანეს და კვიპრიანეს წმინდა წერილების პირად ეგზემპლარებში ეწერა ტექსტი "...ზეცად: მამა, სიტყვა და სული წმინდა; ხოლო ეს სამი ერთია. ". მაგრამ სამაგიეროდ ძალიან სერიოზული საფუძველი გაგვაჩნია, რომ ტერტულიანეს და სხვა მრავალ ქრისტიანულ ფილოსოფოსს მივაწეროთ ალეგორიული აზრის ჩადება სიტყვებში "ვინაიდან სამნი მოწმობენ  სული წყალი და სისხლი

"წმინდა წერილების სხვა ადგილების მსგავსად, უმეცარნი და არამტკიცენი თავიანთ დასაღუპავად ამახინჯებენ"  (2 პეტრე 3:16)

8.(1კრ12:4-6)(2კორ13:14)-

მოცემულ მუხლში არცერთი სიტყვა არ არის იმის შესახებ,  რომ ისინი ერთარსნი არიან,  ან რომ ესაა ერთი ღმერთი სამი სახით, დაა.შ. ეს ინფორმაცია მასში არ არის, რამდენიც არუნდა იკითხო ის..ასევე (1ტიმ5:21)-აქ ღმერთი ქრისტე და ანგელოზები ერთად არიან მოხსენიებულნი მაგრამ ეს იმაზე არ მიუთითებს რომ ესენი ერთარსნი თანასწორნი და განუყოფელნი არიან შევადაროთ ასევე(ლუკ9:26)

92(1პეტ1:2)-V-(1ტიმ5:21)კიდევ ერთი თვითნებური ინტერპრეტაციის ნაყოფი წაიითხავენ ტექსტს და კონტექსტის გარეშე აკეთებენ დასკვნას

9.სამჯერ გამეორება:რიცხვი-3 (ეს6:3)(გამოც4:8)-V-  . სამმაგი გაცხადება — „წმიდაა! წმიდაა! წმიდაა“ — სამების დამადასტურებელი არ არის. სერაფიმები ამ სიტყვას სამჯერ ღვთის სიწმინდის ხაზგასასმელად იმეორებენ (შეადარეთ გამოცხადება 4:8). იეჰოვა ყოველმხრივ წმინდაა და ნამდვილად უწმინდესია.    ბიბლიაში რაიმეს სამჯერ გამეორება ხაზს უსვამს მის უტყუარობას.ბიბლია ციფრ სამს ხშირად იყენებსხაზგასასმელად სიმძაფრისა და სიძლიერის შესამატებლად (ეზეკ21:22)(გამოც8:13)გარდა ამისა(გამოც16:13)ასევე ვნახოთ(იერ22:29)(ეზ21:27)(გმც4:5;5:6 -თუ ამლოგიკით ვიმსჯელებთ გამოდის აქაც სამებასთან გვაქვს საქმე ასევე ბიბლიაში სხვა რიცხვებიც არის დასახელებული მაგ  - (დაბ2:10)-(იერ2:13)(გმც4:6)(ეზ1:5,6) რავქნათ ეხლა დავასკვნათ რომ ღმერთი ოთხპიროვანია? ასევე  გამოყენებულია

ციფრი-    :7-(იესო6:15)(მათ18:21,22)

3.მუხლები რომლის მიხედვითაც  ტრინიტარები იესოს და იეჰოვას გაიგივებას  ცდილობენ ერთმანეთთან

1.(ფსალ40:6-8)-(ებრ10:5)V - იესო მოვიდა თავისი ზეციერი მამის მიერ გამზადებული სხეულით, რომელიც ყოველმხრივ შეესაბამებოდა ღვთის მიერ ადამისთვის შექმნილ სხეულს (ლუკა 1:35; 1 კორინთელთა 15:22, 45)  ამ სიტყვებით იესომ გამოავლინა ცოდნა იმასთან დაკავშირებით, რომ ღმერთს‘არ სურდა’ცხოველური შესაწირის მიტანა გაგრძელებულიყო იერუსალიმის ტაძარში. მან შეიგნო, რომ ღმერთმა სრულყოფილი ფიზიკური სხეული გაამზადა მისთვის, რომ მსხვერპლად შეწირულიყო. ეს გააუქმებდა შემდგომი ცხოველური შესაწირავების მიტანის აუცილებლობას. მან გამოავლინა წრფელი სურვილი, რომ დამორჩილებოდა ღვთის ნებას და ლოცვისას განაგრძო: „აჰა, მოვდივარ, როგორც წიგნის დასაწყისში წერია ჩემზე, შენი ნების აღსასრულებლად, ღმერთო“ (ებრაელთა 10:7

2.(ფსალ110:1)- -(საქ2:34)(მათ22:41-45)-იესომ ახსნა ამ ფსალმუნის მნიშვნელობა და თქვა რომ თავად იყო დავითის უფალი ასე რომ იესო არ არის იეჰოვა რადგან იეჰოვა ამ სიტყვებით მას მიმართავს(გამოც 14:1) აქ ჩანს, რომ ფარისევლები ეთანხმებიან იმას, რომ დავითი ქრისტეს უწოდებს  (ჩემიუფალი = ჩემიბატონი). ბიბლიიდან ჩანს, რომ ებრაელები ამ ტიტულს, მაღალი მდგომარეობის მქონე - ყველაზე ხშირად მეფისადმი, მიმართვისას იყენებდნენ. დავითს, რადგან მეფე იყო, ხშირად ესმოდა თავის მისამართით ასეთი მიმართვა და თავად მიმართავდ აასე საულს, როდესაც ის ჯერ კიდევ მეფე იყო (1 სამუელი 24:6). ამიტომ, იმისათვის რომ დავითის მიმართვა მესიის მიმართ მართებული ყოფილიყო, მასმასთან ერთად, მის ეპოქაში უნდა ეცხოვრა და მასზე აღმატებული მდგომარეობა სჭეროდა. მაგრამ მეფეს რომ ასე თავისი შთამომავლისთვის ეწოდებინა, მითუმეტეს ჯერარდაბადებულისათვის - ეს უპრეცენდენტო შემთხვევა იქნებოდა.აქედან იესო დასკვნას აკეთებს: "თუ დავითი მას"უფალს"უწოდებს, მისი ძე როგორღაა?"ამგვარად, ქრისტე ერთდროულად"დავითის ძეც"და"დავითის უფალიც"მხოლოდ იმ შემთხვევაში შეიძლება ყოფილიყო, თუ თავიდან სულიერ სამყაროში ცხოვრობდა და მაღალი მდგომარეობა ეკავა, ხოლო შემდგომ კიდე დამიწაზე დაიბადა დავითის ხაზში.ხოლო ეს კი იმასაც ნიშნავს, რომ ის ასევე ღვთის ძეც იყო.

დავაკვირდეთ, რომელი კითხვით დაიწყო იესომ: "რას ფიქრობთ ქრისტეზე? ვისი ძეა?"ანუ, კითხვის ნაცვლად"ვინ არის ქრისტე?" ყურადღების ცენტრში სხვა შეკითხვა იდგა - "ვისი ძეა ქრისტე?" (ღმერთის / დავითის / ორივესი). ეს ერთადერთი შემთხვევა არაა, როდესაციესოსსურდაადამიანებამდემიეტანააზრი, რომისარის - ქრისტედაღვთისძე (მათე 14:33; 16:16, 17; 26:63; 27:40, 43, 54). უნდაეთქვათ, საჭიროა გვახსოვდეს, რომ ორიგინალურ სიტყვებსאדניდა kyrios, რომლებსაც ხშირად ტიტული"უფალი"-თთარგმნიან, ერთზე მეტი მნიშვნელობა გააჩნიათ. თანაც საბაზო ლექსიკურ მნიშვნელობას წარმოადგენს"ბატონი". და ბოლოს, ისეთი გამოთქმები როგორიცაა: "უფალმა ღმერთს მადლობაგა დაუხადა" (იოანე 6:23), და"უფლის ძმები" (1 კორინთელთა 9:5; გალატელთა 1:19) დამატებით მოწმობენ იმ ტიტულის მეფურ და ადამიანურ, და არა ღვთაებრივ აზრზე, რომელსაც მოწაფეები იესოს მისამართით იყენებდნენ.

3.(ფსალ136:3)-გამოც19:16,17:14)-V-მე-14მუხლში მოხსენიებულია კრავი ვნახოთ თურას ამბობს გამოცხადების წიგნი(გამოც14:1;3:12) გარდა ამისა ვნახოთ თუ ვის განსადიდებლად არის მიმართული კრავის სიტყვები(გამოც15:3,4)-ში აქედან სავსებით ნათლად ვხედავთ რომ იესო დ აიეჰოვა ორი სხვადასხვა პიროვნებაა და იეჰოვა მასზე აღმატებულია. გარდა ამისა მეფეთა-მეფე ბიბლიაში ნაბუქოდონოსორსაც ეწოდება (დან2:37) მაგრამ ეს სულაც არ ნიშნავს იმას რომ ნაბუქოდონოსორი იესოქ რისტეა

4.(ფს138:2)_(გმც19:13)ჯერესერთი მისი თუა მას ეკუთვნის მან განადიდა მისი სწორი როგორღა იქნება  ან რის საფუძველზე ამბობთ რომ აქ იესოს ნაგუისხმევი ვნახოთ ბიბლიური ადგილები–(ეს40:8)(ეს46:10)(1პეტრ1:15) ნათელია რო აქ ისოზე არააა საუბარი თუ სადმე ბიბლიაში სადაც სიტყვა შეგვხვდება ყველგან იესო ვიგულისხმეთ ძაან მცდარ დასკვნებამდე მივალთ

5.(ეს40:3)- (ეს 45:21)(ოს13:4) (იოან1:23)-

ეს წინასწარმეტყველება ახალ აღთქმაშია ციტირებული (მათე 3:3), ის იოანე ნათლისმცემელს ეხება, რომელმაც ებრაელები ქრისტეს მოსვლისათვის შეამზადა. ყოველი შემთხვევისთვის შევახსენებთ მკითხველს, რომ იესო იმისათვის მოვიდა, რომ მამის ნება შეესრულებინა: მან თვითონ თქვა: "ჩემი საჭმელი ის არის, რომ ვყო ჩემი მომავლინებლის ნება და აღვასრულო მისი საქმე" (იოანე 4:34). იესო მამის იარაღს წარმოადგენდა, მამის კეთილი გეგმის შესასრულებლად. ამიტომ იოანე ნათლისმცემელი, როდესაც ებრაელებს ქრისტეს მოსვლისათვის ამზადებდა, მამის გეგმის შესრულებისათვის ამზადებდა გზას

:43)იესომამისწარმომადგენელიიყომამისსახელითმოვიდამანგამოგზავნადამისნებასასრულებდადასწორედამიტომაცარისგამოყენებულიმასთანგზისმომზადებაამგვარად,  (იოანე 5:43; 8:29).  გარდაამისაბიბლიაშინათელიქვეყნისაეწოდებამოწაფეებსაც (მათ5:14) და იესოსაც (იოან8:12)  (გამოც14:1)

6.(ეს44:6)-(მათ27:42)V(2მეფ14:1)(1მატ28:25)(1სამ23:17)

. 2 და 6 მუხლები გვიჩვენებენ, რომ მოსაუბრე იეჰოვაა, ის ამბობს: ''ჩემს გარდა არ არის ღმერთი... განა არის ჩემს გარდა ღმერთი? არ არის სხვა კლდე, არავინ ვიცი". ტრინიტარები ასეთ არასწორ დასკვნას აკეთებენ: "ვინაიდან იესო, ლოგოსი, აცხადებს იმის შესახებ, რომ არ არსებობს მის გარდა სხვა ღმერთი, ხოლო ჩვენ ვიცით, რომ არსებობს მამა, ესე იგი ტერმინი ღმერთი ეხება ღვთის ოჯახს და არა უბრალოდ ცალკეულ სულიერ პიროვნებას". მართლაც, ეს სიმართლეა: არ არსებობს არცერთი უზენაესი ღმერთი იეჰოვას გარდა, რომელიც არის ყოვლისშემძლე, ძლიერი, ყოვლისმხედველი. ისაა – ყველაზე უზენაესი! არცერთი სხვა ღმერთი ან ღმერთები, მიუხედავად მათი ძალისა, როგორც მაგალითად მკვდრეთით აღმდგარი უფალი იესო, რომელსაც ღვთის ხელმძღვანელობით მიცემული აქვს მთელი ძალაუფლება ცაში და დედამიწაზე (მათე 28:18), ვერ შეძლებდნენ ღვთიური უმაღლესი ძალაუფლების მიღებას (მეორე რჯული 5:7; 10:17; ფსალმუნები 32:19; 96:9; ესაია 42:8; 45:6, 14, 18, 21, 22; 48:11). არსებობენ ასევე მრავალი სხვა ღმერთები (ძლიერნი), ნაკლებად ძლევამოსილნი, ვიდრე იესო (1 კორინთელები 8:5; ფსალმუნები 81:1, 6).

7.(იერ23:6)V (იერ33:16)(გამ17:15)(მსაჯ6:24)(ფს74:7)

8.(იოელ2:27)-ამას იესო ამბობსო V (ლუკ24:49)(საქ2:33) ნათელია რომ ამაზე მამა საუბრობს და იოელში მამა ღმერთმა ცალსახად განაცხადა რომ მარტო ის არის ღმერთი და სხვა არავინ

9.(ზაქ11:13)V(საქ9:4,5) საქმეების ამ მონაკვეთის კითხვისას, არავის არ უჩნდება კითხვა, რომ სავლე თავად იესოს კი არ დევნიდა  არამედ მის მოწაფეებს (საქმეები 9:1,2), თუმცა იესომ უთხრა მე რატომ მდევნიო. და აქ ყველას კარგად ესმის, რომ იესოს მოწაფეები სდევნით, თვით იესოსს დევნიან.მაგრამ როდესაცზაქარიას ეხება საქმე, სადაც იეჰოვა ამბობს, რომ ის შეაფასეს, ზოგიერთს მაშინვე იესოზე გადააქვს ყურადღება, რათა აჩვენონ თითქოსდა იესო იეჰოვაა.არაფერი გვიშლის ხელს იმაში რომ ესმ უხლიც იმავე სახით გავიგოთ როგორშიც საქმეები. შემაფასეს= შეაფასეს ჩემი მსახური.

10.(ზაქ12:10სსგ)-(იოან19:34-37)-V-(იოან19:37)-

მუხლს არასწორად თარგმნის ვნახოთ ასევე(იოან1:18) (1იოან4:12-14)(იოან3:16)(ოს11:9)

სწორად თარგმნის მოფატის ბიბლია იერუსალიმის ბიბლია და ასე შემდეგ ავტორიტეტული თარგმანები

 ის ვინც ამ მუხლში საუბრობს, მესიაზე საუბრობს და ფრაზებს «მე» და «მას» ერთიდაიგივე წინადადებაში ხმარობს. როგორც ჩანს, ამ მუხლში შეცდომა შეიპარა. ძველი ხელნაწერების გარკვეული რაოდენობა შემდეგ ლოგიკურ თარგმანს აკეთებს: «და შეხედავენ ისინი მას, რომელიც განგმირეს, და იგლოვებენ მას, როგორც მხოლოდშობილ ძეზე გლოვობენ; მწარედ იტირებენ მის გამო» (იხილეთ ASV, შენიშვნა ქვემოთ; ასევე სინოდალური თარგმანი – მთარგმნელის შენიშვნა. ). ამგვარად შესწორებული ტექსტი, რა თქმა უნდა, არ ასწავლის იმის შესახებ, რომ მესია იეჰოვაა.

თუმცა, ბევრი სხვა მკვლევარი აღიარებს, რომ ალტერნატიული კითხვა უდავოდ სწორია: 

"... როდესაც ისინი უყურებენ მას, ვისაც გატეხილი აქვთ, ის გლოვობენ მას " - სსრ . ასევე, ამ გაწევის ხელშეკრულებით არის NRSV; GNB; MLB; NAB (1970); NAB (1991); LB; მო; AT; JB; NJB; NLV; BBE; და ბიინგტონი. ( ASV ვკითხულობთ ზაქში "მე" -ს სქოლიოში 12:10: "ზოგიერთი MSS- ის მიხედვით, მას". "ასევე იხილეთ როტერჰამის სქოლიო. 

11.(მათ1:23)(ეს7:14)(ეფეს7:14)-(ლუკ1:32,35)-იესოს დაბადების უწყებისას ანგელოზს არ უთქვამს რომ ის ღმერთი იქნებოდა არამედ ღვთის ძედ იწოდებოდა ეს ჩანს შემდეგი სიტყვებიდან: „დიდი იქნება იგი, და უზენაესის ძედ იწოდება“ (ლუკ. 1:32, 35,) თავად იესოსაც არასოდე სუთქვამს რომ ის ღმერთი იყო! ის ყოველთვის ამბობდა რომ ღვთის ძე იყო. ღმერთმა იესო მხოლოდშობილი ძე დედამიწაზე გამოგზავნა, ის სრულყოფილად ირეკლავდა მამის პიროვნებას. მესიის შესახებ ღვთის ყველა დანაპირები იესოზე შესრულდა (2 კრ 1:20). სახელი ემანუელი საუკეთესოდ აღწერს იესოს როლს—იესო არის მესია, დავითის შთამომავალი და ის, ვინც გვარწმუნებს, რომ ღმერთი თავის თაყვანისმცემლებთანაა.  ამ გაგებით შეიძლება ითქვას რომ ღმერთი იყო ადამიანებთან(იოან3:2)(იოან7:16)(ინ5:43)(იოან3:17)(ლუკ7:16)(2კორ1:20)(იოან6:38)  ებრაულ სახელებში ხშირად გვხვდება სიტყვა„ღმერთი“ან ღვთის სახელის შემოკლებული ფორმა. მაგალითად, ელია თა ნიშნავს„ჩემი ღმერთი მოვიდა“, და თუ ამ ლოგიკით ვიმსჯელებთ ასევე გამოდი სრომ იობთან სანუგეშებლად მისული ახალგაზრდა კაცი ელიჰუც ღმერთი იყორადგან მისი სახელ ინიშნავს ის  ჩემი ღმერთია ასევე იეჰუ ნიშნავს იეჰოვაა ის მაგრამ ვისაც ასეთი სახელები ერქვა ღმერთი არ ყოფილა გარდა ამისა არ არსებობს არანაირი მტკიცება იმისა რომ იესოს ემანუელით მიმართავდნენ! ასევე შევადაროთ -(იერ23:6;33:16)(გამ17:15)(მსაჯ6:24)(ფს74:7)

იესოს ემანუელად წოდება არ ნიშნავს იმას, რომ ის არის იეჰოვა, არამედ იმას, რომ მისი მეშვეობითაა 

იეჰოვა კაცობრიობასთან, როდესაც თავისი სიყვარულის გამო გაიღო იესო – გამოსყიდვის საფასური, როგორც გამოსასყიდი მთელი კაცობრიობისათვის (1 ტიმოთე 2:4-6; ებრაელები 2:9; 1 იოანე 2:2)

12.(იოან8:24,25, 58

გამოთქმა EGO EIMI «მე ვარ»-ის მნიშვნელობა იოანეში

«ამენ, ამენ გეტყჳ თქუენ: პირველ აბრაჰამის ყოფადმდე მე ვარ.». (იოანე 8:58, მცხეთური ხელნაწერი)

  წმინდა წერილის ეს ადგილი სამების სწავლების მნიშვნელოვან მტკიცებულებას წარმოადგენს ტრინიტარებისთვის.

 მრავალი ტრინიტარი მიიჩნევს, რომ იოანეს სახარების ორიგინალში (ძირითადად იოანეს 8:58-ში), ფრაზა "ego eimi" ღვთის საკრალურ სახელს წარმოადგენს, და რომ მას თეოლოგიური მნიშვნელობა გააჩნია. და რომ იოანეს 8:58-ში, არსებითად, იესო ამბობს: «მე ვარ YHWH (იაჰვე)». მართლა ასეა თუ არა ეს? და წარმოადგენს თუ არა იოანეს 8:58 სამების შესახებ სწავლების უდავო მტკიცებულებას?

  ამ სტატიაში ჩვენ რამოდენიმე საკითხს განვიხილავთ:

  1) როგორია ბერძნული ფრაზა "ego eimi"-ს მნიშვნელობა იოანეს სახარებაში?

  2) მართლა დაკავშირებულია თუ არა იოანეს 8:58-ში მოცემული იესოს სიტყვები - გამოსვლის 3:14-ში მოცემულ იეჰოვას სიტყვებთან «მე ვარ... მყოფი [არსებული]» (მხც. ხელ.)?

  3) გააჩნია თუ არა ებრაულ ფრაზას "ani hu", – შესაძლოა რომელიც იესომ გამოიყენა იოანეს 8:58-ში – თეოლოგიური და საკრალური მნიშვნელობა?

 4) რისი თქმა სურდა იესოს ებრაელებისთვის იოანეს 8:58-ში?

  5) რატომაა ახალი ქვეყნიერების თარგმანში იოანეს 8:58 ნათარგმნი როგორც: «სანამ აბრაამი გაჩნდებოდა, მე უკვე ვიყავი»?

  6) საუბრობს თუ არა იესო მოცემულ ტექსტში თავისი უწინარესი არსებობის შესახებ?

ფრაზა "ego eimi" იოანეს სახარებაში

  იოანეს სახარებაში ფრაზა "ego eimi" 24-ჯერ გამოიყენება, აქედან 14-ჯერ  (იოანეს 6:35,41,48,51; 8:12,18; 10:7,9,11,14; 11:25; 14:6; 15:1,5) ზმნა "eimi" გამოიყენება როგორც ზმნა კავშირი ქვემდებარესა და პრედიკატს (შემასმენელი) შორის. მაგალითად: «მე ["ego"] ვარ ["eimi"] პური სიცოცხლისა», «მე ვარ კარი», «მე ვარ აღდგომა» (სგ. [საპატრიარქოს გამოცემა]). და ამიტომ "ego eimi"-ს ასეთ გამოყენებას ნამდვილად არ გააჩნია თეოლოგიური მნიშვნელობა. 

  სხვა შემთხვევებში "ego eimi" წარმოადგენს ძველბერძნულ იდიომატიკურ გამოთქმას და მოსაუბრის მიერ თვითიდენტიფიკაციისათვის გამოიყენება (იოანე 6:20; 9:9; 18:5,8), ან თვითიდენტიფიკაციისათვის, სადაც პრედიკატი უშუალოდ კონტექსტშია გაცხადებული ან მოსაუბრის მიერაა ნაგულისხმევი (იოანე 4:26; 8:24, 28, და 13:19).

 ამგვარი გამოყენების რამოდენიმე მაგალითი განვიხილოთ. თავდაპირველად განვიხილოთ იოანეს 6:20. ამ მუხლის კონტექსტიდან ჩანს, რომ როდესაც ძლიერი შტორმისას იესოს მოწაფეები ნავში იყვნენ, მათ წყალზე მომავალი იესო დაინახეს და შეშინდნენ, რადგან იფიქრეს, რომ ეს მოჩვენება იყო (იხ. მათე 14:26): «ხოლო იესომ უთხრა მათ: “მე ვარ ["ego eimi"], ნუ გეშინიათ!”». აქ, იესო, "ego eimi"-ს გამოყენებით, საკუთარი თავის იდენტიფიცირებას ახდენს, და, არსებითად, ამბობს: «ეს მე ვარ – იესო, და არა მოჩვენება!».

  ასევე იოანეს 13:19-ში, ნათქვამია: «ახლა გეუბნებით, ვიდრე ეს ახდებოდეს, რათა, როცა ახდება, ირწმუნოთ, რომ მე ვარ ["ego eimi"]». კონტექსტიდან ჩანს, რომ სიტყვები «მე ვარ» პრედიკატს მოითხოვს. მე-18 მუხლში ფსალმუნების 41:9-ის (40:10, სგ) ციტირებისას იესო ამბობს: «მაგრამ უნდა აღსრულდეს წერილი: ჩემთან პურის მჭამელმა ჩემზე აღმართა თავისი ქუსლი». და გასაგები ხდება რომ, როდესაც იოანეს 13:19-ში ამბობს სიტყვებს «მე ვარ» ("ego eimi"), იესო თავს ცნობს იმად, ვისზეც შესრულდება ფსალმუნების 41:9 (ანუ მესიად). და ამიტომ ახალი ქვეყნიერების (თარგმანი პრედიკატს ამატებს [ზუსტად მე ვარ ის, ვინც უნდა მოსულიყო]». 

  ასევე იოანეს 8:24-ში, როდესაც ფარისეველებს პასუხობს, იესო ამბობს: «ამიტომაც გითხარით, თქვენს ცოდვებში მოკვდებით-მეთქი; რადგანაც თუ არ იწამებთ, რომ მე ვარ ["ego eimi"], თქვენსავე ცოდვებში მოკვდებით». რადგან ვერ მიხვდნენ, თუ ვისთან ახდენდა იესო საკუთარი თავის იდენტიფიცირებას, ფარისევლები მას ეკითხებიან: «მაინც ვინა ხარ?». ცოტა მოგვიანებით იესო პასუხობს მათ შეკითხვას, და 28-ე მუხლში ამბობს: «როცა კაცის ძეს აამაღლებთ, მაშინ გაიგებთ, რომ მე ვარ ["ego eimi"]». სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ იესო ამბობს, რომ როდესაც გააკრავენ, ისინი მიხვდებიან რომ ის – კაცის ძეა (ვის შესახებაც დანიელის 7:13-ში იყო ნაწინასწარმეტყველები). მაგალითად, ასევე მსგავსი სახით მარკოზის 14:62-ში იესო ამბობს: «მე ვარ ["ego eimi"]. იხილავთ ძეს კაცისას».   რაც იმას ნიშნავს, რომ 24-ე მუხლში იესო საკუთარ თავს კაცის ძედ ცნობს, და ამიტომ ახალი ქვეყნიერების (რუსული) თარგმანი ისევ პრედიკატს ამატებს «я и есть тот, кто должен был прийти [რომ ზუსტად მე ვარ ის, ვინც უნდა მოსულიყო]». (იმ დროს მცხოვრები ებრაელები აღიარებდნენ, რომ დანიელის 7:13, მომავალ მესიაზე უნდა შესრულებულიყო.) (იხ. Greg Stafford Jehovah's Witnesses Defended, გვ. 257, 405-406).

  და იმასაც, რომ "ego eimi"-ს ასეთი გამოყენება იხმარება არა როგორც ღვთის სახელი, არამედ როგორც ჩვეულებრივი იდიომა, გვიჩვენებს იოანეს 9:9, სადაც ნათქვამია: «ერთნი ამბობდნენ: ეს არის; მეორენი: მას ჰგავსო; თვითონ კი (ადამიანი, რომელიც უსინათლო იყო) ამბობდა: მე ვარ ["ego eimi"] ყურადღება მიაქციეთ, რომ ამ მამაკაცმა, ზუსტად ის სიტყვები გამოიყენა, რომელიც იესო ქრისტემ გამოიყენა თავის თავზე —„Ἐγώ εἰμι“  („მე ვარ“). არავინ დაიწყებს იმაზე დავას, რომ ეს ადამიანი იმას კი არ ამბობს საკუთარ თავზე «მე ვარ YHWH», არამედ უბრალოდ საკუთარ თავს აცხადებს იმ ადამიანად, რომელიც უსინათლო იყო. ასეთივე სახით საქმეების 10:21-ში პეტრე ამბობს: «მე ვარ ["ego eimi"], ვისაც დაეძებთ» (იხ. მათე 24:5; მარკოზი 13:6; ლუკა 21:8).  ზუსტად ამიტომ არ გააჩნია თეოლოგიური მნიშვნელობა ყველა ზემოთ მოყვანილ იესოს სიტყვებს.

საქმეების 10:21-ში წერია, რომ მოციქულმა პეტრემ თავის თავზე თქვა: „მე ვარ“ — ბერძნულად: „Ἐγώ εἰμι“.(ეგო ეიმი). ყურადღება მიაქციეთ, რომ აქაც ზუსტად ის სიტყვებია გამოყენებული, რომელიც იესო ქრისტემ გამოიყენა.

მოციქულების და იესოს გარდა, ანგელოზიც იყენებს გამოთქმას „მე ვარ“

მაგალითად, ლუკას 1:19-ში ანგელოზმა გაბრიელმა, თავის თავზე თქვა: „მე ვარ გაბრიელი“. — ბერძნულად: „Ἐγώ εἰμι“ (ეგო ეიმი). ყურადღება მიაქციეთ, რომ აქაც ზუსტად ის სიტყვებია გამოყენებული, რომელიც იესო ქრისტემ გამოიყენა.

ამგვარად  ახალაღთქმაში იესოს გარდა, სხვა მამაკაცებიც იყენებენ იგივე გამოთქმას! ნუთუ მართებული იქნებოდა ყველა იმპიროვნების ღმერთისთვის გატოლებადა «სამების „იპოსტასებად“»  გამოცხადება, რომლებმაც თავიანთ თავზე ზუსტად ის გამოთქმა გამოიყენეს, რომელიც იესომ გამოიყენა? ცხადია არა. თუმსგავსი გამოთქმის  გამოყენების გამო სამების მომხრეები, სამების მეორე პირად წარმოაჩენენ იესოს, მაშინ ობიექტურობა მოითხოვს მათგან იმას, რომ ყვლელა ის პიროვნება რომელიც იმ გამოთქმას იყენებს რაც იესომ გამოიყენა, სამების პირებად მიიჩნიონ! სამების მომხრეები მიკერძოებულად იქცევიან როცა ყველა სხვა ადამიანს  რომელიც იესოს მსგავსად იყენებს გამოთქმას ” მევარ”, !

ამგვარი არაობიექტურობა იმის დამადასტურებელია, რომ ბიბლია არ უჭერს მხარს მათ. ქვემოთ მოცემულია მხოლოდ რამდენიმე მაგალითი ახალი ა ღთქმიდან, სადაც ქრისტიანი მამაკაცები, თავიანთ თავზე იყენებენ ისეთივე გამოთქმას, რომელიც ღმერთმა გამოიყენა გამოსვლის 3:14-ში.

მართლა აქვს თუ არა კავშირი გამოსვლის 3:14-ს - იოანეს 8:58-თან?

საეკლესიო ბიბლიებში გამოსვლის 3:14-ში იეჰოვა ღმერთის სიტყვები გადმოცემულია შემდეგნაირად: „მე ვარ, რომელიც ვარ“. იმის ნაცვლად რომ ეს მუხლი დედნისეული ებრაული ხელნაწერიდან ეთარგმნათ, სამების მომხრეებმა ის თარგმნეს LXX-დან, ანუ ბერძნულენოვანი თავისუფალი თარგმანიდან, რაც იმას ნიშნავს, რომ საეკლესიო თარგმანები გახლავთ თარგმანის თარგმანები და არაა დედნისეული ხელნაწერის თარგმანი. ძალიან მნიშვნელოვანია გვახსოვდეს, რომ ამ მუხლის დედნისეულ ტექსტში წერია სრულიად სხვა რამ: „אֶהְיֶה אֲשֶׁר אֶהְיֶה“ (ეჰიეჰ აშერ ეჰიეჰ) რომლის სიტყვა-სიტყვითი თარგმანია: „მე ვიქნები რომელიც ვიქნები“ რომელ სიტყვებსაც  ბიბლიის ავტორიტეტული მთარგმნელები აგრეთვე თარგმნიან ამგვარი შინაარსითაც: „მე გავხდები ის, რადაც მოვისურვებ, რომ გავხდე“

 უნდა აღინიშნოს, რომ სეპტუაგინტა ამატებს მიმღეობას ზმნიდან "eimi" – "on" (არსებული, მყოფი), რომელსაც წინ არტიკლი "ho" უდგას. ასევე ყურადღებას იქცევს ის ფაქტიც, რომ ზმნა "eimi" გამოსვლის 3:14-ში გამოიყენება როგორც ზმნა კავშირი ქვემდებარეს ["ego"] და პრედიკატს ["ho on"] შორის. იესოს რომ იოანეს 8:58-ში წარმოთქმული ფრაზით "ego eimi", გამოსვლის 3:14-ში მოცემული სიტყვებისათვის მიემართა, მაშინ ის პრედიკატ "ho on"-ს დაამატებდა, თუმცა იოანეს 8:58-ში ამას ვერ ვპოულობთ.  

  ასევე ყურადღება უნდა მივაქციოთ იმას, რომ გამოსვლის 3:14 ებრაულ ტექსტში ჟღერს როგორც: "ehye asher ehye" [היהא אשר היהא]. ზმნა "haya", – რომლის ფორმასაც წარმოადგენს "ehye" – პირდაპირი მნიშვნელობით ნიშნავს «ყოფნას». მაგალითად, სტრონგის ებრაულ-რუსული ლექსიკონი ზმნა "haya"-ს შემდეგ მნიშვნელობას აძლევს «ყოფნა, არსებობა, გახდომა, გადაქცევა». თუმცა უნდა აღინიშნოს, რომ მხოლობით რიცხვში მდგომი ზმნა "ehye"  ბიბლიაში 50-ჯერ ჩნდება და 5 შემთხვევის გარდა (იობი 3:16; 10:19; 12:4; 17:6 და რუთი 2:13) მომავალი მნიშვნელობა გააჩნია (გამოსვლა 4:12,15; კანონი [მეორე რჯული] 31:23б; იესო ნავეს ძე 1:5; 3:7; მსაჯულები 6:16; 11:9; 1სამუელი 23:17; 2სამუელი 7:14 და ა.შ.). ამიტომ რაში [ბიბლიისა და თალმუდის XI საუკუნის ფრანგი კომენტატორი] გამოსვლის 3:14-ს თარგმნის ფრაზით «მე ის ვიქნები, ვინც ვიქნები». ასევე აკვილასა და თეოდოტიონეს ებრაული წერილების ძველ ბერძნულ თარგმანებში, «ehye asher ehye» ნათარგმნია როგორც «esomai os esomai», რაც პირდაპირი მნიშვნელობით ნიშნავს «მე ვიქნები ის, რომელიც ვიქნები», ამგვარადვე თარგმნის ამ სიტყვებს მ. ლუთერი. დაახლოებით ასეთივე სახით გადმოსცემს ამ სიტყვებს მრავალი თანამედროვე თარგმანი.

  თუმცა მაშინ სეპტუაგინტა რატომ თარგმნის ფრაზას "ehye asher ehye" როგორც "ego eimi ho on"? ეს საინტერესო სახითაა ახსნილი ბიბლიის ერთერთი რუსული თარგმანის (РБО) კომენტარებში: «სეპტუაგინტაში სიტყვები “მე ვარ ის, ვინც ვარ” ნათარგმნია როგორც საღვთისმეტყველო განსაზღვრება: “მე ვარ – არსებული [მყოფი]” (ეგო ეიმი ხო ონ). აქ ეჭვს არ იწვევს ბერძნული პლატონური ფილოსოფიის გავლენა, რომელშიც უმნიშვნელოვანესი ადგილი უკავია ისეთ კატეგორიას, როგორიცაა “არსებული [მყოფი]” (ტო ონ) – უზენაესი სიკეთე, ყოველგვარი ყოფის წყარო» (ძველი აღთქმა. ძველებრაულიდან თარგმნილი РБО. გამოსვლის წიგნი გვ. 20 [რუს.]).

  ასევე რამდენადაც იესო, დიდი ალბათობით, ებრაულ ენაზე საუბრობდა (ზოგიერთი მეცნიერი ვარაუდობს, რომ იესო არამეულ ენაზე საუბრობდა), იბადება კითხვა, შეეძლო თუ არა იესოს თავდაპირველად იოანეს 8:58-ში ზმნა "ehye"-ს გამოყენება? როგორც უკვე ნათქვამი იყო, ზმნა "ehye" ძირითადად მომავალ დროში გამოიყენებოდა (მე ვიქნები, გავხდები), ხოლო როგორც 58-ე მუხლის კონტექსტი გვიჩვენებს, იესოს შეუძლებელია თავისი მომავალი არსებობის შესახებ ესაუბრა.  თუმცა, მაგალითად, ფრანც დელიჩისა და სალკინსონი - გინსბურგის ახალი აღთქმის ებრაულ თარგმანებში სიტყვები "ego eimi" იოანეს 8:58-ში გადმოცემულია ფრაზით "ani haiithi" (მე ვიყავი), ამიტომ იესოს შეიძლება ეს ებრაული ფრაზა გამოეყენებინა. ან იესოს შეიძლება სხვა ფრაზა გამოეყენებინა "ani hu" (მე ვარ – ის), რომელიც სეპტუაგინტაში ყველა, რვავე ადგილას ნათარგმნია როგორც "ego eimi" (ნაცვალსახელი "hu" შეიძლება გამოყენებული იქნას ზმნა «ყოფნა»-ს სახით, ხშირად წარსულ დროში (Hebrew and Chaldee Lexicon to the Old Testament by W. Gesenius გვ. 159)). ეს კი იმას ნიშნავს, რომ ჩვენ ვერ ვხედავთ ვერავითარ პარალელებს იოანეს 8:58-ში მოცემულ იესოს სიტყვებსა და იეჰოვას სიტყვებს შორის გამოსვლის 3:14-დან. 

  თუმცა ზოგიერთი ქრისტიანი-ტრინიტარები პოულობენ პარალელებს იოანეს 8:58-სა და გამოსვლის 3:14-ს შორის საიდური დიალექტის კოპტურ თარგმანში.  თუმცა სინამდვილეში კოპტურ თარგმანში ამ ორ მუხლს შორის განსხვავებები არსებობს. საიდური დიალექტის კოპტურ თარგმანში სიტყვები "ego eimi" იოანეს 8:58-ში ნათარგმნია როგორც «anok tsoop». სიტყვა "anok" წარმოადგენს პირად ნაცვალსახელს «მე», სიტყვა "soop" ზმნას «ყოფნა, არსებობა», რომელსაც წინ პრეფიქსი "ti" უდგას, რომელიც იმაზე მიუთითებს, რომ ზმნა "soop" აწმყო დროში დგას (A Compendious Grammar of the Egyptian Language By Henry Tattam გვ. 46). გამოსვლის 3:14ა კი ნათარგმნია როგორც «anok pe petsoop». და აქაც ჩანს, რომ ზმნა "soop"-ის წინ დგას სიტყვა "pe" (რომელიც), ასევე პრეფიქსები: "p" (განსაზღვრული არტიკლი) და "et" (კუთვნილებითი ნაცვალსახელი «ვინ»), და იოანეს 8:58-სგან განსხვავებით არ არის პრეფიქსი "ti". ამიტომ კოპტურ თარგმანში ამ ორი მუხლის ლინგვისტური ანალიზი ამ ორ მუხლს შორის არსებულ აშკარა განსხვავებებს ავლენს.

ებრაული ფრაზა "ani hu"

  ასევე ტრინიტართა შორის არსებობს მრავალი მომხრე რომლებიც მიიჩნევენ, რომ ესაიას წიგნში ებრაული ფრაზა "ani hu" [אני הוא] გამოიყენება როგორც ღვთის სახელი, რომელსაც იოანეს 8:58-ში იესოც იყენებს.  როგორც უკვე აღინიშნა "ani hu" ებრაულ წერილებში ყველა რვავე ადგილას (კანონი [მეორე რჯული] 32:39; 1მატიანე 21:17;  ესაია 41:4; 43:10, 13; 46:4; 48:12; 52:6) ნათარგმნია როგორც "ego eimi". თუმცა ყველა ამ 8-ვე მუხლის კვლევა აჩვენებს, რომ "ani hu" მათში გამოიყენება თვითიდენტიფიკაციისათვის, – როგორც იოანეს 9:9-ში. განვიხილოთ ფრაზა "ani hu"-ს გამოყენების ერთი ასეთი მაგალითი.

  ესაიას 43:10-ში (სგ) ნათქვამია: «თქვენა ხართ ჩემი მოწმენი, ამბობს უფალი და ჩემი მორჩილნი, რომელნიც ავირჩიე, რომ გცოდნოდათ და გერწმუნათ ჩემი, მიმხვდარიყავით, რომ მე ვარ ეს ["ani hu"/"ego eimi"]». შემდეგ მე-11 მუხლში განიმარტება: «მე ვარ, მე ვარ უფალი (YHWH)», ამიტომ კონტექსტიდან გამომდინარე, მე-10 მუხლში იეჰოვა, არსებითად, ამბობს: «ეს მე ვარ – იეჰოვა»  ("ani hu YHWH»). აღსანიშნავია იეჰოვას სიტყვები ესაიას 42:8-დან, სადაც ნათქვამია: «მე ვარ იეჰოვა. ეს არის ჩემი სახელი» (ებრაულიდან "ani YHWH hu shemi"). "ani hu" თუ – ღვთის სახელის ჩანაცვლებაა, მაშინ ტეტრაგრამატონი (YHWH) ამ ტექსტში უბრალოდ ზედმეტია.  

  და იმას, რომ ბიბლიაში "ani hu" არათეოლოგიურ ფრაზას წარმოადგენს, გვიჩვენებს 1მატიანეს 21:17 (1ნეშტთა 21:17, სგ). 1მატიანეს 21:17-ში ნათქვამია: «უთხრა დავითმა ჭეშმარიტ ღმერთს: “განა მე არ ვბრძანე ხალხის აღრიცხვა?! განა მე არ ["ani hu"/"ego eimi"] შევცოდე და ბოროტება მე არ ჩავიდინე?”». აქედან ჩვენ ვხედავთ, რომ დავითი საკუთარ თავთან მიმართებით ფრაზა "ani hu"-ს იყენებს, რაც რა თქმა უნდა იმას არ გულისხმობს რომ ის ყოვლისშემძლე ღმერთია. ამიტომ ებრაულ წერილებში (მათ შორის ესაიაშიც) "ani hu" არ გამოიყენება როგორც ღმერთის საკრალური სახელი.

  ყოველივე ზემოთ თქმულიდან კი ის გამომდინარეობს, რომ იოანეს 8:58-ში ფრაზა "ego eimi"-ს გამოყენებისას, იესო არ მიმართავდა ებრაულ წერილებს.

რისი თქმა სურდა იესოს იოანეს 8:58-ში?

  მაშინ კითხვა ჩნდება: რისი თქმა სურდა იესოს იუდეველებისთვის იოანეს 8:58-ში? 56-ე მუხლში იესო ამბობს: «მამათქვენი აბრაამი ხარობდა იმის გამო, რომ იხილავდა ჩემს დღეს. იხილა და გაიხარა». რადგან ის არ ესმოდათ, რომ იესო მანამდე ცხოვრობდა სანამ ადამიანი გახდებოდა, ებრაელებმა იესოს უთხრეს (57-ე მუხლი): «ორმოცდაათი წლისაც არა ხარ და აბრაამი გინახავს?». (58-ე მუხლი) «უთხრა მათ იესომ: ჭეშმარიტად, ჭეშმარიტად გეუბნებით თქვენ: აბრაამზე უწინარესი ვარ» («მე ვარ», მცხეთური ხელმაწერი). კონტექსტიდან ჩანს, რომ იუდეველების მიერ იესოსთვის დასმული შეკითხვა (57-ე მუხლი), შეეხებოდა მის ასაკს და არა იმას, თუ ვინ იყო. ამიტომ ლოგიკურია დავასკვნათ, რომ, მათთვის პასუხის გაცემისას (58-ე მუხლი), იესო საუბრობდა თავის ასაკზე, იმაზე, თუ რა დიდი ხანი იყო რაც ის უკვე არსებობდა. 

  დროის ელემენტი უშუალოდ თავად 58-ე მუხლშიც ჩანს. ამ მუხლის მეორე ნაწილი განვიხილოთ:

  πριν (prin – მდე) Αβρααμ (Abraam – აბრაამი) γενεσθαι (genesthai – გახდომა) εγω (ego – მე) ειμι (eimi – ვარ)

  ზმნა "genesthai" – ესაა ზმნა "ginomai"-ს აორისტის ინფინიტივი (სრულყოფილი სახის წარსული დრო). რობინსონის ლექსიკონი ამ სიტყვას ასეთ მნიშვნელობას აძლევს: «1. ყოფნა, გაჩენა, […] ა) როგორც შესაძლებლობა, წარმოშობა ჩვეულებრივი ბუნებრივი მნიშვნელობით, და ა.შ. (ა) ადამიანებზე საუბრისას, –  დაბადებულად ყოფნა, იოანე 8:58 …» (A Greek and English lexicon of the New Testament, by Edward Robinson გვ. 156).

  ბერძნულ კავშირზე "prin"  ნიუმანის ლექსიკონში ნათქვამია, რომ ის ნიშნავს «მანამ, მანამ სანამ» (ბარკლი მ. ნიუმანის ახალი აღთქმის მოკლე ლექსიკონი РБО-ს თარგ. გვ. 175).

  ზმნა "genesthai" აორისტში მიუთითებს აბრაამის დაბადებაზე წარსულში, ხოლო კავშირი "prin" გვგზავნის დროში, მანამ სანამ აბრაამი ჯერ კიდევ არ იყო დაბადებული. ამ ტექსტში წინდებული "prin" დაკავშირებულია ორ ზმნასთან ("genesthai" და "eimi"), და იმაზე მიუთითებს, რომ აწმყო დროში მდგომმა ზმნამ "eimi" (არის) მოქმედება დაიწყო აორისტში მდგომი ზმნა "genesthai"-ს მოქმედებამდე. საიდანაც გამომდინარეობს, რომ იესო იმის შესახებ საუბრობდა, რომ ის მანამდე არსებობდა სანამ აბრაამი დაიბადებოდა.

  განვიხილოთ ერთი მუხლი, რომელიც ძალიან წააგავს იოანეს 8:58-ს:

 იერემიას 1:5 (LXX) «სანამ ["pro"]  გამოგსახავდი ["plasai"] მუცელში, მე გიცნობდი შენ ["epistamai"], და სანამ ["pro"] გამოხვიდოდი ["ekselthein"] საშოდან, მე განგწმინდე ["hegiaka"] შენ».

  იერემიას 1:5-ში ჩვენ პრაქტიკულად იგივე გრამატიკულ კონსტრუქციას ვხედავთ, როგორსაც იოანეს 8:58-ში. მოცემულ ტექსტში წინდებული "pro" (რომელსაც იგივე მნიშვნელობა გააჩნია, რაც "prin"-ს) მიუთითებს დროზე, სანამ გამოსახული და შობილი იქნა ("plasai" და "ekselthein", აორისტის ინფინიტივი ზმნები) იერემია. და მანამ სანამ იერემია გაჩნდებოდა, იეჰოვა იცნობდა და განწმინდა ("epistamai" და "hegiaka", აწმყო დროის ზმნები) იერემია წინასწარმეტყველად მსახურებისათვის. და ამიტომ აწმყო დროის ზმნები წარსულ დროზე მიუთითებენ (გიცნობდი, განგწმინდე, და არა გიცნობ და განგწმენდ). 

  თუმცა ზოგიერთი ტრინიტარი ყურადღებას შემდგომ 59-ე მუხლს აქცევს, სადაც ნათქვამია: «მაშინ იუდეველებმა ქვებს დასტაცეს ხელი მის ჩასაქოლად». მაგალითად, ბრიუსელური ბიბლიის კომენტარებში ამ სიტყვებთან დაკავშირებით ნათქვამია: «ებრაელებმა სწორად გაიგეს ეს სიტყვები [58-ე მუხლიდან], რადგან ქვებით სურთ იესო ქრისტეს მოკვლა ღვთის გმობისათვის». მართლა სურდათ თუ არა ებრაელებს იესოს მოკვლა ღვთის გმობის გამო?

  მაგალითად, ბროკგაუზის ბიბლიურ ენციკლოპედიაში ამასთან დაკავშირებით ჩვენ შემდეგ ინფორმაციას ვპოულობთ: «ბიბლიაში არ განიხილება ადამიანის არსებობის საკითხი მის მიწიერ დაბადებამდე; მიუხედავად ამისა აქ მაინც არის იესოს საუკუნეთა უწინარეს არსებობაზე საუბარი. სრულიად გასაგებია ებრაელების აღშფოთება, რომელიც იესოს სიტყვებმა გამოიწვია: «პირველ აბრაჰამის ყოფადმდე მე ვარ» (იოანე 8:58)» (ბროკგაუზის ბიბლიური ენციკლოპედია ფ. რინეკერი, გ.  მაიერი.  სტატია იესო ქრისტე, განყოფილება II. პიროვნება და მესია). აქ ის არაა ნაგულისხმევი, თითქოს ებრაელები იმის გამო აღშფოთდნენ, რომ იესო საკუთარ თავზე ამბობდა «მე ვარ - იეჰოვა», არამედ იმიტომ რომ იესო თავის საუკუნეთა უწინარეს არსებობაზე საუბრობდა.

  და მართლაც, აბა სხვანაირი როგორი რეაქცია შეიძლება ჰქონოდათ ებრაელებს, თუ მათი აზრით, უბრალო მოკვდავი ადამიანი აცხადებდა, რომ უკვე არა ერთი ათასი წელია რაც არსებობდა? მით უმეტეს ის აცხადებდა, რომ აბრაამამდე ცხოვრობდა, რომელსაც ებრაელები ასეთ პატივს სცემდნენ, და რომელიც უკვე მკვდარი იყო (მაგალითად, თალმუდში (ავოტ 6, 10) საუბარია იმის შესახებ, რომ ზეცასა და დედამიწასთან ერთად, აბრაამი წმინდა შემოქმედის ხუთი ფასეულობიდან ერთერთს წარმოადგენდა). ასეთი განაცხადი ებრაელებისთვის ნამდვილი მკრეხელობა იყო. ამიტომ ებრაელების რეაქცია სრულიად გასაგებია. და რა თქმა უნდა იმ დროს ებრაელებს ქვებით შეიძლება ჩაექოლათ არა მხოლოდ მკრეხელობისათვის, როგორც ეს სტეფანეს შემთხვევიდან ჩანს (საქმეები 7:58; იხ. ასევე ლუკა 20:6).

წესების დარღვევა?

  სხვა მნიშვნელოვანი საკითხი განვიხილოთ. რატომაა ახალი ქვეყნიერების თარგმანში აწმყო დროის ზმნა "eimi" (არის) წარსულ დროში «იყო» ნათარგმნი? ეს ბერძნული კოინეს წესების დარღვევას ხომ არ წარმოადგენს?

  უნდა აღინიშნოს, რომ ისტორიული აწმყო (როდესაც აწმყო დროში მდგომი სიტყვა წარსულს გულისხმობს) მსოფლიოს ბევ ენაში გამოიყენება. ის არც რუსული ენისთვისაა უცხო. მაგალითად, რუსულ ენაში ზმნების შესახებ ერთერთ სტატიაში ნათქვამია: «ზმნების აწმყო დროის არასრულყოფილი სახეობა შეიძლება გამოყენებული იქნას იმ დროის განსასაზღვრად, რომელსაც წარსულში ჰქონდა ადგილი. წარსულთან შესაბამისობა გარემოებითი სიტყვით დგინდება, რომლის სემანტიკაც წარსულთანაა დაკავშირებული» (კ.ა. ტიმოფეევი «ზმნის დროებითი ფორმების ტრანსპოზიციის შესახებ რუსულ ენაში»).

  საკმაოდ ხშირად ისტორიული აწმყო ძველბერძნულ ენაშიც გამოიყენება.  ძველბერძნული ენის რამოდენიმე გრამატიკოსის ციტატა მოვიყვანოთ:

  «ისტორიული აწმყო. ეს აშკარა იდიომა ყველა ენაშია გავრცელებული, განსაკუთრებით სასაუბრო დიალექტში […] გაცილებით ხშირად ვხვდებით ბერძნულში, ვიდრე ინგლისურში და წარმოადგენს (ჩვენი ენების თავდაპირველი ოჯახის) გამოვლინებას (ან გადმონაშთს). ეს ფორმა წინ უსწრებს იმპერფექტში  დიფერენციაციას და აორისტს […] მოცემული იდიომა საკმაოდ გავრცელებულია LXX-ში , […] ხოუკინსი «ისტორიულ აწმყო დროს» LXX-ში 337-ჯერ პოულობს. ის ასევე გვხვდება იოსებ ფლავიუსთან. ისტორიული აწმყო დრო ყოველთვის აორისტიკული არ არის. ის შეიძლება განგრძობითი იყოს როგორც იმპერფექტი. ხოუკინსი «ისტორიული აწმყო დროის» გამოყენების 93 მაგალითს პოულობს მათეს სახარებაში (15 მათგანს იგავებში), 162-ს იოანესთან და 151-ს მარკოზის სახარებაში. იშვიათად ახალი აღთქმის სხვა ნაწილებშიც გვხვდება. ყველაზე ხშირად, თანმიმდევრულად, გვხვდება მარკოზში, იოანესა და მათეში… » (A. T. Robertson’s A Grammar of the Greek New Testament in the Light of Historical Research, გვ. 866, 867).  

  «ხანდახან აწმყო დრო საკუთარ თავში წარსულ დროსაც მოიცავს (Mdv . 108), კერძოდ კი, როდესაც ზმნა იმ მდგომარეობას გამოხატავს, რომელიც ადრე დაიწყო, თუმცა ჯერ კიდევ გრძელდება» (A Grammar of the Idiom of the New Testament, by G. B. Winer, seventh edition, გვ. 267).

  «აწმყო დრო, რომელიც აღნიშნავს ხანგრძლივ მოქმედებას წარსულში და საუბრის მომენტში, ფაქტიურად არის პერფექტი, მხოლოდ იმ განსხვავებით, რომ მოქმედება ისე ფასდება, როგორც ჯერ კიდევ მოქმედებაში მყოფი. ასეთი ფორმა ხშირად გვხვდება ახალ აღთქმაში …იოანეს 8:58-ში… » (A Grammar of New Testament Greek, by J. H. Moulton, Vol. III, by Nigel Turner, Edinburgh, 1963, გვ. 62).

  

  ამიტომ ზმნა eimi იოანეს 8:58-ში იმაზე მიუთითებს, რომ იესო აბრაამამდე არსებობდა და ჯერ კიდევ ცოცხალი იყო, როდესაც ებრაელებს ამ სიტყვებს ეუბნებოდა.

  იოანეს სხვა ადგილებიც აქვს ასეთი სინტაქსისით:

  იოანეს 14:9 (სგ) «რა ხანია თქვენთანა ვარ (ზმნა eimi აწმყო დროში) და ვერ მიცნობ, ფილიპე?»

  1იოანეს 3:8 (სგ) «ცოდვის ჩამდენი ეშმაკისაგან არის, რადგანაც დასაბამიდან ეშმაკი სცოდავს (ზმნა amartanei აწმყო დროში)». 

   ახალ აღთქმაში ისტორიული აწმყოს მაგალითებს ჩვენ ასევე ვპოულობთ: მათე 3:1; 4:6, 10; 8:4, 7, 20; 12:13; 16:15; 26:36; მარკოზი 1:12,13,40; 3:20; 5:22; 6:31, 38; 9:5; 10:1; 10:23; 14:17; ლუკა 2:48; 8:49; 11:45; 13:7; 15:29; იოანე 1:21; 2:4, 5, 7, 8, 10; 4:7, 9, 11, 15; 15:27; 18:4, 5, 17; 19:4, 5, 6, 9, 10; საქმეები 15:21; 26:31; 2კორინთელები 12:19, 2ტიმოთე 3:18; 2პეტრე 3:4; 1იოანე 2:9.

  ასევე საყურადღებოა ის ფაქტიც, რომ ახალი ქვეყნიერების თარგმანი არ არის ერთადერთი თარგმანი, რომელიც მიიჩნევს, რომ იოანეს 8:58-ში მოცემული ზმნა "eimi" ისე გამოიყენება, როგორც ისტრიული აწმყო. რამოდენიმე მაგალითი მოვიყვანოთ:

«წინავე აბრაამისა ყოფამდე ვიყავ მე» (ადიშის ოთხთავი 897 წ.)

«მე ვიყავი მანამდე, ვიდრე აბრაამი იშვა» (перевод Л. Лутковского).

«მე აბრაამამდე ვიყავი» (The New Testament in the Language of the Day-W.G.Beck)

«აბრაამის დაბადებამდე, მე ვიყავი» (G. M. Lamsa’s The Modern New Testament)

«მე მანამდე ვარსებობდი, სანამ აბრაამი დაიბადა!» (სმიტი და გუდსპიდი, «The Bible—An American Translation»).

«მე მანამდე ვცხოვრობდი, სანამ აბრაამი დაიბადა!» («The Simple English Bible»).

«სანამ აბრაამი გაჩნდა, მე ვიყავი» («New World Translation of the Holy Scriptures»).

«მე მანამდე ვცხოვრობდი, ვიდრე აბრაამი იქნა შობილი» (Chas. Williams’ The New Testament)

«მე მანამდე ვარსებობდი, ვიდრე აბრაამი იქნა შობილი» (A Bible, A New Translation – J.Moffatt)

«მე აბრაამამდე ვიყავი» (The New Testament Or Rather The New Covenant-S.Sharpe)

  არც ისაა ნაკლებმნიშვნელოვანი, თუ როგორ ჟღერს იოანეს 8:58 ზოგიერთ ძველ თარგმანებში. 

  მაგალითად, ძველ-სირიულ თარგმანში (სინაური პალიმპსესტი, რომელიც IV საუკუნითაა დათარიღებული) იოანეს 8:58 ნათარგმნია როგორც: «სანამ აბრაამი იყო, მე ვიყავი ["hevit"]», სადაც "hevit", წარსული დროის ფორმას წარმოადგენს  (William Jennings, M.A Lexicon to the Syriac New Testament Peshitta გვ. 20). 

  ეთიოპიურ თარგმანში (რომელიც დაახ. V საუკუნით თარიღდება) იოანეს 8:58 ნათარგმნია როგორც «მანამ, სანამ აბრაამი დაიბადა, მე ვიყავი ["aluku"]», და მოცემულ შემთხვევაშიც სიტყვა "aluku" იმპერფექტის ფორმას წარმოადგენს – დაუსრულებელი წარსული დრო (Augusti Dillmann Lexicon Linguae Aethiopicae გვ. 4). 

  ასევე ძველ-ქართულ თარგმანში (დაახლოებით V საუკუნე) იოანეს 8:58 ნათარგმნია როგორც: «სანამ აბრაამი გაჩნდა, მე ვიყავი» (The Old Georgian Version of the Gospel of John, by Robert P. Blake and Maurice Brière, published in Patrologia Orientalis Vol. XXVI, fascicle 4, Paris, 1950).

  მაშასადამე, ჩვენ ვხედავთ, რომ როგორც ძველად, ისე დღეს ზოგიერთი მთარგმნელი არ მიიჩნევს წესების დარღვევად, აწმყო დროის ზმნა "eimi"-ის ისტორიულ დროში თარგმნას - «ვიყავი». ამგვარად, ისინი, ვინც აცხადებენ, რომ იოანეს 8:58 ახალი ქვეყნიერების თარგმანში გრამატიკულად არასწორადაა გადმოცემული, არსებითად ამბობენ, რომ ცნობილი მეცნიერი ბიბლეისტებიც არაკომპეტენტურები არიან ბერძნული კოინეს გრამატიკის საკითხებში.

ლაპარაკობდა თუ არა იესო თავისი მარადიული არსებობის შესახებ?

  თუმცა შეიძლება სხვა შეკითხვა წამოიჭრას. თუ იოანეს 8:58-ში «მე ვიყავი» გრამატიკულად სწორი თარგმანია, მაშინ იქნებ იესოს ეს სიტყვები, იმაზე მიუთითებენ, რომ ის მარადიულად არსებობდა? 

  ავღნიშნოთ, რომ არც ბიბლიაში და არც არანაირ ბერძნულ ლიტერატურაში ზმნა "eimi" არ ნიშნავს მარადიულ არსებობას.

  ასევე საინტერესოა იესოს სიტყვები, რომლებიც მოციქულებისკენაა მიმართული იოანეს 15:27-ში (სბს-2013): «და თქვენც ხართ ჩემი მოწმენი, რადგან ["oti"] თავიდანვე ["ap arches"] ჩემთან ["met emou"] ხართ ["este"]».  

  მოცემულ ტექსტში ზმნა "este" ("eimi" მე-3 პირის აწმყო დრო მრავლობით რიცხვში) ისტორიულ აწმყოს წარმოადგენს. თუმცა სიტყვა "arkhe"-ს არსებობის შემთხვევაშიც კი (ტრინიტარები მიიჩნევენ, რომ იოანეს 1:1-ში "arkhe" ლოგოსის მარადიულობაზე მიუთითებს) ზმნა "este"-ს ამ მუხლში ვერავითარ გარემოებაში ვერ ექნება ის მნიშვნელობა, რომ მოციქულები იესოსთან იყვნენ მარადიულად. მოცემულ ტექსტში "este" მხოლოდ იმაზე მიუთითებს, რომ მოციქულები იესოსთან იყვნენ და რჩებოდნენ რომელიღაც გარკვეული დროის განმავლობაში, კერძოდ კი მისი მსახურების დასაწყისიდან.

  ამიტომ იესოს მიერ იოანეს 8:58-ში "eimi"-ს გამოყენება თავისთავად არ ნიშნავს მის მარადიულ არსებობას. იოანეს 8:58 მხოლოდ იმას გვიჩვენებს, რომ იესო - ჯერ კიდევ აბრაამამდე ცხოვრობდა.  ხოლო ისეთი მუხლები როგორებიცაა კოლოსელების 1:15, გამოცხადების 3:14 და იგავების 8:22 გვიჩვენებენ, რომ იესო ღვთის პირველ ქმნილებას წარმოადგენს, საიდანაც ის გამომდინარეობს, რომ თავის ადამიანურ არსებობამდე იესო ისე არსებობდა როგორც სულიერი პიროვნება, შესაძლოა მილიარდობით წლების განმავლობაში.

გარდა ამისა აბრაამამდე იესოს ყოფნა როგორ ხდის მას ღმერთად როცა ქრისტესთან ერთად სხვა ანგელოზებიც იყვენ აბრაამამდე? აბრაამამდე ყოფა თუ ღმერთობაა ანგელოზებიც ღმერთები ყოფილან მაგ ლოგიკით

აქ წარმოდგენილი ფაქტები ცალსახად ააშკარავებენ იმას, რომ სამების მომხრეები არაობიექტურები არიან და აგრეთვე იმასაც, რომ ისინი ძალადობენ ბიბლიაზე, როცა არაკეთილსინდისიერად იყენებენ მასში ჩაწერილს თავიანთი მრწამსისთვის მოსარგებად.

4.მუხლები რომლის მიხედვითაც  ტრინიტარები მამის და ძის თანსწორობის დამტკიცებას ცდილობენ 

13(იგ8:12,22)-(2კრ1:24) აქვე იგავის 8:22 გვამცნობს რომის შექმნა ღმერთმა ხოლო ღმერთი კიდე შექმნილი არ არის შესაბამისად ამ თავშივე ირიცხება იდეა რო ქრისტე ღმერთია ასევე1კრ1:24,30 -ში ქრისტეს ასევე ეწოდება ღვთის ძალა  მაგრამ ვნახოთ რას ამბობს (ლუკას22:69)ის ღვთის ძალის მარჯვნივ ზის ასევე(1კრ1:18)

ასევე ვნახოთ(იგ3:19)- აქ არა მარტო სიბრძნე იყო დასაწყისში არამედ გამჭრიახობაც მოდი ვიყოთ თანმიმდევრულები და რასგვეუბნება ეს მუხლი რომ გამჭრიახობა კიდე ცალკე პიროვნება და ღმერთია?

სიბრძნე არის მრავალმხრივი(ეფ3:10) 

15.(ეს9:6;-5-სსგ)-(ეს10:21)-(ეს43:10)V-მართალია რომ იეჰოვასაც და იესოსაც ეწოდება ძლიერი ღმერთი მაგრამ მხოლოდ  იეჰოვას ეწოდება ღმერთი ყოვლადძლიერი ან უყოვლისშემძლე(დაბ35:11) ესაიას 9:6-ში იესო ქრისტეს წინასწარმეტყველურად ეწოდება’ელგიბბორ („ძლიერი ღმერთი“) და არა’ელშადდაი („ყოვლისშემძლე ღმერთი“), რომელიც დაბადების 17:1-ში იეჰოვას მიმართ გამოიყენება.).  ბიბლიაში ზოგ ადგილას’ელ გვხვდება განსაზღვრული არტიკლით (ჰა’ელ). ამშემთხვევაში ყოველთვის იეჰოვა იგულისხმება და არასხვა რომელიმე ღმერთი (დბ. 46:3; 2სმ. 22:31;

თუ გავითვალისწინებთ იმას, რომ ღვთის ქმნილებათა შორის „სიტყვას“, როგორც პირმშოს, განსაკუთრებული მდგომარეობა უკავია, მისი მეშვეობით შეიქმნა ყველაფერი ის არის ღვთის წარმომადგენელი, და როგორც იეჰოვას მიერ დანიშნული მმართველი, ის ესაიას წინასწარმეტყველებაში მოხსენიებულია როგორც „ძლიერი ღმერთი“ და ‘მშვიდობის მთავარი’ ამრიგად თავისუფლად შეგვიძლია მას ღმერთი ვუწოდოთ, რაც ებრაულად ძლიერს ნიშნავს. აღსანიშნავია ისიც, რომ ამას „ლაშქართა ღვთის, იეჰოვას მოშურნეობა“ გააკეთებდა (ეს. 9:7) 

იესო არასოდეს თვლიდა თავს ყოვლისშემძლე ღმერთად მას არასდროს უთქვამს რომ ღმერთი ადაანმას უნდა ეთაყვანონ პირიქით ის ამბობდა:რომ თავისი მამა იყოე რთადერთი ჭეშმარიტი ღმერთი (იოან17:3) ანუ ერთადერთი ღმერთი ვისთვისაც თაყვანი უნდა ეცათ(იოან4:23)(გამოც15:3,4)სიტყვა „ღმერთი“ სხვა აზრსაც გამოხატავს. ისრაელის მსაჯულები „ღმერთებად“ იწოდებოდნენ და ერთხელ ამგვარად იესომაც მოიხსენია ისინი (ფსალმუნი 82:1,6; იოანე 10:34,35). იესო იეჰოვას მიერ დანიშნული მსაჯულია, რომელმაც ‘ცოცხლები და მკვდრები უნდა განიკითხოს’ (2 ტიმოთე 4:1; იოანე 5:30). ცხადია, მას სათანადოდ ეწოდება „ღმერთი ძლიერი“.  წმინდა წერილებში ღმერთები სხვა ადამიანსაც ეწოდება(გამოს4:16;7:1) -როგორც ამ მუხლებიდან ჩანს თავად იეჰოვას შეეძლო შეექმნა ვინმე, ვისაც ღმერთს უწოდებდა და ისევე როგორც იესოს იეჰოვასაც ეწოდება„ძლიერი ღმერთი“ესაიას 10:21-ში. მაგრამ მხოლოდ იეჰოვას ეწოდება ღმერთი ყოვლადძლიერი“ანუ ყოვლისშემძლე (დაბ. 35:11).  

.ღმერთი თვით სატანასაც კიეწოდება(2კორ4:4) და   თუ ღვთის მტერს, სატანა ეშმაკს, ეწოდება ღმერთი (2კრ. 4:4), რადგან მას ძალაუფლება აქვს ადამიანებსა თუ დემონებზე (1ინ. 5:19; ლკ. 11:14—18), მით უმეტეს მართებულია, ღვთის მხოლოდშობილ ძეს ეწოდოს ღმერთი, „მხოლოდშობილი ღმერთი“, იოანეს 1:18-ის ყველაზე სანდო ხელნაწერების თანახმად. მას იმიტომე წოდება ღმერთი რომ მამის ღვთიურ თვისებებს ირეკლავს(ებრ1:3)ამრიგად როგორც დავინახეთ იესოს ბ  ევრად უ ფრო მაღალი მდგომარეობა უკავია, ვიდრე ანგელოზებს, არასრულყოფილ ადამიანებსადა სატანას. თუკი ესენი მოიხსენიებიან„ღმერთებად“, ძლიერ პიროვნებებად, რასაკვირველია, იესოც შეიძლება იყოს„ღმერთი“, [მაგრამ არაყოვლისშემძლე]“. ანუ ღმერთი იმკპნტექსტში რაკონტექსტშიც მამა 

მაგრამ ხომარ მიანიშნებს„ღმერთი ძლიერი“იმაზე, რომ იესო, გარკვეული გაგებით, იეჰოვა ღმერთის თანასწორია? სრულიადაცარა. ესაია მხოლოდ იმას წინასწარმეტყველებდა, რომ ესიქნებოდა იმოთხი სახელიდან ერთ-ერთი, რომლებითაც იესო უნდა წოდებულიყო. თუმცა იესოი წოდება, როგორც„ძლიერი“, შეიძლება არსებობდეს მხოლოდერთი, ვინც არის„ყოვლისშემძლე“. იეჰოვას„ყოვლისშემძლე“ღმერთად წოდებას ნაკლები მნიშვნელობა ექნებოდა, თუ არ იარსებებდნენ სხვებიც, რომლებსაც აგრეთვე ღმერთებს უწოდებენ, მაგრამ ექნებოდა თ უფრო ნაკლები ან დაბალი მდგომარეობა •წოდება ღმერთი ბიბლიური გაგებით ნიშნავს:ძლიერს ,ძალაუფლების მქონეს

გარდაამისა მეფეთამეფე ბიბლიაში ნაბუქოდონოსორსაც ეწოდება (დან2:37) და იესოსაც(გამოც17:14) მაგრამისინი ერთიდაიგივე პიროვნებებიარარიან. ამრიგად არც იეჰოვადა იესოა თანასწორი ღმერთები 1) როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ ამას„ლაშქართაღვთის, იეჰოვას მოშურნეობა“გააკეთებდა(9:7) ასევე ვნახოთ(იერ33:16)

გარდა ამისა თუიესოს იმგაგებით ეწოდება ღმერთი რაგაგებითაც იეჰოვას ყოვლისშემძლე ღმერთს მაშინ ისარის მამა (ყოვლისშემძლე)(როგორც წერია მარადიულობის,მარადისობის მამა დაერქმევა) მამა მხოლოდ მამა ღმერთს ეწოდება იესოც მას მიმართავდა როგორც მამა(იოან8:41)  და თუ ძეს იმიტო ეწოდება მარადისობის მამა რო ის მარადიულად იყო მაშინ ისარის მამა და არშეიძლება ძე მამა იყოს

სახელი„მარადისობისმამა“მესიანური მეფის იმ შესაძლებლობასა და ძალაუფლებას გამოხატავს, რომ ადამიანებს დედამიწაზე მარადიული სიცოცხლის შესაძლებლობა მისცეს (იოანე 11:25, 26). სწორდამიტო დაერქმეოდა რადგან მისი გამოსასყიდი ამას მოემსახურებოდა. , იესო, უკანასკნელი ადამიკი, ‘მაცოცხლებელისულიგახდა’ (1 კორინთელთა 15:22, 45; რომაელთა 5:12, 18). მამაზეV(იობ29:16)იობი მამაა? ასევე (ეს22:20,21)-ეს იმას არ ნიშნავს რომ ესაია ადამიანიუს ძეს მამად გულისხმობდა  (ეს63:16;64:8) იესოც მას მიმართავდა როგორც მამა(იოან8:41) ასევე(იერ33:16)

2.ელ არის გამოყენებულიო ანუ (ძლიერი)-ღმერთიოV (ეზ33:11) აქ ელ მმართველთან დაკავშირებით არის გამოყენებული ასევე ძლიერად ითარგმნება(ეზ32:21)

17(ეს42:8;48:11).(ბრ1:3)    იესოს რადგან აქვს დიდება ის ღმერთი უნდა იყოს რადგან სხვას ღმერთი არაძლევს დიდებასო) -(2კრ3:18)91კრ11:7)ასევე ძან საგულისხმო მკუხლი(იოან17:22-24)-აქ იესო ლოცულობს რომ იმავე დიდებით განდიდნენ მოწაფეებიც და თუ იესო ღმერთია იმის გამო რომ დიდება აქვს ნაშინ მოწაფებიც ღმერთები არიანასევე შეადარეთ(ეს63:13)

ღმერთი იმას ამბობს რომ მის დიდებას იმ პატივმიგებას თაყვანისაცემას და დიდებას რომელიც განსაკუთრებულად ექსკლუზიურად მას ეკუთვნის სხვას არმისცემს და არა ისრო დიდებას და პრივილეგიებს არავის აძლევს

2.(ებრ1:3)- თუ იესო თავად ღმერთია და სამების ნაწილი როგორ შიძლება მამის ანარეკლი იყოს?

3.(ეს42:8) (2კრ3:18)(გმც21:10,11)(ეს43:7;60:1-3) (1კრ15:45-49) (ლუკ2:9)(იოან17:22)- მაგრამ ამ დიდების წყარო შეუდარებელია(ფსალ83:18)

 «ღვთის ხატი» ეწოდება. მაგრამ ადამიანიც ღვთის ხატს წარმოადგენს (1 კორინთელთა 11:7; დაბადება 1:26).მაგრამ არავინ თვლის ადამიანს ღმერთად. «ღვთის ხატი» – ესაა უბრალოდ ღვთის მსგავსი, რაიმეში ღვთის მსგავსება (გავიხსენოთ ფრაზა «ღვთის ხატად და მზგავსებად»). შეიძლება ადამიანის პორტრეტი დავხატოთ, რომელიც მისი «ხატი» იქნება, მაგრამ ადამიანისა და პორტრეტის «ბუნება» ძლიერ განსხვავდება.

21(ეს44:24)v კონტექსტში ღმერთი საუბრობს ცრუ ღვთაებებზე, რომლებსაც არაფრის შექმნა არ შეუძლიათ. იხილეთ ესაიას 44:6—20 და შემდეგ 20—28 მუხლები. კონტექსტის გათვალისწინებით, მკითხველი ნათლად ხედავს, რომ 44-ე თავში იეჰოვა ღმერთი ცრუ ღმერთებზე საუბრობს და ამბობს, რომ ცა და დედამიწა მათ გარეშე შექმნა, ანუ  თვითონ, რითაც თავის უზენაესობას და ამავე დროს ცრუ ღვთებების  უუნარობას გაუსვა ხაზი. 

ახლა ვნახოთ, ახასიათებს თუ არა ბიბლიის ენას ანალოგიური გამოთქმები, როცა ერთი ბიბლიური პიროვნება ამბობს, რომ მარტომ, თვითონ გააკეთა რაიმე, მაგრამ სინამდვილეში სხვები მონაწილეობდნენ ამა თუ იმ საქმის გაკეთებაში? მაგალითები ქვემოთაა მოცემული.

იეჰოვა ისრაელებს დაჰპირდა, რომ ეგვიპტიდან თვითონ გამოიყვანდა:

● ღმერთმა უთხრა: „მე ვარ ჭეშმარიტი ღმერთი, მამაშენის ღმერთი. ნუ გეშინია ეგვიპტეში ჩასვლის, რადგან იქ გაქცევ დიდ ხალხად.  შენთან ერთად წამოვალ ეგვიპტეში და მე თვითონ გამოგიყვან. — დაბ. 46:3,4.

● „ძლიერი ხელით გამოგიყვანათ იეჰოვამ, რომ გამოესყიდეთ მონობის სახლიდან, ფარაონის, ეგვიპტის მეფის ხელიდან“. — გამ. 7:8.

● „უთხრა მოსემ ხალხს: „გახსოვდეთ ეს დღე, როცა გამოხვედით ეგვიპტიდან, მონობის სახლიდან, რადგან იეჰოვამ თავისი ძლიერი ხელით გამოგიყვანათ იქიდან; ამიტომ საფუვრიანი არაფერი ჭამოთ“.— გამოსვლა 13:3

● „თუ გკითხავს შენი ვაჟი, ეს რას ნიშნავსო, უთხარი: იეჰოვამ თავისი ძლიერი ხელით გამოგვიყვანა ეგვიპტიდან, მონობის სახლიდან“. — გამ. 13:14.

● „ამიტომ უთხარი ისრაელის ძეებს: „მე ვარ იეჰოვა და მე გაგათავისუფლებთ ეგვიპტელთა ტვირთისგან და გიხსნით მათი მონობისგან. მე დაგაბრუნებთ გაწვდილი მკლავითა და დიდი სასჯელებით“.— გამოსვლა 6:6

უშუალოდ თვითონ მოქმედებდა იეჰოვა ეგვიპტიდან ისრაელი ძეების გამოსაყვანად? არა! იეჰოვამ ისინი სხვისი საშუალებით გამოიყვანა. მან თავისი ანგელოზი გამოიყენა დაპირებულის შესასრულებლად:

● „ახლა წადი, იქ წაიყვანე ხალხი, სადაც გითხარი. ჩემი ანგელოზი წაგიძღვება და სასჯელის დატეხვის დღეს დავსჯი მათ თავიანთი ცოდვის გამო“. (გამოსვლა 32:34)

● „ანგელოზს წაგიმძღვარებ, რომ დაგიფაროს გზაში და მიგიყვანოს იმ ადგილზე, რომელიც მოვამზადე“. (გამოსვლა 23:20)

● „ახლა წადი, იქ წაიყვანე ხალხი, სადაც გითხარი. ჩემი ანგელოზი წაგიძღვება და სასჯელის დატეხვის დღეს დავსჯი მათ თავიანთი ცოდვის გამო“. (გამოსვლა 32:34)

● „ბოლოს შევღაღადეთ იეჰოვას, მოისმინა მან ჩვენი ხმა, გამოგზავნა ანგელოზი და ეგვიპტიდან გამოგვიყვანა. ახლა კადეშში ვართ, შენი მიწის საზღვართან მდებარე ქალაქში“.(რიცხვები 20:16)

 ამრიგად, როცა იეჰოვამ თქვა, მე თვითონ გამოგიყვანთო, არ ნიშნავდა, რომ მას არ შეეძლო ისრაელების ეგვიპტიდან გამოყვანისას თავისი ანგელოზი გამოეყენებინა საკუთარი განზრახვების შესასრულებლად და ამავდროს ეთქვა ‘მე თვითონ გამოგიყვანთო’ .

 სინამდვილეში, მან თავისი ანგელოზის საშუალებით განახორციელა თავისი განზრახვა. რადგან ანგელოზი იეჰოვას შექმნილი მსახურია და ღვთის ნებას აღასრულებს, ამიტომ ამბობს ბიბლია, რომ იეჰოვამ თვითონ გამოიყვა ისრაელები. იეჰოვა ღმერთი არავინ აიძულა ისრაელის სახსნელად. და რადგან მათი ხსნა იეჰოვამ მოისურვა, ამიტომ ითქმის რომ მან თვითონ გამოიყვანა და არავის კარნახით არ უმოქმედია ამგვარად. ანალოგიურად, როცა იეჰოვა ამბობს „მე თვითონ გადავჭიმე ცა და განვავრცე დედამიწა“ ეს არ ნიშნავს რომ შემოქმედებისას არავინ გამოუყენებია მას ან არავის გამოყენების უფლება ჰქონდა. თავის სიტყვაში ღმერთი გვამცნობს, რომ შემოქმედების დროს, გვერდით განკაცებამდელი იესო ჰყავდა, როგორც ოსტატი! (იგავნი 8:22—31). რადგან ღმერთია ყოველივეს შემოქმედი,  მიზეზი და წყარო, ამიტომ ითქმის რომ მან თვითონ შექმნა ყველაფერი. მისთვის არცერთ ქმნილებას ან არსებას არ უკარნახია როგორ მოქცეულიყო, შეექმნა თუ არა, ან რა შეექმნა ან რა არა. ამგვარად, მან თვითონ შექმნა ყველაფერი და თვითონ იხსნა ისრაელი!

საერთოდ, ბიბლიის ენას, ახასიათებს ცნობათა ამგვარი გადმოცემა. მაგალითად, იოანეს სახარებაში ნათქვამია, რომ „იესო თავის მოწაფეებთან ერთად იუდეის ქვეყანაში მივიდა, ცოტა ხანს იქ მათთან ერთად იმყოფებოდა და ხალხს ნათლავდა“. (იოანე 3:22). ერთი შეხედვით, მხოლოდ ამ მუხლში ჩაწერილის საფუძველზე, მკითხველმა შეიძლება დაასკვნას, რომ იესო თვითონ ნათლავდა ხალხს. მაგრამ ბიბლიის სხვა მონაკვეთებში ჩაწერილის გათვალისწინება, ნათელყოფს, რომ ხალხს თვითონ იესო კი არ ნათლავდა, არამედ მისი მოწაფეები. იოანეს 3:26-ში ვკითხულობთ: „მივიდნენ ისინი იოანესთან და უთხრეს: რაბი, ის, ვინც იორდანის გაღმა შენთან იყო და ვისზეც მოწმობდი, ხალხს ნათლავს და ყველა მასთან მიდის“. ხოლო იოანეს 4:1,2-ში ვკითხულობთ: „როდესაც უფალმა შეიტყო, რომ ფარისევლებს გაეგოთ, იესო უფრო მეტ მოწაფეს იძენს და ნათლავს, ვიდრე იოანეო, თუმცა, სინამდვილეში, თვითონ იესო კი არ ნათლავდა, არამედ მისი მოწაფეები“.

სხვა მაგალითი შეგვიძლია წავიკითხოთ მათეს 8:5—8 მუხლებში:

 როცა იესო კაპერნაუმში შევიდა, ასისთავი მივიდა მასთან და შეეხვეწა: ბატონო, ჩემი მსახური დამბლადაცემული წევს სახლში და საშინლად იტანჯება. იესომ უთხრა: როცა მოვალ, განვკურნავ. ასისთავმა მიუგო: ბატონო, არა ვარ იმის ღირსი, რომ ჩემს ჭერქვეშ შემოხვიდე, მხოლოდ სიტყვა თქვი და განიკურნება ჩემი მსახური“. ამ სიტყვებიდან, მკითხველმა შეიძლება დაასკვნას, რომ ასისთავი და იესო პირისპირ ესაუბრებოდნენ ერთმანეთს  ყოველგვარი შუამავლის გარეშე. მაგრამ ბიბლიის სხვა მონაკვეთში ჩაწერილი ცნობის გათვალიწინებით, ნათელი ხდება, რომ ასისთავს და იესოს ერთმანეთის პირისპირ არ საუბრობდნენ. ლუკას 7:1—10-დან ვგებულობთ, რომ ასისთავმი თავისი მსახურების პირით ესაუბრა იესოს: „მსმენელებთან ლაპარაკი როცა დაასრულა, კაპერნაუმში შევიდა. ერთი ასისთავის საყვარელი მონა იმ დროს ავად იყო და კვდებოდა. იესოს შესახებ რომ მოისმინა, იუდეველთა უხუცესები გაუგზავნა, რათა ეთხოვათ, მასთან მისულიყო და მონა გადაერჩინა. ისინი მივიდნენ იესოსთან და შეეხვეწნენ: იგი ღირსია, ეს რომ გაუკეთო,  რადგან უყვარს ჩვენი ერი, სინაგოგაც კი აგვიშენა. იესო გაჰყვა მათ და როცა სახლს მიუახლოვდნენ, ასისთავმა მეგობრები გაუგზავნა, რომ ეთქვათ: ბატონო, ნუ წუხდები, რადგან არა ვარ ღირსი, რომ ჩემს ჭერქვეშ შემოხვიდე. ამის გამო თავიც არ მივიჩნიე შენთან მოსვლის ღირსად. მხოლოდ სიტყვა თქვი და განიკურნება ჩემი მსახური; ვინაიდან მეც სხვისი ძალაუფლების ქვეშა ვარ და ხელქვეითადაც მყავს ჯარისკაცები. ერთს ვეუბნები: „წადი!“ და ისიც მიდის, მეორეს — მოდი! და მოდის, ჩემს მონას — ეს გააკეთე! და აკეთებს.  იესო გაოცდა ამ სიტყვების მოსმენაზე, მიუბრუნდა ხალხს, რომელიც უკან მიჰყვებოდა, და უთხრა: გეუბნებით: ისრაელშიც კი არავის შევხვედრივარ, ასეთი დიდი რწმენა რომ ჰქონოდა. გაგზავნილებს სახლში დაბრუნებისას ის მონა გამოჯანმრთელებული დახვდათ.

ესაიას 44:24-ში ვკითხულობთ ღვთის სიტყვებს, რომლითან ღმერთი ადამიანებს ეკითხება შემდეგს: „აი რას ამბობს იეჰოვა, შენი გამომსყიდველი და შენი შემქმნელი მუცელში: მე, იეჰოვა, ყველაფერს ვაკეთებ, მე თვითონ გადავჭიმე ცა და განვავრცე დედამიწა. ვინ იყო ჩემთან?!  ვაუქმებ ფუჭად მოლაპარაკეთა ნიშნებს; მე ვაგიჟებ მკითხავებს. ბრძენებს უკან ვახევინებ და მათ ცოდნას უგუნურებად ვაქცევ“. ამ სიტყვებიდან, მკითხველმა შეიძლება დაასკვნას, რომ ღმერთი მარტო იყო როცა ცა და დედამიწა შექმნა და თითქოსდა არავინ იყო მასთან. მაგრამ ბიბლიის სხვა მონაკვეთებში ჩაწერილი ცნობებიდან ნათელი ხდება, რომ მანამ სანამ ის მატერიალურ სამყაროს შექმნიდა, თავისი სულიერი ქმნილებები – ანგელოზები შექმნა. (იობი 38:1—7). ამის გარდა, ბიბლია იმასაც გვამცნობს, რომ შემოქმედებისას ღმერთს გვერდით ჰყავდა თავისი პირველი ქმნილება, განკაცებამდელი იესო –  როგორც ოსტატი. (იგავნის 8:22—31).

 ბიბლიის ერთმა მკვლევარმა ესაიას წიგნის 44:24 —28-ში ჩაწერილს „ისრაელის ღმერთის უზენაესობის პოემა“ უწოდა. მთლიანად, 44-ხე თავი და განსაკუთრებით 6-20 მუხლები და 44-3 თავის ბოლო ხუთ მუხლში ჩაწერილი სიტყვებით და მასში დასმული კითხვით: „მე თვითონ გადავჭიმე ცა და განვავრცე დედამიწა. ვინ იყო ჩემთან?!„ და სიტყვებით:„ვაუქმებ ფუჭად მოლაპარაკეთა ნიშნებს; მე ვაგიჟებ მკითხავებს. ბრძენებს უკან ვახევინებ და მათ ცოდნას უგუნურებად ვაქცევ“ — ღმერთი კერპთაყვანისმცემელ მკითხავებსა და ცრუ ღმერთებს და მათ თაყვანისმცემლებს ეკამათება; იგი მათ უცხადებს თავისი აღმატებულობისა და უზენაესი მდგომარეობის შესახებ; რითაც მათ ყურადღებას ამახვილებინებს იმ ფაქტზე, რომ მხოლოდ თვითონაა ყოვლისშემძლე ღმერთი და ყოველივეს შემოქმედი და რომ კერპთაყვანისმცემელთა ღვთაებები არარაობას წარმოადგენენ რომლებსაც არც სამყარო შეუქმნიათ და არც მომავლის გაცხადების უნარი აქვთ.

 როდესაც სამების მომხრეები, “სამების” არაბიბლიური დოგმატის მხარდასაჭერად შეგნებულად უარყოფენ ამა თუ იმ მუხლის კონტექს და მათში გაცხადებულ ფაქტებს და კონტექსტიდან ამოგლეჯით ცალკეული ბიბლიური მუხლით მანიპულირებენ, მხოლოდ იმაზე მიანიშნებს, რომ ბიბლიური არგუმენტების მწვავე დეფიციტს განიცდიან.

(ფსალ8:6)(ეფ1:22)(იოან17:2)

მალ2:10 2მეფ19:15ნემ9:6

23(იერ17:5)-იესო მხოლოდ ადამიანი ვერ იქნებაო V(იგ31:11)(გამ14:31)(ებრ2:17)

არასრულყოფილ ადამიანებზე დანდობა დამღუპველია და არა ღვთის ძეზე რომლიც ღვთის აზრებს გადმოცემდა(იოან6:38;7:16-18))

26.(მიქ5:2)-V  „საუკუნოდ“ნათარგმნია ებრაული სიტყვა„ოლამ“, რაც  ნიშნავს დროის განუსაზღვრელ—და არა მაინცდამაინც უსასრულო—პერიოდს. აქ-ში წერია: „უხსოვარი დროიდან“. მიქას 5:2 არამტკიცებს იმას, რომ იესოს დასაბამი არჰქონია. ამაზრს უჭერს მხარს გამოცხადების 3:14. ესსიტყვა იმას ნიშნავს რასაც მიქ7:14  აქაც ოლამ არის გამოყენებული. ასევე ვნახოთ (იერ5:15)(მალ3:14)   (იგავ8:23,24) -ამ მუხლიდანგ ამომდინარე დედამიწა სულიყო? მას არჰქონდა საწყისი?(იოან3:16,18;1:14)((საქ15:17,18)  დიახ, იესოშექმნილიიყოღვთისმიერ, როგორც ღვთის უხილავი ქმნილებების დასაბამი(იოან5:26) (2კრ13:4)

ტრინიტარები ამტკიცებენ, რომ იეჰოვა «უსასრულობიდან უსასრულობამდე» არსებობს (ფსალმუნი 89:2; ახალი გადამუშავებული გამოცემა 2015), წარსული მარადიულობიდან - მომავალ მარადიულობამდე, იესოს შესახებ კი მიქას 5:2-ში ნათქვამია, რომ «საუკუნო დღეებიდან», ამიტომ ის მამის თანა-მარადიულიაო. თუმცა ან მათ არ იციან იმ ფაქტის შესახებ, ანდა მის იგნორირებას ცდილობენ, რომ ებრაული სიტყვა olam, რომელიც მიქას 5:2-ში ნათარგმნია როგორც «საუკუნო», აღნიშნავს «რომელიმე ხანგრძლივ განუსაზღვრელ პერიოდს», რომელიც, როგორც ჩანს, არაა აუცილებელი მარადიულად გრძელდებოდეს. Rotherham ახალი აღთქმის თავის Appendix-ში, ამბობს, რომ «სიტყვა olam-ის თავდაპირველ აზრს წარმოადგენს დაფარული ხანგრძლივობა». ის შეესაბამება სიტყვა aion-ს, რომელიც ახალ აღთქმაში გამოიყენება. Rotherham-ი მის მნიშვნელობას წარმოადგენს როგორც «განუსაზღვრელი ხანგრძლივობა». ის ასევე აჩვენებს, რომ ბიბლიაში ის შეიძლება ეხებოდეს რომელიმე ხანას (პერიოდს) და მას ასე თარგმნის: «რომელიც გრძელდება გარკვეულ პერიოდს». მიქას 5:2-ის ბოლო ფრაგმენტს ასე თარგმნის: «გასული ხანის დროის დღეებიდან». იანგი მას ასე თარგმნის: «წარსულის დღეებიდან». ლისერი და RSV: «დიდი ხნის წინ გასული დღეებიდან».

32(ლუკ1:68)-(ლუკ7:16)  (ეს23:17)(გამ3:16)(ფს89:32)

34.(ლუკ5:20,21;7:48)(მათ9:2)(მარკ2:5,7) ცოდვების მიტევების შესაძლებლობას რიგ შემთხვევებში ღმერთი ანგელოზებსა და ადამიანებსაც კი აძლევდა. ეს მათ სულაც არ ხდიდა ღვთის სწორად, არამედ ღვთის განზრახვებში მათთვის დაკისრებული განსაკუთრებული როლის ნიშანს წარმოადგენდა. 

შეადართ:

(იოან20:23)რატომ დაუტოვა იესო მოციქულებს ცოდვების მიტევების უფლება?)    ანუ აქედან გამომდინარე შეგვიძლია დავასკვნათ, რომ მოციქულები ღვთის სწორნი არიან?

(გამოს23:20,21)1)    რატომაა ნათქვამი, რომ იეჰოვას მიერ გაგზავნილ ანგელოზს უფლება ჰქონდა არ ეპატიებინა ისრაელისთვის ცოდვები, თუ ცოდვების პატიება მხოლოდ ღმერთზე იყო დამოკიდებული?

ამრიგად -უნდა დავასკვნათ რომ მოციქულები და ანგელოზები ღვთის თანასწორები  არიან? და ისინიც ღმერთები არიან?აევე ვნახოთ

 (14:12) იესო მამის დახმარებით აკეთებდა(საქ2:22;10:38)ასევე(კან16:18)

35(ლუკ8:39)V(მათ12:28)((ლუკ11:20)დემონებმაც იცოდნენ, ვინ იყო იესო და მას „ღვთის ძედ“, „ღვთის წმინდად“ და „უზენაესის ძედ“ მოიხსენიებდნენ (მთ. 8:29; მრ. 1:24; 3:11; 5:7; ლკ. 4:34, 41; სქ. 19:15; იაკ. 2:19) (ლუკ8:48)

36.(ლუკ9:20)V(მათ12:18)(საქ3:13)(2მეფ19:34)

36 იოანეს1:1        სიტყვა იყო ღმერთი  (ღვთის მსგავსება, ღვთაებრივი)

იოანეს სახარების პროლოგის შესავალი სიტყვები, «და teos იყო ლოგოსი», მრავალ დავებსა და უთანხმოებებს იწვევს ბიბლეისტებსა და ეკზეგეტებს შორის.

რისი თქმა სურდა ამით იოანე მოციქულს? იმის ჩვენება სურდა, რომ ლოგოსი ყოვლისშემძლე ღმერთი იყო თუ მოციქული რაღაც სხვას გულისხმობდა? ამის გასარკვევად უნდა განვიხილოთ

1.ბერძნულისგრამატიკულ წესები

2. მუხლის კონტექსტი

3.ბიბლიის თარგმანები


1. ბერძნული ენის გრამატიკა იმის თქმის საფუძველს იძლევა, რომ: „სიტყვაში“ მუხლის პირველ ნაწილში მოხსენიებული „ღმერთი“ არ იგულისხმება
 ამ მუხლში გამოყენებულია ბერძნული არსებითი სახელი თეოსის(ღმერთი) ორი ფორმა პირველ სიტყვას წინ უძღვის განსაზღვრული არტიკლი -(ჰო) რაც იმაზე მიუთითებს რომ ის ეხება ყოვლისშემძლე ღმერთს. მეორე სიტყვას თეოსს კი წინ არა აქვს განსაზღვრული არტიკლი.
კოინე ბერძნულს ჰქონდა განსაზღვრული არტიკლი, მაგრამ არ ჰქონდა განუსაზღვრელი. ამრიგად, როდესაც შედგენილი შემასმენლის სახელად ნაწილს წინ არ უძღვის განსაზღვრული არტიკლი, ის შეიძლება იყოს განუსაზღვრელი, კონტექსტზე დამოკიდებული.

ამრიგად ლოგოსი (ანუ სიტყვა) იყო ღვთაებრივი (ღვთის მსგავსი) და არა ღმერთი (ებრ1:3)

ამის მაგალითია( 1 იოან 1:5) სადაც წერია: „ღმერთი სინათლეა“. ამ მუხლში სიტყვა „ღმერთს“ (ო თეოს) ბერძნულ ორიგინალში წინ უძღვის განსაზღვრული არტიკლი, სიტყვა „სინათლეს“ (ფოს) კი არა. ამრიგად შეიძლება ითქვას, რომ ღმერთი სინათლეა, მაგრამ არ შეიძლება იმის თქმა, რომ სინათლე ღმერთია“. მსგავსი მაგალითია ( (1 იოან4:16)„ღმერთი სიყვარულია“. ორივე მუხლში ქვემდებარის წინ დგას განსაზღვრული არტიკლი, მაგრამ შემასმენლების წინ არ დგას. აქედან გამომდინარე, ნათელია, რომ ამ კონტექსტში ქვემდებარესა და შემასმენელს ერთი და იგივე მნიშვნელობა არა აქვს. შესაბამისად, შეუძლებელია იმის თქმა, რომ სინათლე ღმერთია „ ან „სიყვარული ღმერთია“., “. 

აღსანიშნავია ის, თუ როგორი სახით უკეთებს კომენტარს წმინდა წერილის ამ ადგილს ორიგენე, სადაც ბერძნული ენის ნიუანსებს განმარტავს. თავის ნაშრომში «კომენტარები იოანეს სახარებაზე» (წიგნი II, თავი II) მან დაწერა: «ჩვენ ასევე ვამჩნევთ იოანეს მიერ ამ წინადადებებში არტიკლის გამოყენებას. ის ყოველთვის უფიქრდება იმას, რაზეც წერს და ის კარგად იცნობს ბერძნული ენის წვრილმანებს. ის მაშინ იყენებს არტიკლს, როდესაც «ღმერთის» სახელი შეეხება შეუქმნელ მიზეზს, და არ იყენებს მას, როდესაც ლოგოსს ეწოდება «ღმერთი»… ღმერთი, რომელიც არის ყოველთა ზედა, - ეს არის «ღმერთი» არტიკლით … ყველა, ერთადერთი ღმერთის (Бог, God) [დიდი ასოთი] გარდა, მისი ღვთაებრივი არსის არეკვლით ხდებიან ღმერთები (боги, gods) [პატარა ასოთი]. მათ არ უნდა ეწოდოთ ღმერთი (Бог, God) [დიდი ასოთი], არამედ მხოლოდ ღმერთები (боги, gods) [პატარა ასოთი] …. ჭეშმარიტი ღმერთი, ასეთ შემთხვევაში, ესაა ღმერთი (Бог, God) [დიდი ასოთი] [განსაზღვრული არტიკლით] და ისინი, ვინც შემდეგ გაჩნდნენ – ღმერთები (боги, gods) [პატარა ასოთი], მსგავსებები, რომლებიც მის არსს ირეკლავენ, მისი მსგავსებები არიან».

ეჭვი მეპარება ვინმემ გაბედოს იმის მტკიცება, რომ III საუკუნის დიდმა მეცნიერმა-ბიბლეისტმა ორიგენე ალექსანდრიელმა, რომელმაც კოლოსალური ნაშრომი «გეკსაპლა» შექმნა, ცუდად იცოდა ბერძნული ენა, რადგან ბერძნული ენა მის მშობლიურ ენას წარმოადგენდა. რა თქმა უნდა, ზოგს ის შეიძლება ერეტიკოსად მიაჩნდეს, თუმცა მის მიერ ბერძნული ენის წვრილმანების ცოდნის უარყოფა არანაირად არ შეიძლება.

არანაკლებ საინტერესოა იოანე მოციქულის თანამედროვის, ფილონ ალექსანდრიელის მტკიცებულება, რომელიც იუდო-ალექსანდრიული ფილოსოფიური სკოლის წარმომადგენელი იყო და რომელიც სრულყოფილად ფლობდა ბერძნულ ენას. როგორც ცნობილია, მრავალი ბიბლეისტი, განსაკუთრებით დასავლეთში, პირდაპირ კავშირს ხედავს ფილონის ლოგოსსა და იოანეს ლოგოსს შორის. თუმცა ეს ცალკე თემაა და ცალკე განხილვას იმსახურებს. ჩვენ კი ის ლინგვისტური მონაცემები გვაინტერესებს, რომლის მიღებაც ფილონის ნაშრომებიდან შეგვიძლია. ფილონის თანახმად ლოგოსი არის «ღმერთის ხატება», «ღვთის უფროსი და მხოლოდშობილი ძე», «მეორე ღმერთი» (“qeos” განსხვავებით “ho qeos”-ისგან), «მეფური მღვდელმთავარი», შუამავალი ღმერთსა და ადამიანებს შორის. აღსანიშნავი ის არის, რომ ფილონი ყოვლისშემძლე ღმერთს ყოველთვის აღნიშნავს როგორც “o qeos”, ხოლო ლოგოსს იგივე სიტყვით “qeos”, ოღონდ არტიკლის გარეშე. ჩვენ არ დავიწყებთ ლოგოსის აბსტრაქტულ-ფილოსოფიურ კონცეფციაში ჩაღრმავებას, თუმცაღა უნდა ავღნიშნოთ აშკარა განსხვავება «o Qeos»-სა და «qeos»-ს შორის, რაც მათ განსხვავებულ აზრობრივ მნიშვნელობას გვიჩვენებს.

ასევე საინტერესოა ისიც, რომ მეორე საუკუნის აპოლოგეტებმა, ისეთებმა როგორებიც იყვნენ იუსტინე წამებული, ირინეოს ლიონელი და თეოფილე ანტიოქიელი, საკუთარ ნაწარმოებებში ქრისტეს «ღმერთი» უწოდეს (“qeos” არტიკლის გარეშე)  და არავითარ შემთხვევაში “ho Qeos”.

მართლაც არავინ დაიწყებს იმის უარყოფას, რომ ახალ აღთქმაში ბევრგან ვხვდებით ღმერთის ხსენებას, სადაც არტიკლი არ არის. თუმცა ეს გარემოება უფლებას არ გვაძლევს, რომ ნექანიკურად გავატაროთ ანალოგია იოანეს 1:1-თან, იმიტომ რომ წმინდა წერილის ეს ადგილი ყველა სხვა ადგილებისგან თავისი სპეციფიკით განსხვავდება. როდესაც პავლე თავის წერილებში ერთადერთ ჭეშმარიტ ღმერთზე საუბრობდა, მამაზე, ის ყოველთვის არ იყენებდა არტიკლს, იმიტომ რომ ღვთის ასე ხსენება კონკრეტიზაციას არ საჭიროებდა, რადგან ღმერთი ხომ ერთია. თუმცა პროლოგის შემთხვევაში, ჩვენ ერთ წინადადებაში ვხვდებით ერთდროულად ორი განსხვავებული პიროვნების ხსენებას, რომლებსაც ერთმანეთთან გარკვეული კავშირი აქვთ და ორივე მათგანი მოიხსენიება სიტყვით «თეოს». ერთი არტიკლით, მეორე კი მის გარეშე. ამას ერთმნიშვნელოვნად უნდა გააჩნდეს გარკვეული ლინგვისტური მნიშვნელობა მოცემულ კონტექსტში. ზუსტად ამ ნიუანსზე ამახვილებდა ყურადღებას ორიგენე.

როგორც ცნობილია, სხვა მრავალი თარგმანებისგან განსხვავებით, ახალი ქვეყნიერების თარგმანი “kai teos en o logos” სიტყვასიტყვით გადმოსცემს: «და სიტყვა იყო ღმერთი». ასეთივე სახით ითარგმნება ეს მუხლი Emphatic Diaglott-ში: «and a god was the Word».

ახალი აღთქმის ბერძნულ ტექსტში მრავალჯერ გვხვდება პრედიკატიული არსებითი სახელები არტიკლის გარეშე, რომლებიც გამოყენებულია მხოლობითი რიცხვის ფორმაში და ზმნის წინ დგას. ნახეთ, მაგალითად, მარკოზი 6:49; 11:32; იოანე 4:19; 6:70; 8:44; 8:48; 9:17; 10:1, 13, 33; 12:6; 18:37. ამ ადგილებში პრედიკატიული არსებითი სახელები თვისებებზე ან ხასიათზე მიუთითებენ, რის გამოც რუსულ ენაზე პატარა ასოთი იწერება. ზუსტად ამავე საფუძველზე ბერძნული სიტყვა «თეოს» არტიკლის გარეშე ფრაზაში «და სიტყვა იყო ღმერთი» იოანეს 1:1-ში ნათარგმნია სიტყვით «ღმერთი» პატარა ასოთი. წმინდა წერილი ადასტურებს ასეთი თარგმანის სისწორეს.

თავის სტატიაში «თვისებრივი პრედიკატიული არსებითი სახელები არტიკლის გარეშე: მარკოზის 15:39 და იოანეს 1:1» («Qualitative Anarthrous Predicate Nouns: Mark 15:39 and John 1:1»), რომელიც «ბიბლიური ლიტერატურის ჟურნალში» გამოქვეყნდა, 85-ე გვერდზე ფილიპ ბ. ჰარნერი (Philip B. Harner) წერს, რომ რთული წინადადებების ნაწილებს, როგორც, მაგალითად, იოანეს 1:1-შია, «რომლებშიც შემადგენელ შემასმენელში ზმნას უარტიკლო სახელობითი ნაწილი უსწრებს წინ, როგორც წესი თვისებრივი მახასიათებელი აქვს. ისინი გვიჩვენებენ, რომ თავისი ბუნებით ლოგოსი იყო როგორც თეოს. არ არსებობს იმის საფუძველი რომ არსებითი სახელი თეოს, რომელიც შემადგენელ შემასმენელში სახელობით ნაწილს წარმოადგენს, განსაზღვრულად მივიჩნიოთ». იმავე სტატიის 87-ე გვერდზე ჰარნერი დასკვნას აკეთებს: «მე მიმაჩნია, რომ იოანეს 1:1-ში შემადგენელი შემასმენელის სახელობითი ნაწილის თვისებრივი მახასიათებელი იმდენად აშკარაა, რომ არ შეიძლება ეს არსებითი სახელი განსაზღვრულად იყოს განხილული» («Journal of Biblical Literature», ტ. 92, ფილადელფია, 1973). ამ სტატიის დასასრულს ჰარნერი შემდეგ თარგმანს გვთავაზობს: «სიტყვას ისეთივე ბუნება ჰქონდა, როგორიც ღმერთს». ზუსტად ასეთი გაგებით ესმოდა «თვისებრივი მახასიათებელი» თავად ჰარნერს. ტრინიტარებს «თვისებრივი მახასიათებელი», სიტყვის ღვთაებრიობა, იმ გაგებით ესმით, რომ ლოგოსი ისეთივე ღმერთი იყო, როგორიც «HO TEOS», ანუ, მამა.

ზმნის წინ მდგომი თვისებრივი პრედიკატიული არსებითი სახელების საჩვენებელ მაგალითს წარმოადგენს იოანეს 6:70: «ერთი თქვენგანი ეშმაკია» (სბს-2013), ბერძნულად «kai exi umwn eiz diabolos estin». აქ სიტყვა «diabolos» გამოიყენება არტიკლის გარეშე და ზმნის წინ დგას. ის აშკარად არ წარმოადგენს განსაზღვრულს. ამიტომ ყველა თანამედროვე თარგმანებში ბერძნული «diabolos» ამ მუხლში ითარგმნება სიტყვით «ეშმაკი» პატარა ასოთი, ან აღწერილობითი სიტყვებით «ცილისმწამებელი და ბოროტი». სრულიად აშკარაა, რომ ქრისტე იმას არ გულისხმობდა, თითქოს იუდა იყო თავად სატანა. იუდა «საკუთარი განწყობით ძალიან ახლოს იყო ეშმაკთან» (ლოპუხინის განმარტებითი ბიბლია, კომენტარები იოანეს 6:70-ზე).

არ შეიძლება იეჰოვას მოწმეებისთვის ბრალის დადება იმაში, თითქოსდა საკუთარი დოგმატური შეხედულებების სასარგებლოდ, განზრახ ტენდენციურად თარგმნეს იოანეს 1:1, რადგან მათი თარგმანი ზუსტად შეესაბამება ბერძნული ორიგინალის გრამატიკას. გარდა ამისა, ახალი ქვეყნიერების თარგმანში არ გამოიყენება სიტყვა «ღვთაებრივი», როგორც მაგალითად, მოფატისა და გუდსპიდის თარგმანში, იმიტომ რომ ამ გაგებას სხვა ბერძნული სიტყვა «TEIOS» გადმოსცემს, თუმცა აზრობრივად ასეთ თარგმანს იეჰოვას მოწმეები სწორად მიიჩნევენ. ამ დასკვნებამდე მიდის ჯეიმს ბედუნი, რელიგიური კვლევების ადიუნქტ - პროფესორი ჩრდილოეთ არიზონის უნივერსიტეტში, რომელმაც ცოტა ხნის წინ გამოსცა წიგნი «ჭეშმარიტება თარგმანში» («Truth in Translation»), რომელშიც ის ინგლისურ ენაზე გაკეთებულ ბიბლიის 9 ყველაზე ცნობილი თარგმანების ანალიზს და შედარებას აკეთებს.

(წიგნის მოკლე აღწერას და ავტორის ბიოგრაფიას შეგიძლიათ გაეცნოთ აქ: http://en.wikipedia.org/wiki/Jason_BeDuhn).

სხვა საკითხია, თუ როგორ უნდა განიმარტოს სიტყვის «თვისებრივი მახასიათებელი» - მისი ღვთაებრიობა. ხდის თუ არა ქრისტეს მისი ღვთაებრიობა მამის თანასწორს? ვიწრო გაგებით, კი. თუმცა ბუნების თანასწორობა ჯერ კიდევ არ ნიშნავს იმას, რომ სიტყვა მარადიული იყო და დასაბამი არ ჰქონია, მამის მსგავსად. 

მაგალითად, 2 პეტრეს 1:4-ში იმაზეა საუბარი, რომ ქრისტიანები  გახდებოდნენ «ღვთაებრივი ბუნების მოზიარენი» (ბერძ. «theias koinwnoi phusews»). როგორაა ეს შესაძლებელი, თუ ტრინიტარები იმას ამტკიცებენ, რომ ქმნილებას შეუძლებელია ღვთაებრივი ბუნება ჰქონდეს?

1 იოანეს 3:2: «საყვარელნო, ახლა ჩვენ ღვთის შვილები ვართ, მაგრამ ჯერ არ ვიცით, როგორები ვიქნებით. თუმცა ვიცით, რომ მისი გამოცხადებისას მისი მსგავსნი ვიქნებით, რადგან ვიხილავთ მას ისეთს, როგორიც არის».

1 კორინთელების 15:53: «ვინაიდან ხრწნადი უხრწნელით უნდა შეიცვალოს და მოკვდავი — უკვდავით»

ფილიპელების 3:21: «რომელიც ჩვენს დამდაბლებულ სხეულს თავისი დიდებული სხეულის შესაბამისად გარდაქმნის თავისი დიადი ძალით, რომლითაც შეუძლია ყველაფერი დაიმორჩილოს»

ეს მუხლები ისეთი დასკვნის გაკეთების საშუალებას გვაძლევენ, რომ მკვდრეთით აღმდგარი ქრისტიანები ღვთაებრივ ბუნებას ეზიარებიან, უკვდავებას მიიღებენ და ღვთის მსგავსები გახდებიან.

იოანეს 1:1,18-ის კოპტური ვერსია

იოანეს სახარების პირველი სიტყვების გასაგებად უკიდურესად მნიშვნელოვან მტკიცებულებას წარმოადგენს III საუკუნის დასაწყისში (ახ.წ. 200 წელი) გაკეთებული კოპტური თარგმანი, რომელიც ამ ენის ადრეულ ლიტერატურულ ფორმაში, საიდურ დიალექტზეა დაწერილი.

აი რა არის ნათქვამი ბიბლიის ყველაზე ადრეული კოპტური თარგმანების შესახებ ერთერთ ბიბლიურ ლექსიკონში: «ვინაიდან [სეპტუაგინტა] და ა[ხალი] ა[ღთქმა] კოპტურ ენაზე ახ.წ. III საუკუნეში იქნა ნათარგმნი, კოპტური თარგმანი ეყრდნობა ბერძ[ნულ] მანუსკრ[იპტებს], რომლებიც დღეისთვის შემორჩენილი მანუსკრიპტების უმეტესობაზე გაცილებით ძველია» (The Anchor Bible Dictionary). საიდურ დიალექტზე შესრუებული კოპტური თარგმანის სასარგებლოდ ისიც მეტყველებს, რომ ბერძნული ენა კოინე ეგვიპტეში დაახლოებით 500 წელი იყო გავრცელებული და ჯერ კიდევ რჩებოდა სასაუბრო ენად ახალი აღთქმის კოპტური ვარიანტის შექმნისას, ამიტომ შეგვიძლია ეჭვი არ შეგვეპაროს კოპტი მთარგმნელების კომპეტენტურობაში და იმაში, რომ მათ სწორად ესმოდათ ახალი აღთქმის უძველესი ბერძნული ტექსტების არსი.

კოპტური ენის საიდურ დიალექტზე შესრულებული ბიბლიური ტექსტი ორი მიზეზის გამო წარმოადგენს განსაკუთრებით საინტერესოს. პირველი, როგორც ზემოთ უკვე ითქვა, ის ირეკლავს ახ. წ. IV საუკუნემდე არსებული წმინდა წერილის გაგებას, ანუ იმ საუკუნის, რომელშიც ოფიციალურად იქნა დადგენილი დოგმატი სამების შესახებ. მეორე, კოპტურ ენაში, ისევე როგორც მრავალ სხვა ენებში, არსებობს განსაზღვრული და განუსაზღვრელი არტიკლი. ქრისტიანული წმინდა წერილების ტექსტები ყველაზე ადრე ნათარგნი იქნა სირიულ, ლათინურ და კოპტურ ენებზე. სირიულ და ლათინურ ენებში, ისევე როგორც ბერძნულში, არტიკლები არ არის. თუმცა კოპტურში არის. აი, მაგალითად, რას წერს ტომას ლამბდინი კოპტური ენის საიდური დიალექტის ცნობარში: «კოპტურ ენაში განსაზღვრული და განუსაზღვრელი არტიკლები პრაქტიკულად იგივე ფუნქციას ასრულებენ, რასაც არტიკლები ინგლისურში» (Introduction to Sahidic Coptic).

ამგვარად, კოპტური თარგმანი იმის საინტერესო მტკიცებულებას შეიცავს, თუ როგორ ესმოდათ იმ დროს იოანეს 1:1. მაშ რას ვხედავთ კოპტური ენის საიდურ დიალექტზე გაკეთებულ თარგმანში? 

http://s43.radikal.ru/i100/0901/01/09ce8fd83d81.jpg

ტრანსლიტერაცია:

«…аuw neunoute pe pshaje»

auw = და

ne = იყო

u.noute = ღმერთი (u განუს. არტიკლი)

pe = არის

p.Saje = სიტყვა

  

კოპტური ენის გრამატიკის სპეციალისტის, დოქტორი ბენტლი ლეიტონის (Bentley Layton) თანახმად, კოპტურ ენაში განსაზღვრული არტიკლი წარმოადგენს "კლასის მეტნაკლებად ტიპიურ ან არსებით წარმომადგენელს [...], 'ღმერთი' ყოველთვის იღებს  p-ს [განსაზღვრული არტიკლი] როდესაც საუბარია ბიბლიის ღმერთზე." - კოპტური გრამატიკა, ქრესტომათიასა და გლოსარიუმთან ერთად (Harrassowitz Verlag, ვისბადენი, 2000, გვ. 38.) მაგრამ იოანეს 1:1-ის ბოლო ნაწილში სიტყვა «ღმერთის» წინ განსაზღვრული არტიკლი არ არის.

ხოლო განუსაზღვრელი არტიკლი საიდურ დიალექტში გამოიყენება "განუსაზღვრელი ტიპის ან კლასის წარმომადგენლის [განსასაზღვრად]: მორფემა, მარკირებადი ელემენტი როგორც განუსაზღვრელი, არაკონკრეტული ან როგორც კლასის წარმომადგენლის ("ადამიანი," "სხვა ღმერთები," და ა.შ.). "– «კოპტური გრამატიკის ქრესტომათია» (Orientalia Lovaniensia Analecta, 1988), დოქტორი Ariel Shisha-Halevy, გვ. 268.

ჰელმუტ სატცინგერის (Helmut Satzinger) თანახმად, კოპტურ ენაში არტიკლები შემდეგნაირად გამოიყენება: განსაზღვრული (ინგლისური “the”-ს ანალოგი), განუსაზღვრელი (ინგლისური «a»-ს ანალოგი, ზოგიერთი, რომელიღაც), და ნულოვანი (დამახასიათებელია განსაზღვრული კლასის ან ჯგუფის განსასაზღვრად, აბსტრაქტული, ხარისხის ან ხასიათის გამომხატველი). – ("On Definiteness of the Coptic Noun," Actes du IVe congres copte, Louvain-la-Neuve, 5-10 September 1988).

იოანეს 1:1-ის ბოლო ნაწილში, სიტყვა «თეოს»-ის (კოპტ. “noute”) წინ დგას განუსაზღვრელი არტიკლი (კოპტ. “u”). ამგვარად, ამას თუ რუსულ ენაზე ვთარგნით, გამოვა: «И Слово было богом», სადაც სიტყვა «ღმერთი [бог]» უშუალოდ პატარა ასოთი იწერება.

ამგვარად, თუ ბერძნული ენა თავისი უარტიკლო პრედიკატიული არსებითი სახელის კონსტრუქციით ერთგვარი გაურკვევლობის ადგილს ტოვებს იოანეს 1:1-ის თარგმნასთან და გაგება «თვისებრივი მახასიათებლის» თეოლოგიურ განმარტების არსთან დაკავშირებით, კოპტური ენის საიდურ დიალექტზე შესრულებული ვერსია ერთმნიშვნელოვნად აცხადებს სიტყვა  «unoute»-ის (ღმერთი, бог) განუსაზღვრელი მნიშვნელობის შესახებ, კოპტი მთარგმნელების მიერ გამოყენებულის თანახმად.

აშკარაა, ძველ მთარგმნელებს ესმოდათ, რომ იოანეს 1:1-ში მოციქულს იესო ქრისტეს ყოვლისშემძლე ღმერთთან გაიგივება კი არ სურდა, არამედ სურდა ეთქვა, რომ სიტყვა იყო ღმერთი იმ გაგებით, რომ ის ღვთაებრივი წარმომავლობის იყო და ღვთაებრივი არსებების კატეგორიას განეკუთვნებოდა.

 (ამ თემასთან დაკავშირებით მეტი ინფორმაციის მიღება შეგიძლიათ შემდეგი საიტებზე:  http://copticjohn.blogspot.com/; www.sahidica.org; www.nwtandcoptic.blogspot.com)

Nomina Sacra

ახ.წ. III საუკუნის კოპტი მთარგმნელების მიერ იოანეს სახარების ქრისტოლოგიის განსაზღვრის კიდევ ერთ მნიშვნელოვან ასპექტს წარმოადგენს მთარგმნელების მიერ Nomina Sacra-ს გამოყენება, ანუ ზოგიერთი, ეგრეთ წოდებული წმინდა სიტყვების (“ღმერთი”, “უფალი”, “იესო”, “ქრისტე” და “ძე”) შემოკლებების განსაკუთრებული სისტემის.

მაგალითად, იოანეს სახარების ყველაზე ადრეულ ბოხაირულ ვერსიაში (ბოდმერის პაპირუსი III, დათარიღებული იქნა პალეოგრაფიული ანალიზის დახმარებით ახ.წ.  IV საუკუნით), ღმერთის პირველი ხსენება, რომელთანაც იყო სიტყვა, იოანეს 1:1-ში გადმოცემულია Nomina Sacra-ს ფორმით, მაშინ როდესაც მეორე ხსენება, რომელიც უკვე სიტყვას ეხება მუხლის ბოლოს, გადმოცემულია ჩვეულებრივი სახით. ზუსტად ასევეა იოანეს 1:18-შიც, ღმერთი, რომელიც «არასოდეს არავის უხილავს», მუხლის დასაწყისში გადმოცემულია Nomina Sacra-ს სახით, მაშინ როდესაც ბერძნული «MONOGENOS TEOS» («მხოლოდშობილი ღმერთი») გადმოცემულია ჩვეულებრივი სახით.

ეს დეტალი გვეხმარება ნათლად დავადგინოთ IV საუკუნის დასაწყისში მცხოვრები კოპტი მთარგმნელების თვალსაზრისი ლოგოსის არსთან დაკავშირებით. აშკარაა, რომ ისინი ლოგოსს არ მიიჩნევდნენ ყოვლისშემძლე ღმერთად. 

(ბოდმერის პაპირუსი III-ის შესახებ დაზუსტებული ინფორმაცია იხილეთ აქ http://en.wikipedia.org/wiki/Coptic_versions_of_the_Bible#cite_note-4).

ზოგიერთი ორთოდოქსი აპოლოგეტები მაინც ცდილობენ მტკიცებულებების პოვნას «მხოლოდშობილი ღმერთი [Единородный Бог]»-ს (დიდი ასოთი) სასარგებლოდ იოანეს 1:18-ში იმის საფუძველზე, რომ კოპტურ ტექსტში ამ ფრაზის წინ განსაზღვრული არტიკლი “p” დგას. ერთი შეხედვით არგუმენტი ძლიერი ჩანს.

თუმცა ყურადღება უნდა მივაქციოთ იმას, რომ საქმეების 7:43-ში ფრაზა «ღმერთი რაიფანის» (კოპტ. «Pnoute raifan”) წინაც დგას განსაზღვრული არტიკლი «p», ისევე როგორც ბერძნულ ტექსტში «tou theou rhompha». მიუხედავად ამისა, კოპტური და ბერძნული ენებიდან გაკეთებულ ყველა თარგმანებში ეს ფრაზა გადმოიცემა როგორც «бог Ремфан» (პატარა ასოთი). ეს მაგალითი გვიჩვენებს, რომ სიტყვა «noute»-ს წინ განსაზღვრული არტიკლის არსებობა ყოველთვის არ მეტყველებს იმაზე, რომ საუბარი ჭეშმარიტ ღმერთზე, მამაზე მიმდინარეობს. ასევე მნიშვნელოვანია კონტექსტის გათვალისწინებაც. ღმერთი რეიფანი — საკუთარი სახელია, ამიტომ აქ არტიკლი აუცილებელია, რადგან საუბარია განსაზღვრულ წარმართულ ღმერთზე.

რისი გათვალისწინებაა აუცილებელი იოანეს 1:18-ის შემთხვევაში? კვლავ და კვლავ კონტექსტის. სახარების დამწერი იოანე განსაზღვრულ არტიკლ «p»-ს ფრაზა «მხოლოდშობილი ღმერთის» წინ ანაფორიულად იყენებს, ანუ მანამდე ნახსენებ «ღმერთზე [бог]», ლოგოსზე მიუთითებს, რომელიც იოანეს 1:1-ის ბოლო ნაწილშია მოხსენიებული. ამგვარად მოციქული გვიჩვენებს, რომ «მხოლოდშობილი ღმერთი», «მამის მკერდთან მყოფი» - ეს იგივე «ღმერთია [бог]», ლოგოსი, რომელიც «დასაბამიდან... იყო ღმერთთან» იოანეს 1:1-ში.

.2.ბიბლიის თარგმანები
 იმ ენებზე, რომლებსაც აქვს განსაზღვრული და განუსაზღვრელი არტიკლები და დიდი და პატარა ასოები იოანეს 1:1 შემდეგნაირად არის ნათარგმნი: „სიტყვა იყო ღმერთი“ (ღმერთი დაწერილია დიდი ასოთი და განუსაზღვრელი არტიკლით) და „ღმერთი (პატარა ასოთი) იყო სიტყვა“. იხილეთ
1. ჯეიმზ თომანეკის „ახალი აღთქმა“
2.; ბენჯამინ უილსონის „ემფატიკ დაიაგლოტის“ სტრიქონობრივი თარგმანი.

აგრეთვე საინტერესოა, რომ ზოგი თარგმანი, როცა თარგმნის მუხლის ამ ნაწილს, სიტყვა „ღმერთის“ წინ იყენებს განუსაზღვრელ არტიკლს. მაგალითად, ეს ასეა შემდეგ თარგმანებში:
3.„ახალი აღთქმა გაუმჯობესებულ თარგმანში“, არქიეპისკოპოს ნიუკამის ახალი თარგმანის საფუძველზე (The New Testament in an Improved Version, Upon the Basis of Archbishop Newcome’s New Translation: With a Corrected Text [1808])
4  „იოანეს სახარება“, ზიგფრიდ შულცის მიერ (Das Evangelium nach Johannes, by Siegfried Schulz [1975]);
 თარგმანში ეს ადგილი ასეა გადმოტანილი: „სიტყვა იყო ღვთაებრივი“. ამის მაგალითები მოიპოვება:
5.„იოანეს სახარება“, მორის გოგელის მიერ (La Bible du Centenaire, L’Evangile selon Jean, by Maurice Goguel [1928])
6.; „ბიბლია — ამერიკული თარგმანი“, სმითისა და გუდსპიდის მიერ (The Bible—An American Translation, by J. M. P. Smith and E. J. Goodspeed [1935]); „; 7.„იოანეს სახარება“, ზიგფრიდ შულცის მიერ (Das Evangelium nach Johannes, by Siegfried Schulz [1975]); 8.„იოანეს სახარება“, იოჰანეს შნაიდერის მიერ (Das Evangelium nach Johannes, by Johannes Schneider [1978]

და სხვა უამრავი

3.კონტექსტი

გარდა ამისა თუ ამ მუხლს ისეთ ახსნას მივცემდით, რომ იესო თავად არის ყოვლისშემძლე ღმერთი, მაშინ ეს იქვე მოცემულ შემდეგ სიტყვებს ეწინააღმდეგება: „სიტყვა იყო ღმერთთან“. ის, ვინც ვინმესთან არის, შეუძლებელია თავად იყოს ის, ვისთანაც არის
სამების მომხრეები ამბობენ ღმერთი არის არა კონკრეტულად ძე მამა ან სულიწმინდა არამედ წმინდა სამება და თუ წმინდა სამებაა ტრინიტარების ღმერთი   ხოლო დასაწყისში იესო ღმერთთან იყო მაშინ გამოდის იესო სამების გარეთ დარჩა?
თუ  ამ მუხლის პირველი ნაწილი ყოვლისშემძლე ღვთის მნიშვნელობით აიხსნებოდა ეს მაშინ უარყოფდა წინა ნაწილს რომელიც ამბობს რომ სიტყვა იყო ღმერთთან-სწორედაც ის იყო ყოვლისშემძლე ღმერთთან თვითონ კი იყო ღვთაებრივი!  ასევე  როგორც აღნიშნულია ის დასაწყისში ღმერთთან იყო“. ვინაიდან ღმერთი მარადიული და დაუსაბამოა (ფს. 90:2; გმც. 15:3),  ხოლო ეს სიტყვა თურმე დასაწყის ში იყო მასთან არანაირად არ შეიძლება იმის თქმა რომ ის მასთან მარადიულად იყო ეს მუხლი ამას არ აჩვენებს და სიტყვა იყო ღმერთი დასაწყისში თუ მამასთან იყო მაშინ ვინ ყოფილა ჭეშმარიტი ღმერთი?მაშასადამე“ დასაწყისში  უნდა იგულისხმებოდეს მისი შემოქმედებითი საქმიანობის დასაწყისი. ამას ადასტურებს სხვა მუხლებიც, სადაც იესოს ეწოდება „პირმშო ყველა ქმნილებას შორის“ და „ღვთის შემოქმედების დასაწყისი“ (კლ. 1:15; გმც. 1:1; 3:14). ამგვარად, ბიბლია „სიტყვას“ (ანუ იესოს განკაცებამდე) აიგივებს ღვთის პირველ ქმნილებასთან, მის პირმშოსთან.
თვით იესოს სიტყვებიც მოწმობს იმაზე, რომ იეჰოვა იყო მისი მამა ანუ სიცოცხლის მიმცემი და, აქედან გამომდინარე, იესო ღვთის ერთ-ერთი ქმნილება იყო. იესომ შემდეგი სიტყვებით აღიარა, რომ დასაბამი მას ღმერთმა მისცა: „მისით [მამით] ვცოცხლობ“. როგორც კონტექსტიდან ჩანს, ეს სიტყვები იმას ნიშნავდა, რომ მისი სიცოცხლე მამაზე იყო დამოკიდებული, ისევე როგორც მოკვდავი ადამიანების სიცოცხლე იყო დამოკიდებული იმაზე, იწამებდნენ თუ არა იესოს მსხვერპლს (ინ. 6:56, 57).

მხედველობაში  მივიღოთ, ისიც თუ რა არის იოანეს სახარების პირველ თავში იმის შესახებ ნათქვამი, თუ ვინ არის „სიტყვა“. „სიტყვა ხორცი გახდა და ჩვენ შორის დამკვიდრდა, — წერდა იოანე. — ის სავსე იყო წყალობითა და ჭეშმარიტებით. ჩვენ ვიხილეთ მისი დიდება, მამისგან მხოლოდშობილი ძის [და არა ღვთის] დიდება“. ამგვარად, „სიტყვა“, რომელიც ხორცი გახდა (კაცი იესო), დედამიწაზე ცხოვრობდა და ხალხმა ნახა ის. ამიტომ შეუძლებელია იესო ყოფილიყო ყოვლისშემძლე ღმერთი, რომლის შესახებაც იოანე ამბობს: „ღმერთი არავის არასოდეს უხილავს“ (იოანე 1:14, 18).
ღვთაებრივი ან ღვთის მსგავსი, არ ნიშნავს იმას, რომ სიტყვა ის ღმერთია, ვისთანაც არის. საუბარი მხოლოდ და მხოლოდ სიტყვის ანუ ლოგოსის გარკვეულ თვისებაზეა და არა იმაზე, რომ ის თვითონ არის ღმერთი

4.  ბიბლიაში ღმერთად არა მარტო იესოა მოხსენებული, არამედ ასევე სხვა პირებიც, მაგალითად მოსე (გამოსვლა 7:1), სხვა ადამიანები (ფსალმუნი 81:6), მაგრამ მე არ გამიგია, რომ მოსეს ან ვინმე სხვას თაყვანს სცემდნენ როგორც სამების წევრებს. ყველას ესმის, რომ მათ ღმერთი გადატანითი მნიშვნელობით ეწოდებათ, ან ბოლო ბოლო იმ მნიშვნელობით მაინც არა რა მნიშვნელობითაც მამა-ღმერთს. მაშ, ტრინიტარიზმის ტრადიციის გარდა კიდევ რა გვიშლის ხელს, რომ იგივე ახსნა გამოვიყენოთ სიტყვების მიმართ იოანეს 1:1-დან? რა გვიშლის ხელს იმის გაგებაში, რომ სიტყვა «ღმერთი», ისევე როგორც მრავალი სხვა, მრავალმნიშვნელოვანია?

წოდება „ღმერთი“ ნიშნავს „ძლიერს“, „ძალაუფლების მქონეს“ და ამიტომ ის გამოიყენება იმ არსებებზე, რომლებიც სხვა ცოცხალ არსებებთან შედარებით, გარკვეული სახის ძალაუფლებას ფლობენ. ვინაიდან სატანა გარკვეულ ძალაუფლებას ფლობს, პავლე მოციქული „ამ ქვეყნიერების ღმერთს“ უწოდებს. (2 კორინთ. 4:4). ბიბლიიდან ნათლად ჩანს რომ წოდება „ღმერთის“ გამოყენება მართებულია ძალაუფლების მქონე ცოცხალი არსებებისადმი და სინამდვილეში ამ წოდების გამოყენებით ხაზი ესმება მათ განსაკუთრებულ მდგომარეობას სხვა ქმნილებებისგან განსხვავებით. რადგან ღვთის ქმნილებათა შორის ეს წოდება (ღმერთი) განკაცებამდელ იესოზეც გამოიყენება, სამების მომხრეები მანიპულირებენ ამით და თავიანთ ინტერპრეტაციებში, ღვთის ძეს სამყაროს შემოქმედს უტოლებენ და ამ სახით სამყაროს ყოვლისშემძლე ღმერთის მდგომარეობას აკნინებენ. იოანეს სახარების 1:1-ში ლოგოსის ‘ღმერთად’ მოხსენიება არ ხდის „ლოგოს“ ღვთის თანასწორად ისევე, როგორც ადამიანებს და ანგელოზებს, რომლებიც ასევე ღმერთად მოიხსნიეებიან ბიბლიაში. ბიბლიის თანახმად, ღმერთი — ამ სიტყვის აფსოლუტური გაგებით, მხოლოდ მამა ღერთია, ყოველივეს შემოქმედი, რომელსაც ღვთის ძემ
„ერთადერთი ჭეშმარიტი ღმერთი“ უწოდა. (იოანე 17:1-3).


ამრიგად  არაერთი მიზეზი გვაქვს, დავასკვნათ, რომ იოანეს „სიტყვაში“ ყოვლისშემძლე ღმერთი არ უგულისხმია. ერთ-ერთი მიზეზი ისაა, რომ სიტყვებიდან, რომლებიც წინ უძღვის ამ ფრაზას და რომლებიც მოსდევს მას, აშკარად ჩანს, რომ „სიტყვა“ იყო ღმერთ-თან. საგულისხმოა ისიც, რომ პირველ და მეორე მუხლებში ბერძნული სიტყვა თეოს სამჯერ გვხვდება. აქედან პირველ და მესამე შემთხვევაში მას წინ უძღვის განსაზღვრული არტიკლი, მეორე შემთხვევაში კი საერთოდ არა აქვს არტიკლი, რაც ბევრი სწავლულის აზრით, საყურადღებოა. როცა თეოსს წინ უძღვის განსაზღვრული არტიკლი, ყოვლისშემძლე ღმერთი იგულისხმება. მეორე მხრივ, ამ ფრაზის გრამატიკული კონსტრუქცია, კერძოდ, ის, რომ თეოს უარტიკლოდ არის გამოყენებული, მას თვისებრივ მნიშვნელობას სძენს და მიუთითებს „სიტყვის“ თვისებრივ მხარეზე. შესაბამისად, გერმანულ, ინგლისურ და ფრანგულ ენებზე შესრულებულ ბიბლიის არაერთ თარგმანში ეს ფრაზა გადმოსცემს აზრს, რომ „სიტყვა“ იყო „ღვთაებრივი“ ან „ღვთის მსგავსი“. იგივე მიდგომაა გამოყენებული კოპტური ენის ორ დიალექტზე (საჰიდური და ბოჰაირული) შესრულებულ იოანეს სახარების უძველეს თარგმანებში, რომლებიც სავარაუდოდ, ახ. წ. მესამე და მეოთხე საუკუნითაა დათარიღებული. ორივე ადგილას, სადაც თეოს გვხვდება იოანეს 1:1-ში, ეს სიტყვა სხვადასხვანაირადაა გადმოტანილი. ასეთი თარგმანები „სიტყვის“ თვისებრივ მხარეს ანუ მის ღვთაებრივ ბუნებას უსვამს ხაზს და არა იმას, რომ „სიტყვა“ იგივე მამა, ყოვლისშემძლე ღმერთია.


ამრიგად ბერძნულ ტექსტში ფრაზაში „სიტყვა იყო ღმერთთან“ „ღმერთის“ წინ განსაზღვრული არტიკლია („ო თეოს“), რაც იმაზე მიანიშნებს, რომ საუბარია ყოვლისშემძლე ღმერთზე, მამაზე. ხოლო ფრაზაში „სიტყვა იყო ღმერთი“ „ღმერთის“ („თეოს“) წინ არ არის განსაზღვრული არტიკლი და „ღმერთი“ ზმნის წინაა. ასეთი წყობის წინადადებებში არსებითი სახელი (ანუ „ღმერთი“ უარტიკლოდ) თვისების ან თავისებურების მაჩვენებელია.


კონტექსტიც გვეხმარება ამ მუხლების მნიშვნელობის გაგებაში. იოანეს 1:18-ში წერია: „ღმერთი არავის არასოდეს უხილავს“. მე-14 მუხლი კი გარკვევით ამბობს, რომ „სიტყვა ხორცად იქცა, და დაემკვიდრა ჩვენს შორის . . . და ვიხილეთ დიდება მისი“. გარდა ამისა, 1-ელ და მე-2 მუხლებში ნათქვამია, რომ „სიტყვა იყო ღმერთთან“. როგორ შეიძლება, ვინმესთან იყო და, ამავე დროს, თვითონვე იყო ეს პიროვნება?! იოანეს 17:3-ში იესო მამას უწოდებს „ერთს, ჭეშმარიტ ღმერთს“. ასე რომ, იესო არ არის ყოვლისშემძლე ღმერთი. იესო მამის ღვთიურ თვისებებს ირეკლავს და მას ამ გაგებით ეწოდება „ღმერთი“ (ებრ. 1:3).

იესო ქრისტეს მიმართ არტიკლის  დართვა ლოგოსს მამა ღმერთთან გააიგივებდაო

არანაირად არ გააიგივებდა რადგან ტექსტში ლოგოსი ცალკე წერია და ღმერთი ცალკე. მასში არ წერია ღმერთი იყო ღმერთთანო. ეს მამას თან კიარ გააიგივებდა იმას აღვენებდა რომ ისიც იმ კონტექსტში იქნებოდა ღმერთი რა კონტექსტშიც მამაა. ანუ თანასწორობად გაუსვავდ ახაზს და არა აღრევდა ერთმანეთში.

მაგრამ მსგავსი არაფერი გაუკეთებია იოანეს

იოანე მოციქული მამა ღმერთის მიმართ არტიკლს არ იყენებს ამავე თავშიო (იოანე. 1:6,12,13,18), „მოწმეთა“ ლოგიკით კი ის აუცილებლად უნდა ყოფილიყოვო

ამასთან დაკავშირებით ძალიან კრაგს პასუხს სცემს ბერძენი მეცნიერი დანიელ უოლასი რომელიც  წერს:

არტიკლია არსებობა არ არის აუცილებელი იმის დასადგენად რომ არსებითი სახელი განსაზღვრული არის თუ განუსაზღვრელი.

მაგრამ პირიქით არსებითი სახელი არ შეიძლება იყოს განუსაზღვრელი თუ არსებობს არტიკლი.

ასე რომ მამის მიმართ მომდევნო ზოგ მუხლში არტიკლის არ გამოყენება არ გულისხმობს მის ღმერთობის უარყოფას და განუსაზღვრელ არსებით სახელად წარმოდგენას.

ის რასაც გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს ასეთ დროს არის კონტექსტი. იოანეს დასაწყისში გამოიკვეთა თუ ვინ არის ჭეშმარიტი ღმერთი

ამოიტომაც არტიკლის დასმა აუცილებლობას არ წარმოადგენდა.

მაგრამ თუკი იოანე იმას დაასაბუთებდა, რომ არსებითი სახელი წარმოადგენდა განუსაზღვრელს ის კი დაუსვავდა არტიკლს ეს შეუსაბამო იქნებოდა.

უოლასი  ასევე აღნიშნავს:

როდესაც არსებითი სახელი  გამოიყენება არტიკლის გარეშე, მას შეიძლება ჰქონდეს  სამ მნიშვნელობამდე : განუსაზღვრელი, თვისობრივი ან განსაზღვრული. შეგვიძლია შეამჩნიოთ, რომ თვისობრივი მნიშვნელობა ზოგჯერ განუსაზღვრელობას უახლოვდება

ასე რომ,  არა მხოლოდ კონტექსტის თვალსაზრისით, არამედ კოინეს გრამატიკის თანამედროვე გაგებითის თვალსაზრისით.შესაძლებელია მსგავსად დაწერა

2.ასევე იოანეს 1:14-ში ნათქვამია, რომ „სიტყვა ხორცი გახდა და ჩვენ შორის დამკვიდრდა“. ამიტომაც უწოდებდა ის თავს „კაცის ძეს“ (ინ. 1:51; 3:14, 15). ფრაზის — „ჩვენ შორის დამკვიდრდა“ [სიტყვასიტყვით „კარვობდა“]
საფუძველზე ზოგი ამტკიცებს, რომ იესო ადამიანი კი არა, ხორცშესხმული ანგელოზი იყო.
V საყურადღებოა, რომ მოციქული პეტრე მსგავს ფრაზას საკუთარ თავთან მიმართებით იყენებს, მაგრამ ფაქტია, ის ხორცშესხმული ანგელოზი არ ყოფილა (2პტ. 1:13, 14).
სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, სიტყვა იყო ღვთის მსგავსი არსება, მაგრამ არა ისეთივე ღმერთი, რომელთანაც იყო.



კორველის წესის ღრმა კვლევა



  ეგრეთ წოდებული კორველის «წესი» წარმოადგენს არა «კოინე» ენის გრამატიკულ წესს, არამედ უბრალოდ ახალი აღთქმის ენაზე განსაზღვრულ დამახასიათებელ თვისებებზე დაკვირვების შედეგს – მას, მრავალი ტრინიტარის აზრით, მრავალი გამონაკლისი გააჩნია. ნ. ტერნერი (ტრინიტარი) ასეთი სახით განსაზღვრავს კორველის კაზუსს:

  “კორველის გამოთვლების თანახმად, რომლებიც მხოლოდ არბიტრაჟულებს წარმოადგენენ, მხოლოდ არტიკლიანი 15 არსებითი სახელის წინ, რომლებიც შემასმენელის შემავსებელს წარმოადგენენ, დგას ზმნა, მაშინ როდესაც 239 მის შემდეგ დგანან და მხოლოდ 40 არსებითი სახელი არტიკლის გარეშე, რომლებიც შემასმენლის შემავსებელს წარმოადგენენ, ზმნის შემდეგ დგანან, მაშინ როდესაც 99 მის წინ დგას. გონივრული შერჩევა სხვადასხვა მანუსკრიპტებიდან, საშუალებას გვაძლევს გამოვრიცხოთ ზოგიერთი გამონაკლისი კორველის კანონიდან, მაგრამ არა ყველა. ამგვარად, არცერთ შემთხვევაში კანონი არ წარმოადგენს აბსოლუტურს, თუმცა შეიძლება საერთო ტენდენციას ირეკლავდეს. გარდა ამისა, ის ტოვებს წინადადებებს იქიდან გამომდინარე, პირადი არსებითი სახელებია და აღნიშნავენ თუ არა ისინი «ხარისხიანი» არსებითი სახელების ჯგუფს, როგორც წინადადებაში ho theos agape estin («ღმერთი სიყვარულია»; 1 იოანე 4:8). გარდა ამისა, კორველი თავადვე აღიარებს, რომ გამოთვლის ამ მეთოდში ობიექტურობის ნაკლებობაა, რამდენადაც, როგორც ის თავად აღიარებს, ის თავის სახელობითი შემასმენლის ნაწილებთან არტიკლის გარეშე, მხოლოდ განსაზღვრულ არსებით სახელებს იყენებს, რომელთა განსაზღვრის ხარისხის შეფასებაც ძალიან რთულია”. ქვემოთ მოცემულ შენიშვნაში ნ. ტერნერი ამატებს: “პავლე კორველის წესის ყველაზე გამორჩეულ დამრღვევს წარმოადგენს” (A Grammar of New Testament Greck, ტომი 3, გვ. 184).

  თუ რამდენად შეიძლება კორველის დაკვირვებების გამოყენება, დამოკიდებულია კონტექსტის ინტერპრეტაციის ბიბლიური გაგების განსაკუთრებულ დასაბუთებაზე, რამდენადაც მათში არ არის მკაფიოდ ჩამოყალიბებული იმის განსაზღვრის ობიექტური მეთოდი, განსაზღვრულს წარმოადგენს არსებითი სახელი თუ განუსაზღვრელს. კორველი ამტკიცებს, რომ სიტყვა theos იესოს მიმართ გამოიყენება იოანეს 20:28-ში. თუმცა ეს არ ნიშნავს იმას, რომ theos-ის ყოველი გამოყენება იესოსთან მიმართებით განსაზღვრლი უნდა იყოს.

  შემასმენელი მნიშვნელი შეიძლება გამოყენებული იყოს ქვემდებარის განსასაზღვრად ან ქვემდებარის რომელიმე ნაკვთზე მისათითებლად. საჭურისის აღიარება (საქმეები 8:37), «მწამს, რომ იესო ქრისტე ღვთის ძეა», ქვემდებარეს განსაზღვრავს. გამოთქმა «ღმერთი სიყვარულია» (1 იოანე 4:8) ქვემდებარეს განსაზღვრავს. სიტყვა theos არტიკლის გარეშე, რომელიც იოანეს 1:1-ში გვხვდება, განსაზღვრული რომ იყოს როგორც განმსაზღვრელი ქვემდებარე, მაშინ წინადადება, რომელშიც ის დგას, შეიძლება ასე გადათარგმნილიყო: «და ღვთის მსგავსი იყო ის სიტყვა». ამის თანახმად ჩვენ ვკითხულობთ, რომ ქრისტე იყო «ღვთის ანარეკლი» (2 კორინთელები 4:4). წმინდა წერილების სხვა ნაწილებში ნათლადაა დამტკიცებული, რომ ეს სახე არ ვრცელდება ბუნების ან არსების ზუსტ იდენტურობაზე.

  მრავალი ტრინიტარი, მას შემდეგაც კი, რაც კორველის წესი გამოქვეყნდა, მაინც აგრძელებდნენ იოანეს 1:1-ის "დაძალებით" ხარისხიან ინტერპრეტაციას და ნაკლებ ყურადღებას უთმობდნენ არტიკლის გარეშე მდგომ სიტყვა theos, როგორც ამას კორველი აკეთებდა. რადგანაც არტიკლი თუ განსაზღვრულია, მაშინ წინადადება ასე უნდა იყოს გადათარგმნილი: «და ღმერთი (the God) იყო ის სიტყვა». თუმცაღა, რადგანაც მამა წარმოადგენს ღმერთს (the God), მაშინ ზემოთმოცემული თარგმანი იმაზე მიუთითებდა, რომ სიტყვა წარმოადგენს მამას, რაც აბსურდული იქნებოდა ტრინიტართა უმრავლესობისთვისაც კი. ამიტომ, იმისათვის რომ ხაფანგს გაექცნენ, ისინი განსხვავდებიან კოლველისაგან და არსებით სახელს «ღმერთი» («god») ინტერპრეტირებენ როგორც კვალიტატიურს. ამგვარად, მუხლის მნიშნელობა კვლავ ვინმეს ინტერპრეტაციაზე რჩება დამოკიდებული.

  შემდეგი ფრაგმენტი აღებულია ვილიამ ბარკლის ტექსტიდან რომელიც იოანეს 1:1-ს ეხება და ისეთი ხარისხიანი გამოყენების მაგალითს წარმოადგენს, რომელსაც ტრინიტარები იყენებენ (ვილიამ ბარკლი, The Gos­pel Of John, ტომი I, გვ. 17):

  "საბოლოოდ იოანე ამბობს, რომ სიტყვა იყო ღმერთი ("God") რა თქმა უნდა, ჩვენთვის რთულია ამის გაგება, იმიტომ რომ ბერძნულ ენაში, რომელზეც იოანე წერდა, აზრის გამოხატვის მრავალი საშუალება არსებობს, ის განსხვავდება ინგლისურისაგან. ბერძნულ ენაში ყოველთვის გამოიყენება არსებითი სახელი განსაზღვრული არტიკლით. ღმერთი – ბერძნულად არის theos, ხოლო განსაზღვრულ არტიკლს წარმოადგენს ho. ამ ენაში თავად სიტყვა theos არასოდეს გამოიყენება, ის გამოიყენება მხოლოდ არტიკლთან ერთად ho theos. სამაგიეროდ არსებით სახელთან განსაზღვრული არტიკლის არ არსებობის შემთხვევაში, ეს არსებითი სახელი, მნიშვნელობით, უფრო არსებით სახელს ემსგავსება და ხაზს უსვამს მოცემული პიროვნების ხასიათს, ნაკვთებს... როდესაც იოანემ თქვა რომ სიტყვა იყო ღმერთი ("God"), მას არ უთქვამ, რომ იესო იგივე ღმერთია. მან თქვა, რომ იესო წარმოადგენს ზუსტად ისეთივეს, როგორიც ღმერთია, თავის აზრებში, გულში, არსებაში, ასე რომ იესოში ჩვენ ნათლად ვხედავთ თუ როგორია ღმერთი".

  შემდეგ ჩვენ გთავაზობთ ტრინიტარების პირად სიას, რომლებიც ავტორიტეტით სარგებლობენ ახალაღთქმისეული ბერძნულის სფეროში და რომლებიც კორველის წესის გამოქვეყნებამდე და გამოქვეყნების შემდეგ წერდნენ. ყველა მათგანი ხაზს უსვამენ არტიკლის გარეშე მდგომი სიტყვა theos ხარისხიან განმარტებას იოანეს 1:1-ში და ამიტომ არ ეთანხმებიან კორველს: ვილიამ ბარკლი, მარტინ ვინსენტი, დჯ. პ. ლენჯი, რობერტ იანგი, ბრუკ ფოს ვესკოტი, კენეტ ვესტი, ჯორჯ ტერნერი, იულიუს მანტი, გ. ე. დანა, რიჩარდ მორტონი და ჯეიმს მოფეტი.

მამის წიაღში იყოო, V  მერე რა?  ანგელოზები არ არიან მამის წიაღში? და ქმნილებები არ არიან?

37.(იოან1:3,10)-.მესამე მუხლის თანახმად, იესო არის

 შემოქმედი, ხოლო შემოქმედი მხოლოდ ერთია - ღმერთი ბერძნული სიტყვა დია რომელიც აქ თარგმნილია როგორც "მის მიერ", ნიშნავს «მისით, შუამდგომლობით, დახმარებით». ეს სიტყვა მიუთითებს შუამავლის ფუნქციაზე,

ბიბლიის ზუსტ თარგმანებში ეგ სიტყვა კონტექსტის შესაბამისად ითარგმნება და არა ისე როგორც სამების მომხრეები თარგმნიან ხოლმე.

მაგალითად ავიღოთ კონტექსტი იოანე 1:17,თქვენ გიწერიათ რჯული მოცემულია მოსეს მიერ სწორი თარგმანია  "კანონი გადაეცა მოსეს მეშვეობით". -  მოსეს მიერ ქმნის შთაბეჭდილებას რო მისია ეს კანონი  . გამ31:18 ღვთისგან იყო მოსეს მეშვეობით კანონი  ის აშკარად არ მოსულა მოსეს მიერ მოსე არ იყო წყარო. წყარო იყო ღმერთი, მიუხედავად იმისა, რომ ის მიეცა ( დია ) მოსე მეშვეობით.. (შეადარეთ საქმეების 19:11 -

ასე რომ, ჩვენ ვხედავთ, რომ მამა მხოლოდ წყაროა მისი მხოლოდშობილი ძე, არხია, რომლის მეშვეობითაც მან შექმნა ყველა დანარჩენი ქმნილება. "მისი ვაჟი, რომელიც მან დანიშნა მემკვიდრე ყოველისა

რმ11:36 ში მონაწილეობით რატო არ წერიაო
 რომ 11:33 ღმერთზე საუბრობს ყოვლისშემძლე შემქმნელ ღმერთზე და მართებულია მასზე ესე საუბარი  34 მუხლი რას ამბობს დავუკვირდეთ ვინ შეიცნოვო ღვთის გონება? აბა შეადარეთ 1კორ 2:16 ვისზეა აქ საუბარი ქრისტეს მამაზე. ღვთის გონება შეუცნობელია იესოსი კი გვაქვსო იესოსგან განსხვავებით მამა ბიბლიაში შემოქმედათაა წარმოდგენილი და მართებულია იმის თქმა რო ყველაფერი მისით და მისთვისაა და მისგანაა იესოც ებრ1:2  ებრ 2:7  შეადარე ფს 8:6ამას იესომაც გაუსვა ხაზი მათ 19: 4 რომ მამაა პირველწყარო  ხოლო იოანეს 1 თავში ბიბლია სიტყვაზე კიარ ლაპარაკობს მარტო არამედ იმაზე რომ სიტყვა რომ იყო დასაწყისში ამ დასაწყის ში ის ღმერთთან იყო 1:2 . გარდა ამისა მხედველობაში გრჩებათ ისიც რო თქვენი ღმერთი არტიკლოს გარეშეა კონტექსტში მოხსენიებული  რაც კიდე იმას უსვამს ხაზს რო ჩვენ სამყაროს ყოვლისშემძლე ღმერთზე კიარ გვაქვს საუბარი არამედ მის  დამხმარეზე

ებრ2:10- დია წერიაო
2ბრ2:7- რასამბობს ვის ნახელავზე დაინიშნა იესო? თუ რაღცა ვინმეს ნახელავია და მასზე სხვა პირი იტყვის ჩემიაო  და ჩემს ნახელავზე ის დავნიშნე ვის მიერაც ესაა გაკეთებული ეს ხო სულ მცირე  თვალთმაქცობაა და ამას ასწავლიდა პავლე?  ცალსახაა რომ ღვთისგან იყო  მისი ინიციატივა იყო  დაბ1:26 ებრ1:2  და ძე იყო ინსტრუმენტი მედიატორი არხი რომელიც გამოიყენა დაეხმარა ძის მეშვეობით შეიქმნა მ ებრ 2:7 არ მოიაზრებს ძეს ისე როგორც თქენ გამოგყავთ იოან1:3  და თუ გულწრფელიხარ ამას დაინახავ
2:8-ღმერთმა ყველაფერი დაუმორჩილა იესოს თავისივე მიერ შექმნილზე? ლოგიკა სად  არის აქ?  თუ იესო პირველწყარო იყო ვის მიერ სჭირდებოდა მას დამორჩილება?   და ამის მერე არის რაიმე გასაკვირი რო მე-10 მუხლში  დია შეუძლებელია გაგებულ იქნას  იესოსგან განსხვავებით?
11 მუხლი ვნახოთ ასევე
1.როგორ გავიგოთ ის, რომ როგორც განმწმენდელი (იესო), ისევე განწმენდილნი (ქრისტიანები), ყველანი – ერთისაგან არიან (ანუ ღმერთისაგან)?
2)    რატომაა ძე სხვების მსგავსად, ერთნაირად დამოკებული ღმერთზე? (გაუგებარია, თუ ვიფიქრებთ, რომ იესო იგივე ღმერთია!)
(2კრ5:18)-ყოველივე ღვთისგან არის რომელმაც შეგვირიგა ანუ სახსნელად მოგვივლინა ქრისტე(იოან3:16) ანუ ქრისტეც ღვთისგან არის რომელიც როგორც არაერთი ასევე ამ მუხლის მიხედვითაც  არ შეიძლება ყოვლისშემძლე ღმერთი იყოს


(2კრ13:4)-ღმერთით ცოცხლობს იესო
 რო  ეს მუხლი თქვენ იმის მაგალითად მოგყავთ რო იესომ რადგან შექმნა ესეიგი მამის სწორი ყოვლისშემძლე ღმერთი და ერთარსიაო და სხვა ბიბლირ ადგილებს იგნორირებას უკეთებთ სადაც საუბარია რო მამამ მისი მეშვეობით შექმნა და წყარო ის არიყო ებრ1:1,2 ებრ2:7  და ამ შექმნილზე გააბატონა მას ჩააბარა მისთვის შექმნა  ამრიგად იოანეს შესავალი ვერ გამოდგება იესოსა და მამის თასნასწორობის და იესოს იმ კონტექსტში ღმერთად მოხსენიება  რომელთანაც ის იყო  მე სხვა არაფერს ვამტკიცებ  ჩვენ შგვიძლია ის დავინახოღთ ამ მუხლში რო მამამ ძის მეშვეობით მასთან ერთად შექმნა სამყარო  რაც წერია ის დავინახოთ და არა ის რაც გვინდა

რომც  დავუშვათ რომ ყველაფერი მის მიერ შეიქმაარანაირად არ დასტურდება ამით ის რო  რადგანაც იესომ შექმნა ყველაფერი, ეს ნიშნავს, რომ თვითონ ვერ იქნება შექმნილი

არც იოანესთან და არც მთელ ბიბლიაში არ არსებობს ასეთი მტკიცებულების საფუძველი.  თუ მე ვამბობ: «მე ყველაფერი გავარკვიე», ეს არ ნიშნავს, რომ მე ყველაფერი გავარკვიე ამ ქვეყანაზე – მე გავარკვიე ის ინფორმაცია, რომელიც მოცემულ სიტუაციაში იყო საჭირო. ნუ გავიგებთ სიტყვა «ყველაფერი»-ს აბსოლუტური მნიშვნელობით, ეს სიტყვა ასეთი მნიშვნელობით თითქმის არ გამოიყენება. ვიყენებთ რა ამ სიტყვას (ბერძნულად პას), ჩვენ მხედველობაში გვაქვს განსაზღვრული რიგი საკითხები. ეს შეიძლება იყოს «ყველაფერი, რაც საჭიროა», «ყველაფერი, რაც საქმეს ეხება» ან «ყველაფერი გარდა მოცემულისა».

მაგალითად: საქმეების 2:17 ამბობს: «და იქნება უკანასკნელ დღეებში, ამბობს ღმერთი, მოვაფენ ჩემი სულისგან ყველა (პას) ხორციელს».და  18 ჩემს მონებსა და მხევლებზეც გადმოვღვრი იმ დღეებში ჩემს სსულსო აქ ნათელია, რომ ღმერთი თავის სულს მოაფენს არა ყველას, არამედ მხოლოდ მართლებს, მისთვის მოსაწონს.მიუხდავად იმისა რო 18 მუხლამდე სანამ თავის რჩეულებს ახსენებდა ყველა ხორციელზე საუბრობდა ასევე  საინტერესო მუხლია  ,ფილ2:21 ნათელია მხოლოდ ტიმოთეარიყო ერთადერთი ვინც გულმოდგინედ ემსახურებოდა ღმერთს ნაათელი  რო ყველაფერი აბსოლიტური გაგებით არუნდა იქნეს გაგებული ბიბლიური გაგებით  ხოლო 1 კორინთელთა 15:27-ში მოციქული პირაპირ გამოთქვავს ამ სიტყვის არსს: «ხოლო რაკი ითქვა, რომ ყველაფერი (პას) მას ემორჩილება, ცხადია, მის გარდა, ვინც ყველაფერი დაუმორჩილა მას».


  მამასთან მიმართებით როცაა საუბარი იქ შეზღუდვები არ არსებობსე რომ11:33  და ებრ 2:10  ისრო დია მონაწილეობით უნდა ითარგმნოს შუამდგომლობით და არა მის მიერ არნიშნავს რო მამასთან მიმართებით თუ დასვსვამთ საკითხს იგივენაირად უნდა გაგვიგოთ ისევე როგორც ღმერთი ბიბლიაში მრავალი პიროვნების მიმართააა გამოყენებული მაგალითად მოსეს მიმართ  და ის რო მოსეს მიმაართ ღმერთის გამოყენება მას ავტომატურად არ ხდის ყოვლისშემძლე სამყაროს განმგებელს  ხოლო იგივე ტიტული ღმერთი მამა ღმერთთან მიმართებაში სულ სხვა აზრს ატარებს ყოველგვარი შეზღუდვების გარეშე იგივე შეიძლება სიტყვა უფალთან დაკავშირებით ადამიანების მიმართ მისი გამოყენება რაგან არ მოიაზრებს უზენაესს სამყაროს შემქმნელს ხოლო ღმერთთან მიმართებაში კი  არნიშნავს რო ყველა მილუხლში იგიბე დატვირთვით ვიგულისხმოთ მსგაბსადაა საქმე დია სთან მიმართებაში ამიტო კონტექსტისა და ბიბლიის სწავლების მხედველობაში მოღებით ვგებულობთ ამა თუ იმ საკითხზე თვალსაზრისს 

ამგვარად, ბერძნული სიტყვა პას და ქართული «ყველაფერი (ყველა, ყოველი)» უნდა გავიგოთ კონტექსტის მიხედვით, და არა აბსოლუტურ ფართო-ფილოსოფიური მნიშვნელობით. და თუ დავუშვებთ ამ ნუხლის თქვენეულ თარგმანს ამ შემთხვევაშიც კი  არ ეწინააღმდეგება, მტკიცებულება «იესომ შექმნა ყველაფერი», იმ ფაქტს რომ იესო თავად შექმნილია, რომ ეს შეიძლება ნიშნავდეს «ყველაფერ დანარჩენს» ან «ყველაფერს საკუთარი თავის გარდა». მისი წარმომავლობის საკითხი აქ უბრალოდ არ დგას. ის შეიძლება იყოს ყველაზე ყოვლისშემძლე ღმერთი, მეორე ღმერთი, პირველის სწორი, ერთერთი ანგელოზი ან კიდევ სხვა – იოანე უბრალოდ არ აზუსტებს ამას.იოან6:57 შეადარე -(1ტიმ6:13

რახან ძე მონაწილეობას იღებდა შექმნაში ეგ არ ნიშნავს რო ღმერთია.
ექიმმა შეიძლება ოპერაციის გაკეთებაში ექთანს მიაღებინოს მონაწილება, მაგრამ ექთანი ექიმად არ ჩაითვლება მხოლოთ იმიტო რო ოპერაციის გაკეთებაში მონაწილეობას იღებდა.

ღმერთი შემოქმედი და ინიციატორია იმისა რაც შეიქმნა. ძე მის გვერდით იყო შემოქმედებისას
ღმერთი არის „ყოვლის შემქმნელი“ (ეფეს. 3:9). ამგვარად, ყველაფერს ერთი შემოქმედი ჰყავს.


მან თავისი ძე, ლოგოსი, ‘ოსტატი’ გახადა და შემდეგ, მისი მეშვეობით არსებობაში მოიყვანა ყოველივე (იგავნი 8:22, 29–31; იოანე 1:1–3, 14; კოლასელთა 1:15–17). მოგვიანებით მას გადასცა „მთელი ძალაუფლება ზეცაში და დედამიწაზე“ (მათე 28:18; იოანე 5:22).
ასე რომ ეფ3:9-საუბრობს ყოვლისშემქმნელ ერთადერთ ღმერთზე  11 მუხლი კარგად აჩვენებს თუ ვისზეა საუბარი და რო მამაზეა საუბარი და ის იმასაც გვანახვებს რო მას იესო არ უგულისხმია არამედ მხოლოდ მამა წმინდასული არცკია ხსენებაში და უესოსადმი რწმენით ქონდათ მისასვლელი ამ ყოვლისშემქმნელ მამასთან რაზეც 12 მუხლი საუბრობს.
და 14 კარგად ცხადყოფს კიდევ ერთხელ რო იესოს მეშვეობით მუხლს იდრეკდა მამის ანუ იმ ყოვლისშემქმნელი ღმერთის წინაშე რომელზეც 9 მუხლში ისაუბრა პავლემ ამრიგად ეს მონაკვეთი ეფ3:9-14  გვაჩვენებს რომ სინამდვილეში ვის მიიჩნევს ბიბლია შემოქმედათ და ნახე რა კარგ დასკვნას აკეთებს ბოლო მუხლში პავლე 3:21 მას ანუ ყოველივეს შემოქმედ მამას დიდება კრებისა და იესოს მეშვეობით  მიუკერძოებელი ბიბლიის მკითხველისთვის დასკვნა ნათელია

მოდით გადახედოთ ბიბლიურ მაგალითებს:
(ფილიპელები 2:20, 21). ”რადგან მე არ მაქვს მისი განწყობა [ანუ ტიმოთე] ... რადგან ყველა დანარჩენი საკუთარ ინტერესებს ეძებს”.
გაითვალისწინეთ, რომ გამოთქმა „სხვები“ ბერძნულ ტექსტში არ არსებობს. მაგრამ სიტყვა "ყველა" აშკარად გამორიცხავს პავლეს, ტიმოთეს და ზოგიერთ სხვა ერთგულ ქრისტიანს, რომელთა აშკარად პავლეს არ ჰქონდა მხედველობაში, როდესაც ახსენა "ყველა".
2. (ლუკა 13: 2). მან უთხრა მათ: „როგორ ფიქრობთ, რომ ეს გალილეელები უფრო ცოდვილები იყვნენ, ვიდრე ყველა სხვა გალილეელები, რადგან ისინი განიცდიდნენ ამ ნივთებს? ”
აქაც ”სხვების” იდეა ლოგიკურად იკვეთება ბერძნულ ტექსტში.
3. (მათე 26:33). ”პეტრემ უთხრა მას:” ყველა დანარჩენი დაბრკოლდება შენზე, მე არასდროს დავიბრკოლებ!
გამოთქმა „სხვები“ ბერძნულ ტექსტში არ ჩანს, მაგრამ აშკარად პეტრე არ მოექცა გამოთქმის „ყველა“ -ს ფარგლებში.
4. (ლუკა 21:29) "... გაითვალისწინეთ ლეღვის ხე და ყველა სხვა ხე."
ისევ და ისევ, სიტყვა „სხვა“ ბერძნულ ტექსტში არ არსებობს. ამასთან, აშკარაა, რომ "ლეღვის ხე" არ შედის "ყველა" -ში, რადგან იესომ ახლახანს ახსენა "ლეღვის ხე".
5. (მარკოზი 4:13) ”[…] თქვენ არ ესმით ეს მაგალითი; ასე რომ, როგორ მიხვდებით ყველა სხვა ილუსტრაციას? ”
კვლავ დაემატა სიტყვა " სხვა ", რადგან "ყველა ილუსტრაცია" არ მოიცავს "ამ ილუსტრაციას". (იხილეთ აგრეთვე მარკოზი 4:31, 32 ).
6. რომ პასის სხვადასხვა ნიშნები (ყველა, ყველა და ა.შ.) ყოველთვის არ არის აბსოლუტური, ცხადია, რომ ფსალმუნი 8: 6 და ებრაელები 2: 8 შევადარებთ 1 კორინთელთა 15:27 . შენიშვნა:


38.1:18 მუხლის თანახმად, ძე იმყოფება მამის «წიაღში», ანუ მისტიური სახით შეერთებულია მასთან
შესაძლოა ასეცაა, თუ საპატრიარქოს თარგმანს დავუჯერებთ. მაგრამ ბერძნულ ორიგინალში გამოყენებულია სიტყვა კოლპოს, რომელიც ნიშნავს «მკერდს». ბერძნული იდიომა «მკერდთან» აღნიშნავს ახლო, მჭიდრო ურთიერთობას, ხანდახან - საპატიო
ადგილს. ეს ფრაზა გამოყენებულია იოანეს 13:23სსგ და ლუკას 16:22.აქ პირველ შემთხვევაში ლაპარაკია ერთ ერთ მოციქულზე (შესაძლოა, იოანეზე), რომელიც იმყოფებოდა იესოს «მკერდთან» პასექის ვახშამზე. მეორე შემთხვევაში საუბარია ლაზარეზე, რომელიც იმყოფებოდა აბრაამის «მკერდთან». ორივე შემთხვევაში ნათელია, რომ ლაპარაკია საპატიო მდგომარეობაზე და ახლო ურთიერთობაზე, და არა რაღაც მისტიკურ შეერთებაზე.
რამ შეუშალა ხელი საპატრიარქოს თარგმანის მთარგმნელებს, რომ იოანეს 1:18 და ლუკას 16:22-იცის ეგა და ეთარგმნათ როგორც იოანეს 13:23 - «მკერდთან»? ნათელია, რომ მხოლოდ იმის მისწრაფებამ, მხარი დაეჭირათ სამების დოგმატისთვის.(ხოლო მეორეში სულის უკვდავების სწავლებისთვის)

სიტყვა [ლოგოსი] იყო ღმერთთან“
ბიბლია იუწყება, რომ იესო დედამიწაზე მოსვლამდე ზეცაში ცხოვრობდა. ბიბლიურმა წინასწარმეტყველმა მიქამ იწინასწარმეტყველა, რომ მესია დაიბადებოდა ბეთლემში, მაგრამ ისიც თქვა, რომ„ძველითგან“იყო„მისი წარმოშობა“—მიქა 5:1, (საქართველოს საპატრიარქოს გამოცემა.)  თვითონ იესომაც არაერთხელ აღნიშნა, რომ ადამიანად დაბადებამდე ზეცაში ცხოვრობდა (იოანე 3:13; 6:38, 62; 17:4, 5). იესოს რჩეულმა მოციქულმა პავლემ, ღვთის ძეს„პირმშო ყველა ქმნილებას შორის“უწოდა, რითაც დაგვანახვა რომ იესო ღვთის პირველი ქმნილებაა (კოლოსელები 1:15). იესოს უსაყვარლესმა მოწაფემ იოანემ კი, რომელმაცწიგნი„გამოცხადება“დაწერა, იესოს„ღვთისშემოქმედებისდასაწყისი“უწოდა (გამოცხ. 3:14). ბიბლიის ცნობების საფუძველზე, აშკარაა, რომ ღვთის ძეს ჰქონდა დასაწყისი, მამა ღმერთს კი არც დასაწყისი აქვს და არც დასასრული (ფსალმუნები 89:2).

38(იოან2:11)V (იოან11:40-44)

39.(იოან2:19-22)-V(რომ10:9)(ეფ1:19,20);(საქ5:30); (რომ8:11) (1პეტრ1:21)-ეს აზრი- ეწინააღმდეგება (გალ1:1)-ს რომლის თანახმადაც იესო მამამ აღადგინა . როგორც ლუკას 8:48-ში ვკითხულობთ, იესომ განკურნებულ ქალს უთხრა: „შენ მა რწმენამ განგკურნა“ (ბთი, აფ). თვითონ განიკურნა ამ ქალმა თავი? არა. ის ქრისტემ განკურნა ღვთის ძალით, რადგან რწმენა გამოავლინა (ლუკ. 8:46; საქ. 10:38). დედამიწაზე ყოფნისას იესო ყოველთვის ემორჩილებოდა მამას. თავისი ერთგულებით იესომ დაიმსახურა მკვდრეთით აღდგენა ანუ მამას მისცა საფუძველი რომ მკვდრეთით აღედგინა ის და ამ გაგებით მან ბევრი ბევრი რამ გააკეთა იმისთვის რომ აღმდგარიყო (ლუკ22:42) ერთ ნაშრომში ვკითხულობთ: «გ“. მას არ ჰქონდა მხედველობაში ის, რომ მამისგან დამოუკიდებლად აღიდგენდა თავს (რომ. 8:11)» („Word Pictures in the New Testament“, ა. რობერტსონი, ნიუ-იორკი, 1932, ტ. V, გვ. 183).იმის ეჭვიც არ არსებობს, რომ ბიბლიაში არ არის სწავლება უკვდავი სულის შესახებ, ასეთი სითყვათაწყობაც კი არ არის მასში. ესაა სუფთა წყლის წარმართული სწავლება, რომელიც იქიდან "ქრისტიანობაში" გადმობარგდა იმისათვის, რათა მხარი დაეჭირა პირველი სიცრუისთვის. თუ იესოს სიკვდილს დავუბრუნდებით, იმ განაცხადს, რომ მხოლოდ მისი სხეული მოკვდა, შეგვიძლია წინასწარმეტყველი ესაიას სიტყვები გავიხსენოთ, რომლის პირითაც იწინასწარმეტყველა ქრისტეს სიკვდილი ღმერთმა: 

ამიტომ წილს მივცემ მას მრავალთა შორის, ნადავლს გაინაწილებს ძლიერთა შორის, რადგან სიკვდილს გადასცა თავისი სული, ..... (ესაია 53:12) 

ნახეთ: სული გადასცა სიკვდილს და არა სხეული. არავითარი უკვდავი სული არ ჰქონდა იესოს, ის მოკვდავი იყო, რადგან ბიბლიის თანახმად სული - თავად ადამიანია, მისი სიცოცხლეა. 

...ეს იგივეა, კაცი რომ თავის მოძმეს დაესხას თავს და მოკლას ის სული.       (კანონი 22:26) 

აქედან გამომდინარეობს კიდევ ერთი აბსურდი, რომ იესომ თავისი გამომსყიდველური მსხვერპლი საკუთარ თავს მიუტანა და თან ისიც მთლად მხვერპლი არ იყო, იმიტომ რომ თუმცა ის მოკვდა, მაგრამ სინამდვილეში არ მომკვდარა. და ასე შემდეგ და ამის მსგავსი... 

40.(იოან3:13)-ზოგმა მთარგმნელმა ჩაამატა სიტყვები: „რომელიც ზეცაშია“. ამ დამატებული სიტყვების თანახმად, იესო ერთდროულად ზეცაშიც იყო და დედამიწაზეც, 

 ბევრმა თანამედროვე მთარგმნელმა ის აღარ გადაიტანა თავის თარგმანში. და ბიბლიის ეს მონაკვეთები ჰარმონიულად შეერწყა სხვა მუხლებს.  იოანეს 6:62 თუ იხილავთ კაცის ძეს იქ აღმავალს სადაც წინათ იყო ? -აქ არ არის საუბარი რომ ზ ეცაშიც არის იესო არამედ საუბარია სადაც წინათ იყო კაცის ძე , სანამ ჩამოვიდოდა დედამიწაზე....ამრიგად იესო ერთდროულად კიარ იყო ორ ადგილას, არამედ ზეციდან ჩამოვიდა და მალე დაბრუნდებოდა ზეცაში, როგორც თავად თქვა: „მე ავდივარ მამაჩემთან“ (იოანე 20:17).

4უნდა აღინიშნოს, რომ ყველაზე სანდო და ავტორიტეტული ძველბერძნული ხელნაწერები, როგორიცაა სინური და ვატიკანური მანუსკრიპტები, არ შეიცავენ მოგვიანებით ჩამატებულ სიტყვებს “რომელი არს ზეცათა შინა“.

ამასთან ერთად, ახალი აღთქმის სამეცნიერო კრიტიკული გამოცემები, როგორიცაა უესტკოტი-ჰორტი და ნესტლე ალანდის კრიტიკული ტექსტები, არ შეიცავენ ჩამატებულ სიტყვებს.

42.(იოან5:18)-Vმაგრამ ვინთქვა რომ იესო ღმერთს უტოლებდა თავს? ეს იუდეველების აზრი იყო ეს იესოს არ  უთქვამს(იოან19:7)ამ მუხლში ისინი იმასაც ამბობდნენ რომ კანონის თანახმად სიკვდილს იმსახურებდა.ეთანხმებით? პირიქით ამ ცრუ ბრალდებების საწინააღმდეგოდ მან თავი დაიცვა მომდევნო მე-19-24მუხლში  და დაუდასტურა რომ საკუთარი ინიციატივით ამხელა საქმეების გაკეთება არ შეეძლო.შეგვიძლია წარმოვიდგინოთ ღვთის თანასწორი პიროვნება რომელიცამბობს რომ თვითონ არაფრის გაკეთება არშეუძლია? ამით იესომ მიმდევრებს უჩვენარომ არიყო  ღვთის თანასწორი ამიტომ მას არშეეძლო პირადი ინიციატივით მოქმედება(იოან5:30)(იოან10:34-36)ამავე თავში ინ 5:16 ში ესურწმუნო იუდეველების  იმასაც ამბობდნენ, რომიესო შაბათთან დაკავშირებულ კანონს არღვევდა, ასევე იმსაც ფიქრობდნენ რომ მას დემონი ყავდა და იმსაც თურმე ღმერთსრო მამას უწოდებდა  ღმერთის თავის გატოლება იყო. მაგრამ ამ შემთხვევაშიც ცდებოდნენ. 

43(იოან5:22)Vმოდი ვნახოთრას ამბობს კონტექსტი(იოან5:20,27,30 კონტექსტში იესო ამბობს რომ მამამ ბევრი უფლებამოსილება მისცა და მათ შორისაა გასამართლების და არა ის რომ ძეს ეს უფლება თავისთავად ქონოდა და რომელ ღმერთობაზეა საუბარი (იოან8:16)(საქ17:31)(რომ2:16)თვით მოწაფეები აღიჭურვა იმუფლებით რო ცოდვები დაეტოვებინათ ან ეპატიებინაათ(იოან20:23)

იეჰოვა ღმერთი კაცობრიობის უზენაესი მოსამართლეა. მაგრამ ადამიანთა გასასამართლებლად მას ჰყავს წარმომადგენელი. საქმეების 17:31-ში მოციქული პავლე ამბობს, რომ ღმერთმა „დანიშნა დღე, რომ თავისი განზრახვის თანახმად სიმართლით გაასამართლოს მსოფლიო თავის მიერ დანიშნული კაცის მეშვეობით“.  და ეს მოსამართლე არის მკვდრეთით აღმდგარი იესო ქრისტე (იოანე 5:22

39.(იოან5:23)Vისრო მამამ აღჭურვა ამ უფლებით უკვე არ გვაძლევს იმის საფუძველს რომ იესო მამის სწორია მაგალითად ისე ამაღლდა ის რომ როგორც მოსემ სპილენძის გველი ინ3:14 ან იოან17:16ამის მსგავსი ბევრი მაგალითია ბიბლიაში იმ 17:18.   1ინ4:17. ინ5:48. 1ინ3:3

პირველ რიგში ვნახოთ რას ამბობს კონტექსტი (იოან5:19;20)

-აქ ნათლად არის აღნიშნული იესოს დამოკიდებულება მასსა და მამამისს შორის  ამიტომ იმის თქმა რომ მას იგივე პატივი აქვს როგორიც ყოვლისშემძლე ღმერთს უსაფუძვლოა  მაშ რას გვეუბნება ეს მუხლი? პასუხი აქვეა მუხლის ბ ნაწილში  ჩვენ უნდა ვცეთ პატივი ძეს რათა პატივი ვცეთ მამას მაგრამ თუ პატივს არვცემთ ძეს არც მამას ვცემთ პატივს რომელმაც მოავლინა იგი ეს გვახსენებს მსგავს სიტყვებს რომელიც იესომ წარმოთქვადა რომელსაც ვკითხულობთ(იოან13:20)-ში ასევე ვნახოთ (ლუკ10:16)ამ შემთხვევებში იესო საუბრობს ბავშვებზე თავის თავზედა მამაზე ვინც იღებს ბავშვს ის იღებს იესოს და მამას  და ჩვენ შეგვიძლია ვთქვათ რომ ბავშები და იესოს მამა არის ერთი ღმერთი და თანაბარი პატივის ღირსი? ეს არის 

ღრმა პატივისცემა რომელიც უნდა გამოვავლინოთ დედმამის მიმართაც(1მატ29:20)(მარკ9:37)(მათ10:40)(ლუკ11:30)

ბიბლიიდან ვიგებთ, რომ ის ყველა იმ მეფეზე აღმატებულია, რომელიც იყო და არის. მასში ნათქვამია, რომ იესო არის „მეფეთა მეფე და უფალთა უფალი. მხოლოდ ის არის უკვდავი, მკვიდრობს მიუწვდომელ სინათლეში, კაციშვილს არ უნახავს და ვერც ნახავს“ (1 ტიმ. 6:14—16). რომელი მეფე გაიღებდა ნებაყოფლობით თავის სიცოცხლეს ჩვენი ცოდვების გამოსასყიდად? ალბათ, გსურთ, შეუერთდეთ უთვალავ ზეციერ ქმნილებას, რომლებიც აცხადებენ: „კრავი, რომელიც დაიკლა, ღირსია, მიიღოს ძლიერება, სიმდიდრე, სიბრძნე, ძალა, პატივი, დიდება და კურთხევა“ (გამოცხ. 5:12).4. რატომ ვართ ვალდებულნი, პატივი ვცეთ იეჰოვასა და იესო ქრისტეს?  ჩვენ ვალდებულნი ვართ, პატივი ვცეთ იეჰოვასა და იესო ქრისტეს, რადგან ჩვენი მარადიული სიცოცხლე ამაზეა დამოკიდებული. ეს კარგად ჩანს იესოს სიტყვებიდან, რომლებიც ჩაწერილია იოანეს 5:22, 23-ში: „მამა არავის ასამართლებს, არამედ მთელი სასამართლო ძეს გადასცა, რათა ყველამ პატივი სცეს ძეს, როგორც მამას სცემენ პატივს. ვინც ძეს არ სცემს პატივს, არც მამას სცემს პატივს, რომელმაც ის გამოგზავნა“ (წაიკითხეთ ფსალმუნის 2:11, 12).5. რატომ იმსახურებს

იოანეს სახარების 5:23 არ ასწავლის, რომ ჩვენს უფალს და მის მამას თანაბარი პატივი უნდა მივაგოთ. მათთვის განკუთვნილი პატივი და დიდება ერთნაირი უნდა იყოს არა ხარისხის აზრით, არამედ იმ ფაქტის გათვალისწინებით, რომ ძე ყველაფერში მამის წარმომადგენელსა და უფლებამოსილ პირს წარმოადგენს. ამიტომ ჩვენ პატივს მივაგებთ მას როგორც მამის წარმომადგენელს.

ეფესელთა 5:22-ში ცოლებს ევალებათ დაემორჩილონ ქმრებს «როგორც უფალს». ამგვარად, ყველა ქმარი უფლის ერთარსია.

45(იოან6:33) კონტექსტს გადავხედოთ კარგად  იოან6:32,38 ის იყო მამისგან მოვლენილი პური რომელსაც მამა აძლევს ქვეყნიერებას (იოან3:16) რა მამის თანასწორობაზე შეიძლება აქ საუბარი

46(იოან6:40) (საქ2:22)(მათ28:18)ყველა, ვინც რწმენას გამოავლენს კრავის ანუ იესო ქრისტეს მიმართ, მარადიული სიცოცხლის შესანიშნავი იმედით გაიხარებს სწორედ მაგიტომ მოვიდა დედამიწაზეიეჰოვას დავალებით იესო მნიშვნელოვან წვლილს შეიტანს ადამიანთა მკვდრეთით აღდგენაში (იოან. 6:40, 44). სამოთხეში ის პირდაპირი გაგებით „აღდგომა და სიცოცხლე“ იქნება (იოან. 11:25)

48(იოან10:17,18) იესოს სიტყვებიდან ჩანს, რომ მას დედამიწაზე ყოფნის დროსაც ჰქონდა ნების თავისუფლება, მაგრამ თავისი ნებით ემორჩილებოდა მამის ნებას (მთ. 16:21—23; ინ. 4:34; 5:30; 6:38) და მიზანმიმართულად იღვწოდა მამის სიტყვაში ჩაწერილი დავალების შესასრულებლად (მთ. 3:15; 5:17, 18; 13:10—17, 34, 35; 26:52—54; მრ. 1:14, 15; ლკ. 4:21).ყველა ადამიანისგან განსხვავებით, იესოს, სრულყოფილ მამაკაცს, ადამისგან მემკვიდრეობით სიკვდილი არმ იუღია (რომაელთა 5:12; ებრაელთა 7:26). მას შეეძლო, მარადიულად ეცოცხლა. მისი მოკვლა ძალის გამოყენებითაც კი შეუძლებელი იყო, თუ თავად არ დაუშვებდა ამას. იესომ თქვა: „ვერავინ წამართმევს მას [სიცოცხლეს], მაგრამ მე თვით ვწირავ მას“ (იოანე 10:18).

იესომ ნებაყოფლობი თგაიღო მსხვერპლად საკუთარი სრულყოფილი ხორციელ ისიცოცხლე, „რათ ასიკვდილით გააქარწყლოს ის, ვისაც სიკვდილის ხელმწიფება აქვს, ესეიგ იეშმაკი, და გაათავისუფლოს ისინი, ვინ ცსიკვდილი სშიშით მთელი სიცოცხლე მონობაში იყო“ (ებრაელთა 2:14, 15). ის, თუ როგორ მოკვდა ქრისტე კიდევ ერთხელ ადასტურებს მის თავგანწირულ სიყვარულს. მან ძალიან კარგად იცოდა, როგორ დაიტანჯებოდა და მოკვდებოდა (მათე 17:22; 20:17—19).

საქ2:22,36;10:40)(ლუკ22:42)

  სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, იესოს მამისაგან ჰქონდა უფლებამოსილება გაეღო საკუთარი სიცოცხლე, როგორც გამოსასყიდი ყველასათვის (1ტიმოთე 2:6). ადამიანთაგან არავის შეეძლო მისი სიცოცხლის წართმევა ამისთვის დანიშნულ დრომდე. იესო ასევე უფლებამოსილი იყო უკან დაებრუნებინა ის თავისი მკვდრეთით აღდგომის დროს. თუმცა, მას არ შეეძლო საკუთარი თავის თავად აღდგენა, არამედ ის მისმა მამამ აღადგინა მკვდრეთით, რასაც წმინდა წერილი ნათლად და მრავალკერ ადასტურებს (საქმეები 2-:24, 32; 3:15, 25; 4:10; 5:30; 10:40; რომაელები 4:24; 8:11; 10:9; 1კორინთელები 6:14; 15:15; 2კორინთელები 4:14; ეფესოელები 1:20; კოლოსელები 2:12; 1პეტრე 1:21). აქ ერთი პატარა აზრიც კი არ არის იესოზე, რომელიც თავად აღადგენს მკვდრეთით საკუთარ თავს. იოანეს სახარების 2:19-21 იესო ეხება, რომელიც ანტიტიპიურ ტაძარს (2 კორინთელები 6:1б; ეფესოელები 2:19-22), ჭეშმარიტ ეკლესიას, თავის სხეულს (1კორინთელები 12:12) აღადგენს. იესომ ამის შესახებ ადამის შექმნიდან მეხუთე ატასწლიან დღეს განაცხადა (2პეტრე 3:8).

49(იოან10:28) აქ თავის როლზე საუბრობდა და აღნიშნა რომ ის მისცემდა რადგან შეეწირა ჩვენთვის (იოან17:3)(იოან10:29)-მასმამისგან ქონდა მინიჭებული ეს უფლება

(იოან10:30,38)რას ნიშნავს სიტყვები: მე და მამა ერთი ვართ? 

სამების მომხრეებს ხშირად მოჰყავთ მუხლი იოანეს 10:30: «მე და მამა ერთი ვართ. განვიხილოთ თუ რას ნიშნავს, ამ მუხლში გამოყენებული ბერძნული სიტყვა ერთი  და მუხლის  კონტექსტი:

თავდაპირველად უნდა აღვნიშნოთ, რომ  - აქ ბერძნული სიტყვა «ერთი» - დგას მხოლობით რიცხვში საშუალო სქესში. ეს იგივე ბერძნული სიტყვაა, რომელიც იოანეს 17:21-შია გამოყენებული. "და ყველანი (ქრისტიანები) ერთი იყვნენ". ეს არა ერთი არსება, არამედ რამოდენიმე პიროვნების ერთობაა! (იოან17:11,20-22)

  რატომ თქვა იესომ, რომ ის «ერთია მამასთან», ისევე როგორც მოწაფეებიც «ერთნი» არიან მასთან და მამასთან? ნიშნავს თუ არა ეს იმას, რომ ყველა, ვინც იესოს მოწაფე ხდება, ავტომატურად ხდება ყოვლისშემძლე ღმერთის შემადგენელი ნაწილი? რა თქმა უნდა  არა. ასევე  შეადარეთ: (1იოან2:24;4:16) (საქმეები 4:32)  (1კრ 6:16) (1კრ 12:13) (1კრ10:17) (ეფ3:6) 

 იესო, როდესაც ლოცულობდა (იოანე 17:11, 21,22) იმის შესახებ, რომ მისი მოწაფეები ყოფილიყვნენ ერთი (hen, არა heis და არა mia), არ ლოცულობდა იმის შესახებ, რომ ყველა მათგანი ერთი არსება ყოფილიყვნენ, რაც უაზრობა იქნებოდა, არამედ ლოცულობდა იმის შესახებ, რათა ერთიანობა ჰქონოდათ გულებში, აზრებსა და ნებაში. რამდენადაც ერთობა, რომლის შესახებაც მათთვის ლოცულობდა, არ წარმოადგენდა არსების ერთობას, ასევე ის ერთობაც, რომელიც ძეს აერთიანებდა მამასთან, ვერ იქნება ერთობა არსებაში, რადგანაც იესო, იოანეს სახარების 17:11, 22-ში, იმის შესახებ ლოცულობდა, რომ ერთობა, რომლისაც ის ითხოვდა მათთვის, დაფუძნებული იყო ერთობაზე, რომელიც მასსა და მამას შორის არსებობდა, " ამიტომ ერთობა, რომელიც მასსა და მამას შორის არსებობს, წარმოადგენს არა ერთობას არსებაში, არამედ <<ერთობას>> გულის, გონებისა და ნების თვალსაზრისით.

აგრეთვე დავფიქრდეთ ამაზე:

1)მათე 19:4-6 ისე უნდა აღვიქვათ თუ არა ქმრისა და ცოლის ერთობა, როგორც პირდაპირი გაგებით ერთი პიროვნება?

2) კოლასელები 3:15   ნიშნავს თუ არა სიტყვები, რომ ქრისტიანები «ერთ სხეულად [არიან] ხმობილნი», რომ ისინი პირდაპირი გაგებით ერთ პიროვნებას წარმოადგენენ?

ასევე (1კორ1:10)-შიც იგივე სიტყვაა გამოყენებული. ამრიგად იესო ლაპარაკობდა აზრსა და განზრახვაში ერთობაზე, იმაზე რომ მათ  ერთი მიზანი აერთიანებთ ასევე  (1კორ3:6,8) ში პავლეს მხედველობაში არ ჰქონია რომ ი ს და აპოლოსი იყვნენ ორი პიროვნება ერთში არამედ ამაში ის გულისხმობდა რომ მათ ერთიდაიგივე განზრახვა ჰქონდათ (საქ4:32)

 გარდა ამისა იესომ იოანეს 10 თავის მომდევნო-31-37 მუხლებში დამაჯერებლად დაასაბუთა რომ მისი სიტყვები ღმერთობაზე პრეტენზიას არ ნიშნავდა ის არამტკიცებდა რომ იყო ძე ღმერთი, არამედ იმას, რომ ღვთის ძე იყო. და ეს ორი სხვადასხვა პიროვნებაა  ორივეს ბუნება ინდივიდუალურია. გარდა ამისა.თუ ღმერთი და ქრისტე–სამების ნაწილებიარიან, იმიტომ რომ ისდა მამა<<ერთია>>მაშინ არიან თუარა ქრისტიანებიც, რომლებიც<<ერთნი არიან ქრისტეში>>სამების ნაწილი? (გალ. 3:28; რომ. 12:5) (ეფ5:22)   ასე რომ ეს მუხლიც ვერ გამოდგება ამ სწავლების მხარდასაჭერად!

და თუ ეს სიტყვები მაინც   პირდაპირი გაგებით გინდა გაიგოთ,  მაშინ გავყვეთ მაგ ლოგიკას და აი რა გამოვა:

მაშინ  გამოვა,  რომ  იესო და მამა ერთიდაიგივეა  და არა ორი პიროვნება, რაც სამებისტების მრწამსთანაც წინააღმდეგობაში იქნებოდა (რადგან ჯერ ერთი სამების სწავლების თანახმად იესო და მამა ორი სხვადასხვა პიროვნებებია)  და  მეორე, თუ მამა და ძე ერთიდაიგივე იქნებოდა, ამას პლის  სულიწმინდა ორება გამოდის და არა სამება. თუ პირდაპირი გაგებაა პირდაპირ უნდა ესმოდრთ ასე რადგან თანმიმდევრულობა ასე მოითხოვს. მაგრამ ხვდებიან რომ ამას უკიდურეს აბსურდამდე მივყავართ. და აი მანდ ირთვება მათი ორმაგი სტანდარტების პირდაპირი გაგება. რომ თურმე ასრთი პირდაპირი გაგებით კიარ უნდა გავიგოთ არამედ  სამებისტების ირაციონალური პირდაპირი გაგებით ისე როგორც აწყობთ

და თუ აზემოთ მოყვანილ პირდაპირ გაგებაზე წინააღმდეგები არიან ტრინიტარები: მაშინ უნდა იყვნენ  მზად, რომ კონტექსტიდან გამომდინარე გაიაზრონ ეს მუხლი, და არა პირადი ირაციონალური პირდაპირი გაგების  თეორიებით

 მაშ ასე როგორია ის ერთობა, რომელიც მამასა და ძეს შორისაა და რომელიც  უნდა მეფობდეს მორწმუნე ქრისტიანთა შორისაც? ამ ერთობის საიდუმლოებას წარმოადგენს - სიყვარული. «ახალ მცნებას გაძლევთ: გიყვარდეთ ერთმანეთი. როგორც მე შეგიყვარეთ, ასევე გიყვარდეთ თქვენც ერთმანეთი» (იოანე 13,34). მათ ვისაც ქრისტეს წამთ ერთნი არიან, იმიტომ რომ უყვართ ერთმანეთი, და ასევე იესო და მამაც ერთნი არიან იმიტომ, რომ მას უყვარს მამა. მაგრამ ჩვენ შეგვიძლია უფრო შორს წავიდეთ. რა არის ის ერთადერთი, რითაც სიყვარული იცდება? ისევ ქრისტეს სიტყვებს მივმართოთ. «თუ დაიცავთ ჩემს მცნებებს, დარჩებით ჩემს სიყვარულში; როგორც მე დავიცავი მამაჩემის მცნებანი და ვრჩები მის სიყვარულში» (იოანე 15,10). «ვისაც ვუყვარვარ, დაიცავს ჩემს სიტყვას, და მამაჩემი შეიყვარებს მას: ჩვენც მივალთ და მასთან დავივანებთ. ვისაც არ ვუყვარვარ, არ იცავსჩემს სიტყვებს; ხოლო სიტყვებს, რომელსაც ისმენთ, ჩემი კი არ არის, არამედ ჩემი მომავლინებელი მამისა» (იოანე 14,23.24) აი ზუსტა დ ამაშია საქმის არსი. ერთობა - სიყვარულია, ხოლო სიყვარულის დამამტკიცებელი არის მორჩილება. ქრისტიანები მაშინ არიან ერთნი, როდესაც მათ შორის არის სიყვარულის კავშირი, და როდესაც ისინი ემორჩილებიან იესოს სიტყვებს. მისი ღმერთთან ერთობა–ესაა სრულყოფილი სიყვარულის ერთობა, რომელსაც სრულყოფილ მორჩილებამდე მიჰყავს. : «მედა მამა–ერთივართ», ის არ ტრიალებდა ფილოსოფიის, მეტაფიზიკის და აბსტრაქციის სამყაროში, არამედ ტრიალებდა პირადი ურთიერთობის სამყაროში. ის და ღმერთი ერთი იყვნენ, იმიტომ რომ მას  უყვარდა ის და ემორჩილებოდა მას. აი მიტომ მოგვევლინა ქვეყნად, რომ ისეთებად გავეხადეთ, როგორიც თვითონ იყო.

50(იოან10:33) იესომ მოწინააღმდეგეებს ფსალმუნის 82:1—7-ში ჩაწერილი სიტყვებით უპასუხა, საიდანაც ჩანს, რომ ამ შემთხვევაში სიტყვა „ღმერთში“ უზენაესი ღმერთი არ იგულისხმება. ამ ფსალმუნში ადამიანებს უზენაესი ღმერთი კი არ ეწოდებათ, არამედ ღმერთები, „უზენაესის ძეები“.

კონტექსტის თანახმად, ამ ფსალმუნში იეჰოვამ „ღმერთები“ და „უზენაესის ძეები“ უწოდა ისრაელ მსაჯულებს, რომლებიც უსამართლოდ იქცეოდნენ, რისთვისაც საჭირო გახდა, თავად იეჰოვას გაესამართლებინა „ღმერთებს შორის“ (ფს. 82:1—6, 8). ვინაიდან იეჰოვამ ამ მამაკაცებს უწოდა „ღმერთები“, იესო არ მკრეხელობდა, როცა ამბობდა, „ღვთის ძე ვარო“. მაშინ როცა ამ მსაჯული „ღმერთების“ საქმეებიდან არ ჩანდა, რომ ისინი „უზენაესის ძეები“ იყვნენ, იესოს საქმეები ყოველთვის ცხადყოფდა, რომ მამასთან ერთობაში იყო (ინ. 10:34—38).

51(იოან12:38,40,41)-(ეს53:1) მესიის კარგი საქმეების მიუხედავად, ბევრი არ ირწმუნებდა მას (წაიკითხეთ ესაიას 53:1 ). მოციქულმა იოანემ გვიჩვენა, რომ ეს წინასწარმეტყველება შესრულდა. მან დაწერა: «მიუხედავად იმისა, რომ [იესომ] ამდენი ნიშანი მოახდინა მათ წინაშე, არ სწამდათ ის, რითაც შესრულდა ესაია წინასწარმეტყველის სიტყვა: „იეჰოვა, ვინ ირწმუნა ჩვენ მიერ მოსმენილი? ვის ეჩვენა იეჰოვას მკლავი?“» (იოან. 12:37, 38). მოციქული პავლეს მსახურების დროსაც არც თუ ისე ბევრმა გამოავლინა რწმენა იესოს, ანუ მესიის, შესახებ სასიხარულო ცნობისადმი (რომ. 10:16, 

52(იოან14:6)  ამ მუხლის მიხედვით-იესო არის გზა საშუალებამიზნისკენ,ხოლო მიზანი ღმერთია

53(იოან14:9)(იოან8:19). 

კი მაგრამ, რა უნდა დაენახათ მოციქულებს იესოში? პირდაპირი გაგებით ყოვლისშემძლე ღმერთის პიროვნება? ასეთ შემთხვევაში იმის მტკიცება გახდებოდა საჭირო, რომ ღმერთიც ხორცისა და სისხლისაგან შედგება, ანუ იმ მდგომარეობაში იმყოფებოდა, როგორშიც იესო იყო იმ მომენტში მოწაფეების წინაშე.

 თუმცაღა, იესო სულაც არ ცდილობდა მოწაფეებისთვის პირდაპირი გაგებით ყოვლისშემძლე ღმერთის პიროვნების დანახვებას (რასაც არავითარი აზრი არ ექნებოდა), არამედ მისი მშვენიერი თვისებებისა (კოლასელები 1:15; 2:9,10). იესოში, როგორც ღვთისაგან გამოგზავნილ ღვთის წარმომადგენელში, მოწაფეებს შეეძლოთ დაენახათ იეჰოვას გრძნობების, აზრებისა და განზრახვების მკაფიო ანარეკლი (2 კორინთელები 4:4; ებრაელები 1:3). ღვთისა და მისი ძის თვისებების მსგავსადვე არეკვლას მოელის იეჰოვა ასევე ყველა თავისი ჭეშმარიტი მსახურისაგან (შეადარეთ დაბადება 1:26,27; რომაელები 8:29; ფილიპელები 2:5; კოლასელები 3:10). იესო, როგორც ღვთისაგან გამოგზავნილი წარმომადგენელი, იეჰოვა ღმერთის სახელით მოქმედებდა (შეადარეთ რომაელები 2:16; 5:1; 2კორინთელები 4:14; ტიტე 3:4-6; 1პეტრე 4:11).

იოანე 1:18; 1იოანე 4:12

1)    ეთანხმებით თუ არა იმას, რომ «ღმერთი არავის არასოდეს უხილავს»?

გამოსვლა 33:20

1)    რატომ არ შეუძლია ადამიანს ღვთის ნახვა და ცოცხალი დარჩენა?

2)    ღვთისაგან მოცემული ამ მითითების მიმართ გაკეთებული ერთი გამონაკლისი მაინც თუ იცით ბიბლიაში?

გამოსვლა 33:11

1)    ასეთ შემთხვევაში მაშინ როგორ უნდა გავიგოთ ის სიტყვები, რომ მოსეს «პირისპირ ელაპარაკებოდა უფალი»?

2)    ეთანხმებით თუ არა იმას, რომ ამ ფრაზაში ცოტა სხვა აზრი იგულისხმება?

აგრეთვე სამების დოგმატის მიხედვით მამ და ძე სხვადასხვა პიროვნერბებია  ფილიპემ დაინახა მამა მიუხედავად იმისა რომ ძე არ არის  მამა

გამოსვლა 23:20-22

1)    როგორ დავაკავშიროთ ანგელოზის შესახებ ეს მითითება ბიბლიის სხვა მუხლებთან, სადაც საუბარია, რომ ისრაელს თავად ღმერთი მიუძღვოდა წინ (გამოსვლა 33:14-16)?

2)    რას ნიშნავს, რომ ამ ანგელოზში იყო ღვთის სახელი? ეს ანგელოზი რა, ყოვლისშემძლე ღმერთი გახდა?

3)    (22-ე მუხლი) ვისი ხმა უნდა მოესმინათ ისრაელებს - ანგელოზის თუ ღმერთის? ანგელოზი ღმერთად იქცა?

გამოსვლა 33:1-3 და რიცხვნი 14:13,14

1)    რატომ ამბობს უფალი გამოსვლაში, რომ ის აღარ ივლის ისრაელიანებს შორის, არამედ ანგელოზს გაგზავნის თავის მაგივრად, წიგნ რიცხვნში კი მოსე ამბობს, რომ «უფალი, ამ ხალხს შორისაა» და «მათ წინ მიდის»?

2)    ეთანხმებით თუ არა იმას, რომ ღმერთი პირადად კი არ "იმყოფებოდა" ისრაელიანთა შორის, არამედ თავისი წარმომადგენლის - ანგელოზის მეშვეობით, რომელიც ღვთის ნებას აღასრულებდა?

1 მეფეთა 13:1-4

1)    თუ ფილისტიმელთა ჯარი იონათანმა დაამარცხა, მაშინ რატომ წერია, რომ ეს საულმა გააკეთა?

2)    შეიძლება თუ არა იმის თქმა, რომ იონათანი საულის წარმომადგენლად მსახურობდა და მისი სახელით მოქმედებდა?

3)    ამის გამო ერთ პიროვნებად უნდა მივიჩნიოთ თუ არა იონათანი და საული?

გალატელები 4:14

1)    რატომ იყენებს პავლე ამგვარ შედარებას ღვთის ანგელოზთან და იესო ქრისტესთანაც კი?

2)    რისი ჩვენება უნდოდა ამით პავლეს?

3)    შეგვიძლია თუ არა, რომ ბიბლიის ეს მუხლები პირდაპირ გავიგოთ და პავლეს იესო ქრისტე ან ზეციური ანგელოზი ვუწოდოთ?

მარკოზი 13:11

1)    შეგვიძლია იმის მტკიცება დავიწყოთ, რომ ქრისტიანები იგივე წმინდა სული არიან?

  ზოგჯერ, საკუთარი დოქტრინის მხარდასაჭერად, ტრინიტარები იოანეს სახარების 14:9-ს იყენებენ: "ვინც მე მიხილა, მამა იხილა". ძალიან რთული იქნებოდა იმ პიროვნების აზროვნების პროცესის გაგება, რომელიც ამტკიცებს, რომ ეს მუხლი სამების შესახებ ასწავლის, იმ შეხედულების გარეშე, რომ მამა და ძე ერთი და იგივე პიროვნებას წარმოადგენენ, რის შესახებაც, რაღა თქმა უნდა, ეს მუხლი არ ასწავლის და არ შეიცავს საკუთარ თავში ასეთ აზრს, და თავად ტრინიტარებიც კი არ აღიარებენ ასეთ გაგებას.

  აზრი, რომელსაც ეს მუხლი შეიცავს, იმის შესახებ საუბრობს, რომ ძე, იყო რა მამის ხასიათისის განსახიერება (ებრაელები 1:3: კოლასელები 1:15), წარმოადგენს მამის ანარეკლს, და ამიტომ თქვა, რომ ვინც ის იხილა, როგორც მამის ხასიათის განსახიერება, მამა იხილა, კონკრეტულად კი: მის ხასიათში და, რა თქმა უნდა, არა მის სხეულში. ამის მსგავსად ჩვენ შეგვეძლო გვეთქვა, რომ ის, ვინც ლინკოლნის ძეგლს უყურებს, ლინკოლნს ხედავს, ან, სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, ეს ლინკოლნია. ჩვენ არ შეგვიძლია ღმერთის ხატების ხილვა (იოანე 5:37), მაგრამ შეგვიძლია წარმოვიდგინოთ, თუ როგორი ხასიათისაა ის, როდესაც იესოს ხასიათს ვხედავთ, თუ როგორ იქცევა და როგორი რეაქცია აქვს ამა თუ იმ სიტუაციაზე. ზუსტად ამაში მდგომარეობდა ჩვენი უფლის აზრი, რომელსაც ეს სიტყვები მოიცავდნენ, რომელიც მან იმისათვის თქვა, რათა თვალი აეხილა ფილიპესთვის იმის უადგილობაზე, რასაც ის მოითხოვდა, კერძოდ კი: ეჩვენებინა მისთვის და დანარჩენი მოწაფეებისათვის ღვთის სხეული.

54(იოან14:10,11) V(იოან14:20) (იოან15:4-7და9,10-თუ რა გაგებით არის ნა

თქვამი)

შეადარეთ:

იოანე 14:20

1)   განა მხედველობიდან უნდა გამოვტოვოთ იესოს შემდეგი სიტყვები, რომელშიც მან დააზუსტა: «მე მამაში ვარ, თქვენ კი - ჩემში და ხოლო მე - თქვენში»? 

 2)   იესოს ამ სიტყვების შუქში უნდა მივიჩნიოთ თუ არა, რომ მისი მოწაფეები პირდაპირი გაგებით ხდებიან მისი პიროვნების ნაწილი?

იოანე 15:4-7 და 9,10

1)    რა გაგებით რჩებიან მოწაფეები იესოში და იესო მოწაფეებში?

2)    რატომ აკავშირებს იესო მის მოწაფეებში მის ყოფნას, მოწაფეებში მისი სიტყვის ყოფნასთან? იესოს სიტყვა – ღვთის კიდევ ერთი ნაწილია?

3)    რატომ ადარებს იესო მოწაფეების მასში ყოფნას, იესოს მამაში ყოფნას?

იოანე 17:11,21-23,26

1)    თქვენ როგორ გესმით იესოს სიტყვები, რომ მისი მოწაფეები ისევე უნდა «იყვნენ ერთი», როგორც ძე მამასთან?

2)    რას ნიშნავს ის, რომ იესოს მოწაფეები ერთნი უნდა ყოფილიყვნენ როგორც მამასთან, ისე ძესთან?

იოანე 6:56,57

1)    იესოს ამგვარი ერთიანობა უნდა აღვიქვათ თუ არა ისე, როგორც პირდაპირი გაგებით ერთი სხეული ან პიროვნება?

1 იოანე 2:24. შეადარეთ 2იოანე 9

1)    პირდაპირი გაგებით «ძეში და მამაში» რჩებიან თუ არა ქრისტიანები?

1 იოანე 3:6,24; 4:13-16

1)    პირდაპირი გაგებით მკვიდრობენ თუ არა ქრისტიანები ღმერთში?

(იოან6:56,57-ჩემშიდამემასში-სსგ;აფ) (1იოან2:24)

55(იოან14:14) (იოან16:23;24;15:16)(იოან14:6,) აქ მახვილდება ყურადღება იმაზე, რომ ღვთის კურთხევების მიღება იესოს მოწაფეებს და, საერთოდ, ყველა ადამიანს მხოლოდ იესოს მეშვეობით შეუძლიათ   (2კრ1:20)(ეფ5:20) მასეწოდება„ღვთი სკრავი“, „სიცოცხლის პური“, „ქვეყნიერების სინათლე“, „კარგი მწყემსი“, „აღდგომა და სიცოცხლე“, „გზა, ჭეშმარიტება და სიცოცხლე“და„ჭეშმარიტი ვაზი“ (1:29; 6:35; 8:12; 10:11; 11:25; 14:6; 15:1  იესო გვირჩევს: „როგორც მამამ შემიყვარა და როგორც მე შეგიყვარეთ, თქვენც ასევე დარჩით ჩემს სიყვარულში“ (15:9). (მათ6:9-და მთელი ლოცვა რომელშიც სათხოვარია მამისა -ოღონდ ლოცვა უნდა იყოს იესოს სახელით(2კრ1:20)

56(იოან16:15)(მათ11:27)V(იოან3:35;17:2)(1კრ15:27)(ფსალ8:6)-(ეფ1:22)რატომ თქვა იესომ ასე დარწმუნებით, ყოველგვარი გაზვიადების გარეშე, რომ არავინ იცნობს მამას ისე კარგად, როგორც ძე?

ბიბლიის თანახმად, ძე „პირმშოა ყველა ქმნილებას შორის“ და ყველაზე ახლო ურთიერთობა აქვს იეჰოვასთან (კოლოსელები 1:15). ისინი ძალზე დიდი ხნის განმავლობაში, შემოქმედების დასაწყისიდან სულიერი ქმნილებების შექმნამდე მხოლოდ ორნი იყვნენ. წარმოიდგინე, რა მამაშვილურ სიყვარულს განავითარებდნენ (იოანე 1:3; კოლოსელები 1:16, 17). დაფიქრდი, ძეს რა უნიკალური შესაძლებლობა ექნებოდა მამის გვერდით, გაეგო მისი თვალსაზრისი, ნება, მოთხოვნები და ის, თუ როდის როგორ მოქმედებს. ნამდვილად არ გავაზვიადებთ, თუ ვიტყვით, რომ იესოზე უკეთ მამას არავინ იცნობს. აქედან გამომდინარე, იესოზე უკეთესად ღმერთს ვერავინ გაგვაცნობდა.

თუ ღმერთი სამებაა რატო წმინდა სული არ იცნობს?

57(იოან16:30;21:17)(იოან2:24) (ლუკ2:52)(იოან2:25)(2სამ14:20)(რმ15:14)(1მეფ14:4,6)(2მეფ5:19-27)(მარკ13:32)(იოანეს5:30) ეს რომ ასეა მოწმობს (მარკ5:30-33)-(ლუკ8:45,46) ვიღაც შემეხოვო(მათ21:18,19)(საქ1:6,7)

58.(იოან20:28)-V-(იოან20:17,31)- 

„ჩემო უფალო და ჩემო ღმერთო!“: ზოგი სწავლულის აზრით, იესოსთვის ნათქვამი სიტყვები თომას გაოცებისგან აღმოხდა, სინამდვილეში კი ამ სიტყვებით ღმერთს, იესოს მამას მიმართა. ზოგი ამბობს, რომ ბერძნული ტექსტიდან გამომდინარე, ეს სიტყვები იესოს მისამართით იყო წარმოთქმული. ასეც რომ იყოს, სიტყვები „ჩემო უფალო და ჩემო ღმერთო“ მთელი წმინდა წერილის შუქში უნდა განვიხილოთ. კონტექსტიდან ჩანს, რომ ცოტა ხნით ადრე იესომ თავის მოწაფეებს მათ შორის  თომას შეუთვალა: „მე ავდივარ მამაჩემთან და მამათქვენთან, ჩემს ღმერთთან და თქვენს ღმერთთან“. აქედან გამომდინარე, არა გვაქვს საფუძველი, ვიფიქროთ, რომ თომა იესოს ყოვლისშემძლე ღმერთად მიიჩნევდა (იხ. იოან. 20:17 —ასევე თომას მოსმენილი ექნებოდა, როგორ მოიხსენიებდა იესო ლოცვაში მამას „ერთადერთ ჭეშმარიტ ღმერთად“ (იოან. 17:1—3).აქედანგამომდინარე არა გვაქვს საფუძველი ვიფიქროთ რომ თომა იესოს ღმერთად მიიჩნევდა იმ გაგებით რა გაგებითაც მამაა. ასე რომ, თომა შესაძლოა შემდეგი მიზეზების გამო მოიხსენიებდა იესოს თავის ღმერთად: ის მას ღმერთად მიიჩნევდა, ოღონდ არა ყოვლისშემძლე ღმერთად . ან შესაძლოა იესოს იმ გაგებით უწოდა ღმერთი, რა გაგებითაც ძველად ღვთის მსახურები უწოდებდნენ იეჰოვასგან წარგზავნილ ანგელოზებს, რის შესახებაც ებრაული წერილებიდან ვიგებთ. თომა გაცნობილი იყო ბიბლიურ მონაკვეთებს, სადაც თავად დამწერი ან ის ადამიანი, რომლის შესახებაც იგი წერდა, ანგელოზებს იეჰოვა ღმერთთან აიგივებდა (შდრ. დაბ. 16:7—11, 13; 18:1—5, 22—33; 32:24—30; მსაჯ. 6:11—15; 13:20—22). თომამ შესაძლოა სწორედ ამ გაგებით მოიხსენია იესო თავის ღმერთად და ამგვარად იგი ჭეშმარიტი ღვთის წარმომადგენლად აღიარა.

ზოგის აზრით, სიტყვებთან „უფალი“ და „ღმერთი“ გამოყენებული განსაზღვრული არტიკლი იმაზე მოწმობს, რომ ამ სიტყვებში ყოვლისშემძლე ღმერთი იგულისხმება. თუმცა ამ კონტექსტში განსაზღვრული არტიკლი შესაძლოა უბრალოდ ბერძნული გრამატიკის თავისებურების გამო არის გამოყენებული: წოდებითი ბრუნვის გამოსახატავად სახელობით ბრუნვაში მდგომ არსებით სახელს წინ უძღვის განსაზღვრული არტიკლი. სხვა მუხლები, სადაც მსგავს გრამატიკულ წყობას ვხვდებით, არის ლუკას 12:32 („მცირე სამწყსოვ“), კოლოსელების 3:18—4:1 („ცოლებო“, „ქმრებო“, „ბავშვებო“, „მონებო“ და „ბატონებო“) და 1 პეტრეს 3:7 („ქმრებო“). ამგვარად, განსაზღვრული არტიკლის გამოყენება მაინცდამაინც არ განსაზღვრავს იმას, თუ რა ჰქონდა თომას მხედველობაში ამ სიტყვების წარმოთქმისას.

მოდი დავუბრუნდეთ  17- მუხლს ამ მუხლში რას გვეუბნება ბიბლია? იესო მამას უწოდებს რომელიც  ნამდვილად  ღმერთია, როგორც ადამიანების ღმერთს,ასევე მის ღმერთს და  თუ იესოს ეს ნათქვამი არნიშნავს იმას რომ იესოს ყავს ღმერ თი  მაშინ თომას ნათქვამი ნიშნავს რომელმაც ადამიანს უწოდა ღმერთი იმას რომ ის  ჭეშმარიტი ღმერთია? 

 იოანეს 20:31-ში, ბიბლია დამატებით აშუქებს საკითხს იოანე ამბობს რომ სახარება იმისთვის დაწერარათა მკითხველებმა გაიგონ და ირწმუნონ რომ ქრისტე არის ღვთის ძე და არა ღმერთი  ასე რომ, თომას იესოსთვის ღმერთი იმგაგებით არუწოდებია, თითქოს ის ყოვლისშემძლე ღმერთი ანუ„ერთადერთი ჭეშმარიტი ღმერთი“იყო.  აქედანგამომდინარე არა გვაქვს საფუძველი ვიფიქროთ რომ თომა იესოს ღმერთად მიიჩნევდა იმ გაგებით რა გაგებითაც მამაა იესოს არასდროს უთქვამს, ღმერთი ვარო ბიბლიაში იესოსგარდა ადამიანებს(გამოს4:16)(გამოს7:1)(ფს82:1,6)---თვით ღმერთიუწოდებს(საქ28:4-6)(საქ12:21,22)და თვით სატანასაც კიეწოდება ღმეთი(2კორ4:4) ქრისტეს კი მათზე გაცილებით მაღალიმდგომარეობა უკავიადა თუკი ესენი მოიხსენიებიან ღმერთებად ანუ ძლიერ პიროვნებებად რასაკვირველია იესოსაც შეიძლება მართებულად ეწოდოს ღმერთი(მათ28:18)-მას იმ გაგებითაც ეწოდება ღმერთი რომ მამის ღვთიურ თვისებებს ირეკლავს(ებრ1:3)   თ

. მანოახისა და მისი ცოლის მსგავსად, რომლებისთვისაც ღვთის წარმომადგენელი ანგელოზი „ღმერთი“ იყო, თომასთვის ისე იყო იესო, როგორც „ღმერთი“, განსაკუთრებით სასწაულებრივ ვითარებებში, რომლებმაც ეს სიტყვები წამოაძახებინა. მიუხედავად იმისა რომ ღვთის წარმომადგენლებს ისე მიმართავდნენ თითქოსდა ღმერთს მიმართავდნენ, ცხადია არც მოსე და არც მანოახი, ღვთის ძეებს არ მიიჩნევდნენ სამყაროს უზენაეს, ყოვლისშემძლე ღმერთად. მანოახისა და მისი მეუღლის მსგავსად, ღვთის ერთგული მსახურები მხოლოდ მაშინ მოიაზრებდნენ ღვთის ძეებს (ანუ ანგელოზებს) ღმერთად, როცა ანგელოზები ღვთის წარმომადგენლად მსახურობნდნენ და ღვთის ნაცვლად ესაუბრებოდნენ ადამიანებს. მხოლოდ და მხოლოდ ასეთ შემთხვევაში მიაგებდნენ ადამიანები ანგელოზებს ისეთ პატივს, როგორც ღმერთს; ისინი მათ ღმერთად მოიხსნეიებდნენ და ისე მიმართავდნენ, თითქოსდა უშუალოდ ღვთისთვის მიემართათ. ერთმა ბიბლიის მკვლევარმა ამ საკითხებთან დაკავშირებით აღნიშნა: «ღვთის დიდებული წარმომადგენლის გამოცხადებისას ისეთივე სიტყვები რომც ეთქვა თომას, როგორიც მანოახმა თქვა: ‘მოვკვდები, რადგან ღმერთი ვიხილეო’, ვერც მკვდრეთით აღმდგარი ღვთის ძე იქცეოდა სამყაროს უზენაეს ღმერთად და ვერც ის ანგელოზი, რომელიც მანოახისა და მისი მეუღლის თვალწინ  მაღლა ავიდა ალთან ერთად». 

თომას შეიძლება არა მარტო იესოს მიმართა, არამედ მხოლოდ უფალი იესო და მამა ღმერთი.

ეგრეთ წოდებული «თომას აღსარება» ხშირად მოჰყავთ ორთოდოქსალურ აპოლოგეტებს იმის მტკიცებულებად, რომ თომა ქრისტეს ღმერთად მიიჩნევდა იმის საფუძველზე, რომ ბერძნულ ტექსტში წერია «ho teos mou», ანუ გამოიყენება ფრაზა «HO TEOS», რომელიც ახალ აღთქმაში მხოლოდ მამის მიმართ გამოიყენება (საქმეების 7:43-ის გარდა, სადაც წარმართულ ღმერთ რაიფანზეა საუბარი). თუმცაღა საეჭვოა თომას ეფიქრა, რომ მის წინ ჯერ მომკვდარი და შემდეგ მკვდრეთით აღმდგარი იეჰოვა ღმერთი იდგა.  ასევე საეჭვოა, რომ თომას ქრისტე ყოვლისშემძლე ღმერთად მიეჩნია, თუ თავად იესოს სიტყვებს გავითვალისწინებთ იოანეს სახარების ამავე თავიდან (20:17) «მე ავდივარ მამაჩემთან და მამათქვენთან, ჩემს ღმერთთან და თქვენს ღმერთთან!». 

მოციქულებისთვის და იესოსთვის მხოლოდ ერთი ჭეშმარიტი ღმერთი, იეჰოვა არსებობდა, ქრისტეს მამა (იხ. აგრეთვე იოანე 17:3)...

შეუძლია თუ არა რაიმე დახმარების გაწევა ბერძნული ტექსტის გრამატიკას?

პირველ რიგში, აუცილებლად უნდა აღინიშნოს, რომ “teos mou”-ს წინ განსაზღვრული არტიკლი «ho»-ს დგომა გრამატიკულად აუცილებელია და განპირობებულია კუთვნილებითი ნაცვალსახელი «ჩემის» არსებობით (როლფ ფურული, “The Role of Theology and Bias in Bible Translation”, გვ. 220). იოანეს უბრალოდ არ შეეძლო სხვაგვარად დაწერა, არტიკლის გამოუყენებლად. შესაბამისად, ეს არგუმენტი, რომელსაც ასე ხშირად გამოთქვამენ ორთოდოქსი აპოლოგეტები, არ შეიძლება მტკიცებულების სახით რომ იყოს გამოყენებული.

[ყურადღება მივაქციოთ]  საინტერესო დეტალს... ამ მუხლში. ბერძნულ ტექსტში განსაზღვრული არტიკლი [ho] დგას სიტყვა «ღმერთის [Бог,God]» წინაც და სიტყვა «უფლის [Господь, Lord]» წინაც: «ho kurios mou  kai ho theos mou». რაზე მეტყველებს ეს? გრანვილ შარპის წესის თანახმად, თუ ცალკეული არტიკლი ერთ ან მეტ არსებით სახელს აკავშირებს, მაშინ მეორე და შემდგომი არსებითი სახელები პირველის აღწერილობას წარმოადგენენ.

იოანეს 20:28-თან მიმართებაში ეს ნიშნავს, რომ კავშირი «და»-თი დაკავშირებული თითოეული არსებითი სახელის წინ არსებული არტიკლები, ორი განსხვავებული პიროვნებისადმი მიმართვაზე მეტყველებს. 

რა თქმა უნდა, შარპის წესი არ წარმოადგენს აბსოლუტურს და უამრავი გამონაკლისი გააჩნია. თუმცა ჩვენ ამავე თავში ვპოულობთ შარპის წესის ასეთი გამოყენების შესაძლებლობის მტკიცებულებას.

იოანეს 20:17-ში ჩვენ ვკითხულობთ: «ton patera mou kai patera humwn kai theon mou kai theon humwn» («მამაჩემთან და მამათქვენთან, ჩემს ღმერთთან და თქვენს ღმერთთან»). შარპის წესის შესაბამისად განსაზღვრული არტიკლი «ton» მხოლოდ პირველი არსებითი სახელის, «patera»-ს წინ დგას. დანარჩენი არსებითი სახელების წინ (მამა, ღმერთი) არტიკლი უკვე აღარ დგას, მიუხედავად იმისა რომ მათ კუთვნილებითი ნაცვალსახელი გააჩნიათ («ჩემს», «თქვენს»). ამგვარად, აშკარაა, რომ ზუსტად ქრისტეს მამაა მათი მამაც, და ისვე წარმოადგენს ქრისტეს ღმერთსაც და მათ ღმერთსაც, ანუ საუბარია ერთ პიროვნებაზე. 

შარპის წესს თუ 28-ე მუხლთან მიმართებით გამოვიყენებდით, [მაშინ ტრინიტარული ვერსიისთვის] ის ასეთ სახეს მიიღებდა: «ho kurios mou  kai theos mou», ანუ, სიტყვა «teos»-ის წინ არტიკლი უკვე აღარ დგას და სრულიად ნათელი გახდებოდა, რომ ზუსტად ეს «teos»-ია «kurios». 

[თუმცა] იოანეს 20:28-ის შემთხვევაში განსხვავებულ კონსტრუქციას ვხედავთ, რომელიც იმის დასკვნის საშუალებას გვაძლევს, რომ ნახსენები «უფალი» და «ღმერთი» ერთი და იგივე პიროვნება არ არის. 

მაგალითად, მათეს 28:19-ში ჩვენ ასეთივე კონსტრუქციას ვპოულობთ: «tou patros kai tou huiou kai tou hagiou pneumatos» («მამის, ძისა და წმინდა სულის სახელით»), რომელიც გვიჩვენებს, რომ მამა, ძე და წმინდა სული – სამი განსხვავებული [ობიექტია]. ხოლო «huiou»-სა და «hagiou pneumatos»-ის წინ არტიკლის არარსებობა გრამატიკულად მამის, ძისა და წმინდა სულის ერთმანეთთან გაიგივებასთან მიგვიყვანდა...

59(საქ4:12) V მამას არ მოუცია არავითარი სხვა «სახელი» «ცის ქვეშ» (ანუ კაცობრიობისათვის დედამიწაზე არ მიცემულა არავითარი სხვა «მხსნელი», იესოს გარდა).  მამის გეგმებში არა მხოლოდ ისრაელის ხსნა შედიოდა,რომლებსაც მსაჯულებს უვლნდა მხსნელებად  არამედ ასევე მთელი კაცობრიობისაც. და ამისათვის მან უფრო დიდებული «მხსნელი» - თავისი ძე დანიშნა, რომლის შესახებაც ნაწინასწარმეტყველები იყო:

«ისინი შეღაღადებენ იეჰოვას მჩაგვრელთა გამო და ის გაუგზავნის მათ დიდებულ მხსნელს, რომელიც დაიხსნის მათ» (ესაია 19:20).

«დღეს დავითის ქალაქში დაიბადა თქვენი მხსნელი, უფალი ქრისტე» (ლუკა 2:11).

მამამ განსაზღვრა, რომ მის მიერ შემოთავაზებულ ხსნას, თავმდაბალი ადამიანები მხოლოდ მისი მორჩილი ძის, იესო ქრისტეს მეშვეობით მიიღებდნენ. და ეს ნათლად ჩანს ბიბლიის შესაბამის სიტყვებში:

«სხვა არავისში არ არის ხსნა, რადგან არ არსებობს ცის ქვეშ ადამიანებისათვის მიცემული სხვა სახელი, რომლითაც გადავრჩებით» (საქმეები 4:12).

და ეს დიდებული მხსნელი – იესო ქრისტე – მამის განდიდებას ცდილობდა და არა საკუთარი თავის. ის ყოველთვის ხაზს უსვამდა, რომ სიცოცხლის გადამრჩენი ცნობის წყაროს მამა წარმოადგენდა და არა თვითონ (იოანე 5:19; 14:24).  

«მაშინ იესომ მიუგო მათ: "რასაც ვასწავლი, ჩემი კი არ არის, არამედ ჩემი გამომგზავნელისაა"» (იოანე 7:16).

«რადგან ჩემით კი არ ვილაპარაკე, არამედ თვითონ მამამ, რომელმაც გამომგზავნა, მომცა მცნება, რა ვთქვა და რა ვილაპარაკო» (იოანე 12:49)აგრეთვე 

(საქ16:7-)v- თუ იესოსია მას ეკუთვნის მისი თანასწორი როგორღაა? ან მაშინ მარტო მამისგან როგორ გამოდის სულიწმინდა  და არა ძისგანაც თუ ის მამის სულიც აა და ძისაც ორივე ისაკუთრებენ მაშინ ძისგან რატომ ვერ გამოდის მამისგან თუ გამოდის?2კრ2:12,13 (2მეფ2:15)

61.( საქ20:28)-V-  

საქმეების20:28- ვისი სისხლით შეიძინა ღმერთმა ეკლესია(კრება) თავისი თუ ძის?

  ზოგ ტრინიტარულ თარგმანში როგორც ქართულში ამ მუხლიდან ისე ჩანს, თითქოს სახეზეა „სამება“  რადგან ამ თარგმანის მიხედვით, აქ საუბარია სისხლზე და ღმერთის სიკვდილზე.

მაგრამ თუ ვნახავთ  ბერძნულ დედნისეულ ტექსტს, დავინახავთ, რომ ყველაფერი ასე მარტივად არაა. საქმეების 20:28-ში ჩაწერილი სიტყვები (τοῦ αἵματος τοῦ ἰδίου) სიტყვასიტყვით ასე ითარგმნება: …სისხლით საკუთარი…“. ასე მთავრდება წინადადება.

ნათელია, რომ წინადადება აზრობრივად აშკარად არაა დასრულებული. საკუთარი ვისი? წინადადებას ბოლოში აკლია არსებითი სახელი. ქართულად ასე არ ვლაპარაკობთ, მაგრამ ძველ ბერძნულში ასეთი კონსტრუქცია შესაძლებელია. ანუ წინადადებაში რომელიმე სიტყვა მხოლოდ იგულისხმევა მაგრამ ტექსტში გამოტოვებულია. (ლინგვისტიკაში ამგვარად აგებულ ფრაზას იმპლიკაცია, ნაგულისხმევი ფრაზა ქვია). ამგვარი წყობის ფრაზები, ამა თუ იმ ფორმით მრავალ ენაში გვხვდება. მაგალითად, ქართულ ენაში ნაცვლად იმისა ვთქვათ „ის ოცდახუთი წლისაა“, შეგვიძლია ვთქვათ: „ის ოცდახუთისაა“. აქ გამოტოვებულია სიტყვა „წლის“, მაგრამ ამის და მიუხედავად, ყველა ხვდება თუ რა არის ნაგულისხმევი წინადადებაში.

მაშ, რომელი არსებითი სახელია გამოტოვებული საქ.20:28-ის ბოლოში? მთელი ახალი აღთქმის კონტექსტი საუბრობს იმაზე, რომ სისხლი დაღვარა ღმერთის ძემ იესო ქრისტემ (მაგალითად იხილეთ იოანე 3:16)რას ვიგებთ ამ მუხლიდან?ღმერთმა თავისი მხოლოდშობილი ძე გამოგზავნა თუ თვითონ განკაცდა იმისათვის, რომ მარადიული სიცოცხლის შესაძლებლობა გვქონოდა?  არსადაა ნათქვამი, რომ ეს პირადად ღმერთმა გააკეთა. . ხოლო მათი თარგმანის მიხედვით ეს ღმერთს გაუკეთებია ღმერთს შუძენია თავისი სისხლით ანუ ღმერთი მომკვდარა და თუ ღმერთი არ მომკვდარა მაშინ არც ღვთაებრივი შეწირულა რამე მითუმეთეს მესამედი არაა ღმერთი.შესაბამისად მოციქულ პავლეს, ანუ ამ ფრაზის ავტორს, საქმეების 20:28 დაწერისას, მხოლოდ იესო ქრისტე შეეძლო რომ ეგულისხმა.რომელიც ძეა და არა ძე ღმერთი.ასევე ყურადღება მიაქციეთ გამოცხადების 1:5-ს, სადაც იესო გაიგივებულია მასთან "ვინც შეგვიყვარა და ჩვენი ცოდვებისაგან გვიხსნა თავისი სისხლით").შეადარეთ ასევე 1 იოანეს 1:7-ს? ამ მუხლში ნათქვამია: „მისი [ღვთის] ძის, იესო ქრისტეს სისხლი ყოველი ცოდვისაგან განგვწმენდს ჩვენ“

ამგვარად საქმეების 20:28-ის ასეთი გახმოვანება არ შეიცავს არაფერს ტრინიტარიზმის მხარდასაჭერად, პირიქითაც კი  – უარყოფს მას. ამიტომ მრავალი თარგმანი ამ მუხლში იყენებს სიტყვა „ძეს“, რათა ტექსტის შინაარსი მკითხველისთვის ნათელი გახადოს.( და არა იმიტორო რამეს უმატებენ. თუკი ძე არჩაიწერებოდა რასაც მთლიანი ბიბლიიდანბვიგებთ რომ ამ ადგილას ძის ადგილია.მაშინიქნებოდა ბუნდოვანი და დაუსრულებელი წინადადება.და შესაბამისად მაინც ვერ გამოდგებოდა სამების მტკიცებად.და თუკი სამებისტებს აქვთ უფლება დაუსრულებელ წინადადებას ისეთი სახე მისცენ რომელიც ღმერთის სიკვდილის ზემოაღნიშნულ ლოგიკასაც ეწინააღმდეგება და განხილულ მთლიან ბიბლიის კონტექსტს და შინაარს. სადაც არსადაა საუბარი ღმერთის სიკვდილზე და მაინც ასე წარმოაჩინონ. ნუთუ, აქვთ უფლება ის ბიბლიის მთარგმნელები გააქილიკონ რომლრბმაც ბიბლიის და მუხლის კონტექსტისა და ლოგიკის გათვალისწინებით გაადვილეს ტექსტის აღქმა და არათუ სხვა აზრი გადმოსცეს ისე როგორც სამებისტებმა?)ლინგვისტიკაში ამ წესს ქვია ექსპლიკაცია და არა შცვლა და დამახინჯება

და თუ არ ჩაწერდნენ  ძეს დადატოვებდნენ ბუნდოვანს რა ეს დაამტკიცებდა სამებას და იესოს ღმერთობას? ცხადია არა. და ნათელია რომ ეს მუხლი ვერ გამოდგება სამების მტკიცებად. დასწორედ ისაა დამატებითი დამახინჯება ამ მუხლის სამებისტების მხრიდან რომ სამების მტკიცების დროსსაც კი იყენებენ დაუსრულებელ მუხლს და სათავისო ინტერპრეტაციაში აჯენენ და აქეთ ადანაშაულებენ სხვებს. ცხადია ორმაგი სტანდარტების აზროვნებასთან გვაქვს ადგილი.

ასევე მნიშვნელოვანი ადრეული ხელნაწერი მტკიცებულებები, როგორიცაა:

1. კოდექსის ალექსანდრიის

2.ეფრემის

 3. ბეზას

 ვკითხულობთ" უფლის ეკლესია" და არა ღვთის ეკლესია".

ამგვარად ნათელია რომ ეს მუხლი სამებისმტკიცებად ვერანაირად ვერ გამოდგება

ქვემოთ მოცემულია იმ თარგმანებიდან მხოლოდ რამდენიმე ავტორიტეტული თარგმანი, რომელიც ექსპლიკაციას მიმართავს და სიტყვა „ძეს“ იყენებს ზემოაღნიშნულ მუხლში:

1. სისხლით თავისი საკუთარი ძის] (Revised Standard Version)(გადამუშავებული სტანდარტული ვერსია)

2.უფლის ეკლესია, რომელიც მან საკუთარი სისხლით შეიძინა.( ASV. ამერიკული სტანდარტული ვერსია)

3.ღვთის კრება, რომელიც მან საკუთარი სისხლით შეიძინა. (დარბი. )

4 უფლის ეკლესია.(მოფატის თარგმანი)

5.ძის სისხლით(ახალი იერუსალიმის ბიბლია)

6.უფლის ეკლესია. (NEB. ახალი ინგლისური ბიბლია)

7.ძის სისხლით (როდერემი)

8. თავისი საკუთარი ძის სიკვდილის საფუძველზე(Today’s English Version).

9.საკუთარი ძის სისხლის ფასად“. (კუზნეცოვას თარგმანი)

ასევე ცნობილი ტრინიტარელი მეცნიერები უესკოტიდა ჰორტი მსგავს თარგმანებს უჭერენ მხარს

ამრიგად ჩვენ სახსნელად დაიღვარა არა ყოვლისშემძლე ღვთის, არამედ მისი ძის სისხლი. ღმერთს არშეეძლო სიკვდილი რადგან უკვდავია,(გამოც10:6)(ფსალ90:2),ხოლო ადამიანური ბუნება რაც ამათ მოყავთ მიდსი სიკვდილი არაა ღმერთის სშწირვა და ისაზრი რასაც საქ20:28 ში გადმოცემენ ტრინიტარები

ასევე ისიც უნდა აღინიშნოს ბოლოს როსაქმეები  ლუკამ დაწერა ლუკა კიდე არსად ამბობს რო იესო ღმერთია

ამრიგად ბიბლიის ახალი ქვეყნიერების თარგმანი ეთანხმება უძველეს დედნისეულ ტექსტებს

63(რომ9:5)-

რომაელების 9:5-ღმერთია ყოველივეზე მაღლა თუ ქრისტე?

 ბიბლიისქართული თარგმანები, რომელიც სამების მომხრეებმა შექმნეს, ეს მუხლი ისეთნაირად გადმოსცეს, რომ ქრისტე ყოველივეზე მაღლა მდგომად წარმოაჩინეს. საინტერესოა, სინამდვილეში როგორ უნდა აღიქმებოდეს ზემოაღნიშული მუხლი?

იმისათვის რომ ამაში გავერკვეთ, სამი მნიშვნელოვანი ფაქტის გაცნობა და გააზრებაა საჭირო.

1.რა სახით არის ეს მუხლი ახალი აღთქმის ძველბერძნულ ტექსტში,

2.როგორ არის გადათარგმნილი ეს მუხლი ბიბლიის სხვა თარგმანებში,

3.რამდენად შეესაბამება ამ მუხლის გაგება ბიბლიის შინაარსს.

უნდა აღინიშნოს, რომ “ ახალი აღთქმის” ძველბერძნული ტექსტი არ შეიცავს სასვენ ნიშნებს. გამომდინარე აქედან თუკი არიქნა გათვალისწინებული ბერძნული სიტყვების ზუსტი მნიშვნელობით გადმოტანა ქართულზე,მუხლის კონტექსტი, და ბიბლიის მთლიანი სწავლება.  ასეთი წყობის მუხლები შეიძლება არასწორად იქნას გადმოტანილი და თვითნებური ინტერპრეტაციით.  ეს მუხლი, დედნისეულ ენაზე ასეა მოცემული:

ὧν οἱ πατέρες καὶ ἐξ ὧν ὁ χριστὸς τὸ κατὰ σάρκα, ὁ ὢν ἐπὶ πάντων θεὸς εὐλογητὸς εἰς τοὺς αἰῶνας ἀμήν

ამ ტექსტის ქართული თარგმანი მოვიშველიოთ, ოღონდ სასვენი ნიშნების გარეშე, რათა ბერძნული ტექსტის ზუსტი და სიტყვა-სიტყვითი ეკვივალენტი ვიხილოთ:

1.პირველი გახლავთ ამ მუხლის სადაო ნაწილის სიტყვა-სიტყვითი თარგმანი ქართულად, სასვენი ნიშნების გარეშე:

“მათგანაა ქრისტე ხორციელად ღმერთი რომელიც ყოველივეზე მაღლაა კურთხეული იყოს მარადიულად ამინ”(ვხედავთ რომ სასვენი ნიშნების გარეშე აქ არანაირ ქრისტეს ღმერთობაზე არარის საუბარი.)

2.მეორე გახლავთ იგივე ტექსტი, სასვენი ნიშნებით, რომელიც ბიბლიის შინაარსთან სრულ თანხმობაშია:

“მათგანაა ქრისტე ხორციელად. ღმერთი რომელიც ყოველივეზე მაღლაა, კურთხეული იყოს მარადიულად, ამინ.”

3.მესამე გახლავთ სასვენი ნიშებითა და სიტყვათა ისეთნაირი გადანაცვლებით, რომელშიც ქრისტე ყოველივეზე მაღლა მდგომ ღმერთადაა გამოყვანილი, ანუ ისე, როგორც ამას სამების მომხრე ქართველი მთარგმნელები აკეთებენ ხოლმე თავიანთ თარგმანებში:

“მათგანაა ხორციელად ქრისტე, რომელიც არის ღმერთი ყოველივეზე მაღლა, კურთხეული იყოს მარადიულად ამინ.”

, მაგრამ ტექსტის ამგვარი გადმოცემა, ეწინააღმდეგება ბიბლიის შინაარსს. რატომ? იმიტომ, რომ ბიბლია ცალსახად აცხადებს, რომ მამა ღმერთი, რომლის სახელიც არის იეჰოვა, ყოველივეზე მაღლაა ანუ უზენაესია:

“რათა იცოდეს ხალხმა, რომ შენ, რომლის სახელიც არის იეჰოვა, მხოლოდ შენ ხარ უზენაესი მთელ დედამიწაზე”. (ფსალმუნი 83:18, [ზოგ ბიბლიაში 82:19]).

 პავლე მოციქული ბიბლიის ამ განაცხადს არ ეწინააღმდეგებოდა როცა რომაელებს 9:5-ში ჩაწერილ სიტყვებს სწერდა. საინტერესოა რომ იმავე მოციქულმა, ეფესოელებს მსგავსი შინაარსის სიტყვები მისწერა, რომელიც გვეხმარება რომ. 9:5-ში ჩაწერილი სიტყვების სწორად გაგებაში. მოციქული პავლე, ეფესოელებს რომაელებისთვის მიწერილის მსგავსად შეაგონებდა:

“ერთია ყველას ღმერთი და მამა, რომელიც ყველაზე მაღლა დგას”. ეფეს. 4:6.

 ნამდვილად, პავლეს არ მოუტყუებია ეფესოელებისთვის, როცა დაწერა, რომ მამა დგას ყველაზე მაღლა! შეუძლებელია ბიბლიის შინაარსისა და პავლე მოციქულის სიტყვების უარყოფა და რომაელების მიმართ 9:5-ში ჩაწერილის ისეთნაირად გადმოცემა, რომ მამა კი არა, ქრისტე დავაყენოთ ყველაზე მაღლა; ასე მოქცევა, ბიბლიის მანიპულირება იქნებოდა.

ამგვარად “ახალი ქვეყნიერების თარგმანი” ზუსტია და ბიბლიის შინაარსთან სრულ თანხმობაშია 

 აუცილებელია აღინიშნოს, რომ ბიბლიის უცხოენოვანი მთარგმნელები, მათ შორის სამების მომხრეების მიერ თარგმნილი ბიბლიები, შინაარსობრივად, ახალი ქვეყნიერების თარგმანის მსგავსად თარგმნიან ზემოაღნიშნულ მუხლს. ასეთი თარგმანების მხოლოდ რამოდენიმე მაგალითს მოვიყვან ქვენოთ:

1. („ვისგანაც ხორციელად მოვიდა ქრისტე. ღმერთი კი, რომელიც ყოველივეზე მაღლაა, კურთხეული იყოს საუკუნოდ! ამინ“.) The Riverside New Testament – 1934;

2. „მათივეა (წარმოშობით) ქრისტეც. კურთხეული იყოს მუდამ ღმერთი, რომელიც ყოველივეზე მაღლაა! ამინ“. (ჯეიმზ მოფატი)

3 .” „მათი მოდგმისაა ქრისტე ხორციელად. ღმერთი, რომელიც ყოველივეზე მაღლაა, კურთხეული იყოს მარადიულად. ამინ“. Revised Standard Version– 1952(გადამუშავებული სტანდარტული ვერსია) (საყურადღებოა, რომ ეს გახლავთ სამების მომხრეთა მიერ შესრულებული თარგმანი);

4 .” „მათგან წარმოიშვა მესია. დაე, კურთხეული იყოს მარადიულად ღმერთი, რომელიც უზენაესია! ამინ.“ The New English Bible, Oxford and Cambridge. ოქსფორდი — კემბრიჯი. – 1961;

5.1950 New World Translation of the Christian Greek Scriptures, Brooklyn. ბრუკლინი. „მათგან არის ქრისტე ხორციელად: ღმერთი, რომელიც ყოველივეზე მაღლაა, კურთხეული იყოს მარადიულად. ამინ“.

6..” (NAB) (ახალი ამერიკული ბიბლია)«„მათგან წარმოიშვა ხორციელად მესია. ღმერთი, რომელიც ყოველივეზე მაღლაა, კურთხეული იყოს მარადიულად. ამინ.“ »(საყურადღებოა, რომ ეს თარგმანიც სამების მომხრეთა მიერ არის შესრულებული);

7.(შესწორებული სტანდარტული ვერსია)«„წარმოშობით მათგან არის ქრისტე ხორციელად. ღმერთი, რომელიც ყოველივეზე მაღლაა, კურთხეული იყოს სამუდამოდ. ამინ.“ »(ესეც სამების მომხრეთა მიერ შერულებული თარგმანი გახლავთ);

ასევე მსგავსად თარგმნის

8.ამერიკული სტანდარტული ვერსია

9.ახალი ინგლისური ბიბლია (NEB), 1961

10.ახალი ამერიკული სტანდარტული ბიბლია(NASB.

მაშ  რომელი თარგმანი შეესაბამება კონტექსტიდან გამომდინარე  

პავლეს კიდევ ერთ  სიტყვებს რომელიც 6 თავის მერე დაწერა რომაელებისს 15:5, 6-ში?  ამ მუხლებში ღმერთი და იესო ქრისტე ცალ-ცალკე არიან მოხსენიებულნი და ბოლოს ნათქვამია: „ადიდებდეთ ღმერთსა და მამას უფლის ჩვენის იესო ქრისტესას“ (იხილეთ აგრეთვე 2 კორინთელების 1:3)

 აგრეთვე ყურადღება მიაქციეთ რომაელების 9:5-ის კონტექსტს. მე-6—13 მუხლებში ლაპარაკია იმაზე, რომ, როცა საქმე ღვთის განზრახვას ეხება, მთავარია ღვთის ნება და არა ადამიანთა მემკვიდრეობა. იმის ხაზგასასმელად, რომ ღმერთი დგას ყველაზე მაღლა, მე-14—18 მუხლებში მოყვანილია სიტყვები, რომლებითაც გამოსვლის 9:16-ის თანახმად ღმერთმა ფარაონს მიმართა. 19—24 მუხლებში მოყვანილია მეთუნისა და თიხის ჭურჭლის მაგალითი, რითაც კვლავ მახვილდება ყურადღება ღვთის უზენაესობაზე. ამიტომ მე-5 მუხლში კონტექსტის შესაბამისად არის ნათქვამი: „ღმერთი კი, რომელიც ყოველივეზე მაღლაა, კურთხეული იყოს მარადიულად. ამინ“ (აქ).

ასევე ხორცში მყოფი ხორციელი იესო თუ ყოველთა ზედააა ამაღლებულ სულიერ სხეულში რაღა იქნება? სამების პირებზე განდიდებული?

ავრეთვე რმ. 9:5-ის წყობა დეტალურად არის გამოკვლეული ეზრა აბოტის ნაშრომში The Authorship of the Fourth Gospel and Other Critical Essays (ბოსტონი, 1888 წ., გვ. 332—438). 345-ე, 346-ე, 432-ე გვერდებზე ის აღნიშნავს: „აქ ὁ ὤν (ო ონ )გამოყოფილია ὁ χριστός (ო ქრისტოსგან )τὸ κατὰ σάρκα (ტო კატა სარკათი), რომელსაც კითხვის დროს უნდა მოჰყვეს პაუზა.(ანუ ისე როგორც აქ-შია ქრისტესტან სასვენი ნიშანი, და შემდეგ მამა ღმერთზე გრძელდება საუბარი) ის გახანგრძლივებულია განსაკუთრებული ხაზგასმით, რაც κατὰ σάρκα (კატა სარკასთვის) τό (ტოს ) დამატების შედეგია; ხოლო იმ წინადადებას, რომელიც წინ უძღვის, გრამატიკული თვალსაზრისით თავისთავად დასრულებული სახე აქვს და ის აღარ მოითხოვს გაგრძელებას; რადგან აქ მხოლოდ იმაზეა საუბარი, რომ ქრისტე იუდეველებისგან წარმოიშვა ხორციელად. მეორე მხრივ, როგორც ვნახეთ, ის ურიცხვი სიკეთე, რაც აქამდეა ჩამოთვლილი და დაგვირგვინებულია ქრისტეს მოსვლასთან დაკავშირებული განუზომლად დიდი კურთხევით, თავისთავად მეტყველებს იმაზე, რომ ქება და დიდება მიმართულია ღვთისადმი, როგორც ყოველივეზე მაღლა მდგომისადმი; თანაც წინადადების ბოლოს მოცემული სიტყვა ᾿Αμήν [ამენ] ღვთის განდიდებაზე მეტყველებს.

რომელსაც ღმერთი იესოს მეშვეობით იღებს და არა იესო (2კორ1:20) 

 აქედან გამომდინარე, რა კუთხითაც არ უნდა მივუდგეთ, წინადადება ისეთი კონსტრუქციისაა, რომ ხაზი ბუნებრივად ღვთის განდიდებას ესმება. . . σάρκα [სარკას] შემდეგ პაუზის აუცილებლობაზე ისიც მეტყველებს, რომ ჩვენს ხელთ არსებულ უძველეს მანუსკრიპტებში ამ სიტყვის შემდეგ ყველგან წერტილია დასმული, კერძოდ კი, A, B, C, L მანუსკრიპტებში.(ანუ საუბარი ქრისტეზე სრულდება. და იწყება წერტილის შემდეგ მამა ღმერთზე)

ყველაფერს რომ თავი დავანებოთ რადგან სასვენი ნიშნები არ გამოიყენება ძველბერძნულში და ბიბლიის კონტექსტის გვერდის ავლით თარგმანის სხვა ვარიანტსაც ვიღებთ.

მინიმუმ სამების მომხრეებს უფლება არაქვთ ეს მუხლი გამოიყენონ ქრისტეს ღმერთობის მტკიცებისას. მეორეს მხრივ კიდე სჯობს ბიბლიოს კონტექსტიდან გამომდინარე თარგმნონ. რაც ასევე არმისცემს უფლებას ამ მუხლით სამების დოგმის მტკიცების. გამომდინარე აქედან ორივე შემთხვევაში ამ მუხლით აპელირება არასერუოზულია

ამგვარად, რმ. 9:5-ში ქება-დიდება მამა ღმერთს ეძღვნება

 ნათელია, რომ რომაელების მიმართ 9:5-ში ჩაწერილი სიტყვები, არ უჭერს მხარს სამების მოძღვრებას და ბიბლიის ახალი ქვეყნიერების თარგმანი ერთ-ერთია იმ თარგმანებს შორის, რომელიც ზედმიწევნით ზუსდტად, და ბიბლიის შინაარსთან შესაბამისად გადმოსცემს ზემოაღნიშნულ მუხლს.

64(რომ 10:13)

სახეზე გვაქვს ის ფაქტი, რომ ეს სიტყვები წარმოადგენს ციტატას იოელის 2:32-დან, სადაც თავდაპირველად ტიტული "უფალის" ნაცვლად ტეტრაგრამატონი იდგა. მაგრამ მართალია თუ არა, რომ კონტექსტი მოითხოვს რომ ეს სიტყვები, პავლე მოციქულის ინტერპრეტაციაში, იესოსთან მიმართებაში გავიგოთ? სინამდვილეში, მეათე თავის პირველ მუხლებში პავლე იუდეველებზე საუბრობს, ხოლო იმ მუხლებში, რომლებიც მე-13 მუხლს მოსდევენ, საუბრობს იმის მოსმენასა და რწმენაზე, ვისაც უნდა მოვუხმოთ გადასარჩენად. იუდეველებს უკვე სწამდათ იეჰოვასი, მაგრამ მათთვის აუცილებელი იყო რომ მოესმინათ ქრისტეს შესახებ და ეწამათ იგი. დამაჯერებელი აზრთა წყობაა... მანამ, სანამ არ ვითვალისწინებთ მე-10 თავის მეორე ნახევრის ლოგიკურ სტრუქტურას.

რომალეთა 10 თავი: შინაარსი და ლოგიკური სტრუქტურა

ქრისტიანებისთვის ბუნებრივი იყო იმაზე საუბარი, რომ საჭირო იყო როგორც ღვთისადმი რწმენა, ასევე ქრისტესადმი რწმენა. (იოანე 1:14; საქმეები 20:21; რომაელები 1:8) ამიტომ პავლესათვის აბსოლუტურად ლოგიკურს წარმოადგენდა ღვთის და ქრისტეს მონაცვლეობით მოხსენიება რომაელთა მე-10 თავში, განსაკუთრებით თუ გავითვალისწინებთ თემათა ცვლას და იმას, თუ ადამიანების რომელ ორ ჯგუფზე საუბრობდა ის. მოდით თვალი მივადევნოთ მის მსჯელობას. [1]

მუხლი 2: ...ღვთისთვის მოშურნეობა აქვთ, მაგრამ არა საფუძვლიანი ცოდნით... (იუდეველ-არაქრისტიანებს ვერ ექნებოდათ ლტოლვა იესოსადმი, არამედ მხოლოდ იეჰოვასადმი). 

მუხლი 9: ...თუ სახალხოდ აღიარებ "სიტყვას, რომელიც შენს ბაგეზეა"... რომ იესო უფალია, და გულით გწამს, რომ ღმერთმა მკვდრეთით 

აღადგინა იგი, გადარჩები. (კვლავ, საუბარია ორზე - აღდგენილზე და აღმდგენელზე).

მე-11 მუხლიდან დაწყებული, პავლე იუდეველების და ბერძნების თანასწორობის თემას უბრუნდება, რომელზე საუბარიც ჯერ კიდევ მე-4 თავში შეწყვიტა:

მუხლი 11: ...წმინდა წერილი ამბობს: «არავის გაუცრუვდება იმედი, ვისაც სწამს იგი». (როგორც ჩანს, წინასწარმეტყველება ესაიას 28:16-დან იესოზე იყო, მაგრამ მაინც აზრობრივი აქცენტი სიტყვა "არავის"-ზე კეთდება. იესოს შესახებ წინასწარმეტყველების არჩევით, პავლეს ორ თემას შორის ფაქიზი გადასვლების გაკეთება შეეძლო: თემიდან - იუდეველთა მხრიდან იესოს მიმართ რწმენის არ გამოვლენიდან, თემაზე - ღვთის წინაშე წინადაცვეთილთა და წინადაუცვეთელთა თანასწორობის შესახებ). 

მუხლები 12, 13: ...არ არსებობს განსხვავება იუდეველსა და ბერძენს შორის, რადგან უფალი ყველასთვის ერთია, ის გულუხვია ყველასათვის, ვინც მას უხმობს. «ყოველი, ვინც იეჰოვას სახელს უხმობს, გადარჩება».

ვინ არის ეს «ერთი უფალი»? იქნებ ის, ვისზეც მე-10 მუხლშია საუბარი, ანუ იესო? არ არის აუცილებელი. განვიხილოთ, თუ როგორ უკავშირდება მე-12 მუხლის აზრი, შედარებით ადრე წარმოთქმულ სიტყვებს, სადაც განსაზღვრულად იეჰოვაზეა საუბარი: «განა მხოლოდ იუდეველების ღმერთია იგი? განა უცხოტომელებისაც არა? დიახ, უცხოტომელებისაც». (რომაელთა 3:29) ამ მსგავსებისა და ასევე იმ ფაქტის გათვალისწინებით, რომ ეს ციტატა იოილიდან იეჰოვას შეეხებოდა და თავდაპირველად მის სახელს შეიცავდა, შეგვიძლია დავასკვნათ, რომ მუხლები 12, 13 უფალ იეჰოვას ეხება. მაშინ შემდეგი სიტყვები როგორღა გავიგოთ?

რომაელთა 10:14, 15: ...მაგრამ როგორ მოუხმონ მას, ვინც არ ირწმუნეს? ან როგორ ირწმუნონ ის, ვის შესახებაც არ სმენიათ? ან როგორ მოისმინონ, თუ არავინ უქადაგა? ან როგორ იქადაგონ, თუ არავინ გაგზავნა?... 

როგორც უკვე ავღნიშნე, იუდეველებს უკვე სწამდათ იეჰოვასი, ამიტომ მათ მიმართ მსგავსი კითხვების გამოყენება უადგილო იქნებოდა. სამაგიეროდ იეჰოვას შესახებ არ სმენია მრავალ ბერძენს. ლოგიკურია დავასკვნათ, რომ აქ ზუსტად წინადაუცვეთელი არაებრაელებისთვის ქადაგებაზეა საუბარი. იმის დასანახავად, რომ ასეთი განმარტება სარწმუნოა, გთავაზობთ ტექსტის წყობას უფრო ყურადღებით დააკვირდეთ:

        - ბერძნებისათვის ქადაგებაზე;        - იუდეველებისათვის ქადაგებაზე

რომაელთა მე-10 თავის ასეთი აზრობრივი სტრუატურის გათვალისწინებით, კატეგორიულად ვერავინ ვერ იტყვის იმას, რომ პავლეს მხრიდან არათანმიმდევრული იქნებოდა მონაცვლეობით იეჰოვასა და იესოზე საუბარი, რადგან ის ხომ ასევე მონაცვლეობით საუბრობდა ხან იუდეველებზე და ხან ბერძნებზე.

მაშ ასე, თავის კონტექსტი საშუალებას იძლევა დავასკვნათ, რომ რომაელთა 10:13 მუხლში იეჰოვაზეა საუბარი. მაგრამ ჯდება კი ამ სურათში რომაელთა 10:17, სადაც ნათქვამია: «ამრიგად, რწმენა მოსმენილისგან მოდის, მოსმენილი კი — ქრისტეს შესახებ სიტყვისგან». უნდა აღინიშნოს, რომ ამ ადგილას ძველი ხელნაწერები შეუსაბამობებს შეიცავენ. მაგალითად, სინოდალურ თარგმანში (ასევე მცხეთურ ხელნაწერში) ჩასმულია ვარიანტი "სიტყვა ღვთისა", ხოლო XVI-XVIII საუკუნეების სამი ებრაული თარგმანი შეიცავენ ვარიანტს "სიტყვა იეჰოვასი". მაგრამ მიუხედავად ამისა სწორი ვარიანტიც რომ იყოს "ქრისტეს შესახებ სიტყვისგან", უნდა გვახსოვდეს, რომ ტიტული ქრისტე (ცხებული) აუცილებლად გულისხმობს ცნობას მისი მცხებელი ღმერთის შესახებ.

რომაელთა 10:13 ძველ ხელნაწერებში

საუბრის დასასრულს ჩვეულებრივ ბრალდება გამოითქმება ხოლმე  ახალი ქვეყნიერების თარგმანის კომიტეტის მიმართ იმის თაობაზე, რომ მათ თვითნებურად აღადგინეს ღვთის სახელი ამ მუხლში, რადგან ამისათვის არავითარი საფუძველი არ გააჩნდათ. ის მართალია, რომ დღევანდლამდე ნაპოვნი ახალი აღთქმის არცერთი ძველი ხელნაწერი არ შეიცავს ღვთის სახელს სრული ფორმით. მაგრამ სიმართლე ასევე იმაშიც მდგომარეობს, რომ ჩვენ გაგვაჩნია ირიბი საფუძვლები რომ დავასკვნათ, რომ ახალი აღთქმის ავტოგრაფებში იყო ღმერთის სახელი ტეტრაგრამატონის სახით, მათ შორის რომაელთა 10:13-შიც.

ასეთ ირიბ მტკიცებულებად გვევლინება სეპტუაგინტაში ტეტრაგრამატონის ბერძნული აბრევიატურა KC ჩანაცვლების ფაქტი (ნათესაობით ბრუნვაში - KY). ეს ჩანაცვლება განდგომილმა-ქრისტიანებმა მოახდინეს ახ.წ. I საუკუნის ბოლოსა და II საუკუნის დასაწყისში, სავარაუდოდ იმიტომ, რომ არ გამოჩენილიყვნენ როგორც "მოიუდეველოები" და სასტიკი დევნა არ განეცადათ ამის გამო სახელმწიფოს მხრიდან. ასეთივე აბრევიატურებს (nomina sacra) პოულობენ ახალი აღთქმის ყველა უძველეს უნციალურ ხელნაწერებში, მათ შორის ასევე იმ ადგილებში, სადაც ციტირება სეპტუაგინტიდან ხდება. დავფიქრდეთ: თუ "ქრისტიანებმა" ასეთი ცვლილება მოახდინეს სეპტუაგინტის საკუთარ ასლებში (რაც უდავო ფაქტია), ზუსტად იგივეს არ მოიმოქმედებდნენ ახალი აღთქმის საკუთარ ასლებშიც? აი ფოტოსურათები ახალი აღთქმის, ჩვენთვის ხელმისაწვდომი, ყველაზე ძველი სამი ცნობილი ხელნაწერისა, რომაელთა 10:13-ის ტექსტით, სადაც ფერით გამოვყავი nomen sacrum KY:

რომაელთა 10:13 სინაის კოდექსში (ახ.წ. IV ს.)

რომაელთა 10:13 ალექსანდრიულ კოდექსში (ახ.წ. V  ს.)

რომაელთა 10:13 ვატიკანის კოდექსში (ახ.წ. IV ს.)

არსებობს მონაცემები იმის შესახებ, რომ ქრისტიანები თავდაპირველად არ იყენებდნენ nomina sacra-ს.  და თუმცა აბრევიატურებში KC / KY ამოიცნობიან KYRYOS / KYRIOY, ეს სულაც არ ნიშნავს, რომ ახალი აღთქმის ავტოგრაფებში, ყველა შესაბამის ადგილებში მაინც და მაინც ეს სიტყვები იდგა. სეპტუაგინტასთან დაკავშირებული ისტორია არ გვაძლევს ამაში სრულად დარწმუნების საშუალებას. ფორმალურად რომ მივუდგეთ, მაშინ მთარგმნელების ნებისმიერი ვარიანტი, წარმოადგენს ტექსტის რეკონსტრუქციას მოსაზერებების საფუძველზე. [2]

ქრისტიანულ-ბერძნულ წერილებში ღვთის სახელის არსებობის ან არარსებობის მიუხედავად, მათი ზედაპირულად გადაკითხვის შემთხვევაშიც კი ნათელი ხდება, რომ ქრისტიანები ამოწმებდნენ როგორც იეჰოვას შესახებ, ასევე იესოს შესახებ, და ამის უარყოფის ნებისმიერი მცდელობა აბსურდულად გამოიყურება

65.(1კორ8:6)-V(საქ2:36)(ებრ1:2)(გამოც3;12) იესოს ტიტულმა, „უფალმა“, განსაკუთრებული მნიშვნელობა მისი სიკვდილისა და აღდგომის შემდეგ შეიძინა. მან თავისი მიმდევრები მოწამებრივი სიკვდილით შეიძინა და გახდა მათი„პატრონი“ (ინ. 15:13, 14; 1კრ. 7:23; 2პტ. 2:1; იუდ. 4; გმც. 5:9, 10). ის მათი მეფე და ნეფე იყო, ვისაც, როგორც უფალს, ისე ემორჩილებოდნენ (სქ. 17:7; ეფ. 5:22—27; შდრ. ინ. 3:28, 29; 2კრ. 11:2; გმც. 21:9—14). იესომ წამების ბოძზე სიკვდილამდე შეინარჩუნა ერთგულება, რის შემდეგაც იეჰოვამ ის დააჯილდოვა, „უფრო მეტად აამაღლა და მიანიჭა ყველა სახელზე აღმატებული სახელი, რათა იესოს სახელით მუხლი მოიდრიკოს ყველამ, ვინც ზეცაში, დედამიწაზე თუ მიწის ქვეშ არის, დ აყოველმა ენამ საჯაროდ აღიაროს, რომ იესო ქრისტე არის უფალი ღვთის, მამის სადიდებლად“ (ფლ. 2:9—11). იესო ქრისტეს უფლად აღიარება მისი ამ ტიტულით მოხმობაზე მეტს გულისხმობს; საჭიროა მისი მდგომარეობის აღიარება და მორჩილება (შდრ. ინ. 14:21), ვინაიდან იესომ თავად თქვა: «ვინც მეუბნება: „უფალო, უფალო“, ყველა ვერ შევაზეციერ სამეფოში, არამედ ის, ვინც ასრულებს ჩემიზეციერი მამის ნებას» (მთ. 7:21).

იეჰოვა ღმერთმა ერთგულ ძეს უკვდავებაც უბოძა. ამქვეყნად მრავალ იმეფედა უფალი ყოფილა, მაგრამ მხოლოდ იესო ქრისტეა უკვდავი„მეფეთა მეფე და უფალთა უფალი“ (1ტმ. 6:14—16; გმც. 19:16).

საპატიო წოდება. ის ფაქტი, რომ ქრისტიანებს მხოლოდ„ერთი უფალი“, იესო ქრისტე, ჰყავთ (ეფ. 4:5), არ გამორიცხავს„უფლის“ან„ბატონის“გამოყენება სვინმეს პატივისცემისა და ძალაუფლების აღიარების ნიშნად. პეტრე მოციქულმა saარა ქრისტიანი ცოლებისთვი ნიმუშად მოიყვანა, რადგან ის თავის ქმარს, აბრაამს, მორჩილების ნიშნად„ბატონს უწოდებდა“ (1პტ. 3:1—6). ეს ფორმალური მიმართვა კიარა, გულწრფელი მორჩილების მაჩვენებელი იყო, რადგან სარამ ეს სიტყვები გულში თქვა (დბ. 18:12). სხვა მხრივ, თუ გავითვალისწინებთ იმას, რომ ქრისტიანები ერთმანეთისთვის ძმებიარიან, არა სწორი იქნება, თუ ვინმეს წინამძღოლად ან უფლად შერაცხავენ და მას თავიანთ სულიერ წინამძღოლად ჩათვლიან

73(ეფ3:9;4:7)V(1პეტრ1:20,21)(იოან3:16)

74(ეფ4:10)-(1პტრ3:18-20) იყენებენ იმის დასამტკიცებლად რომ ღვთაებრივი სხეული გადაურჩა სიკვდილსო V ( გაცოცხლდა სულში [„სულით“, სსგ, ბსგ, ბთი, აფ]» (იესო სულიერ სხეულში აღდგა. ბერძნულ ტექსტში „ხორცი“ და „სული“ ერთმანეთთან არის დაპირისპირებული და ორივე სიტყვა დგას დატივუს [მიცემით] ბრუნვაში. ეს დაპირისპირება იმაზე მეტყველებს, რომ სიკვდილამდე იესოს ჰქონდა ხორციელი სხეული, ხოლო აღდგომის შემდეგ — სულიერი სხეული)(ფილ3:20,21)(1კრ15:40,50-52)

75(ეფ5:5)Vეს მუხლი ვერ გამოდგება სამების მხარდასაჭერად პირველ რიგში უნდა აღვნიშნოთ რომ აქ სულიწმინდა არცკია ნახსენები და მეორეც აქ ქრისტე და ღმერთ ი აშკარად ცალ ცალკე არიან მოხსენიებულნი ისე რომ ქრისტეს ვერანაირა დაღიქვამ ღმერთად ამასვე იგივეს უსვამს ხაზს აქვე კონტექსტში-25-ე მუხლი  ასევე მე-6 თავის 23 მუხლიც აშკარად განასხვავებს ღმერთიგან ქრისტეს გარდა ამისა ქრისტე ღვთის სამეფოს მეფეა და მართებულად წერია ღვთისა და ქრისტეს სამეფო(1კრ15:25,28) ასევე ღვთი სამეფოდ მოხსენიებულნი არიან ქრის ტეს ერთგული მიმდევრებიც(გმც1:6)  სხვათაშორის აქ მამას იესოს ღმერთი ეწოდება ასევე ვნახოთ(დან7:22,27)(ლუკ22:28-30)

76.(ფილ2:6)-V 

ფილიპელების 2:6-იყო იესო ღვთის თანასწორი?

ბიბლიის ქართული თარგმანები, რომელიც სამების მომხრეებმა შექმნეს, ეს მუხლი ისეთნაირად გადმოსცეს, რომ ქრისტე  ღვთის თანასწორად წარმოაჩინეს

მოდით ერთად ვნახოთ, რა სურათს წარმოგვიდგენენ ბიბლიის ყველაზე უძველესი და სანდო ხელნაწერები ფილიპელების 2:6-ე მუხლთან დაკავშირებით.

ახალი აღთქმის ძველბერძნული ხელნაწერების, როგორიცაა, სინური და ვატიკანური, აგრეთვე სხვა მნიშვნელოვანი ხელნაწერების შეჯერებული, სამეცნიერო კრიტიკული გამოცემები, ზემოაღნიშნული მუხლის გადასათარგმნად, მთარგმნელებს ზუსტ, სანდო და მზა ტექსტს სთავაზობს. ასეთ სამეცნიერო გამოცემებს შორისაა უესტკოტი-ჰორტის სამეცნიერო კრიტიკული გამოცემა და ნესტლე ალანდის სამეცნიერო კრიტიკული გამოცემები.

ეს გახლავთ ფილიპელების 2:6-ე მუხლის ძველბერძნული ტექსტის სიტყვა-სიტყვითი ქართული თარგმანი:

ὃς(ვინ)    ἐν(ში)    μορφῇ(ფორმა)    θεοῦ(ღვთის)    ὑπάρχων(არსებობა) οὐχ(არ)    ἁρπαγμὸν(მიტაცება)    ἡγήσατο(ფიქრად მოსვლა, ჩათვლა)    τὸ([ეს გახლავთ განსაზღვრული არტიკლი, რომელსაც არ აქვს შესატყვისი ქართულ ენაში]) εἶναι(ყოფნა)    ἴσα(თანასწორად)    θεῷ(ღვთის)

აშკარაა, რომ ამ შემთხვევაში მკაცრი სიზუსტით შესრულებული სიტყვა-სიტყვითი თარგმანი მკითხველისთვის გაუგებარია რადგან ამგვარი თარგმანი ვერ გადმოსცემს ტექსტში ჩადებულ შინაარსს, და ეს ასეა ბიბლიის თითქმის დანარჩენ მუხლებთან დაკავშირებითაც. მიზეზი, თუ რატომ ვერ გადმოსცემს სიტყვა-სიტყვითი თარგმანი ტექსტის შინაარს, გახლავთ ის, რომ არ არსებობს ერთნაირი გრამატიკის, ლექსიკისა და წინადადების წყობის მქონე ორი ენა. ამასთან ერთად, სიტყვის ან გამოთქმის მნიშვნელობა შეიძლება იცვლებოდეს იმისდა მიხედვით, რა კონტექსტში გამოიყენება ესა თუ ის სიტყვა. მაგალითად, სიტყვა ‘ხელი’ ბიბლიის თარგმანებში სხვადასხვა მნიშვნელობით ითარგმნება. ის ზოგჯერ ‘ძალაუფლებადაა’ თარგმნილი, ზოგჯერ პირდაპირ ‘ხელად’, ზოგჯერ ‘ხელგაშლილობად’, ზოგჯერ კი უბრალოდ ‘ძალად’. (2 სამუელი 8:3; 1 მეფეები 10:13; ფსალმუნი 63:10).

ამ ფაქტიდან გამომდინარე, აშკარაა, რომ ბიბლიური მუხლების თარგმნა უფრო მეტ რამეს მოიცავს, ვიდრე სიტყვების ყოველთვის ერთნაირად გადმოტანას.

სამწუხაროდ, სამების მომხრეები ფილიპელების 2:6-ე მუხლს, ბერძნული გრამატიკის წესის დარღვევით თარგმნიან, ისე რომ აღნიშნული მუხლი თავიანთ დოგმატებს მოარგონ; ტექსტი ისე გადმოაქვთ, თითქოს მასში ნათქვამი იყოს, რომ იესო ღვთის თანასწორი იყო და ამგვარად ყოფნას, ანუ თანასწორად ყოფნას არ თვლიდა მიტაცებად: „მოდით ერთად ვნახოთ, როგორაა თარგმნილი ფილიპელების 2:6-ე მუხლი ბიბლიის იმ თარგმანებში, როლებშიც არაა გრამატიკული წესი უარყოფილი და ტექსტში ჩადებული შინაარსი, ზუსტადაა გადმოთარგმნილი:

1.„პიროვნება, რომელიც ღვთის ხატება იყო, მიტაცებად მიიჩნევდა მის თანასწორად ყოფნას“ („ახალი აღთქმა‘‘, ნოიზის მიერ [“The New Testament” by G. R. Noyes]). 1869 წ.

2.„ის — ჭეშმარიტად ღვთიური ბუნების! — თავდაჯერებულად თავს არასდროს ხდიდა ღვთის თანასწორად‘‘ („ახალი აღთქმა“, გადამუშავებული გამოცემა [Das Neue Testament, revised edition, by Friedrich Pfäfflin]).

3.„ვინც, თუმცა ღვთის ხატება იყო, ღვთის თანასწორად ყოფნას არ მიიჩნევდა იმად, რასაც ხარბად თავის საკუთრებად აქცევდა‘‘ (La Bibbia Concordata).

4.„მას ყოველთვის ჰქონდა ღვთის ბუნება, მაგრამ არ ფიქრობდა, რომ ძალით უნდა ეცადა, გამხდარიყო ღვთის თანასწორი‘‘ („დღევანდელი ინგლისური თარგმანი‘‘ [Today’s English Version]).

5.„ვინც, ღვთის ხატება იყო, ღმერთთან თანასწორობას არ თვლიდა მისატაცებელ რამედ‘‘ („ახალი იერუსალიმური ბიბლია‘‘)

და მაინც ზოგი პრეტენზიას აცხადებს რომ ეს უფრო ზუსტი თარგმანებიც კი გულისხმობენ რომ1) იესო უკვე იყო თანასწორი მაგრამ არ სურდა მყარად ჩაჭიდებოდა მას ან2) მას არ სჭირდებოდა თანასწორობის მიტაცება იმიტომ,რომ უკვე იყო თანასწორი

ამ მხრივ:

● კათოლიკე დოქტორი რალფ მარტინი თავის ავტორიტეტულ ნაშრომში „პავლეს ეპისტოლე ფილიპელთა მიმართ‘‘ (The Epistle of Paul to the Philippians) ამბობს: «მაინც საკითხავია შეიძლება თუ არა გვერდი აუარო ამ ზმნის ნამდვილ მნიშვნელობას, „მიტაცებას“, „ძალით წაგლეჯას“, და მიაწერო ისეთი მნიშვნელობა, როგორიცაა „მტკიცედ პყრობა‘‘».

● ჯეისონ ბე დიუნი გახლავთ რელიგიურ მეცნიერებათა პროფესორი, რომელმაც „ახალი აღთქმის“ რამოდენიმე თარგმანის სიზუსტე საგულდაგულოდ შეამოწმა. თავის წიგნში მან ფილიპელების 2:5,6-ე მუხლებზეც იმსჯელა. მას შემდეგ რაც მთარგმნელთა ორი საპირისპირო მხარის საფუძვლები გააშუქა, აღნიშნა, რომ ‘ლექსიკური გამოკვლევის საფუძველზე, შეგვიძლია დავასკვნათ, რომ . . . მთარგმნელები, რომლებიც თავიანთ თარგმანში იმდაგვარი შინაარსით გადმოსცეს სიტყვა ἁρπάζω [ჰარ•პა΄ზო] თითქოს ის იმის პყრობას ნიშნავს, რაც უკვე აქვს პიროვნებას, არის არაკეთილსინდისიერი ქმედება’ და დაამატა: „ხოლო მეორეს მხრივ, ა[ხალი] ქ[ვეყნიერების] მთარგმნელებმა სიტყვა ἁρπάζω [ჰარ•პა΄ზო] სწორად გაიგეს… ქრისტეს ფიქრადაც კი არ მოსვლია ღვთის თანასწორად ყოფნა“. — „Truth In Translation: Accuracy and Bias in English Translations of the New Testament“, გვ. 61.

ამრიგად ნათელია რომ «არც [„არპაზო“-ს] და არც მისგან ნაწარმოებ რომელიმე სიტყვას [მაგალითად „არპაგმონ“] არა აქვს „ფლობის“ ან „კუთვნილის შენარჩუნების“ მნიშვნელობა. როგორც ჩანს, ის ყოველთვის „მიტაცებას“, „ძალით წართმევას“ ნიშნავს. მაშასადამე, დაუშვებელია „კუთვნილის შენარჩუნების“ მნიშვნელობა მივანიჭოთ იმას, რასაც სინამდვილეში აბსოლუტურად განსხვავებული, „მიტაცების“ მნიშვნელობა აქვს» („The Expositor’s Greek Testament“, უ. რობერტსონ ნიკოლი, ტ. III, გვ. 436, 437

● აგრეთვე იხილეთ აბოთ სმიტის ნაშრომის „Manual Greek Lexicon of the New Testament“-ის 3-ე გამოცემა, გვ. 60.

მკითხველს აგრეთვე დაეხმარება იმ ფაქტის გაცნობიერება, რომ ამ მიხლის საეკლესიო, სახეშეცვლილი თარგმანი წინააღმდეგობაში მოდის არა მარტო დედნისეულ ტექსტთან, არამედ მთლიანად წმინდა წერილთან, რომლის თანახმადაც იესო ქრისტე ღვთის პირმშო  პირველი ქმნილება და მორჩილი მსახურია კოლ. 1:15-17; საქმ. 3:13; გამოცხ. 1:1; 3:14).

სწორი თარგმანის ამოსაცნობად მკითხველს აგრეთვე დაეხმარება ამ მუხლის კონტექსტი (3–5, 7, 8-ე მუხლები) რაც ნათელს ხდის, თუ როგორ უნდა იყოს აღქმული ფილიპელების 2:6-ე მუხლი.

მე-5 მუხლი ქრისტიანებს ურჩევს, მიჰბაძონ ქრისტეს იმაში, რაზეც ამ მონაკვეთშია საუბარი,იმეში  რომ ‘თავმდაბლობით, საკუთარ თავზე მეტად შეერაცხათ ერთმანეთი’. ამ სიტყვების შემდეგ, პავლე ასეთი პოზიციის თვალსაჩინო მაგალითად იესო ქრისტეს ასახელებს და ამბობს: „ის აზრები, რაც ქრისტეშია, იყოს თქვენს შორისაც. რა „აზრები‘‘? ‘ღვთის თანასწორად ყოფნას მიტაცებად რომ არ თვლიდა’?‘‘ განა შეიძლება, ეს მუხლი ქრისტიანებს იმისკენ მოუწოდებდეს, რომ ღვთისთვის თავის გატოლება „ნაძარცვად“ (ან მიტაცებად) არ მიიჩნიონ და თავიანთ უფლებად ჩათვალონ? არა.ბუნებრივია, ამგვარი აზრები ქრისტიანებს ცოდვაში ჩაეთვლებოდათ!

 სინამდვილეში, პავლე მოციქული საპირისპიროზე მიუთითებდა მათთვის მისაბაძი უნდა იყოს ის, ვისაც „ფიქრადაც არ მოსვლია მიტაცება, ანუ ღვთის თანასწორად ყოფნა“ (აქ) (შეადარეთ დაბადების 3:5). ასეთი თარგმანი აგრეთვე შეესაბამება იესო ქრისტეს სიტყვებს: „ვინაიდან მამა ჩემზე უმეტესია“ (იოან. 14:28).

კონტექსტი არაორაზროვნად ადასტურებს, რომ სამების მომხრეთა მიერ შესრულებული ქართული თარგმანი დამახინჯებულია და არ შეესაბამება ახალი აღთქმის დედნისეულ ტექსტს. პავლე საუბრობს თავმდაბლობაზე და არა იესოს ბუნებაზე.

იეჰოვას მოწმეების მიერ გამოცემული ბიბლიის „ახალი ქვეყნიერების თარგმანი“, დღემდე გამოცემული ბიბლიის ქართული თარგმანებიდან, საუკეთესოა, რადგან ის, დედნისეულ ტექსტს ზედმიწევნით და ზუსტად მიჰყვება

77(ფილ2:9,10)-(რომ14:11)-(ეს45:22,23)V(1მატ29:20)- 

1.ფილ.2:9-  ძალაუფლება და დიდება იესომ მამისაგან მიიღო. მიზანს წარმოადგენდა არა იესოს მამის დონემდე ამაღლება და მისთვის მამის სწორი ძლევამოსილების მიცემა, არამედ ძის დიდების მეშვეობით მთელი კაცობრიობის ჭეშმარიტი ღვთისაკენ - იეჰოვასაკენ, შემობრუნება.

შეადარეთ:

ფილიპელები 2:9-11

1)    ვისგან მიიღო იესომ დიდება და უზენაესი სახელი?

2)    (11-ე მუხლი) ვის დიდებას უნდა მომსახურებოდა ძის ამაღლებული მდგომარეობა?

1 პეტრე 1:21

1)    ვინ უნდა ეწამათ ადამიანებს ქრისტეს მეშვეობით?

იოანე 14:1

1)    პირველ რიგში ვისი უნდა ეწამათ ადამიანებს?

იოანე 14:6

1)    ადამიანების ვისთან მიყვანის სურვილი ჰქონდა იესოს?

2)    ეთანხმებით თუ არა იმას, რომ იესო საკუთარ თავს არა ბოლო წერტილად, არამედ მხოლოდ «გზად» მიიჩნევდა, რომლის მეშვეობითაც ადამიანი მამასთან უნდა მივიდეს?

3)    ცდილობთ თუ არა მამასთან მისვლას, თუ უბრალოდ «გზაზე» გაჩერდით?

2.ფილ2:10

ფილიპელების 2:10 ნათლად გვიჩვენებს, რომ ყოველი მუხლი მოიდრიკება ქრისტეს წინაშე, მისი როგორც იეჰოვას წარმომადგენლის მდგომარეობის თვალსაზრისით (ესაია 45:23; რომალები 14:11) და არა მის წინაშე, როგორც განდიდების უპირველესი სუბიექტის წინაშე. თუმცა, როგორც შემდეგი მუხლი გვიჩვენებს, ქრისტეს განდიდება წარმოადგენს ცენტრს, რომელსაც უმაღლეს მიზნამდე მივყავართ, რათა მამა ღმერთი იქნას განდიდებული, საბოლოოდ, იესოზე და სხვა დანარჩენებზე მეტად (გამოცხადება 5:13). ჭეშმარიტად, იესო უნდა იყოს განდიდებული. თაყვანისცემა, რომელსაც ღმერთი იწონებს, არ ეძლევა მხოლოდ ღმერთს, რადგან ღმერთი ასევე ამბობს, რომ ისე გააკეთებს, რომ ეკლესიის მტრები იესოს სცემენ თაყვანს(ესაია 60:14; გამოცხადება 3:9).

 «ყველა» (ასევე «ყველანი», «ყველაფერი» და მათი მონათესავეები) თითქმის არასოდეს არ გამოიყენება აბსოლუტური გაგებით. მაგალითად, თუ ბავშვი ცდილობს რაიმე საქციელის დამალვას, მამა კი ეუბნება მას: «მე ყველაფერი ვიცი», ეს არანაირად არ ნიშნავს, რომ მამამ აბსოლუტურად ყველაფერი იცის, მაგალითად ის თუ რამდენი ატომი ასამყაროში. არამედ მან იცის ის, რაც აღნიშნულ საკითხს ეხება, ის რასაც მოცემულ კონტექსტში აქვს მნიშვნელობა.იგივეა ბერძნული სიტყვა «პას» (ყველა, ყველაფერი, სუყველა, ყოველი) შემთხვევაშიც. განვიხილოთ რამოდენიმე მაგალითი:

 ბიბლიაში მუხლმოდრეკა (მდაბლად თაყვანისცემა) მხოლოდ ერთადერთი ჭეშმარიტი ღმერთის თაყვანისცემის აქტის აზრს კი არ ატარებს, არამედ შეიძლება ასევე გამოყენებული იქნას, როგორც ვინმეს მიმართ ღრმა პატივისცემის გამოსახატავად ან მისი ძალაუფლების აღიარების მიზნით. მსგავსი შემთხვევები წმინდა წერილში ძალიან ბევრია! ამიტომ მხოლოდ ზოგიერთ მათგანს მოვიყვანთ. როდესაც ეს სწორად გვესმის, არავითარი გაუგებრობა აღარ წარმოიშობა იმასთან დაკავშირებით, თუ რატომ საუბრობს ბიბლია ღვთის ძის წინ მუხლის მოდრეკის შესახებ. თუ ღმერთი სრულიად ნორმალურ ქმედებად მიიჩნევდა მსგავს საქციელს ზოგიერთი ადამიანისა და ანგელოზის მიმართ, მაშინ ამას მით უმეტეს იმსახურებს იესო ქრისტე!

შეადარეთ:

დაბადება 19:1,2

1)  ლოტმა რატომ სცა ანგელოზებს "მდაბლად" თაყვანი, მით უმეტეს, რომ ფიქრობდა ისინი ჩვეულებრივი მგზავრები იყვნენ?

დაბადება 23:7,12

1)    რატომ სცა თაყვანი აბრაამა ხალხს?

დაბადება 33:3-7

1)    რატომ სცემდნენ თაყვანს იაკობი და მისი ოჯახი ესავს?

დაბადება 42:6; 43:28

1)    იოსების ძმები რატომ სცემდნენ მას მდაბლად თაყვანს?

დაბადება 48:11,12

1)    იოსებმა რატომ სცა თაყვანი მამამისს?

გამოსვლა 18:7

1)    მოსემ რატომ სცა თაყვანი თავის სიმამრს?

რიცხვნი 22:31

1)    ამგელოზმა რატომ მიიღო ბალაამის თაყვანისცემა?

იესო ნავეს ძე 5:13,14

აზრის გასაგებად კონტექსტი უნდა იქნას გათვალისწინებული. რაზე საუბრობ სფილიპელთა 2:9-ის კონტექსტი? ყურადღება მივაქციოთ ორ აზრს: «ღმერთმა აღამაღლა ქრისტე» და «სახელი მისცა». თუ ერთი სახე «აღამაღლებს» მეორეს და მას რაღაცას «აძლევს», მაშინ პირველი განსაზღვრულად მეორეზე მაღალია და მეტი ძალაუფლება გააჩნია. თუ ორი სახე სრულებით ერთმანეთის თანასწორია (თან მითუმეტეს იდენტური), მაშინ ერთს არ შეუძლია მეორის ამაღლება და რამე ისეთის მიცემა, რაც მას არ აქვს.შესაბამისად, პავლესმხედველობაშიაქვს, რომ იესომ ყველაზე დიდი სახელი მიიღო რელიგიურ ავტორიტეტთა–წინასწარმეტყველთა, მოძღვართა, წინამძღოლთა შორის, და არანაირად არ აპირისპირებს იესოს ღმერთთან, მითუმეტეს რომ იესო თვითონ აღიარებდა, რომ მისი მამა მასზე დიდი იყო (იოანე 14:28). 

78(ფილ3:21)  (საქ10:38)(ებრ2:8)(ლუკ5:17)(1კრ15:26-28)(1პეტრ3:22)

79.(კოლ1:15-,17)(ეს43:15)

სამების დოგმატის მხარდამჭერთა აზრით, ფრაზა „უწინარეს დაბადებული“ მიუთითებს იმაზე, რომ იესო განსხვავდება ქმნილებებისგან და ყველაზე აღმატებული და გამორჩეულია, რადგან ის არ არის შექმნილი. თუ ეს ასეა და სამების დოგმატი ჭეშმარიტია, მაშინ მამაზე და წმინდა სულზე რატომ არ არის ნათქვამი, რომ ყველა ქმნილებაზე უწინარეს არიან დაბადებულნი? ბიბლია ამას მხოლოდ ძეზე ამბობს. ეს ნიშნავს, რომ ღმერთმა იესო შექმნა სხვა სულიერი ძეების შექმნამდე. ის არის იეჰოვას პირველი ძე. ჩვეულებრივ, სიტყვა „პირმშოს“ სწორედ ამ მნიშვნელობით ვიყენებთ.
 კოლოსელების 1:15-მდე სიტყვა „პირმშო“ ბიბლიაში მრავალჯერ არის მოხსენიებული. როცა ცოცხალ ქმნილებებს ეხება, „პირმშო“ ყოველთვის გულისხმობს პირველს მის მსგავსთა შორის. „ისრაელის პირმშო“ ისრაელის ერთ-ერთი ვაჟია, „ფარაონის პირმშო“ — ფარაონის ერთ-ერთი ვაჟი, „ცხოველის პირმშო“ — ცხოველის ერთ-ერთი ნაშიერი. რატომ ანიჭებს ზოგი სიტყვა „პირმშოს“ სხვა მნიშვნელობას კოლოსელების 1:15-ში? რა არის ამის მიზეზი? ბიბლიური საფუძველი თუ იმის სურვილი, რომ საკუთარ მრწამსს ახსნა მოუძებნონ?


იგივე მოციქული ვინც კოლასელთა 1:15-ში ქმნილებათა შორის იესოს პირველობას აღნიშნავს, სხვა ადგილას იესოზე კვლავ წერს, რომ პირმშოა თავის ძმებს შორის. ეს ყველაფერი ერთად ჯამდება და აღწერს და ადასტურებს იმას, რომ იესო ყველა ქმნილებებს შორის პირველია.
იესოს შემთხვევაში ქმნილების პირმშოობა იმას ნიშნავს რომ ის ქმნილების პირმშოა და არა ქმნილებებამდე არსებული რაღაც პირმშო. ქმნილების პირმშო ქმნილებებს მიეკუთვნება. იესო პიურველია ქმნილებებს შორის, ისევე როგორც პირველია მკვდრეთით აღდგენილებს შორის. (კოლ.

კოლოსელთა 1:15: «ყველა ქმნილებაზე უწინარესი»(სსგ)
საპატრიარქოს თარგმანში კი სიტყვა «პირმშო» (პროტოტოკოს) შეცვლილია მისტიკური «უწინარესი»-თ, რათა მკითხველმა არ იფიქროს, რომ იესო - შემოქმედების ნაწილია.

2 კოლასელების 1:15-ე მუხლის სიტყვასიტყვითი თარმანია:  ὅς[ვინც] ἐστιν[არის] εἰκὼν[ანარეკლი, მსგავსება, ხატება] τοῦ θεοῦ[ღვთისა] τοῦ[THE] ἀοράτου[უხილავის], πρωτότοκος[პირმშო] πάσης[ყოველივე] κτίσεως[ქმნილის].

3 ამ მუხლის შინაარსობრივი თარგმანი ასეთია: „ის უხილავი ღვთის ანარეკლია, პირმშო ყველა ქმნილებას შორის“ ანუ „პირმშო ყოველი ქმნილებისა“. ღვთის ძეები, ღვთის ანგელოზები დიახ, ის ვისზეც ამ მუხლშია საუბარი, ქმნილებათა ჯგუფს მიეკუთვნება. ის არის პირველი ქმნილებებში, ანუ ქმნილებებს შორის პირველია.

ბიბლიიდან ნათლად ჩანს, რომ წყარო, საიდანაც ყველა ქმნილებები წარმოიშვნენ არის მამა ღმერთი. თვითონ წოდება მამაც ამაზე მიანიშნებს. ბერძნული სიტყვა პროტოტოკოს [πρωτότοκος] ანუ პირმშოც იმას ნიშნავს, რაზეც თვითონ სიტყვა მიუთითებს: პირმშო, პირველშობილი. რიგითობის თვალსაზრისით პირველი,შობილთა შორის ნუმერაციულად პირველი, რომლითაც დაიწყო შობილთა შობა. ამგვარად, კოლასელების 1:15 საუბრობს პიროვნებაზე, რომელიც არის პირველი, დასაწყისი (არხე), ანუ როგორც ამას იოანე ადასტურებს ბიბლიის ბოლო წიგნში: „ღვთის შემოქმედების დასაწყისი [ბერძ. არხე]“.  ̶  გამოცხ 3:14.

 სიტყვა ‘დასაბამი/დასაწყისი’ (ბერძ. არხე) ბიბლიაში ხშირად არის გამოყენებული  პირმშოსთან მიმართებაში. მაგალითად, ბერძნულ სეპტუაგინტაში, დაბ. 49:3-ში რეუბენის შესახებ ვკითხულობთ:

„პირმშოჲ (პროტოტოკოს) ჩემი, ძალი ჩემი და დასაბამი(არხე) შჳლთაი ჩემი“. რეუბენი იყო იაკობის პირმშო, 12 შვილიდან პირველი, ანუ 12 ძეს შორის პირველი ძე. რეუბენი იაკობის ძეების ჯგუფს მიეკუთვნებოდა (დასაბამი შვილთაი) და არა სხვა რომელიმე ჯგუფს ან იაკობის შვილთა დასაბამის მიმცემი. ანალოგიურად, როცა კოლასელების 1:15 საუბრობს ღვთის ძეზე როგორც ქმნილების პირმშოზე, ნიშნავს იმას, რომ ღვთის ძე არის პირველი ქმნილებებს შორის და მიეკუთვნება ქმნილებათა ჯგუფს და არც სხვა რომელიმე ჯგუფს ანდა მას, ვინც ქმნილებებს აძლევს დასაბამს.

სამეცნიერო ნაშრომები Young’s Analytical Concordance და Strong’s Exhaustive Concordance  სიტყვა „პირმშოს“ შესახებ ასეთ განმარტებას იძლევიან: «პროტოტოკოს.  ძირითადად მიანიშნებს იმაზე, ვინც „პირველი იშვა“».

 სამების მომხრეების მიერ ბიბლიის მიკერძოებული ინტერპრეტაცია არის ღვთის სიტყვის გამრუდებულად ახსნა, რაც სინამდვილეში არაბიბლიური სწავლებების მიზეზს წარმოადგენს. ბიბლიის არასწორი განმმარტებლები, მოციქულთა დროსაც ცხოვრობდნენ.  ასეთი ადამიანები მოციქულმა პეტრემ ბიბლიის რთულად გასაგებ მონაკვეთებთან მიმართებაში მოიხსენია: „ზოგიერთი რამ ძნელად გასაგებია, რასაც, წმინდა წერილების სხვა ადგილების მსგავსად, უმეცარნი და არამტკიცენი თავიანთ დასაღუპავად ამახინჯებენ“. ̶ 2 პეტრე 3:15,16.


კოლასელთა 1:16-ში საუბარია ღვთის ძეზე, რომ „ყველაფერი მის მიერ და მისთვის შეიქმნა“ (სსგ). რა გაგებით იყო შექმნილი ყველაფერი „მისთვის“, ღვთის ძე იესოსთვის?

იეჰოვამ თავის მხოლოდშობილი ძე გამოიყენა, როგორც ოსტატი ყველაფრის შესაქმნელად; მხოლოდ თავად იესოს შექმნაში არ ჩარეულა არავინ იეჰოვას გარდა (იგავნი 8:27—30; იოანე 1:3). ამის გამო, ძეს სიამოვნებას ჰგვრის ამ შემოქმედების ნაყოფი და ამ გაგებით არიან ისინი „მისთვის“.

ვიცით, რომ მშობლები მოელიან, და ხშირად იღებენ კიდეც, უდიდეს სიამოვნებას თავიანთი ვაჟებისა და ასულებისგან, რომელთაც სიცოცხლე უბოძეს. აი რატომ საუბრობს ბიბლიური იგავი, რომ „შვილი.. [თავის მამას] სიამეს მოჰგვრის“ (იგავნი 3:12; 29:17). იეჰოვას ასევე ახარებდა ისრაელი, როდესაც მისი ხალხი ერთგული იყო (ფსალმუნი 43:3; 118:108; 146:11). ის დღესაც ხარობს, თავისი ხალხის ერთგულებით (იგავნი 12:22; ებრაელთა 10:38).

ამიტომ მართებულია, რომ ღმერთს ჰყავდა თანამშრომელი, იესო, რომელსაც სიხარულს ჰგვრიდა თავისი ნამუშევარი. იგავნის 8:31 ამბობს, რომ ძე ‘ლაღობდა სამყაროში მის მიწაზე და ადამის მოდგმაში იყო მისი სიხარული’. აი ამ გაგებით არის ნათქვამი კოლასელთა 1:16-ში „ყველაფერი მის მიერ და მისთვის არის შექმნილი“.

80.(კოლ2:9)(ეფ1:23) 

ღვთაება" არასწორი თარგმანია – უნდა იყოს "ღვთაებრიობა" (იხილეთ: ახალი გადამუშავებული გამოცემა 2015, ახალი ქვეყნიერების თარგმანი). კოლოსელების 2:9 გვარწმუნებს, რომ ქრისტეში –გამოხატულია ი. თუმცა ამ მუხლის კოლოსელების 1:18, 19-თან შედარება ამტკიცებს, რომ ეს იესოს მკვდრეთით აღდგომიდან დაიწყო და ის წარმოადგენს ჯილდოს თვით სიკვდილამდე ღვთისადმი ერთგულებისათვის. თუმცა, კოლოსელების 2:9 არ ამტკიცებს ამით, რომ იესო და მამა ერთმანეთის თანასწორნი არიან.

ჯერ ერთი ღვტაებაზე კიარა ღვთაებრიობაზე ისაუბრა პავლემ. მეორეც ეგ სავსება მოციქულებსაც აქვსო იქვე წერს პავლე. ღვთაება არსებაა, ხოლო ღვთაებრიობა კი თვისებებია. 

ქრისტეს შემქმნელის სურვილი იყო რო ქრისტეში ღვთაებრივი თვისებები დამკვიდრებულიყო. მოციქული იქვე წერს ასეთ რამესაც რო ქრისტიანებშიცაა ეს სისავსე. ღვთაებრივი თვისებების ქონა ღმერთობას არ ნიშნავს. 

-(კოლ1:19)-ამ მუხლიდან გამომდინარე თავისთავად ჰქონდა ქრისტესეს სავსება თუ ვიღაცის სურვილით იყო მასში დამკვიდრებული ის? რასაკვირველია ღმერთის სურვილით იყო მასში დამკვიდრებული სისავსე მას თავისთავად არ ჰქონია ის ანუ სასურველი იყო მამისთვის რომ მასში დამკვიდრებულიყო მთელი სავსება. მსგავსად ამისა ღვთის სურვილით ხდებიან ღვთის ცხებული მიმდევრები ღვთიური ბუნების ზიარნი (2პეტ1:4) -და ოსითგანე თავისთავდ ის არ ქონიათ ისევე როგორც ქრისტეს რომელშიც დამკვიდრდა დაარა ყოველთვის ქონდა აქ ვკითხულობთ რომ ეს ქრისტიანები ეზიარებიან ღვთაებრივ ბუნებას მოდი ბიბლიიდან ვუპასუხოთ რას ნიშნავს ეს სიტყვა(1პეტრ4:13;5:1)თუ მივყვებით სამების უცნაურ ლოგიკასკოლ2:9 სთან დაკავშირებით მაშინ აუცილებელია 2პეტრეს1:4 აღქმულ ი იყოს იგივე გზითდაგაგებით.განსაკუთრებით ამ უკანასკნელ ტექსტში მკაფიოდ აღნიშნულია ზიარება ღვთაებრივი ბუნების ანუ ღვთაებრივი ბუნების ქონაა აღნიშნული. მაგრამ ყველა ეთანხმება იმა ზრს რომა ქ ქრისტიანები უნდა მიხვდნენ რომ ისინი პრდაპირი გაგებით ღმერთები არ ხდებიან და მათ ამ ბუნების მიღების შემდეგ ღმერთები კი არ ეწოდებათ არამედ ისინი გახდებიან ახალი ქმნილება(2კრ5:17)ამრიგად საღი აზრი გვეუბნება რომ მსგავსი აზრები ბიბლიაში პორდაპირი გაგებით არუნდა იქნეს აღქ მული და აზრის გასაგებად საჭიროა კონტექსტის გათვალისწინება.რასგვეუბნებაკონტექსტი? განვიხილოთ 6-10 მუხლის ჩათვლით.მე-6 ,7მუხლები ქრისტიანებს მოუწოდებს რომ დარჩნენქრისტეს სწავლებებშიმე-8მუხლი აფრთხილებს რომ გარეშე გავლენამ შეიძლება დაგვაკარგვინოს ქრისტიანულისახემე-9 ხაზს უსვამს ქრისტეს მაგალითს რომელიც გამოხატავს ამ სისრულეს მაგრამშემდეგ  ყურადღება გავამახვილოთ მე-10 მუხლი შეახსენებს ქრისტიანებს რომ თქვენც გაქვთო ეს სისავსე ამასთან დაკავშირებით ასევე ვნახოთ( ეფ3:19) (კოლ1:10) (2კრ3:17,18)(იოან17:22,23)ოღონდ როგორც მე-8 მუხლი გვეუბნებ ამას შენარჩუნებასჭირდება.აქედან გამომდინარე თუ ფილიპელების2:9 უნდა იქნეს გაგებული იმის მტკიცებად რომ ქრისტე ღმერთია მაშინ ნუთუ იგივენაირად არ უნდა იყოსგაგებული 2:10-იც? თუ მას სხვა მნიშვნელობა აქ?

 როგორ უნდა გავიგოთ სიტყვები „ღმერთმა მოისურვა, რომ მასში დამკვიდრებულიყო ყოველი სისავსე“? რა „სისავსე“ დამკვიდრდა ღვთის ძეში?

მოგვიანებით დაწერილი სიტყვებით, მოციქული თვითონვე აკონკრეტებს ამ საკითხს და ამბობს, რომ „მასშია სხეულებრივად დამკვიდრებული ღვთაებრიობის მთელი სისავსე“. (კოლ. 2:9). დიახ, თავიდანვე, განკაცებამდელ იესოში იყო „სხეულებრივად (ბერძნულად: σωματικῶσ [სომატიკონ], ნიშნავს: “სხეულებრივად“და არა “ხორციელად”) დამკვიდრებული  ღვთაებრიობის მთელი სისავსე“. მოციქული იოანეს სიტყვები ამ საკითხის სწორად გაგებაში გვეხმარება, რადგან წერს, რომ „სიტყვა [განკაცებამდელი იესო] ხორცი გახდა და ჩვენ შორის დამკვიდრდა. ჩვენ ვიხილეთ მისი დიდება, მამისგან მხოლოდშობილი ძის დიდება. ის სავსე იყო წყალობითა და ჭეშმარიტებით. ჩვენ ყველამ მისი სისავსიდან მივიღეთ წყალობა წყალობაზე. კანონი მოსეს მეშვეობით იყო მოცემული, წყალობა და ჭეშმარიტება კი იესო ქრისტეს მეშვეობით გამოჩნდა“. — იოანე 1:14, 16, 17. 

დიახ, იესო იმდენად იყო ღვთის წმინდა სულის ნაყოფებით, ღვთის შემეცნებითა და თვისებებით სავსე, რომ მას მართლებულად შეეძლო ეთქვა:  „ვინც მე მიხილა, მამაც იხილა“. (იოანე 14:9). მაგრამ ეს უფრო მეტსაც მოიცავს. ვინაიდან ღმერთმა ისურვა, რომ იესოს მეშვეობით განხორციელებულიყო თავისი განზრახვები, მან ღრმა მნიშვნელობა შესძინა ბიბლიაში ჩაწერილ წინასწარმეტყველებას ქრისტეში, იმით, რომ ‘მასში საგულდაგულოდ დამალა სიბრძნისა და ცოდნის მთელი განძი’. (კოლ. 2:2,3)ღვთის სიტყვაში ძის შესახებ ჩაწერილის შესწავლის გარეშე, სრულად ვერასდროს ვერ შევიმეცნებდით და გავიგებდით წმინდა წერილებს და იმას, თუ რა არის ღვთის ნება, და ღვთის განზრახვები.

ღვთის დაპირებებმა სწორედ რომ იესოს მეშვეობით შეისხა ხორცი და აშკარა გახდა; იესო ქრისტეს მიწიერი ცხოვრებით, ღვთის განზრახვები და აღთქმები, არა მხოლოდ სიტყვიერი, არამედ რეალური გახდა. ამგვარად ‘მასში დამკვიდრდა სხეულებრივად ღვთაებრიობის მთელი სისავსე’! იესო ქრისტე სიმბოლოზე გაცილებით მეტი იყო და იმაზე მეტი, რაც მომავალში მოსასვლელ აჩრდილად ჩაითვლებოდა. ის არ იყოს მესიის აჩრდილი, არამედ იყო ნამდვილი მესია. ის არ იყო მღვდელმთავრის აჩრდილი, არამედ იყო სინამდვილე, ჭეშმარიტი ფიგურა რომელსაც დიდი ხნის წინ ელოდებოდნენ. როგორც მოციქულმა განაცხადა, მოსეს მეშვეობით გადაცემული კანონები „მომავლის ჩრდილია, სინამდვილე კი — ქრისტესი“. (კოლ. 2:16,17). დიახ! მასში იმ გაგებითაცაა „მთელი სისავსე“, რომ ღმერთმა სრულად აღჭურვა თავისი ძე იმით, რაც ღვთაებრივი განზრახვების შესასრულებლადაა საჭირო. მკვდრეთით აღმდგარ იესოს თავისი მოწაფებისთვის ასეთი რამის თქმა შეეძლო: „მთელი ძალაუფლება, ზეცაში თუ დედამიწაზე, მე მაქვს მოცემული“. (მათე 28:18). ღმერთმა თავისი ძე, „ყველა მმართველობისა და ძალაუფლების“ თავად აქცია რათა როგორც მეფემ, ახალი, ღვთის სამართლიანი სამეფო მართოს. (კოლ. 2:10). ის არის ღვთის დანიშნული „სიცოცხლის მეთაური“, რომლის სიცოცხლის მსხვერპლად შეწირვა, ერთადერთი საშუალებაა რათა მარადიული სიცოხლე მიიღოს ნებისმიერმა [მორჩილმა] ადამიანებმა. ― საქმე 3:15

P.s

ის ფაქტი, რომ კაცი იესო ღვთაებრივ თვისებებს ავლენდა ანუ მასში დამკვიდრებული იყო „ღვთაებრიობა”, ღვთის ძეს არ ხდის თავისი შემოქმედის, ანუ მამის თანასწორს ან დაუსაბამოს. “ადამიანობა” ყველას გვაქვს და ადამიანურ თვისებებს ყველანი ვავლენთ, მაგრამ ამის გამო ყველას არ ვაიგივებთ ერთმანეთთან და არ ვთვლით, რომ ყველა ერთი ასაკისანი ვართ ან ყველა თანასწორნი ვართ. როგორც ჩანს თქვენში არსებული დაბნეულობა, არაბიბლიური დოქტრინის, სამების სწავლებებითაა გამოწვეული.

82(2თეს1:12) 2თს. I. 12-ში κατὰ τὴν χάριν τοῦ θεοῦ ἡμῶν καὶ κυρίου [კატა ტენ ქარინ ტუ თეუ ემონ კაი კირიუ] ჩვეულებრივ გადავა ერთ პიროვნებაზე. თუ ორი პიროვნება იქნებოდა ნაგულისხმები, მაშინ κυρίου-ის წინ არტიკლი იქნებოდა საჭირო, მაგრამ κυρίου [კირიუსთვის] Ἰησοῦ Χριστοῦ [იესუ ქრისტუს] დამატება არტიკლის გარეშეც ორ სხვადასხვა პიროვნებაზე მიგვითითებს»

(რმ1:7)(1ტიმ1:1)

სამების მთარგმნელები არ უჭერენ მუხლის ისეთ ვერსიას რო იესოა ღმერთი

ჩვენი ღვთის მადლი და უფალი იესო ქრისტე. ASV

ჩვენი ღვთის მადლი და უფალი იესო ქრისტე. NASB

ჩვენი ღვთის მადლი და უფალი იესო ქრისტე. RSV

ჩვენი ღვთის მადლი და უფალი იესო ქრისტე. დუაი-რიჰესი

ჩვენი ღვთის მადლი და უფალი იესო ქრისტე. BBE

ჩვენი ღვთის მადლი და უფალი იესო ქრისტე ESV

ჩვენი ღვთის მადლი და უფალი იესო ქრისტე. NIV

ჩვენი ღვთის 

ჩვენი ღვთის მადლი და უფალი იესო ქრისტე. ASV

ჩვენი ღვთის მადლი და უფალი იესო ქრისტე. NASB

ჩვენი ღვთის მადლი და უფალი იესო ქრისტე. RSV

ჩვენი ღვთის მადლი და უფალი იესო ქრისტე. დუაი-რიჰესი

ჩვენი ღვთის მადლი და უფალი იესო ქრისტე. BBE

ჩვენი ღვთის მადლი და უფალი იესო ქრისტე ESV

ჩვენი ღვთის მადლი და უფალი იესო ქრისტე. NIV

ჩვენი ღვთის 

83.(1ტიმ3:16-სსგ) –V-

1ტიმოთეს3:16-ღმერთი მოვიდა ხორციელად?

 ქართული თარგმანები  ისე წარმოგვიჩენენ ამ მუხლს რომ ღმერთი მოვიდა თითქოს ხორცში ანუ ესეიგი იესო ღმერთი იყო.მაგრამ ეს ყველასთვის  ცნობილი გაყალბებული მუხლია. აქ ღმერთი"კიარ უნდა ეწეროს, არამედ"ის"ან"ვინც"

რადგანბერძნულში გამოყენებულია მიმართებითი ნაცვალსახელი Oს", და არა"თეოს".. ამ მუხლს არავინ იყენებს უკვე, ვინც თეოლოგიაში ოდნავ ჩახედულია.. სინაისკოდექსში“ 1-ლიტიმოთეს 3:16-ში იესოს შესახებ წერია: „ისგამოჩნდა ხორცში“. ასევე ვატიკანის კოდექსში რომლებიც ყველაზე უძველესი მთლიანი ბიბლიის ხელნაწერებია აგრეთვე სირიული ფეშიტა

და რატო უნდა ვენდოთ საპატრიარქოს თარგმანს და არა სინას კოდექსს რომელიც არარი ორიგინალი მარა ყველაზე ძველი მთლიანი ახალი აღთქმის კრებულია?და როცა უძველესი ნაწყვეტები ჩნდება უკვე  იმის მიხედვით სწორდება ტექსტი რომ ახლოს იყოს ორიგინალთან. ასეთი ნაწყვეტი კი რომელიც წინააღმდეგობაში იქნებოდა მოწმეებისეულ თარგმანთან ამ მუხლზე არარსებობს 

ამრიგად 1ტიმოთე3:16-ით ტყუილად ცდილობენ რამე დაამტკიცონ.

იესოს და მოციქულებს ნამდვილად რომ არ უთქვამთ ის ფრაზები, იქნა ხელით ჩამატებული დოგმატების დასამტკიცებლად... 

და  მაინც ურხცვად ტოვებენ ქართულ ბიბლიაში,ამ მუხლის დამახინჯებულ ნაწილს

ასევე ვიცით რომ მეორე  მეოთხე საუკუნეებში მწვავე დებატები იმართებოდა ეკლესიის წიაღში იესოს ღმერთობას თან დაკავშირებით და არცერთი  ციტატა არმოუყვანიათ სამების მომხრეებს ამ მუხლიდან. რაც იმის ნათელი დასტურია რომ ეს მუხლი ჩამატებულ იქნა შემდგომ საუკუნეებში ბიბლიის წერის დასრულებიდან დიდი ხნის შემდგომ.და რაც იმას აჩვენებს რომ სამების მომხრეები არგუმენტების მწვავე დეფიციტს განიცდიან

(აქ შეიძლება შემოგვედაონ აბა იმათმა რატო არმჩაამატესო?და იმიტომ არიყო ჩამატებული იმდროს და ვერმოიყვანდნენ შესაბამისად ციტატადაც რომ არქონდათ ამის ბერკეტებიდა გავლენა მანამდე სანამ კონსტანტინემ არაღიარა ისინი სახელმწიფო რელიგიად და მერე დაიწყო უპრეცედენტო გაყალბებები მსგავსი ადგილებისა რასაც ფაქტებიც ადასტურებს.და რაც ყველაზე მნიშვნელოვანია მაშინ არქონდათ სამების დოგმა ოფიციალურად დამტკიცებული ვიდრე კონსტანტინემ არ აიძულათ.და ყველა ხერხით არდაიწყეს მისი დაცვა.და რომ მანამ არიყო მერე კი გვხვდება საღი ლოგიკა რას გვკარნახობს ეს საღი გონების მკითხველისთვის მიმინდია)ამრიგად ნათელია რომ იესოს ღმერთობის მტკიცებისას ზუსტად ამ მუხლს მოიტანდნენ მტკიცებად რომ წერებულიყო ისევე მოიყვანდნენ ამას როგორც ახლანდელი სამებისტები აკეთებენ

ასერო ღმერთი გამოჩნდა ხორცში არასწორია.თუ ღმერთი გამოჩნდა ხორცში მაშინ ღმერთი შეწირულა ღმერთი კიდე უკვდავია. და თუ ღმერთი არ შეწირულა ღვთაებრივი არც არაფერი შეწირულა. და როგორ გწამთ რო ღმერთი ეწირება ჩვენთვის? თანაც არა მთლიანი ღმერთი არამედ მესამედი?

აქ წერია ამ მუხლში დავაკვირდეთ  ღვთისმოსაობის საიდუმლო დიდიაო ღვთის ერთგულების .და  იესომ დაამტკიცა ღვთის ერთგულება რო ვამოცდდებს გაუძლო ასერო ღმერთი თავის თავს ვერ უერთგულებდა ღმერთი თავისი თავის მოსავი ვერ იქნება..ასერო იესო ამ მუხლის თანახმად არც თარგმნის მხრივ რდა არც ლოგიკის არაა ღმერთი ხორციელად

მაშ რა არის ღვთისადმი ერთგულების წმინდა საიდუმლო?

. მას შემდეგ, რაც სატანამ გაილაშქრა ღვთის უზენაესობის წინააღმდეგ და ეჭვქვეშ დააყენა ადამიანის ერთგულება, საუკუნეების განმავლობაში საიდუმლოდ რჩებოდა, შეეძლო თუ არა ადამიანს სრულყოფილად დამორჩილებოდა იეჰოვას უზენაეს მმართველობას. ამ საიდუმლოს ნათელი იესომ მოჰფინა იმით, რომ სიკვდილამდე ღვთისადმი სრულყოფილ ერთგულებას ავლენდა.

დიახ, იესომ სიკვდილამდე ურყევი ერთგულებით საბოლოო პასუხი გასცა სატანის გამოწვევას.

უამრავი თარგმანი თარგმნის სწორად ამ მუხლლს ქართული საპატრიარქოს გამოცემისგან განსხვავებით:  გამოვლინდა ხორცში ..." - NASB . Cf. ASV; RSV; NRSV; NAB; JB; NJB; NIV; NEB; REB; ESV; დუაი-რიჰესი; TEV; CEV; BBE; NLV;  Holman NT; ISV NT;  Weymouth; მოფატტი; და ა.შ. 

აქ კი სინაის კოდექსის ბმული სადაც ესმუხლია მოცემული და ადასტურებს ახალი ქვეყნიერების თარგმანის კეთილსინდისიერებას და სისწორეს.

http://www.codexsinaiticus.org/en/manuscript.aspx?book=47&chapter=3&lid=en&side=r&zoomSlider=0

84(1ტიმ6:15,16)რატომ არის ნათქვამი იესოზე, რომ „მხოლოდ ის არის უკვდავი“?V

პირველი, ვისზეც ბიბლია ამბობს, რომ უკვდავების ძღვენი მიიღო, იესო ქრისტეა. იესო მხოლოდ მკვდრეთით აღდგომის შემდეგ გახდა უკვდავი, როგორც ეს რომაელების 6:9-ში ჩაწერილი ღვთივშთაგონებული სიტყვებიდან ჩანს: „მკვდრეთით აღმდგარი ქრისტე აღარ კვდება, სიკვდილი აღარ ბატონობს მასზე“ (შდრ. გმც. 1:17, 18). 1 ტიმოთეს 6:15, 16-ში იესოს „მეფეთა მეფე და უფალთა უფალი“ ეწოდება და სხვა მეფეთა და მმართველთაგან სწორედ იმით განსხვავდება, რომ „მხოლოდ ის არის უკვდავი“. სხვა მეფეები და მმართველები მოკვდავები არიან. ეს ისრაელის მღვდელმთავართა შემთხვევაშიც ასე იყო. მაგრამ განდიდებულ იესოს, ღვთის მიერ მელქისედეკის წესით დანიშნულ მღვდელმთავარს, „მოუსპობელი სიცოცხლე“ აქვს (ებ. 7:15—17, 23—25).თორე რა მამა ღმერთი მოკვდვია?

85(2ტიმ4:1)-(ეკლ12:14)(ფს51:4)- (იოან5:22)(საქ10:42)(საქ17:31)(მათ11:27)

86.(ტიტ2:13)

ტიტეს 2:13- მუხლში ვინ იგულისხმება დიად ღმერთში მამა თუ ძე?

 სამების მომხრე მთარგმნელები,ამ მონაკვეთს თავიანთი მრწამსის გათვალისწინებით ისე თარგმნიან. თითქოს მხსნელი იესო, დიადი ღმერთია.

მათ თარგმანში  ის ასე ჟღერს:

-მოველოდეთ  დიადი ღმერთისა და მაცხოვრის ჩვენის იესო ქრისტეს დიდების გამოჩინებას

თუმცა ახალი ქვეყნიერების თარგმანში ამ მუხლში ორი პიროვნებაა წარმოდგენილი  

1.დიადი ღმერთი(ანუ მამა) და

2.მხსნელი იესო

ის ასე ითარგმნება: ველით მშვენიერ იმედს და დიადი ღვთისა და ქრისტე იესოს, ჩვენი მხსნელის, დიდებით გამოცხადებას“ 

ისმის კითხვა რომელი თარგმანია სწორი?

ამ მუხლში ჩვენ ვხვდებით ორ არსებით სახელს, რომლებიც დაკავშირებულია კავშირით καί (კაი,)-ანუ-და კავშირი). პირველ არსებით სახელს წინ უძღვის განსაზღვრული არტიკლი τοῦ (ტუ), ხოლო მეორე არსებით სახელს — არა.

ბერძნულ გრამატიკაში არის ასეთი წყობა: რომ  თუ ორ არსებით სახელს შორის დგას კავშირი კაი(ქართულად- და ) და პირველ არსებით სახელს  წინ უძღვის განსაზღვრული არტიკლი.ამ წყობის დროს საჭირო აღარ არის მეორე არსებითი სახელის ანუ პიროვნების წინ განსაზღვრული არტიკლი იმის გამოსაკვეთად რომ ორი პიროვნებაა ნაგულისხმევი.და ასეა უძველეს ხელნაწერებში ამ მუხლში. ეს იმას ნიშნავს რომ სადაც იესო და ღმერთი ერთად არი მოხსენიებული საუბარია ორ სხვადასხვა პიროვნებაზე.

 მსგავს კონსტრუქციას ვხვდებით 2პტ. 1:1, 2-ში, სადაც მე-2 მუხლში მკაფიო განსხვავებაა გაკეთებული ღმერთსა და იესოს შორის. ასე რომ, თუკი ორ სხვადასხვა პიროვნებას შორის დგას კავშირი καί,(ანუ- და )პირველს წინ უძღვის განსაზღვრული არტიკლი, საჭირო აღარ არის განსაზღვრული არტიკლის გამეორება მეორე პიროვნების წინ. 

 ტექსტში მსგავს კონსტრუქციას ვხვდებით შემდეგ მუხლებშიც: სქ. 13:50; 15:22; ეფ. 5:5; 2თს. 1:12; 1ტმ. 5:21; 6:13; 2ტმ. 4:1. ასეთი კონსტრუქცია სეპტუაგინტაშიც გვხვდება. როგორც ფ. დ. მულის მიერ გამოცემულ ერთ-ერთ ნაშრომში არის აღნიშნული, κοινή [კოინე] ბერძნულზე განსაზღვრული არტიკლის გამეორების გარეშეც ცხადია, რომ ამ მუხლში ორ სხვადასხვა პიროვნებაზეა საუბარი (An Idiom Book of New Testament Greek, კემბრიჯი, ინგლისი, 1971 წ., გვ. 109).

ტიტ. 2:13-ის წყობა დეტალურად არის გამოკვლეული ეზრა აბოტის მიერ გამოცემულ წიგნში The Authorship of the Fourth Gospel and Other Critical Essays (ბოსტონი, 1888 წ., გვ. 439—457). ამ ნაშრომის 452-ე გვერდზე შემდეგი კომენტარია გაკეთებული: «ავიღოთ ერთი მაგალითი ახალი აღთქმიდან. მათეს 21:12-ში ვკითხულობთ, რომ იესომ „გარეთ გაყარა ყველა, ვინც ყიდდა და ყიდულობდა ტაძარში“, τοὺς πωλοῦντας καὶ ἀγοράζοντας [ტუს პოლუნტას კაი აგორაზონტას]. 

და აქ არავის მოუვა აზრად, რომ გამყიდველებში და მყიდველებში ერთი და იგივე ხალხი იგულისხმება.

 მარკოზის სახარებაში ἀγοράζοντας წინ τούς-ს ჩამატებით ეს ორი ჯგუფი ერთმანეთისგან გამოყოფილია. ამ შემთხვევაში თავად მკითხველი განასხვავებს მათ ერთმანეთისგან.

 ჩვენ შემთხვევაში [ტიტ. 2:13-ში] , სიტყვა σωτῆρος [სოტეროს] არტიკლის გარეშე სირთულეს არ ქმნის — არა იმიტომ, რომ σωτῆρος-(სოტეროს) -მხსნელისის ვინაობა ისედაც ცხადია  -რადგან ღმერთს, და ქრისტეს, ხშირად ვუწოდებთ — ჩვენს მხსნელს,  ან ისრო  ფრაზა(მუხლის პირველი ნაწილი) ἡ δόξα τοῦ μεγάλου θεοῦ καὶ σωτῆρος ἡμῶν [ე დოქსა ტუ მეგალუ თეუ კაი სოტეროს ემონ], ცალკე დგას, და ბუნებრივად გადადის ერთ სუბიექტზე, ანუ ღმერთზე, მამაზე . არამედ იმიტომ, რომ და კავშირის გამოყენება და  σωτῆρος ἡμῶν [სოტეროს ემონისთვის]  მხსნელი ჩვენი- [იესუ ქრისტუს] დამატება მთლიანად ცვლის მდგომარეობას .და σωτῆρος ἡμῶν-ს (ჩვენს მხსნელს)მხოლოდ იმ პიროვნებას უკავშირებს, ვისაც პავლე, მისთვის დამახასიათებელი მეტყველების სტილს თუ გავითვალისწინებთ, განასხვავებს იმისგან, ვისაც ὁ θεός [ო თეოსს] უწოდებს. ამგვარად, გაუგებრობის თავიდან ასაცილებლად არტიკლის გამეორება საჭირო არ იყო. 

ამგვარად, ტიტ. 2:13-ში ორი სხვადასხვა პიროვნება, იეჰოვა ღმერთი და იესო ქრისტეა მოხსენიებული. წმინდა წერილებში იეჰოვა და იესო ქრისტე ერთ პიროვნებად არსად არიან წარმოდგენილი

აქვე უნდა ღინიშნოს იაიც რომ საპატრიარქოს მსგავს თარგმანებში მსგავსი კონსტრუქციის წინადადება განსხვავებულად არის გადმოცემული 1 ტიმოთეს 6:13-ში (სსგ, ბსგ, ბთი, აფ). ენათმეცნიერი ჰენრი ალფორდი აღნიშნავს: „მიმაჩნია, რომ [ტიტეს 2:13-ის თარგმანი, რომლითაც აშკარა განსხვავება კეთდება ღმერთსა და ქრისტეს შორის] აკმაყოფილებს გრამატიკის ყველა წესს: ეს უფრო მისაღები ვარიანტია, თუ გავითვალისწინებთ ამ წინადადების წყობასა და კონტექსტს, აგრეთვე მოციქულთა წერის სტილს“ („The Greek Testament“, ბოსტონი, 1877, ტ. III, გვ. 421

ყურადღება მიაქციეთ, რომ შემდეგი თარგმანები არ ცდილობენ იესოს აღწერს "ჩვენ დიდებული ღმერთად:

1.(NAB)(ახალი ამერიკული ბიბლია)

2.ვებსტერის ბიბლია

3.(ASV)ამერიკული სტანდარტული ვერსია)

4.(Douay-Rheims).

5.გუდსპიდი

6.მოფატი

7.დიაგლოტი

8.ახალი ამერიკული სტანდარტული ბიბლია

9.გადამუშავებული სტანდარტული ვერსია

ზემოაღნიშნული თარგმანები მიუთითებენ იესოზე,, როგორც "ჩვენს მხსნელზე", მაგრამ არ ცდილობენ იესოს, როგორც "ჩვენი დიდებულ ღმერთად წარმოჩინებას

ახლა დავფიქრდეთ კონტექსტზე რომელი თარგმანი შეესაბამება ტიტეს 1:4-ს? ამ მუხლში ცალ-ცალკე არიან მოხსენიებულნი „ღმერთი და მამა“ და „იესო ქრისტე, მაცხოვარი ჩვენი“. აშკარაა  მათ შორის გამიჯნულობა მართალია, ბიბლიაში მხსნელი ღმერთსაც ეწოდება, მაგრამ ეს მუხლი აშკარად განასხვავებს ღმერთს და იესო ქრისტეს, რომლის მეშვეობითაც მან გვიხსნა.(სქ. 5:31)

ანგელოზის მითითებით ღვთის ძისთვის დარქმეული სახელი „იესო“ ნიშნავს „იეჰოვაა ხსნა“. ეს სახელი იმას გვაუწყებს, რომ ხსნა იეჰოვასგან მომდინარეობს იესო ქრისტეს მეშვეობით. ამიტომ არის, რომ იქ, სადაც ხსნის საკითხი განიხილება, მამაც მოიხსენიება და ძეც (ტიტ. 2:11—13; 3:4—6).

იეჰოვა იესო ქრისტეს მეშვეობით „ყველანაირ ადამიანს“ იხსნის (1ტმ. 4:10). ღმერთი იხსნის მათ ცოდვისა და სიკვდილისგან (რმ. 8:2), ),დ.აშ.

 (გამოცხადების 7:9, 10-დან ვიგებთ, რომ „უამრავი ხალხი“ ხსნას ღმერთსა და კრავს უმადლის.

როდესაც ქრისტე თავისი დიდებით გამოცხადდება და თავის მისიას ბოლომდე შეასრულებს, ცხადი გახდება მისი გამომგზავნელის, ღვთის დიდებაც.(ებრ1:3)-რადგან ის მამის დიდებით მოდის(მათ16:27)

87(ებრ1:2აფ-ძეში)V(ებრ1:1,2)

კონტექსტში ჩნს რომ ღმერთი ადრე წინასწარმეტყველთა მეშვეობით საუბრობდა ხოლო შემდეგ ძე რომ მოავლინა ძის მეშვეობით გვესაუბრა

2)    თუ მამა ძის მეშვეობით საუბრობდა, ეს იმას ნიშნავდა, რომ ძე - ღმერთია?

3)    ხოლო ღმერთი თუ წინასწარმეტყველების მეშვეობითაც საუბრობდა, გამოდის რომ წინასწარმეტყველებიც – ღვთის ნაწილები არიან?

89.(ებრ1:8)-(ფს45:6)-

ებრაელების1:8-რომელია სწორი: ღმერთო შენი ტახტი თუ ღმერთია შენი ტახტი?

 ქართული თარგმანები, რომელიც სამების მომხრეებმა შექმნეს, ეს მუხლი ისეთნაირად გადმოსცეს, რომ ქრისტე ღმერთად წარმოაჩინეს

იქ ასე ჟღერს  ეს ადგლი- ძეზე  კი: საყდარი [ტახტი] შენი, ღმერთო, უკუნითი უკუნისამდეა).-ანუ მამა ძეს უწოდებს ღმერთს

 აქ-ში კი წერია: «თავის ძეზე კი ამბობს: „ღმერთია შენი ტახტი სამარადისოდ“».რომელი თარგმანია სწორი? მოდი გადავხედოთ ინგლისურენოვან გავრცელწბულ თარგმანებს:

1. ოქსფორდის ცნობილი პროფესორი, დოქტორი ჯეიმს მოფატი, რომელიც სამების დოგმატის მომხრეა და რომელსაც სამეცნიერო წრეებში ‘ერთერთ უდიდეს სწავლულად’ მიიჩნევენ, ებრაელების 1:8-ე მუხლს თავის თარგმანში შემდეგნაირად თარგმნის:„ღმერთია შენი ტახტი მარადიულად და სამუდამოდ“.(James Moffatt New Testament, 1922 ed.).

2. ახალი აღთქმის ბერძნულის სპეციალისტი, ბიბლიის ცნობილი მთარგმნელი ედგარ ს. გუდსპიდი თავის ამერიკულ თარგმანში (An American Translation, “Goodspeed”) ებრაელთა 1:8-ე მუხლს ასე თარგმნის:„ღმერთია შენი ტახტი“.

3. სტივენ ტ. ბაინგტონის ცნობილი თარგმანი „ბიბლია ცოცხალ ინგლისურზე“ (The Bible in Living English —Byington), მსგავსად თარგმნის:„ღმერთია შენი ტახტი“.

4. დოქტორი ევგენი პატერსონი ბიბლიის თარგმანში „The Message: The Bible in Contemporary Language“, ზემოაღნიშნულ მუხლს ასე გადმოსცემს: „შენი ტახტი ღმერთის ტახტია“.

5. „ახალი გადამუშავებული სტანდარტული ბიბლიის თარგმანი“ (New Revised Standard Version Bible, copyright 1989) ებრაელთა 1:8-ე მუხლის სქოლიოში აღნიშნავს: „ღმერთია შენი ტახტი“.

6. ახალი აღთქმის ტექსტების სწავლული, დანიელ მეისის ბერძნულ-ინგლისური ახალი აღთქმა, ასე გადმოსცემს ებრაელთა 1:8-ე მუხლს: „ღმერთია შენი ტახტი მარადიულად და სამუდამოდ“. (Daniel Mace New Testament,1729 წლის გამოცემა.)

7. ახალი აღთქმის „მეოცე საუკუნის თარგმანი“ (Twentieth Century Translation, 1904) ამ მუხლს ასე თარგმნის: „ღმერთია შენი ტახტი“.

8. „ახალი გამარტივებული ბიბლია“ (New Simplified Bible) ამ მუხლს ასე გადმოსცემს: „ღმერთია შენი ტახტი მარადიულად და სამუდამოდ“.

9. ყველასათვის კარგად ცნობილი დოქტორი უილიამ ბარკლი, რომელიც დიდი პატიივსცემითა და რეპუტაციით სარგებლობს მეცნიერულ წრეებში (Translated with an Introduction and Interpretation by WILLIAM BARCLAY) და რომელიც სამების მომხრეა, თავისი ახალი აღთქმის თარგმანში და კომენტარებში, ებრაელთა 1:8-ე მუხლს ასე გადმოსცემს: „ღმერთია შენი ტახტი მარადიულად და სამუდამოდ“.

10.21-ე საუკუნის ბიბლიის თარგმანი“ (21st Century Version of the Christian Scriptures©): „ღმერთია შენი ტახტი სამუდამოდ“.

ცნობილი ტრინიტარული ბიბლეისტი ბ. უესტკოტი აღნიშნავს,

ებრაელების 1:8, 9-ში ციტირებული ფსალმუნის 45:6,7ის შესახებ .ძალიან რთულია იმის დაშვება, რომ [„ელოჰიმ“] თავდაპირველ ტექსტში მეფისადმი იყო მიმართული. აქედან გამომდინარე, „სეპტუაგინტაში“ [„ო თეოს“] არ არის მიმართვის ობიექტი. ასე რომ, პირველი წინადადებისთვის, როგორც ჩანს, საუკეთესო ვარიანტია: „ღმერთია შენი ტახტი“ (ან „შენი ტახტია ღმერთი“) ანუ „შენი სამეფო დაფუძნებულია ღმერთზე, სალ კლდეზე“» („The Epistle to the Hebrews“, ლონდონი, 1889, გვ. 25, 26).

ახლა იმაზეც დავფიქრდეთ რომელი თარგმანი შეესაბამება კონტექსტს?მე-9 მუხლიდან ჩანს, რომმე-8 მუხლის  სიტყვები მიმართულია არაუ ზენაესი ღვთის, არამედ  მისი თაყვანისმცემლის მიმართ („ღმერთმა, შენმა ღმერთმა“, ბსგ,  ასევეძაან არასწორი თარგმანია კონტექსტის მიხედვით ტრინიტარების თარგმანი ჯერ მამა ეუბნებაძეს ღმერთო მერე ეუბნება რომ მისი ღმერთია .რა ენაა ესღვთის ღმერთი? (ასევეგასათვალისწინებელია რომ ტრინიტარების თარგმანშიც კი მერვე მუხლში მის ღმერთს არუწოდებს ძეს მამაარც აქდა არც მთელ ბიბლიაში ძს არეწოდება იეჰოვას ღმერთი.ნეტარატო?] აი როგორ მიდის მთელი კონტექსტი 1:4,5,9,13 ყველა ამბობს არსებითად იგივეს რომ მამა აღაზევებს ძეს და მერვე მ,უხლში ტრინიტარებიაკეთებენ გადახტომას და მას გლეჯენ კონტექსტის ჩარჩოებიდან გარდა ამისა ებრაელების 1:8 ციტირებულია ფსალმუნის 45:6-დან ფსალმუნის 45:6,7-ე მუხლებში  საუბარია მეფე სოლომონზე.და არა უზენაეს ღმერთზე.ამას სამების მომხრე ეგზეგეტებიც აღიარებენ, რომ ფსალმუნის 45:6,7-ე მუხლებში  საუბარია მეფე სოლომონზე. მაგალითისთვის იხილეთ მართლმადიდებელი სწავლულის ა. ლოპუხინის „ტალკოვაია ბიბლია“ (ანუ განმარტებები წმ. წერილზე]:  (комментарий Ветхого и Нового Завета под редакцией А. П. Лопухина).

. ეს სიტყვები თავდაპირველად მიმართული იყოისრაელის მეფის მიმართ. და თუ ამ მუხლის იმ თარგმანს მივიჩნევდით სწორ თარგმანად, რომელსაც ‘სამების მომხრეები’ გვთავაზობენ თავიანთი ბიბლიის ქართულენოვან თარგმანებში (ანუ „ტახტი შენი, ღმერთო“), მაშინ გამოდის რომ მეფე სოლომონიც პირდაპირი გაგებით ღმერთია რადგან სამების მომხრეთა განმარტებით, ფალმუნის ეს სიტყვები: „ტახტი შენი, ღმერთო“ სოლომონს ეხება.უდაოა, რომ ფსალმუნის დამწერისთვის — რომლის სიტყვებიც მოგვიანებით მოციქულმა პავლემ დააციტირა ებრაელთა 1:8-ში — დედამიწაზე მცხოვრები ისრაელის მეფე ყოვლისშემძლე ღმერთი არ იყო. ფსალმუნის 45:6,7  და ებრაელთა 1:8-ე მუხლების მართლმადიდებლური გაგება, წინააღმდეგობაში მოდის ბიბლიის მონოთეისტურ სწავლებასთან, რომლის თანახმად, ჭეშმარიტი ღმერთი არის ერთი და არა რამოდენიმე (იხ. მარკოზი 12:28-30)ამგვარად ისევე არ არის იესო  უზენაესი ღმერთი ღმერთი როგორც ისრაელის მეფე არარის!.რომლის ტიტულიც იესოზეა გადმოტანილი ებრაელებში.

ებრაელების 8:1 აჯამებს თუ რაარის ამ მსჯელობის არსი.და ეს ძალაუფლება მას უბოძა ღმერთმა ამიტომ ღერთი არის მისი ტახტი(ებრ1:3,13)(ებრ4:14-16)-(ებრ8:1;12:2;10:12)

საყურადღებოა აგრეთვე ის ფაქტიც, რომ იმ შემთხვევაშიც კი, თუკი ქართულენოვანი ბიბლიის მთარგმნელთა ვარიანტს სწორ ვარიანტად მივიჩნევდით და ებრაელთა 1:8-ე მუხლს ასე ვთარგმნიდით „შენი ტაქტი, ღმერთო“, მაშინაც კი ვერ წარმოჩინდებოდა იესო ქრისტე ყოვლისშემლე ღმერთად, რადგან სიტყვა „ღმერთი“ (ებრ. „ელოჰიმ“ და ბერძ. „თეოს“) ბიბლიაში ღვთის ქმნილებების მიმართაც გამოიყენება ოღონდ პირობითად, და ამ შემთხვევაში იესოზეც პირობითად შეიძლება გამოიყენებულიყო. აქედან გამომდინარე, შეუძლებელია ‘სამების მომხრეთა’ თარგმანი სწორ თარგმანად ჩაითვალოს. არც ის იქნებოდა მართებული რომ ქრისტესთან მიმართებაში პირდაპირი გაგებით გაგვეგო ფსალმუნის სიტყვები, ხოლო სოლომთან მიმართებაში კი პირობითად, რადგან ორმაგი სტანდარტები მიუღებელია ღვთისთვის.

ამგვარად, ეს მუხლი, არანაირად არ უჭერს მხარს სამების მომხრეთა შეხედულებებს.

პირიქით ებრაელების წიგნი იმას ამტკიცებს რომ  უზენაესი ღმერთი მხოლოდ მამაა. შეადარეთ ებრაელების 9:14 ს

და როცა ხელთ გვაქვს ამდენი ბიბლიური არგუმენტები ბიბლიის სამეცნიერო თარგმანები, რომელთა უმრავლესობა  შესრულებულია სამების დოგმატის მორწმუნე მთარგნელების მიერ და ამ დროს ზუსტად იმ შინაარსით გადმოსცემენ ებრაელთა 1:8-ე მუხლს, როგორც ის „ბიბლიის ახალი ქვეყნიერების თარგმანშია“, იბადება კითხვა: რა აღძრავთ სამების დოგმატის იმ მორწმუნეებს, რომლებიც გამალებით ებრძვიან და თავს ესხმიან „ბიბლიის ახალი ქვეყნიერების თარგმანს“? პასუხი ნათელია, რომ ბრალდება, თითქოს და ბიბლიის „ახალი ქვეყნიერების თარგმანი“ ტენდენციურია, გახლავთ უსაფუძვლო, არამეცნიერული და არაობიექტური. ბიბლიის თარგმანზე და მთარგმნელებზე ამგვარი „თავდასხმა“, მხოლოდ აგრესიისა და არაპატიოსნების მაჩვენებელია, რაც კიდევ ერთხელ მოწმობს სამების მოხმრეების მხრიდან მტკიცებულებების მწვავე დეფიციტზე.

2.ზოგი ამბობს ვითომ კონტრარგუმენტად მაშინ თქვენროწერთ  ღმერთია შენი ტახტიო:ღმერთი ტახტი როგორაა?

ბიბლიაში ნათქვამია: „დაჯდა სოლომონი იეჰოვას ტახტზე“ (1 მატ. 29:23, აქ). ნათელია რომ სოლომონი პირდაპირი გაგებით არდამჯდარა ზეცაში იეჰოვას ტახტზე. მსგავსად ღმერთი იმგაგებით არის ქრისტეს„ტახტი“, რომ ისაძლევს მას მეფობასა და ძალაუფლებას. ამაზრს შეესაბამება დანიელის 7:13, 14 და ლუკას 1:32. (გამოცხადება 3:21).

ბიბლიაში ისიც წერია:მზედა- ფარიაო  ღმერთი (ფსალ84:11)-(ფს78:35)ასერო გასაკვირი არაფერია იმაში რომ ღმერთია იესოს ტახტი ანუ ტახტის მიმცემია

90.(ებრ1:10-12) .(ფსალ102:25-27)-

ფსალმუნის 102:25—27 ში ღმერთზეა ლაპარაკი. რატომ არის ეს მუხლები ციტირებული ებრაელების 1:10—12-ში ძესთან დაკავშირებით?

ტრინიტარები თვლიან, რომ ეს მუხლები მიუთითებს მამისა და ძის თანაარსებაზე და აბსოლუტურ თანასწორობაზე. (ამის სხვა მაგალითები: ესაია 40:3 და იოანე 1:23; ფსალმუნი 69:18 და ეფესოელები 4:8.)

თუმცა, მნიშვნელოვანია გავითვალისწინოთ, თუ როგორ ესმოდათ ბერძნული წერილების დამწერებს მათ მიერ მოყვანილი ებრაული წერილები. ბერძნულ წერილებში შეიძლება მოიძებნოს ძველი აღთქმის ციტატების ორი ტიპი: ზოგიერთ შემთხვევაში მწერალი ხედავს ძველი აღთქმის ტექსტის გრამატიკულ-ისტორიულ მნიშვნელობას, ზოგ შემთხვევაში კი სცილდება გრამატიკულ-ისტორიულ მნიშვნელობას. ბოლო ვარიანტს - როდესაც მწერალი სცილდება გრამატიკულ-ისტორიული მნიშვნელობის საზღვრებს - ჰერმენევტიკაში ეწოდება "sensus plenior" (სენსუს პლენიორი) (ლათინურად "სრული მნიშვნელობა").- რადგან ახალი აღთქმის ციტატებში მოცემულია დამატებითი ან უფრო სრული მნიშვნელობა, ვიდრე ტექსტს ჰქონდა თავდაპირველი მნიშვნელობა. და ასეთი  ტექსტები მრავლადაა ბიბლიაში გრამატიკულ-ისტორიულ სიბრტყეში. გარდა ამისა, როცა ციტირებს ტექსტს ებრაული წერილებიდან, ახალი აღთქმის დამწერმა შესაძლოა მნიშვნელოვნად უგულებელყოს ტექსტის ძირითადი გრამატიკულ-ისტორიული მნიშვნელობა. აქ არის სამი მაგალითი:

ოსია 11:1-ში საუბარია ისრაელის ხალხის ეგვიპტიდან გამოსვლაზე: „ ისრაელი ყმაწვილი რომ იყო, მიყვარდა; ეგვიპტიდან მოვუხმე ჩემს ძეს. მაგრამ მათეს 2:15-ში მათე იყენებს ამ სიტყვებს ოსია 11:1-დან იესოსა და მისი ოჯახის ეგვიპტიდან ჰეროდესგან გაქცევის შემდეგ დაბრუნების შესახებ.

ესაიას 8:18-ში აი მე და ჩემი შვილები, რომლებიც იეჰოვამ მომცა, ნიშნებად და სასწაულებად ვართ. მაგრამ ებრაელთა 2:13b-ში პავლე ამ სიტყვებს იესოსა და მის თანამოწაფეებს მიმართავს.

ებრაელების 1:5ბ-ში (2 სამუელის 7:14) მოყვანილი ციტატა დაკავშირებულია ღვთის ძესთან. 2 სამუელის 7:14-ში ჩაწერილი სიტყვები თავდაპირველად ეხებოდა სოლომონს. ნიშნავს ეს იმას, რომ სოლომონი იესო ქრისტეა? იესო „სოლომონზე უმეტესია“ და ასრულებს საქმეს, რომელიც წინასწარ იყო წარმოდგენილი სოლომონის მმართველობით (ლუკ. 11:31).

 რა თქმა უნდა, ეს სამი მაგალითი არ მიუთითებს იმაზე, რომ იესო არის ისრაელის ხალხი, წინასწარმეტყველი ესაია და მეფე სოლომონი. აქედან გამომდინარე, არ არსებობს საფუძველი იმის დასაჯერებლად, რომ ებრაელთა   1:10-12 მიუთითებს, რომ იესო ღმერთია.

აქ მოცემულია სენსუს პლენიორის ინსპირირებული გამოყენების კიდევ რამდენიმე მაგალითი:

ლუკა 20:17-18  და ესა 8:14-15; ებრაელთა 2:13ა და ესა 8:17; მათე 4:12-16 და ესა 9:1-2; იოანე 4:10, 14 და ესა 12:3; 1 კორ 15:54 და ესა 25:8; 1 კორ 14:21-22 და ესა 28:11; ლუკა 4:18 და ესა 42:7; იოანე 6:45 და ესა 54:13; საქმეები 13:47 და ესა 49:6; მათე 8:16-17 და ესა 53:4; რომაელები 10:20 და ესა 65:1.  

ამგვარად მართალია, ფსალმუნის 102:25, 26-ე მუხლებში ჩაწერილი სიტყვები იეჰოვას ეხება,   და მოციქულმა პავლემ ისინი იესო ქრისტეს დაუკავშირა,

რადგან ფსალმუნის დამწერი ეხება ღვთის შემოქმედებას, ღმერთმა კი ძის მეშვეობით შექმნა ყველაფერი (იხილეთ კოლოსელების 1:15, 16;   ებრ 1:2 შ ი პავლემ დაწერა რომ თავისი მხოლოდშობილი ძის მეშვეობით შექმნა სამყარო. პავლემ ღვთის ძის მარადიულობა შეადარა ფიზიკური ქმნილებების არსებობას. თუ ღმერთი მოისურვებს, მას შეუძლია, ასე ვთქვათ, მოსასხამივით დაახვიოს ისინი და გვერდზე გადადოს (ებ. 1:1, 2, 8, 10—12).

(ებრაელები 1:2) პავლემ დაწერა,რომ იესოსმ ეშვეობით ღმერთმა შექმნა მთელი ქმნილება

განვიხილოთ აგრეთვე მაგალითი იმისა, თუ როგორ მიეცა კანონი ისრაელებს. ათი მცნების მიცემის შემდეგ მოსემ უთხრა ისრაელებს:.  ეს მცნებები გაუწყათ ხმამაღლა იეჰოვამ მთიდან, ცეცხლიდან და შავი ღრუბლიდან;   „კანონის  5:22). როგორც ჩანს, ამ მუხლზე დაყრდნობით, თავად ღმერთმა პირდაპირ მისცა ისრაელებს კანონი სინას მთიდან. მაგრამ გალატელების 3:19-ში პავლე წერს: „და ეს [კანონი] ანგელოზების მიერ იყო გადმოცემული შუამავლის ხელით“ (იხ. ებრ. 2:2; ). მაშასადამე, შეიძლება ითქვას, რომ გარკვეული გაგებით კანონი ანგელოზებისგან მიიღეს. ამიტომ, პავლეს სრული უფლება ჰქონდა, გამოეყენებინა ფსალმუნის 103:25,26 სიტყვები იესოს მიმართ, რადგან ყველაფერი მისი მეშვეობით შეიქმნა.

 ასევე პავლეს მიერ ფსალმუნის ციტატის გამოყენების მთავარი მიზანი ოდნავ განსხვავებული მნიშვნელობისაა.  [პავლეს] გზავნილის მთავარი თემაა ხაზგასმით აღნიშნოს იესოს  უკვდავება რომელიც მან მიიღო ღვთის მიერ აღდგომის შემდეგ (რომ 6:9; გალ 1:1). იესო „დარჩება“ ქმნილებისგან განსხვავებით... რომელიც, თუ დამოუკიდებლად დარჩება იეჰოვას ძალის „შენარჩუნების“ გარეშე (ფსალმუნი 149:1-6), აუცილებლად „გაქრება“. ღვთის ძე ახლა „ცოცხლობს მარადიულად და და მისი „წლები არასოდეს დასრულდება (ებრ. 1:12; გამოცხადება 1:18; შეადარეთ ებრ. 7:16, ებრაელთა 1-ის მთავარი თემაა იესოს უპირატესობის ჩვენება ანგელოზებზე.  ამ ციტატის გამოყენებით

ასე რომ, რომ შევაჯამოთ ის, რაც განვიხილეთ, ებრაელთა 1:10-12 ში ჩვენ ვერ ვპოულობთ რაიმე დამაჯერებელ ენობრივ ან კონტექსტურ მტკიცებულებას, რომ იესო არის ყოვლისშემძლე ღმერთი.

91(ებრ13:8)-არ იცვლება როგორც ღმერთიო (1კრ15:40)-აქ აზრისა და განზრახვის უცვლელობაზეა საუბარი და იმიტომ რომ ის ღმერთის მორჩილია და მისი ნების თანახმად მოქმედებს და შესაბამისად არც ის იცვლება(იოან7:16-18)(იოან5:19,30)

93(2პეტრ1:1აფ)  (2პეტრ1:2)-აქგანსხვავება კეთდება ღმერთსა დაქრისტეს შორის(1კრ8:6) სინაის კოდექსში წერია ჩვენი   უფა ლი და მხსნელი იესო 

ღმერთი არ წერია  არაა მოხსენიებული

რაც აჩვენებს რომ.  იესო არაა ღმერთთან გაიგივებული და თუ ღმერთი დაიწერება ტექსტში მაშინ ის იესოსთან არუნდა გავაიგივოთ

 2 პეტრე 1: 2 აშკარად განსხვავდება ღმერთსა და უფალ იესოს შორის. ეს იქნება ძალიან გაუგებარი ენა, თუ "ღმერთი" და "უფალი" ერთსა და იმავე ორ პიროვნებას იყენებდნენ ლექსს 1-ში, მაგრამ იგივე ორი ტიტული ორი სხვადასხვა პიროვნებაა მომდევნო ლექსში. 

95.(1იოან5:20სსგ)-

1იოანეს5:20-იესო არის „ჭეშმარიტი ღმერთი და მარადიული სიცოცხლე თუ მამა?

 ისინი, რომლებიც  კითხულობენ ბიბლიას და სწამთ მისი, ასე სცემენ პასუხს სათაურში დასმულ კითხვას. იესომაც თქვა: „მარადიული სიცოცხლე რომ მიიღონ, უნდა გეცნობოდნენ შენ, ერთადერთ ჭეშმარიტ ღმერთს და მას, ვინც შენ გამოგზავნე, იესო ქრისტეს“ (იოანე 17:3).

თუმცა მრავალი მათგანი, ვინც ეკლესიაში დადის, აქ მოცემულ სიტყვებს სხვანაირად იგებს. სათაურში მოყვანილი სიტყვები აღებულია 1 იოანეს 5:20-დან, სადაც ნათქვამია: „მისი ძის, იესო ქრისტეს მეშვეობით ჩვენ ერთობაში ვართ ჭეშმარიტთან. ეს არის ჭეშმარიტი ღმერთი და მარადიული სიცოცხლე“.

სამების მოძღვრების მხარდამჭერები თვლიან, რომ ჩვენებითი ნაცვალსახელი „ეს“ („უტოს“) უკავშირდება ყველაზე ახლოს მდგომ სახელს, იესო ქრისტეს. როგორც ისინი ამტკიცებენ, „ჭეშმარიტი ღმერთი და მარადიული სიცოცხლე“ არის იესო. 

მაგრამ ასეთი ინტერპრეტაცია ეწინააღმდეგება ბიბლიის სხვა ადგილებს. გარდა ამისა, ბევრი ავტორიტეტული მეცნიერი არ იზიარებს სამების მოძღვრებასთან დაკავშირებულ ამ შეხედულებას. კემბრიჯის უნივერსიტეტის მეცნიერ-მუშაკი ბრუკ უესკოტი წერს: «ყველაზე ლოგიკური განმარტება ის არის, რომ ნაცვალსახელი „უტოს“ უკავშირდება სახელს, რომელზეც იმ მომენტში უმთავრესად ფიქრობდა მოციქული და არა — ყველაზე ახლოს მდგომ სახელს». ასე რომ, მოციქული იოანე გულისხმობდა იესოს მამას. გერმანელი თეოლოგი ერიკ ჰაუფტი ამბობს: «საჭიროა განვსაზღვროთ, შემდეგი ნაცვალსახელი „უტოს“ ყველაზე ახლოს მდგომ სახელს უკავშირდება . . . თუ მანამდე მოხსენიებულ სიტყვა „ღმერთს“. თუ გავითვალისწინებთ იმას, რომ მოციქული თავის წერილს ასრულებს კერპების შესახებ გაფრთხილებით, უფრო ლოგიკურია, რომ ის ლაპარაკობს ღმერთზე და არა — ქრისტეს ღვთაებრიობაზე».

ხშირად „უტოს“ ითარგმნება როგორც „ეს“ ან „მან“ და არ მიუთითებს ახლოს მდგომ სახელზე. ამას სხვა მუხლებიც გვიჩვენებს. 2 იოანეს 7-ში (სსგ), იგივე მოციქული, რომელმაც პირველი წერილი დაწერა, ამბობს: «მომრავლდნენ მაცთურნი ქვეყნად, რომელნიც არ აღიარებენ იესო ქრისტეს, ხორციელად მოსულს; ეს [„უტოს“] არის მაცთური და ანტიქრისტე». აქ მოცემული ნაცვალსახელი შეუძლებელია ეხებოდეს ყველაზე ახლოს მდგომ სახელს — იესოს. აშკარაა, „ეს“ ეხება მათ, ვინც უარყოფს იესოს. ისინი, ერთად აღებული, არიან „მაცდური და ანტიქრისტე“.

თავის სახარებაში მოციქული იოანე წერს: «ხოლო ამ ორთაგან ერთი, რომელმაც იოანესაგან გაიგონა იესოს სახელი და გაჰყვა მას, იყო ანდრია, სიმონ პეტრეს ძმა. მან [„უტოს“] პირველმა მონახა თავისი ძმა სიმონი, და უთხრა მას: ვპოვეთ მესია (რაც თარგმანით ნიშნავს: ქრისტე)» (იოანე 1:40, 41, სსგ). ცხადია, რომ აქ ნაცვალსახელი „მან“ ეხება არა სიმონ პეტრეს, არამედ ანდრიას. 1 იოანეს 2:22-ში მოციქული იმავე ნაცვალსახელს „უტოს“ მსგავსი დანიშნულებით იყენებს.

ლუკა მსგავსად იყენებს ამ ნაცვალსახელს საქმეების 4:10, 11-ში (სსგ), სადაც ვკითხულობთ: «იესო ქრისტე ნაზორეველის სახელით, რომელიც თქვენ ჯვარს აცვით, და რომელიც ღმერთმა აღადგინა მკვდრეთით, მის მიერ დგას იგი მრთელი თქვენს წინაშე. ეს [„უტოს“] არის ქვა, რომელიც დაიწუნეთ თქვენ, მშენებლებმა, მაგრამ კუთხის თავად დაიდვა». აქ მოცემული ნაცვალსახელი „ეს“ აშკარად არ მიუთითებს პიროვნებაზე, რომელიც განიკურნა, მიუხედავად იმისა, რომ ის „უტოს“-ის წინ არის ნახსენები. აშკარაა, რომ მე-11 მუხლში გამოყენებული ნაცვალსახელი „ეს“ უკავშირდება ნაზარეთელ იესო ქრისტეს, რომელიც არის ქვაკუთხედი და რომელზეც ქრისტიანული კრებაა დაფუძნებული (ეფესოელები 2:20; 1 პეტრე 2:4-8).

კიდევ ერთი მაგალითია საქმეების 7:18, 19 (სსგ): «აღდგა სხვა მეფე, რომელიც არ სცნობდა იოსებს. ეს [„უტოს“] მზაკვრობდა ჩვენი მოდგმის მიმართ». აქ „ეს,“ ვინც ჩაგრავდა ებრაელებს, იყო ფარაონი, ეგვიპტის მეფე, და არა იოსები.

ბერძენი მეცნიერის, დანიელ უოლასის, გამოკვლევებიც ადასტურებს ასეთ შეხედულებას. ბერძნულ ჩვენებით ნაცვალსახელებზე ის ამბობს: „კონტექსტში მათთან ახლოს მდგომი სახელი შესაძლებელია არ იყოს ის, რაზეც იმ მომენტში უმთავრესად ფიქრობდა ავტორი“.

„ის, ვინც ჭეშმარიტია“

როგორც მოციქული იოანე წერს, „ჭეშმარიტი ღმერთი“ არის იეჰოვა, იესო ქრისტეს მამა. მხოლოდ ის არის ჭეშმარიტი ღმერთი და შემოქმედი. პავლე მოციქულმა თქვა: „ჩვენთვის ერთია ღმერთი, მამა, ვისგანაც არის ყოველივე“ (1 კორინთელები 8:6; ესაია 42:8). 1 იოანეს 5:20-ში ნაჩვენებია კიდევ ერთი მიზეზი, თუ რატომ არის იეჰოვა „ჭეშმარიტი ღმერთი“, — ის არის ჭეშმარიტების წყარო. ფსალმუნმომღერალმა იეჰოვას უწოდა: „ღმერთი ჭეშმარიტი“, რადგან, რასაც ის აკეთებს, ერთგულად აკეთებს და არასოდეს ცრუობს (ფსალმუნები 30:6; გამოსვლა 34:6; ტიტე 1:2). იესომ თავის ზეციერ მამას მიმართა: „შენი სიტყვა ჭეშმარიტებაა.“ ქადაგებისას კი ამბობდა: „რასაც ვასწავლი, ჩემი კი არ არის, არამედ ჩემი გამომგზავნელისაა“ (იოანე 7:16; 17:17).

იეჰოვა აგრეთვე არის „მარადიული სიცოცხლე“. ის არის სიცოცხლის წყარო, რომელიც დაუმსახურებელ ძღვენს — სიცოცხლეს გვაძლევს ქრისტეს მეშვეობით (ფსალმუნები 35:10; რომაელები 6:23). აღსანიშნავია მოციქულ პავლეს სიტყვები, რომ ღმერთი „აჯილდოებს თავის გულმოდგინედ მძებნელს“ (ებრაელები 11:6). ღმერთმა და­აჯილდოვა თავისი ძე იმით, რომ მკვდრეთით აღადგინა; ის მარადიული სიცოცხლით დააჯილდოებს მათ, ვინც მთელი გულით ემსახურება მას (საქმეები 26:23; 2 კორინთელები 1:9).

მაშასადამე, რა დასკვნის გაკეთება შეგვიძლია? მხოლოდ იეჰოვაა „ჭეშმარიტი ღმერთი და მარადიული სიცოცხლე“. მხოლოდ ის იმსახურებს თაყვანისცემას თავისი ქმნილებებისგან (გამოცხადება 4:11).

98.(გამოც1:11)სსგ-ეს სიტყვები ჩამატებულია ამ მუხლში ეს ფრაზა არ გვხვდება ბევრ თარგმანში(ბ.ს.გ ბიბლია ბიბლიის თარგმნის ინსტიტუტი საქართველოს ბიბლიური საზოგადოება თბილისი 2001);(ბ.თ.ი ახალი აღთქმა და ფსალმუნები ბიბლიის თარგმნის ინსტიტუტი სტოკჰოლმი 1993);და (ა.ფახალი აღთქმა და ფსალმუნები) ასრო ეს მუხლი ვერ გამოდგება ამ სწავლების მტკიცებად

99(გმც3:21)V. ბიბლია სხვა მსგავს მაგალითებსაც შეიცავს, მაგრამ ისინი სულაც არ მიუთითებენ იმაზე, რომ იეჰოვას ტახტზე მჯდომები, ყოვლისშემძლე ღმერთის სწორები არიან. 

შეადარეთ:

გამოცხადება 3:21

1)    იგნორირება უნდა გავუკეთოთ თუ არა იესოს სიტყვებს იმის შესახებ, რომ ასევე მის მოწაფეებსაც შეუძლიათ მის ტახტზე დაჯდომა?

2)    უნდა მივიჩნიოთ თუ არა, რომ იესოს მოწაფეებიც მისი ტოლნი ან თავად იესოს ნაწილნი ხდებიან?

2 მატიანეს 9:8

1) სოლომონი თუ იეჰოვას ტახტზე იჯდა, მაშინ ნიშნავდა თუ არა ეს, რომ მისთვის ისევე უნდა ეცა თთაყვანი, როგორც ღმერთისთვის?

1მატ29:23) თუ სოლომონი იჯდა უფლის ტახტზე უნდა გავიგოთ ისე რომ ის ღმერთია

100(გმც4:11;7:12)(გმც5:12-14) რაც პატივი მამას იგივე ძესოV(1მატ29:20)-(იუდ:25)აქედან გამომდინარე უნდა დავასკვნათ რომ მე ფე იგივე იეჰოვაა?(რომ16:27)

ასევე(ფილ2:9-11)-იესოს იმიტომ უმღერიან სადიდებელ სიმღერას რომ ყველა ქმნილების წინაშე მან უმნიშვნელოვანესი როლი შეასრულა საკამათო საკითხის გადაჭრაში და სიცოცხლე შესწირა მათთვის(გმც1:5,6) მაგრამ მხოლოდღ მერთი იმსახურებს უზენაესი მმართველის წოდებას

2.რა გაგებით იღებს ღმერთი ჩვენგან დიდებას პატივს და ძლიერებას?? (რმ1:20)(ფს139:14)-ჩვენ უნდა მივაგოთ პატივი მისი საქმეებისთვის. და რა გაგებით მივაგებთ ძლიერებას? -თუ ნამდვილად ვაფასებთ იმას რაც ღმერთმა ჩვენთვის გააკეთა ძალღონეს არ დავიშურებთ რომპატივი და დიდება მივაგოთ მას იმის მაგივრად რომ საკუთარ კეთილდღეობას მოვახმაროთ ჩვენი ენერგია გვინდა ღვთისთვის დავიხარჯოთ (მრ12:30)(ფილ2:11)(ფს150:1-6) თორემ თავად ღმერთი იძლევა ყველაფერს(1მატ29:12,13)

101.(გამოც21:6,7)-V ამ მუხლში სულიერი გაგებით გამარჯვებულ განწმენდილ ქრისტიანებს ეწოდებათ ანი და ჰაეს ძეები ბიბლიაში კი ამ ადამიანებს არსად ეწოდებათ იესო ქრისტეს ძეები იესო მათ ძმებს უწოდებს (ებრ2:11,12)(მათ25:40)   ასე რომ თუ გავითვალისწინებთ იმას, რომ იესო თავისი სამეფოს თანამემკვიდრეებს ძმებს უწოდებს და არა ძეებს, მოსაუბრე სხვა ვერავინ იქნება, თუარა იესოს ზეციერი მამა, იეჰოვა ღმერთი .-გარდა ამისა მე-5 მუხლში საუბარია რომ თქვა ტახტზე მჯდომარემ ვნახოთ თუ რას გვე უბნება გამოცხადება თუ ვინ ზის ტახტზე და რა მდგომარეობაშია იესო ამ დროს(გამოც5:1,6,7) ზემოთქმულიდან გამომდინარე ჩვენ ვხედავთ ნათელ სურათს თუვისზეა აქ საუბარი (გამოც3:112)

(გამოც15:3,4)[იოან3:22,26)-(იოან4;2]

104(გმც22:13). ნათელია, რომ გამოცხადების 22-ე თავში რამდენიმე მოსაუბრე მონაწილეობს: მე-8 და მე-9 მუხლებში ანგელოზი ელაპარაკება იოანეს, მე-16 მუხლში აშკარად იესოა მოსაუბრე, მე-17 მუხლის პირველ ნაწილში — „სული და პატარძალი“, ხოლო მე-20 მუხლის ბოლო ნაწილში — იოანე. ასე რომ, 12—15-ე მუხლებში მოსაუბრე „ალფა და ომეგა“, როგორც პირველ ორ შემთხვევაში, აქაც იეჰოვა ღმერთია. მე-12 მუხლში მოხსენიებული ფრაზა „აი, მალე მოვალ“, სულაც არ ნიშნავს იმას, რომ ზემოხსენებულ მუხლებში იესოზეა საუბარი, ვინაიდან ღმერთზეც არის ნათქვამი, რომ ის „მოდის“ განაჩენის აღსასრულებლად (შდრ. ეს. 26:21). მალაქიას 3:1—6-ში საუბარია იეჰოვასა და „შეთანხმების მაცნის“ ერთობლივ მოსვლაზე გასასამართლებლად.

იეჰოვასთვის მინიჭებული ტიტული „ალფა და ომეგა“ იგივეა, რაც „პირველი და უკანასკნელი“, „დასაწყისი და დასასრული“. მის გარდა არც მანამდე ყოფილა ყოვლისშემძლე ღმერთი და არც მომავალში იქნება. ის გადაჭრის ღვთაებრიობასთან დაკავშირებულ საკამათო საკითხს და ერთხელ და სამუდამოდ დაამტკიცებს, რომ ერთადერთი ყოვლისშემძლე ღმერთია (შდრ. ეს. 44:6).

88.იესოს თაყვანისცემა ?

(ებრ1:6)(მათ28:9,17)(ლუკ24:51,52)(მთ2:11;8:2;9:18;14:33;15:25;17:14,15;20:20;)-(იოან9:35-38)

რას ნიშნავს თაყვანისცემა ბიბლიაში

თაყვანისცემის აღმნიშვნელი ებრაული და ბერძნული სიტყვების უმეტესობა თაყვანისცემის გარდა სხვა მოქმედებებსაც გამოხატავს. სიტყვის ამა თუ იმ მნიშვნელობას, როგორც წესი, კონტექსტი განსაზღვრავს.

მაგალითად

თაყვანისცემის აღმნიშვნელიებრაული სიტყვაა ჰიშთახავაჰ, რომლის პირველადი მნიშვნელობაა მდაბლად თაყვანისცემა (დბ. 18:2; იხ. მდაბლად თაყვანისცემა). მართალია, მდაბლად თაყვანისცემა ზოგჯერ ვისიმე მიმართ პატივისცემასა და თავაზიანობას გამოხატავს (დბ. 19:1, 2; 33:1—6; 37:9, 10), ის ღვთისადმი თაყვანისცემის, მოწიწების, მადლიერებისა და მისი ნებისადმი მორჩილების აღსანიშნავადაც გამოიყენება. 

ბერძნული სიტყვა პროსკინეო მნიშვნელობით ძალიან ახლოს დგას ებრაულ სიტყვასთან ჰიშთახავაჰ, რადგან ორივე თაყვანისცემისა და მდაბლად თაყვანისცემის აზრს გადმოსცემს.

 ამ მუხლებში ისევე როგორც ებრაელების 1:6 ში გამოყენებულია ბერძნულისიტყვა (პროსკინეო ) ანგერი სბიბლიის ლექსიკონში ნათქვამია რომეს სიტყვასიტყვით ნიშნავს ხელზე ეამბორო ვინმეს, პატივისცემის ნიშნადა პატივი მიაგო

ვაინის ახალი აღთქმის ლექსიკონში ნათქვამია ეს სიტყვა ნიშნავს ღრმა პატივისცემის მიგებას როგორც ადამიანისადმი ისე ღვთისადმი ამრიგად პროსკინეო  გამოხატავს, როგორც ქმნილებების მდაბლად თაყვანისცემას, ისე ღვთის ან ღვთაებების თაყვანისცემას. სიტყვა პროსკინეო ნაკლებ აქცენტს აკეთებს თაყვანისცემის ფორმაზე. მეცნიერთა აზრით, ეს ბერძნული სიტყვა წარმოდგება ზმნა კინეოსგან, რაც „კოცნას“ ნიშნავს. ქრისტიანულ-ბერძნული წერილებიდან (აგრეთვე სეპტუაგინტიდან, ებრაული წერილების ბერძნული თარგმანიდან) ნათლად ჩანს, რომ ადამიანები, რომელთა ქმედების აღსაწერად პროსკინეოა გამოყენებული, პირქვე დაემხვნენ, მუხლი მოიდრიკეს და თავი დახარეს (მთ. 2:11; 18:26; 28:9).პროსკინეოს მნიშვნელობასკონტექსტი განსაზღვრავს. ის გამოხატავს ღრმა პატივისცემის ნიშნად მდაბლად თაყვანისცემას ან პირდაპირი გაგებით თაყვანისცემას. იქ, სადაც ლაპარაკია უშუალოდ ღმერთზე (ინ. 4:20—24; 1კრ. 14:25; გმც. 4:10) ან ცრუ ღმერთებსა და კერპებზე (სქ. 7:43; გმც. 9:20), ცხადია იგულისხმება თაყვანისცემა და არა პატივისცემის გამომხატველი საყოველთაოდ მიღებული ჩვეულება. იქაც, სადაც მდაბლად თაყვანისცემის ობიექტი ნახსენები არ არის, ღვთისადმი თაყვანისცემა იგულისხმება (ინ. 12:20; სქ. 8:27; 24:11; ებ. 11:21; გმც. 11:1). მეორე მხრივ, ის, რომ სატანის სინაგოგის წევრები ქრისტიანთა ფეხებთან ემხობიან და მდაბლად თაყვანს სცემენ, არ ნიშნავს მათ თაყვანისცემას (გმც. 3:7,9).ამგვარად მდაბლად თავის დაკვრა ან სხვა სახით პატივისცემის გამოხატვა აღმოსავლეთში საყოველთაოდ მიღებული იყო ბიბლიურ დროში.

დაბლად თაყვანისცემა და პირქვე დამხობა მიღებული იყო მისალმების და საქმიანი ურთიერთობების მოგვარების დროს. ასე გამოხატავდნენ ღრმა პატივისცემასაც. ესავთან შეხვედრისას იაკობმა მას „შვიდჯერ მდაბლად თაყვანი სცა“ (დბ. 33:3). მართალია, სოლომონი მეფე იყო, მაგრამ პატივისცემის ნიშნად მდაბლად თაყვანი სცა დედას (1მფ. 2:19).

ზოგჯერ ადამიანები პირქვე დამხობით დამარცხებას აღიარებდნენ (ეს. 60:14) და წყალობის სათხოვნელად ჯვალოშემოსილი და თავზე თოკშემოხვეული მიდიოდნენ დამპყრობლის წინაშე (1მფ. 20:31, 32). 

ებრაელები, ჩვეულებრივ, პატივისცემის ნიშნად უფლებამოსილი პირების წინაშე ემხობოდნენ, 

იესო ნავეს ძემ მდაბლად თაყვანი სცა ანგელოზს, „იეჰოვას ლაშქრის მეთაურს“, თუმცა არა მისი თაყვანისცემის ნიშნად, არამედ იმიტომ, რომ აღიარებდა ანგელოზის მაღალ მდგომარეობას და აცნობიერებდა, რომ ის იეჰოვასგან იყო გამოგზავნილი მისთვის მითითების მისაცემად (იეს. 5:14).

დედამიწაზე იესოს მსახურების დროს ადამიანები პირქვედამხობილნი მიმართავდნენ მას სათხოვრით ან გამოხატავდნენ მისადმი პატივისცემას. ამის გამო იესოს არ გაუკიცხავს ისინი (ლკ. 5:12; ინ. 9:38). ის ხომ უკვე მეფედ იყო დანიშნული, რაზეც მისი სიტყვებიც მოწმობს: „მოახლოვდა ღვთის სამეფო“ (მრ. 1:15). იესო დავითის ტახტის მემკვიდრე იყო, ამიტომ მას მართებულად ეკუთვნოდა მეფის საკადრისი პატივისცემა (მთ. 21:9; ინ. 12:13—15).

იესოსთვის პატივის მიგებაზე საუბრისას ბიბლიაში ხშირად გამოიყენება სიტყვა პროსკინეო, რომლის ძირითადი მნიშვნელობაა მდაბლად თაყვანისცემა, თუმცა ის შეიძლება თაყვანისცემადაც ითარგმნოს (მთ. 2:11; ლკ. 4:8). იესო სხვებისგან არ იღებდა თაყვანისცემას, რომელიც მხოლოდ ღმერთს ეკუთვნოდა (მთ. 4:10), თუმცა ნებას რთავდა მათ, რომ ღვთისგან მიცემული უფლებამოსილების აღიარების ნიშნად მდაბლად თაყვანი ეცათ მისთვის

ბიბლიურდროში სიტყვა პროსკინეო ხშირად პირდაპირ გულისხმობდა ისეთ პიროვნებისადმი მდაბლად თავის დაკვრას რომელსაც მაღალი მდგომარეობა ეკავა.დაფიქრდით იესოს მიერ მოყვანილ იგავზე მონის შესახებ, რომელმაც ვერ შეძლო თავისი ბატონისთვის სოლიდური თანხის უკან დაბრუნება. ზემოთ მოყვანილი ამ ბერძნული სიტყვის ერთ-ერთი ფორმა ამ იგავშიც არის გამოყენებული; „“ (მათე 18:26; უტოლდებოდა ამ მამაკაცის მოქმედება კერპთაყვანისმცემლობას? სულაც არა. ის, უბრალოდ, მოკრძალებითა და პატივისცემით მოეპყრო მეფეს, როგორც ჩანს, ასე სცეს თაყვანი ასტროლოგებმა; ჰეროდესაც ასეთი თაყვანისცემა ჰქონდა მხედველობაში, როდესაც იესოს ნახვის სურვილი გამოთქვა; ჯარისკაცებმაც დაცინვით მსგავსად სცეს თაყვანი იესოს ძელზე გაკვრამდე, რადგან ცხადია, ისინი იესოს ღმერთად არ მიიჩნევდნენ (მთ. 2:2, 8; მრ. 15:19)

ბიბლიაში მოყვანილია შემთხვევები, როცა თხოვნის დროს ადამიანი მუხლს იყრიდა სხვის წინაშე. ეს თაყვანისცემას კი არ ნიშნავდა, არამედ სხვისი მდგომარეობის ან უფლებამოსილების მოკრძალებულად აღიარებას (მთ. 17:14; მრ. 1:40; 10:17; 2მფ. 1:13).

ამგვარად მდაბლად თავის დაკვრა ან სხვა სახით პატივისცემის გამოხატვა საყოველთაოდ მიღებული იყო ბიბლიურ დროში. თავის ძმასთან, ესავთან, შეხვედრისას იაკობმა შვიდგზის მდაბლად თაყვანი სცა მას მსგავსადვე მოიქცნენ ესავს ლეა მისი შვილები იოსები და რასელი (დაბადება 33:3,7) და რა დასკვნა გამოვიტანოთ ესავი უეჭველი ღმერთია .მსგავსად ამისა იოსების ძმები პირქვე დაემხნენ ანუ მდაბლად თაყვანის სცეს მას, რადგან ეგვიპტის მეფის კარზე მაღალი მდგომარეობა ეკავა (დაბადება 42:6) მსგავსად მოექცა აბიგაილი დავითის მსახურებს .(1სამ25:40,41მაგალითად, აბრაამმა მდაბლად თაყვანი სცა სრულიად უცხო პირებს  ქანაანელი ხეთის ძეებს, ვისგანაც სამარხის ყიდვას აპირებდა  (დბ. 19:1, 2).და ამით რა ხეთის ძეები ღმერთებია?

ესაიამ იწინასწარმეტყველა: „[არაიუდეველი] მეფეები გიპატრონებენ [ისრაელის ხალხო] და დედოფლები გეყოლება ძიძებად. პირქვე დამხობილნი მდაბლად თაყვანს გცემენ“ (ესაია 49:23; 45:14; არამარტო თაყვას სცემდნენ არამედ ლოცვითაც მიმატთავდნენ 60:14). მსგავსი რამ ზაქარიამაც იწინასწარმეტყველა: «აი რას ამბობს ლაშქართა ღმერთი იეჰოვა: „იმ დროს ყველა ენის ხალხიდან ათი [არაიუდეველი] კაცი მოეჭიდება იუდეველის კალთას და ეტყვის: თქვენთან ერთად წამოვალთ, რადგან გვსმენია, რომ თქვენთან არისო ღმერთი“ » (ზაქარია 8:23). მართლაც, არაიუდეველებს უნდა ეცათ თაყვანი იუდეველებისთვის და არა პირიქით!

ან ავიღოთ დაბ27:29-

აი სხვა შემთხვევებიც

1 მეფეების 1:23(დაბ43:28)(დაბ27:24,29)(2მეფ2:15)(2მეფ4:37)რუთ2:10(დან2:46)9)(ეს45:14ასევე იხილეთ: ესაია 49:23; 60:14;მიზეზები, რის გამოც იესოს მდაბლად სცემდნენ თაყვანს, ხოლო მასზე ადრე — წინასწარმეტყველებსა და მეფეებს, ძალიან ჰგავს ერთმანეთს (მთ. 8:2; 9:18; 15:25; 20:20 შდრ. 1სმ. 25:23, 24; 2სმ. 14:4—7; 1მფ. 1:16; 2მფ. 4:36, 37-თან)

ესეიგი ლოტი აბრაამი ისაკი იაკობი იოსები დავითი იესო ნავეს ძე ყველა სცოდავდა როცა პროსკინეოს ფორმით თაყვანი სცეს სხვებს და უფრო მეტიც მთელი ისრაელი სცოდავდა როცა საჯაროდ მეფეს და ღმერთს ცეს თაყვანი(1მატ29:20))ზემოხსენებული მაგალითებიდან ნათლად ჩანს, რომ მდაბლად თაყვანისცემის აღმნიშვნელი  სიტყვა მაინცდამაინც რელიგიური მნიშვნელობით არ გამოიყენება და მხოლოდ თაყვანისცემას არ ნიშნავს . ებრაულ წერილებში აღწერილია შემთხვევები, როცა იეჰოვას მსახურები ანგელოზების წინაშე დაემხვნენ, მაგრამ არა როგორც ღმერთების, არამედ როგორც ღვთის წარმომადგენლების წინაშე (იეს. 5:13—15; 

(რიც22:31)(მსაჯ13:20)არც ანგელოზი შეეწინააღმდეგება იესო ნავეს ძეს მარა რა ის ანგელოზი ღმერთად ჩავთვალოთ? .ამ ფაქტების მხედველობაში მიღებით უკეთ შეგვიძლია გავიგოთ, რა მოხდა მაშინ, როცა ვარსკვლავთმრიცხველებმა იპოვეს პატარა იესო, რომელსაც ისინი ‘იუდეველთა ახალშობილ მეფედ’ მიიჩნევდნენ. „ახალი აღთქმა და ფსალმუნები“ ასეთნაირად გადმოგვცემს ამ ცნობას: ისინი „დაემხნენ და თაყვანი სცეს [პროსკინეო] მას“ (მათე 2:2, 11).მსგავსად სხვა შემთხვევებში  მაშასადამე, ნათელია, რომ სიტყვა პროსკინეო, რომელიც ბიბლიის ზოგი თარგმანის მიხედვით „თაყვანისცემად“ ითარგმნება, არ გულისხმობს მხოლოდ თაყვანისცემას, რომელსაც იეჰოვა ღმერთი იმსახურებს. ეს აგრეთვე შეიძლება ნიშნავდეს სხვა ადამიანისადმი პატივის მიგებასა და პატივისცემას.ვნახოთ მათეს14:33 როცა მოწაფეებმა პროსკინეოს ფორმის თაყვანისცემა და ს პატივმიგება გამოავლინეს  რაუთხრეს შენ ღვთის ძე ხარო და არა ძე ღმერთი ხარო ამრიგადს მოწაფეებ მა პატივი მიაგეს და მიაგებდნენ სხვა შემთხვევებშიც არა როგორც ღმერთს არამედ ღვთის ძეს და იოანემ  სახარების ბოლოს თქვარომ ესენი იმისთვის დავწერე რომ გაიგოით რო ქრისტეარის ღვთის ძე და არა ძე ღმერთიო (იოან20:31)

შეადარეთ:

დაბადება 19:1,2

1)  ლოტმა რატომ სცა ანგელოზებს "მდაბლად" თაყვანი, მით უმეტეს, რომ ფიქრობდა ისინი ჩვეულებრივი მგზავრები იყვნენ?

დაბადება 23:7,12

1)    რატომ სცა თაყვანი აბრაამა ხალხს?

დაბადება 33:3-7

1)    რატომ სცემდნენ თაყვანს იაკობი და მისი ოჯახი ესავს?

დაბადება 42:6; 43:28

1)    იოსების ძმები რატომ სცემდნენ მას მდაბლად თაყვანს?

დაბადება 48:11,12

1)    იოსებმა რატომ სცა თაყვანი მამამისს?

გამოსვლა 18:7

1)    მოსემ რატომ სცა თაყვანი თავის სიმამრს?

რიცხვნი 22:31

1)    ამგელოზმა რატომ მიიღო ბალაამის თაყვანისცემა?

იესო ნავეს ძე 5:13,14

1)    რატომ დაეცა პირქვე და თაყვანი რატომ სცა იესო ნავეს ძემ ანგელოზს?

მსაჯული 13:20

1)   რატომ დაემხნენ მიწაზე მანოახი და მისი ცოლი ანგელოზის წინაშე?

რუთი 2:10

1)    რატომ სცა მდაბლად თაყვანი რუთმა ბოყაზს?

1 მეფეთა 24:8

  1)   რატომ სცა თაყვანი დავითმა საულს?

1 მეფეთა 25:40,41

1)    რა აზრის მატარებელი იყო აბიგაილის თაყვანისცემა დავითის მსახურების მიმართ?

2 მეფეთა 14:4 და 16:4

გამოცხადება 3:9

1)    როგორ გავიგოთ ის, რომ ეს ადამიანები ღვთის მითითებით ანგელოზს სცემენ თაყვანს?

ზემოხსენებული მაგალითებიდან ნათლად ჩანს, რომ მდაბლად თაყვანისცემის აღმნიშვნელი ებრაული სიტყვა მაინცდამაინც რელიგიური მნიშვნელობით არ გამოიყენება და მხოლოდ თაყვანისცემას არ ნიშნავს, თუმცაღა ბევრგან იგი ჭეშმარიტი ღმერთის (გმ. 24:1; ფს. 95:6; ეს. 27:13; 66:23) ან ცრუ ღმერთების თაყვანისცემის აღსანიშნავადაც იხმარება (კნ. 4:19; 8:19; 11:16)

ბიბლიაში ნათლად არის ნაჩვენები, რომ ჩვენს თაყვანისცემას — რელიგიური ღრმა პატივისცემისა და სრული ერთგულების გაგებით — მხოლოდ და მხოლოდ ღმერთი იმსახურებს.თავად იესო ყურადღებას აპყრობდა და თაყვანს სცემდა მხოლოდ იეჰოვა ღმერთს. მაგალითად, როდესაც ეშმაკი აღძრავდა, თაყვანი ეცა მისთვის, იესომ თქვა: „უფალს, შენს ღმერთს ეცი თაყვანი და მხოლოდ მას ემსახურე“ (მათე 4:10). მოგვიანებით იესომ თავის მოწაფეებს მოუწოდა: „ნურც მამას უწოდებთ ნურავის ქვეყანაზედ, ვინაიდან ერთი მამა გყავთ — ზეციერი“ (მათე 23:9).იესომ სამარიელ ქალს აღუწერა, როგორ უნდა ეცათ ადამიანებს თაყვანი ღვთისთვის — ამაში იგულისხმებოდა სულითა და ჭეშმარიტებით თაყვანისცემა. სინამდვილეში „მამაც სწორედ ასეთ თაყვანისმცემლებს ეძებს თავისთვის“ (იოანე 4:23, 24).დიახ, მოკრძალებითა და მოწიწებით მხოლოდ ღმერთს უნდა ვცეთ თაყვანი. ვინმე სხვისადმი ან რამისადმი თაყვანისცემა კერპთაყვანისმცემლობის ფორმაა, რაც დაგმობილია როგორც ებრაულ, ისე ბერძნულ წერილებში (გამოსვლა 20:4, 5; გალატელთა 5:19, 20).

თავად იესომ ნათლად გაუსვა ხაზი იმას თუ ვინ იმსახურებს აბსოლიტურ თაყვანისცემას(მათ4:10)(გამოც15:3,4)(იოან4:23) -აქედან გამომდინარე, როცა „პროსკინეო“ ღმერთთან მიმართებაში გამოიყენება, მასში განსაკუთრებული განწყობა და დამოკიდებულება იგულისხმება 

მოსემ დაახასიათა ის, როგორც „განსაკუთრებული ერთგულების მომთხოვნი ღმერთი“ (აქ). და ბიბლია მოგვიწოდებს, რომ ‘თაყვანი ვცეთ ცისა და მიწის, ზღვისა და წყალთა წყაროების შემქმნელს’ (მეორე რჯული 4:24; გამოცხადება 14:7).

იესოს, უდავოდ, მთავარი ადგილი უკავია ჭეშმარიტ თაყვანისმცემლობაში, რის გამოც დაფასებასა და პატივისცემას იმსახურებს (2 კორინთელთა 1:20, 21; 1 ტიმოთე 2:5). ის არის ერთადერთი პიროვნება, რომლის მეშვეობითაც შეგვიძლია მივუახლოვდეთ იეჰოვა ღმერთს (იოანე 14:6). მაშასადამე, ჭეშმარიტი ქრისტიანები სწორად იქცევიან, რომ თაყვანს სცემენ ერთადერთ ყოვლისშემძლე ღმერთს, იეჰოვას. და იესოს კიდე დიდ პატივს

ზოგმა მთარგმნელმა სიტყვა პროსკინეო „თაყვანისცემად“ თარგმნა თითქმის ყველგან, სადაც ეს სიტყვა იესოს მიმართ გამოიყენება, მაგრამ ამგვარი ინტერპრეტაცია საფუძველს მოკლებულია. მიზეზები, რის გამოც იესოს მდაბლად სცემდნენ თაყვანს, ხოლო მასზე ადრე — წინასწარმეტყველებსა და მეფეებს, ძალიან ჰგავს ერთმანეთს (მთ. 8:2; 9:18; 15:25; 20:20 შდრ. 1სმ. 25:23, 24; 2სმ. 14:4—7; 1მფ. 1:16; 2მფ. 4:36, 37-თან). ხშირ შემთხვევაში მათი სიტყვები, ვინც იესოს მდაბლად თაყვანს სცემდა, იმაზე მეტყველებს, რომ ისინი მას ღვთის წარმომადგენლად აღიარებდნენ და მდაბლად თაყვანს სცემდნენ არა როგორც ღმერთს ან ღვთაებას, არამედ როგორც „ღვთის ძეს“, ნაწინასწარმეტყველებ „კაცის ძეს“ და ღვთისგან მინიჭებული ძალაუფლების მქონე მესიას. როგორც უწინ, მდაბლად თაყვანისცემა ამ შემთხვევებშიც მადლიერების გამოხატულება იყო ღვთიური გამოცხადებისა და კეთილგანწყობისთვის (მთ. 14:32, 33; 28:5—10, 16—18; ლკ. 24:50—52; ინ. 9:35, 38).

ძველ დროში წინასწარმეტყველები და ანგელოზები არ უარობდნენ მდაბლად თაყვანისცემას, თუმცა პეტრემ შეაჩერა კორნელიუსი, როდესაც ამ უკანასკნელმა მას მდაბლად თაყვანი სცა. ხილვაში ანგელოზმა (ანგელოზებმა) ორჯერ შეაჩერა იოანე, რომელსაც მისთვის მდაბლად თაყვანისცემა სურდა. მან უთხრა, რომ ისიც მისნაირი მონა იყო და მოუწოდა, ღვთისთვის ეცა თაყვანი [ტე თეე პროსკინესონ] (სქ. 10:25, 26; გმც. 19:10; 22:8, 9). როგორც ჩანს, ქრისტეს მოსვლის შემდეგ ღვთის მსახურებს შორის ურთიერთობის ახალი ფორმა ჩამოყალიბდა. ის თავის მოწაფეებს ასწავლიდა: „ერთია თქვენი მოძღვარი, ხოლო თქვენ ყველანი ძმები ხართ ... ერთი გყავთ წინამძღოლი — ქრისტე“ (მთ. 23:8—12). ეს იმიტომ უთხრა, რომ სწორედ იესომ შეითავსა ყველა ის როლი, რომლებიც მის წინასწარმეტყველურ პირველსახეებს ეკისრათ. ანგელოზმაც უთხრა იოანეს, რომ „იესოს შესახებ დამოწმებაა წინასწარმეტყველების მიზანი“ (გმც. 19:10). იესო იყო დავითის უფალი, სოლომონზე დიდი და მოსეზე დიდებული წინასწარმეტყველი (ლკ. 20:41—43; მთ. 12:42; სქ. 3:19—24). მდაბლად თაყვანისცემა, რომელიც ამ პირველსახეთა წინაშე სრულდებოდა, წინასწარმეტყველურად ქრისტეს ეკუთვნოდა. ამიტომ პეტრე სწორად მოიქცა, როცა არ დაუშვა, რომ კორნელიუსს მის მიმართ გადაჭარბებული ყურადღება გამოევლინა.

იოანემ, როგორც ღვთის მიერ მართლად აღიარებულმა ცხებულმა ქრისტიანმა, ზეცაში ღვთის ძედ ცხოვრებისა და სამეფოს მემკვიდრეობისთვის მოწოდებულმა, გაცილებით მაღალი მდგომარეობა დაიკავა იმ ისრაელებთან შედარებით, რომელთაც ძველად ანგელოზები ეცხადებოდნენ. როცა ანგელოზმა (ანგელოზებმა) იოანეს მდაბლად თაყვანისცემა იუარა, ეს მისი მაღალი მდგომარეობის აღიარების ნიშანი იყო (შდრ. 1კრ. 6:3; იხ. მართლად აღიარება).

განდიდებული იესო ქრისტეს მდაბლად თაყვანისცემა. მამამ აამაღლა იესო ქრისტე და მას სამყაროში მეორე ადგილი უბოძა, „რათა იესოს სახელით მუხლი მოიდრიკოს ყველამ, ვინც ზეცაში, დედამიწაზე თუ მიწის ქვეშ არის, და ყოველმა ენამ საჯაროდ აღიაროს, რომ იესო ქრისტე არის უფალი ღვთის, მამის სადიდებლად“ (ფლ. 2:9—11; შდრ. დნ. 7:13, 14, 27). ებრაელების 1:6-დან ვიგებთ, რომ თვით ანგელოზები მდაბლად სცემენ თაყვანს მკვდრეთით აღმდგარ იესოს. ამ მუხლში გამოყენებული სიტყვა პროსკინეო მრავალ ბიბლიაში თაყვანისცემად არის ნათარგმნი. ზოგიერთ თარგმანში ეს სიტყვა გადმოტანილია პირქვე დამხობად (AT, Yg) და პატივის მიგებად (NE). მნიშვნელობა არა აქვს, როგორ არის ეს ბერძნული სიტყვა ნათარგმნი სხვა ენებზე, მისი მნიშვნელობა უნდა შეესაბამებოდეს მთელ წმინდა წერილს. იესომ სატანას გასაგებად უთხრა: „იეჰოვას, შენს ღმერთს ეცი თაყვანი [პროსკინეოს ერთ-ერთი ფორმა] და მხოლოდ მას შეუსრულე წმინდა მსახურება“ (მთ. 4:8—10; ლკ. 4:7, 8). იესოს მკვდრეთით აღდგომისა და ამაღლების შემდეგ ანგელოზმა (ანგელოზებმა) იოანესაც იგივე უთხრა (გმც. 19:10; 22:9), რაც იმაზე მიუთითებს, რომ თაყვანისცემა ღმერთს ეკუთვნის და ამ მხრივ არაფერი შეცვლილა.

 ებრაელების 1:6-ში მოციქული პავლე ციტირებს 97-ე ფსალმუნს და მას იესო ქრისტეს უკავშირებს, თუმცა ფსალმუნში მდაბლად თაყვანისცემის ობიექტი იეჰოვაა (ფს. 97:1, 7). მანამდე მოციქულმა ახსნა, რომ მკვდრეთით აღმდგარი ქრისტე „არის მისი [ღვთის] დიდების ანარეკლი და ზუსტად წარმოგვიდგენს მას“ (ებ. 1:1—3). ასე რომ, ამ სიტყვას მხოლოდ თაყვანისცემის დატვირთვაც რომ მივცეთ და ვივარაუდოთ, რომ ანგელოზები ღვთის ძეს სცემენ თაყვანს, თამამად შეიძლება იმის თქმა, რომ სინამდვილეში ეს არის იეჰოვა ღმერთის, უზენაესი მმართველის, „ცისა და დედამიწის, ზღვისა და წყალთა წყაროების შემქმნელის“ თაყვანისცემა იესოს მეშვეობით (გმც. 14:7; 4:10, 11; 7:11, 12; 11:16, 17; შდრ. 1მტ. 29:20; გმც. 5:13, 14; 21:22). მეორე მხრივ, ფსალმუნის 97:7-ში გამოყენებული ებრაული სიტყვა ჰიშთახავაჰისა და ებრაელების 1:6-ში გამოყენებული ბერძნული სიტყვა პროსკინეოს დამხობად და პატივის მიგებად (და არა თაყვანისცემად) თარგმნა ამ დედნისეული სიტყვების მნიშვნელობას შეესაბამება.

ამრიგად იმისათვის, რომ არასწორად გაგებული არ იქნეს ამ სიტყვის მნიშვნელობა, ბიბლიის ზოგი თარგმანის მიხედვით ებრაელთა 1:6-ში სიტყვა პროსკინეო ითარგმნება როგორც „პატივი მიაგო“ („ახალი იერუსალიმის ბიბლია“), „პატივი სცა“ („თანამედროვე სრული ბიბლია“), „მდაბლად დაუკრა თავი“ (მეოცე საუკუნის ახალი აღთქმა“) ან „მდაბლად თაყვანი სცა“ („ახალი ქვეყნიერების თარგმანი“).

 . ან რატომ ვერ შეძლო თავად შემოსვლარაში სჭირდება ღმერთის დახმარება?

(ებრ1:3)-თუ იესო ღმერთია როგორ შეიძლება ის იყოს ღვთის ხატი?

.(ებრ1:2) .თუ ქრისტე ღვთის ტოლია, სა ერთდ იყვნენ მარადისობაში  როგორ შეეძლო ღმერთს ის <<დაედგინა ყოვლის მემკვიდრედ>>?

იესო პატივისცემის ღირსია

! ებრაელთა მიმართ გაგზავნილ წერილში მოციქული პავლე ხსნის, რომ იესო, როგორც ‘ყოვლის მემკვიდრე’, „დაჯდა დიდების მარჯვნივ სიმაღლეებში“ (ებრაელთა 1:2—4). ასე რომ, ‘იესოს სახელის წინაშე მუხლი უნდა მოიდრიკოს ყოველმა ზეციერმა, მიწიერმა და ქვესკნელმა, ყოველმა ენამ უნდა აღიაროს, რომ იესო ქრისტე არის უფალი, მამა ღვთის სადიდებლად’ (ფილიპელთა 2:10, 11).

. ნუთუ ის არ იმსახურებს, რომ პატივი მივაგოთ და დავემორჩილოთ? (ფსალმუნი 2:12; ესაია 9:6; ლუკა 23:43; გამოცხადება 21:3, 4).

2. ზოგი ამბობს (გმც22:8)- ში ანგელოზმა ქმნილებამ არმიიღო თაყვანისცემაო და ასერო იესო ქმნილება არააოV ჩვენ არუნდა გვჯეროდეს რომ იოანემ არიცოდა რომ ქმნილებისთვის თაყვანი არუნდა ეცა მაშინ როცა იგივე უთხრა მანამდე(გმც19:19)  მ,ას ეგონა რომ ანგელოზი მოქმედებდა ი მ მომენტში  თორე ანგელოზს თაყვანი სცა იესო ნავეს ძემ(იეს. 5:13—15)

3.(საქ10:25,26)-ღმერთმა აღძრა რომ პეტრე მისულიყო ამიტო დანახა თუ ვიი დამსახურება იყო

და ბოლოს, ესაიას 60:14 და გამოცხადების 3:9 იმის მტკიცებას წარმოადგენენ, რომ ნებადართულია ღვთის წარმომადგენლების თაყვანისცემა, ისევე, როგორც ამას ისრაელები აკეთებდნენ ღვთის ანგელოზებთან მიმართებით, რომლებიც მათ ღვთის ცნობას გადასცემდნენ. ებრაელები ქვებით ჩაქოლავდნენ ჩვენი უფლის თაყვანისმცემლებს, პროტესტანტი ტრინიტარების შეხედულებას რომ იზიარებდნენ ამ საკითხთან დაკავშირებით, რადგან არცერთ მათგანს არ სწამდა, რომ ის ყოვლისშემძლე ღმერთია. მათ ესმოდათ, რომ თაყვანისცემის აკრძალვა შემოფარგლული იყო კერპებითა და ღვთის მოწინააღმდეგეებით. ამიტომ იესო, რომელიც ღვთის თანხმობით იღებდა პატივს, სულაც არ აჩვენებს, რომ ყოვლისშემძლე ღმერთს წარმოადგენს, ისევე როგორც ეკლესია (ესაია 60:14; გამოცხადება 3:9), ცნობის გადამცემი ანგელოზები, აბრაამი, დავითი და ა.შ., ღვთის ნებართვით პატივის მიმღებები, არ წარმოადგენს იმის მტკიცებულებას, რომ ყოვლისშემძლე ღმერთები არიან.

  იოანეს, როგორც ჩანს, ნათლად ესმოდა, რომ არ წარმოადგენდა ბოროტებას, ძველი აღთქმის პერიოდში გამოყენებული პრაქტიკის თანახმად, წარგზავნილების თაყვანისცემა, ანუ ღვთის ანგელოზების, რომლებიც მას წარმოადგენდნენ და ამიტომ მან იმ ანგელოზის თაყვანისცემა სცადა, რომელმაც მას ღვთიური გზავნილი მიუტანა (გამოცხადება 19:10; 22:8, 9). თუმცა ღმერთმა უშუალოდ ამ ანგელოზის მეშვეობით აუკრძალა თაყვანისცემა, რაც კიდევ ერთ მნიშვნელოვან გაფრთხილებას წარმოადგენს, რომელიც სახარებების საუკუნეში მცხოვრებ ღვთის ხალხს მიეცა (ისევე, როგორც მანამდე ღმერთმა უკვე გააფრთხილა პეტრესა და პავლე მოციქულების მეშვეობით – საქმეები 10:25, 26; კოლოსელები 2:18, 19) თავისი წინამძღვრების მიმართ თაყვანისცემისა და პატივის მიგებასთან დაკავშირებით. რასაც მრავალი აკეთებდა და აკეთებს პაპების, პატრიარქებისა და სხვა ადამიანებთან მიმართებით.

   69. -იესოსადმი ლოცვა? (2კრ12:1,8,9)(საქ7:59)(1კრ1:2)(გმც22:20) აქ არ წერია რომ ის ქრისტეს მიმართავს ლოცვით თავად ქრისტემ ასწავლა მოციქულებს რომ მამისადმი აღევლინათ ლოცვა(მათ6:6,9) ასევე წავიკიოთხოთ(ფილიპ4:6,7)-  ნურაფერზე დაიწყებთ წუხილს, არამედ ლოცვით, ვედრებითა და მადლიერებით აცნობეთ ყველა თქვენი სათხოვარი ღმერთს  და ღვთის მშვიდობა, რომელიც ნებისმიერ აზრს აღემატება, დაიცავს თქვენს გულებსა და გონებას ქრისტე იესოს მეშვეობით.ამგვარად 2კორინთელების12:8,9 ის თანახმად პავლე გრძნობდა, რომ ქრისტეს მეშვეობით ღმერთი იცავდა მას და მისი ძალა კარავივით ჰქონდა გადაფარებული. დღეს იეჰოვა ასეთი სახით პასუხობს ჩვენს ლოცვებს. ღმერთი იცავს თავის მსახურებს, ასე ვთქვათ, კარავს შლის მათზე.ასევე   ყურადღება მიაქციეთ, თუ რისკენ აღძრა ღმერთმა პავლე — დაეფასებინა წყალობა რომელიც ღმერთმა ქრისტეს მეშვეობით მის მიმართაც გამოავლინა. მართლაც, პავლე მრავალმხრივ იყო კურთხეული. იეჰოვამ სიყვარული გამოავლინა მის მიმართ, პატივი დასდო და იესოს მოწაფედ გახდომის შესაძლებლობა უბოძა, თუმცა ადრე იესოს მიმდევრების ფანატიკური მდევნელი გახლდა

მეორეცის ფაქტი რომ ტიტული "უფალი" ბიბლიაში ღმერთზეც გამოიყენება, ღვთის ძეზეც და

უბრალო მორწმუნე ადამიანებზეც, არაა საკმარისი საფუძველი იმისთვის, რომ

მართლმადიდებლებმა გადაგვიწყვიტონ როდის ვინ იგულისხმება ბიბლიაში ჩაწერილ

სიტყვა "უფალში".

მოიყვანეთ სულ ცოტა 3 მაგალითი ახალი აღთქმიდან სადაც პირდაპირ ეწერებოდა, რომ

მოციქულებმა იესოს მიმართეს ლოცვით. მსგავსი მაგალითები არ არსებობს!

ჩვენ კი არა, თ ქვენ გმართებთ იმის დამტკიცება რომ იესოს მიმართავდა პავლე ლოცვით

და არა ღმერთს, იეჰოვას. მართლმადიდებლებისგან განსხვავებით, მოციქულები და პირველი საუკუნის ქრისტიანები ზუსტად მიჰყვებოდნენ იესოს სწავლებას და დარიგებას. არცერთი ქრისტიანი ლოცვით არ მიმართავდა არავის გარდა მამა ღმერთის, იეჰოვასი. 

ამრიგად:

იესოს სწავლების თანახმად, ვის უნდა მივმართოთ ლოცვით?

იესომ არა მარტო გვასწავლა, არამედ პირადი მაგალითითაც გვაჩვენა, ვის უნდა მივმართოთ ლოცვით.

იესო ლოცვით თავის ზეციერ მამას მიმართავდა, რითაც მაგალითი დაგვიტოვა

იესო ასწავლიდა: როდესაც ერთმა მოწაფემ მას სთხოვა: „უფალო, გვასწავლე ლოცვა“, იესომ უთხრა, რომ ლოცვა მამის მიმართ უნდა წარმოეთქვათ (ლუკა 11:1, 2). ლოცვისკენ იესომ მთაზე ქადაგების დროსაც მოუწოდა თავის მსმენელებს და უთხრა: „ლოცვით მიმართე დაფარულში მყოფ შენს მამას“. სიტყვებით, „თქვენმა მამამ, მანამდე იცის, რა გჭირდებათ, სანამ სთხოვთ“, იესომ დაარწმუნა ისინი, რომ ღმერთი ისმენდა მათ ლოცვებს (მათე 6:6, 8,9). სიკვდილის წინა ღამეს, იესომ თავის მოწაფეებს უთხრა: „რასაც კი სთხოვთ მამას ჩემი სახელით, ის მოგცემთ“ (იოანე 16:23). ამგვარად, იესომ გვასწავლა, რომ ლოცვით უნდა მივმართოთ იესოს მამას, იეჰოვას, რომელიც ჩვენი მამაც არის (იოანე 20:17).

იესოს მაგალითი: იესო, როგორც სხვებს ასწავლიდა, თავადაც ისე ლოცულობდა: „ყველას წინაშე გაქებ, მამა, ცისა და დედამიწის უფალო“(მათე 11:25). ერთხელ «იესომ თვალები ცისკენ აღაპყრო და თქვა: „მამა, გმადლობ, რომ მისმინე“» (იოანე 11:41). როცა კვდებოდა, მან ილოცა „მამა, შენს ხელთ გადმომიცია ჩემი სული“ (ლუკა 23:46). ზეციერი მამისადმი, „ცისა და დედამიწის უფლისადმი“, აღვლენილი ლოცვებით იესომ ნათლად დაგვანახვა, ვის უნდა მივმართოთ ლოცვით (მათე26:41, 42; ასე რომ  განა ჩვენ არ მოგვეთხოვება მსგავსად ვიმოქმედოთ? დიახ1 იოანე 2:6).აქვე ისმის კითხვა იესოს პირველი მოწაფეებიც ასე ლოცულობდნენ?

ვის მიმართავდნენ ლოცვით იესოს პირველი მოწაფეები?

იესოს ზეცად ამაღლებიდან რამდენიმე კვირა არ იყო გასული, რომ მოწინააღმდეგეებმა მის მოწაფეებს დაშინება და მუქარა დაუწყეს (საქმეები 4:18). ცხადია, ისინი ამ დროს ლოცულობდნენ, მაგრამ ვის მიმართ? „მათ ერთსულოვნად მიმართეს ღმერთს ხმამაღლა“ და სთხოვეს დახმარება მისი „წმინდა მსახურის, იესოს სახელით“ (საქმეები 4:24, 30). ასე რომ, იესოს მოწაფეები ლოცვასთან დაკავშირებით იესოს მითითებას მიჰყვებოდნენ. ისინი ლოცვით ღმერთს მიმართავდნენ და არა თავად იესოს.

წლების შემდეგ, მოციქულმა პავლემ აღწერა, თუ როგორ ლოცულობდნენ ის და მისი თანამსახურნი. თანაქრისტიანებისადმი მიწერილ წერილში ის ამბობს: „ყოველთვის, როცა თქვენთვის ვლოცულობთ, ვმადლობთ ღმერთს, ჩვენი უფლის, იესო ქრისტეს მამას“ (კოლოსელები 1:3).(1 თეს 1:2,3).ასევე ვნახოთ (ეფ1:16,17)და(ეფ3:14,15)(რმ15:30)(2კრ1:20)

 პავლემ თანამორწმუნეებს შემდეგი სიტყვებიც მისწერა: „ჩვენი უფლის, იესო ქრისტეს სახელით ყოველთვის მადლობდეთ ყველაფრისთვის ჩვენს ღმერთსა და მამას“ (ეფესოელები 5:20).ამ სიტყვებიდან ჩანს, რომ პავლე მოუწოდებდა სხვებს, ლოცვით მიემართათ მისი ღმერთისა და მამისთვის, ოღონდ იესო ქრისტეს სახელით(კოლოსელები 3:17).

ბიბლია ცალსახად ასწავლის რომ ლოცვების მომსმენი იეჰოვაა და არა იესო

(ფილიპ4:6,7) -  ნურაფერზე დაიწყებთ წუხილს, არამედ ლოცვით, ვედრებითა და მადლიერებით აცნობეთ ყველა თქვენი სათხოვარი ღმერთს  და ღვთის მშვიდობა, რომელიც ნებისმიერ აზრს აღემატება, დაიცავს თქვენს გულებსა და გონებას ქრისტე იესოს მეშვეობით

1) ამრიგად   ვის უნდა მივმართავდეთ ლოცვით?2)    პირადად იესოს უნდა მივმართავდეთ ლოცვით თუ, საჭიროა რომ მისი მეშვეობით (მისი სახელით) მივმართოთ ღმერთს, მამას? პასუხები ცალსახა და ნათელია

პირველი ქრისტიანების მსგავსად, იესოსადმი ჩვენს სიყვარულს იმით ცხადვყოფთ, თუ ლოცვასთან დაკავშირებულ მის მითითებას მივყვებით (იოანე 14:15). თუ ლოცვით მხოლოდ და მხოლოდ ჩვენს ზეციერ მამას მივმართავთ, ჩვენთვის აზრს მოკლებული არ იქნება ფსალმუნის 116:1, 2-ში ჩაწერილი სიტყვები: „სიყვარულით ვივსები, რადგან იეჰოვა ისმენს ჩემს ხმას . . . ჩემი სიცოცხლის ყოველ დღეს მოვუხმობ მას“*.(ფს145:18)ასევე (ფს65:2)

როცა იესოს სახელით ვლოცულობთ, ამით პატივს მივაგებთ მას. ასეთი პატივის მიგება სათანადოა, რადგან იეჰოვას ნებაა, რომ „იესოს სახელით მუხლი მოიდრიკოს ყველამ . . . და ყოველმა ენამ საჯაროდ აღიაროს, რომ იესო ქრისტე არის უფალი ღვთის, მამის სადიდებლად“ (ფილიპელები 2:10, 11)(2კრ1:20). მაგრამ, რაც ყველაზე მნიშვნელოვანია, იესოს სახელით ლოცვა განადიდებს იეჰოვას, რომელმაც საკუთარი ძე გასწირა ჩვენთვის (იოანე 3:16).

იესოს უნიკალური როლის შესახებ „ბიბლიური, თეოლოგიური და საეკლესიო ლიტერატურის ენციკლოპედია“ აღნიშნავს: „ლოცვა მხოლოდ ღვთის მიმართ აღევლინება, ოღონდ იესო ქრისტეს, ჩვენი შუამავლის, მეშვეობით. ამიტომ წმინდანების ან ანგელოზებისადმი ნებისმიერი თხოვნით მიმართვა, არა თუ უსარგებლოა, არამედ მკრეხელობაცაა. ქმნილებისადმი თაყვანისცემა, რაოდენ აღმაფრთოვანებელიც უნდა იყოს ეს ქმნილება, კერპთაყვანისმცემლობაა და ღვთის წმინდა კანონით მკაცრად იკრძალება“.

შეგვიძლია დარწმუნებული ვიყოთ, რომ, თუ „ღვთის ძისადმი“ რწმენას ვავლენთ, „როცა რამეს ვთხოვთ [ღმერთს] მისი ნებისამებრ, იგი გვისმენს“ (1 იოანე 5:13, 14). განსაკუთრებით იმ შემთხვევაში, როდესაც ჭეშმარიტი ქრისტიანი სხვებისთვის საჯაროდ ლოცულობს, ყველას წინაშე აცხადებს, ბიბლიის თანახმად თუ რა ადგილი უკავია იესოს იეჰოვას განზრახვაში. ის მორჩილებას ავლენს და ღვთის მიმართ იესოს მეშვეობით ლოცვის აღვლენით პატივს მიაგებს ჩვენს გამომსყიდველს.

ამრიგად მხოლოდ ღმერთს უნდა მივმართოთ ლოცვით და ღმერთს ურს იესოს, ჩვენი ერთადერთი შუამავლის, მეშვეობით მივმართოთ მას ლოცვით (ებრაელები 7:25)(1 ტიმ2:5)

მართლმადიდებლებისგან განსხვავებით, პირველი ქრისტიანები და ჩვენ, იეჰოვასხალხი დღეს, მთელი გულით ვისმენთ, ვღებულობთ და ვემორჩილებით ქრისტე იესოსსიტყვებს, რომელიც არაორაზროვნად ასწავლიდა: 

"რასაც კი სთხოვთ მამას ჩემისახელით, ის მოგცემთ". (იოანე 16:23).

1)    ვის მიმართ ლოცვას გვასწავლის ბიბლია: მამის, იესოს თუ წმინდა სულის?

2)    ვის მიმართ ლოცვას ასწავლიდა იესო? ასწავლიდა თუ არა ის, რომ მასზე ელოცათ? (შეადარეთ მათე 6:9; იოანე 14:13,14, 16:23,24; იუდა 25; რომაელები 1:8; 14:26; კოლოსელები 3:17 – ყველა ლოცვა მიმართული უნდა იყოს მამის-ღმერთის მიმართ, იესოს მეშვეობით (ანუ მისი სახელით)).

3)    იცით თუ არა ბიბლიაში ჩაწერილი ერთი მაგალითი მაინც, სადაც იესოს მიმართავენ ლოცვით? (ღვთის ძის ადამიანებისათვის გამოცხადებებისა და საუბრების შემთხვევები, როგორც ეს სავლეს, სტეფანესა და იოანეს შემთხვევებში იყო, არ წარმოადგენენ ლოცვებს, რადგან იესო თავად ეცხადენოდა ადამიანს და მის ყურადღებას იპყრობდა

მიზეზები, რის გამოც ღმერთს იესოს სახელით უნდა მივმართოთ:

როდესაც ვლოცულობთ, ღმერთს იესოს სახელით უნდა მივმართოთ, რადგანღმერთიმხოლოდასეთლოცვებსიწონებს. იესომთქვა (იოანე 14:6). “ (იოანე 16:23).

1.ამგვარად ჩვენ პატივს ვცემთ იესოსა და მის მამას, იეჰოვა ღმერთს (ფილიპელები 2:9—11).

2.ამგვარად ვაჩვენებთ, რომ ვაფასებთ იეჰოვასა და იესოს მიერ ჩვენ გადასარჩენად გაღებულ მსხვერპლს (მათე 20:28; საქმეები 4:12).

3.ამგვარად ვაღიარებთ, რომ მხოლოდდამხოლოდ იესოა შუამავალ იღმერთსა და ადამიანებს შორის (ებრაელები 7:25).

4.ამგვარად ვაფასებთ იესოს, როგორც მღვდელმთავარს, რომელიც გვეხმარება, ღმერთთან კარგი ურთიერთობა გვქონდეს (ებრაელები 4:14—16).

2.(საქ7:59)-იესოს მიმართა ლოცვითო-(საქ9:14) ძველი და ახალი აღთქმის სიტყვების ვაინის განმარტებითი ლექსიკონი“ ხნის, რომ აქ დედნისეული ბერძნული სიტყვა „ეპიკალეო“ ნიშნავს: „სურვილი ჰქონდეს, მოუხმოს . . . ვედრებით მიმართოს უფლებამოსილებით აღჭურვილ პირს“. პავლემ ზუსტად ეს სიტყვა გამოიყენა, როდესაც თქვა: „კეისრის მსჯავრს ვუხმობ“ (საქმეები 25:11, სსგ). ამიტომ მართებულად ამბობს „ახალი ინგლისური ბიბლია“, რომ სტეფანე იესოს „უხმობდა“.

რამ აღძრა სტეფანე ამ სიტყვების სათქმელად? კონტექსტიდან ვიგებთ, რამ ათქმევინა სტეფანეს ეს სიტყვები. საქმეების 7:55, 56-ის თანახმად, მან „წმინდა სულით სავსემ, აიხედა ცაში და დაინახა ღვთის დიდება და ღვთის მარჯვნივ მდგომი იესო“. ამ დროს სტეფანე ხილვაში „ღვთის მარჯვნივ მდგომ“ იესოს ხედავდა. ეს ხილვა მისთვის იმდენად რეალური იყო, რომ პირდაპირ იესოს, ქრისტიანული კრების თავს მიმართა( კლ. 1:18). ჩვეულებრივ, სტეფანე ლოცვით იეჰოვას მიმართავდა იესოს სახელით რადგან ესე ქონდა იესოსგან ნასწავლი(იოან15:16) მაგრამ ამ კონკრეტულ შემთხვევაში სტეფანემ იხილა „კაცის ძე, ღვთის მარჯვნივ მდგომი“ (საქ. 7:56). სტეფანე იესოს არ მიმართავდა ლოცვით, არამედ ელაპარაკებოდა და სთხოვდა, დაეცვა მისი სული, რადგან იცოდა, რომ იესოს ჰქონდა მიცემული მკვდრების აღდგენის ძალაუფლება (იოან.5:27—29).ხილვაში მკვდრეთით აღდგენილი იესოს ნახვის შედეგად, სტეფანე, როგორც ჩანს, თავს თავისუფლად გრძნობდა საიმისოდ, რომ ეთქვა: „უფალო იესო, მიიღე ჩემი სული“რადგან როგორც აღვნიშნე. სტეფანემ იცოდა, რომ იესოს ჰქონდა მიცემული მკვდრების აღდგენის უფლება (იოანე 5:27—29). ამიტომ ის იესოს სთხოვდა, დაეცვა მისი სული, ანუ სასიცოცხლო ძალა, იმ დღემდე, სანამ ზეცაში უკვდავად ცხოვრებისთვის აღადგენდა.

არის სტეფანეს ეს რამდენიმე სიტყვა ლოცვის ნიმუში? არა. პირველი, სტეფანე აშკარად განასხვავებდა იესოს იეჰოვასგან, რადგან ცნობაში ნათქვამია, რომ მან დაინახა „ღვთის მარჯვნივ მდგომი იესო“. მეორეც, მსგავსი შემთხვევები გამონაკლისიადღესაც ქრისტიანები იეჰოვა ღმერთისადმი აღავლენენ თავიანთ ლოცვებს, თუმცა მათაც ურყევი რწმენა აქვთ, რომ იესო არის „აღდგომა და სიცოცხლე“ (იოანე 11:25). იმის რწმენა, რომ იესოს თავისი მიმდევრების მკვდრეთით აღდგენა შეუძლია, სტეფანესავით დაგვეხმარება და გაგვაძლებინებს გაჭირვების ჟამს.

-(საქ19:17ეს მუხლი ვერ გამოდგება იმის მხარდფასაჭერად თითქოს იესოს ლოცვით მიმართავდნენპირველ საუკუნეში მცხოვრები ქრისტიანები იესოს სახელით ინათლებოდნენ, კურნავდნენ, ასწავლიდნენ მისი სახელით, მოუხმობდნენ მის სახელს, იტანჯებოდნენ მისი სახელის გულისთვის და ადიდებდნენ მის სახელს (საქმეები 2:38; 3:16; 5:28; 9:14, 16; 19:17).საქ10:3,4

. მოციქულმა იოანემაც იესო ქრისტეს გამოცხადების დასასრულს ასეთი სიტყვები წარმოთქვა: „ამინ! მოდი, უფალო იესო“ (გმც. 22:20). როგორც კონტექსტიდან ჩანს (გმც. 1:10; 4:1, 2), ამ შემთხვევაშიც იოანემ ქრისტეს მოსვლის სურვილი მას შემდეგ გამოხატა, რაც მოესმა თავად იესოს სიტყვები, რომლებიც მის მოსვლას ეხებოდა (გმც. 22:16, 20). ეს ორი ბიბლიური ეპიზოდი ძალიან ჰგავს იმ შემთხვევას, როცა იოანე ხილვაში ერთ-ერთ ზეციერ ქმნილებას ესაუბრებოდა (გმც. 7:13, 14; შდრ. სქ. 22:6—22). ბიბლიაში არსად არის ნათქვამი, რომ სხვა შემთხვევებში ქრისტეს მოწაფეები მისი ზეცად ამაღლების შემდეგ ასე მიმართავდნენ მას. ამიტომაც სწერდა მოციქული პავლე ფილიპელებს: „ლოცვით, ვედრებითა და მადლიერებით აცნობეთ ყველა თქვენი სათხოვარი ღმერთს“ (ფლ. 4:6).

(1კრ1:2)V(1კრ1:4)

3.(გმც22:20)- როგორც კონტექსტიდან ჩანს (გმც. 1:10; 4:1, 2), ამ შემთხვევაშიც იოანემ ქრისტეს მოსვლის სურვილი მას შემდეგ გამოხატა, რაც მოესმა თავად იესოს სიტყვები, რომლებიც მის მოსვლას ეხებოდა (გმც. 22:16, 20). ეს ორი ბიბლიური ეპიზოდი ძალიან ჰგავს იმ შემთხვევას, როცა იოანე ხილვაში ერთ-ერთ ზეციერ ქმნილებას ესაუბრებოდა (გმც. 7:13, 14; შდრ. სქ. 22:6—22). ბიბლიაში არსად არის ნათქვამი, რომ სხვა შემთხვევებში ქრისტეს მოწაფეები მისი ზეცად ამაღლების შემდეგ ასე მიმართავდნენ მას. ამიტომაც სწერდა მოციქული პავლე ფილიპელებს: „ლოცვით, ვედრებითა და მადლიერებით აცნობეთ ყველა თქვენი სათხოვარი ღმერთს“ (ფლ. 4:6).

4.,(ფილ4:13)- აქ ქრისტეზე არ ამბობს კონტექსტი აჩვენებს თუ ვიზეა საუბარი(4:18-20) (2კრ4:7)(ეს12:2)

 აქ მოცემულ თითოეულ შემთხვევაში საუბარი ზეციერმა ქმნილებებმა წამოიწყეს. იესოს ერთგული მიმდევრები მხოლოდ ღვთის მიმართ აღავლენდნენ ლოცვებს! (ფილიპელები 4:6).

სტატიაში ღვთის წინაშე წარდგომა, ღმერთთან მიახლოება განხილულია იესო ქრისტეს, როგორც ლოცვის დროს ღმერთთან შუამავლის როლი. ღვთისთვის მსხვერპლად წარდგენილი იესოს დაღვრილი სისხლის მეშვეობით „გამბედაობა გვაქვს ... წმინდა ადგილზე შესასვლელად“, ანუ გაბედულად ვუახლოვდებით ღმერთს ლოცვაში „წრფელი გულით და სრული რწმენით“ (ებ. 10:19—22). აქედან გამომდინარე, იესო ქრისტე ერთადერთი გზაა ღმერთთან შესარიგებლად და ლოცვაში დასაახლოებლად (ინ. 14:6; 15:16; 16:23, 24; 1კრ. 1:2; ეფ. 2:18; იხ. იესო ქრისტე [მისი მნიშვნელოვანი როლი ღვთის განზრახვაში]).

ამიტომაც სწერდა მოციქული პავლე ფილიპელებს: „ლოცვით, ვედრებითა და მადლიერებით აცნობეთ ყველა თქვენი სათხოვარი ღმერთს“ (ფლ. 4:6).

.საქ22:16

18.მხსნელი -(ეს43:11,45:21)-(ლუკ2:11, ფილ 3:20)(ტიტ3: 6)(2პეტრ 3:18) მხსნელი მარტო ღმერთიაო

  ბიბლიას იმის მაგალითები მოჰყავს, თუ როგორ იხსნიდა, ჭეშმარიტი მხსნელი იეჰოვა, წარსულში თავის მსახურებს სხვა ადამიანთა მეშვეობით. და მათაც მხსნელები ეწოდებოდათ. მაგრამ განა ეს შეიძლება იმის საბაბი იყოს, რომ მათაც ყოვლისშემძლე ღმერთები ვუწოდოთ?

შეადარეთ:

მსაჯული 3:9,10,15; ნეემია 9:27; ესაია 63:9

1)    თქვენ როგორ ახსნით ამ ყოველივეს, თუ «არ არსებობს მხსნელი გარდა ღმერთისა»?

2)    რა გიშლით ხელს იმაში, რომ ამ მუხლების თქვენეული ახსნა გამოიყენოთ მხსნელი იესოს მიმართაც?

საქმეები 5:31 და 13:23,24

1)    ვინ «აამაღლა» და «აღადგინა» იესო მხსნელად: ღმერთმა თუ იესომ თავად მიითვისა ეს წოდება?

მსაჯულების3:9-სა დაესაიას43:11-ში ერთიდაიგივე ებრაული სიტყვაა გამოყენებული(მოშია)მაგრამ ეს იმას როდი ნიშნავს რომ ოთონიელი და ყოვლისშემძლე ღმერთი იეჰოვა ერთიდაიგივე პიროვნებაა. [ასევე ოსიას13:4-შიწერია რომ ჩემ გარდა არავინ იყო მხსნელიო მაგრამ ოთონიელომა იხსნა ისრაელი(ეს45:21] ასევე ვნახოთ- (1სამ23:5)(ეს19:20)მსგავსად ამისა არც იესო და იეჰოვა ღმერთი არიან ერთიდაიგივენი თანადიდებულები ტიტეს 1:3, 4-ში (მაცხოვარი) მამასაც ეწოდება დაიესო ქრისტესაც. ასერომ, ორივე მხსნელია. ამ საკითხს ნათელს ჰფენსიუდას 25 სადაცწერია: ერთადერთ ღმერთს, ჩვენს მხსნელს, ჩვენი უფლის იესო ქრისტეს მეშვეობით დიდება, სიდიადე, ძლევამოსილება და ძალაუფლება მარადიულად — წარსულშიც, ახლაც და მომავალშიც. ამინ სსგ-ში„იესოქრისტე“საერთოდამოღებულია]» რაც კიდევ ერთი მოზეზია ტრინიტარების დაბნეულობისა.(იხილეთ აგრეთვესაქმეების 13:23).    ქრისტეს იმიტომ ეწოდება მხსნელი რომ მისი მეშვეობით იხსნა ღმერთმა ყველა ადამიანები3:23)(იოან3:16)(ტიტ2:14)(საქ5:31) მათ სხვადასხვა სახელებიც აქვთ-(გამოც14:1) 

1იოან4:14 მამამ გამოგზავნა ისევე როგორც სამსონი ოთონიელი და ასე შემდეგ.

და თუ იესოა მხსნელი მამარ როგორ გვიხსნა? ამრიგად მხსნელობა ღმერთობას არ ნიშნავს

ასევე ტრინიტარები ამტკიცებენ, რომ ლოგოსი (იესო ადამიანად მოვლინებამდე არსებობისას) საუბრობს ესაიას 43:10, 11, 13-ში, მაგრამ ერთი მცირედი მინიშნებაც კი არ არსებობს, იმის დასამტკიცებლად, რომ მართლა ის აკეთებს ამას. სწორ ბიბლიურ განმარტებას – exegesis – არ მივყავართ ასეთ დასკვნებამდე, იმიტომ რომ ამ მუხლებში არ დევს მსგავსი აზრი. ის ალბათ უფრო მიწერილია ამ ტექსტზე – еisеgеsis, რაც ტრინიტარების საყვარელ წეს-ჩვეულებას წარმოადგენს. რაღა თქმა უნდა, ამ მუხლში მოსაუბრე იეჰოვაა და ეს 1, 3, 10, 11, 12, 15, 16 მუხლებში ტეტრაგრამატონის (JHWH) გამოყენებით მტკიცდება, რომელიც სიტყვა "უფლადაა" ნათარგმნი.

  ამის თანახმად, მე-10 მუხლი: "ჩემამდე არ გამოსახულა ღმერთი და ჩემს შემდეგაც არ იქნება", ეჭვგარეშეა იეჰოვას და მის მარადიულობას ეხება, იმიტომ რომ ისაა – ერთადერთი ღმერთი, რომელიც ყოველთვის არსებობდა წარსულში და ყოველთვის იარსებებს მომავალში: "უკუნითი უკუნისამდე შენა ხარ ღმერთი" (ფსალმუნები 89:2).

  მე-11 მუხლი ამბობს: "მე ვარ, მე ვარ უფალი (იეჰოვა) და არავინაა ჩემს გარდა მაცხოვარი". ტრინიტარები არასწორ დასკვნებს აკეთებენ: "აქ იესო აცხადებს, რომ ის ღმერთიცაა და მაცხოვარიც (მხსნელი), ხოლო რადგან მხოლოდ იესო წარმოადგენს გამომსყიდველსა და მხსნელს, ესე იგი ის ასევე წარმოადგენს ღმერთსაც, ისევე როგორც მისი მამა". როგორც ჩვენ უკვე განვიხილეთ, მხოლოდ ლოგოსი არ აკეთებს ასეთ განაცხადს. ასევე არასწორადაა ფორმულირებული ისიც, რომ "მხოლოდ იესო წარმოადგენს გამომსყიდველსა და მხსნელს", იმიტომ რომ (როგორც წიგნ "შერიგება..."-შია წარმოდგენილი, 2 თავი: იხილეთ ასევე BS, 516) განსხვავებული მნიშვნელობით იეჰოვა წარმოადგენს გამომსყიდველსა და მხსნელს (1 ტიმოთე 2:3; 4:10), როგორც ხსნის დიდებული გეგმის ავტორი. მან საკუთარი ძე გაიღო მსხვერპლად, რათა ის გამხდარიყო ყველა ადამიანის მხსნელი. თუმცა ეს არ ხდის იესოსა და ღმერთს ერთ პიროვნებად. აბრაამი, რომელმაც თავისი ძე ისააკი წაიყვანა მორიას მთაზე რათა მსხვერპლად შეეწირა, განასახიერებდა ღმერთს, რომელიც თავის მხოლოდშობილ ძეს გაიღებდა სიყვარულით მსხვერპლად, რათა ის ადამიანის გამომსყიდველი გამხდარიყო. თუმცა აბრაამი და ისააკი არ ყოფილან ერთი და იგივე პიროვნება.

  მე-15 მუხლში ვკითხულობთ: "მე ვარ უფალი (იეჰოვა), თქვენი წმიდა, ისრაელის შემქმნელი, თქვენი მეფე". ამ მუხლს ტრინიტარები შემდეგნაირად განმარტავენ: "რადგანაც იესო წარმოადგენს შემოქმედს, ხოლო ბიბლია ამბობს, რომ ყველაფერი ღმერთმა შექმნა, ესე იგი იესო ღმერთია, ისევე როგორც მისი მამა". მაგრამ არც აქაა მოხსენიებული ლოგოსი – იესო, ადამიანად დაბადებამდე. ტექსტი იმაზე საუბრობს, რომ იეჰოვა წარმოადგენს "ისრაელის შემოქმედს". კი, ბიბლია აცხადებს იმის შესახებ, რომ ღმერთმა "შექმნა ყოველი" (გამოცხადება 4:11; შეადარე დაბადება 1:1; 2:4). მაგრამ როგორ შექმნა მან ის? ბიბლიაში ჩვენ ვკითხულობთ ღმერთზე "რომელმაც შეჰქმნა ყოველი ქრისტეს მეოხებით" (ეფესოელები 3:9). ყოველივე მამისაგან და მისი ძისაგან არის (1 კორინთელები 8:6). ეს ნიშნავს, რომ ლოგოსი ქმნიდა, როგორც მამის წარმომადგენელი: ღვთის მხოლოდშობილმა ძემ (იოანე 3:16) შექმნა ყველაფერი, გარდა თავად ღმერთისა (იოანე 1:1-3; კოლოსელები 1:15, 16).

  ნიშნავს თუ არა ის ფაქტი, რომ ერთი პიროვნება გარკვეულ ფუნქციებს აღსასრულებლად გადასცემს მეორე პიროვნებას; რომ პიროვნება, რომელიც ამ ფუნქციებს იღებს, იმავე პიროვნებას წარმოადგენს, რომელმაც ეს ფუნქციები გადასცა? რაღა თქმა უნდა, არა! ყოველდღიურ საუბარში ჩვენ შეიძლება ვთქვათ, რომ ბატონმა А-მ სახლი ააშენა, თუმცა პირადად მას არ აუშენებია ის, სამშენებლო ინსტრუმენტისთვისაც კი არ მოუკიდია ხელი მის ასაშენებლად, არამედ ეს მშენებლის დახმარებით გააკეთა. რაღა თქმა უნდა, მშენებლის გამოყენებამ არ აქცია ის იმავე პიროვნებად, რაც მშენებელია. განა რთულია ამის გაგება

6.(კან32:4)-(1კორ10:4(1პტრ2:6-8))-Vკლდე გამოიყენება ღვთის თვისებების სიმბოლური ენით აღსაწერად და წარმოადგენს მას როგორც :-მამას(კან32:18);-მხსნელს-(კან32:15)-თავშესაფარს(ფსალ18:2;62:7)-სიმაგრეს-(ეს17:10) გარდა ამისა ქრისტეს ანგელოზი ეწოდება დაარა ღმერთი(გამოს23:20,21,23)(რიც20:16)(გამოს14:19)

ფსალმუნები 88:26

1)    რატომ უწოდებს წინასწარმეტყველურად აღწერილი ღვთის ძე, მამას «მამაჩემი ხარ, ჩემი ღმერთი»? ჩემი ხსნისს კლდე?

ფს18:2 ანუ კლდე ღვათაებრიობის ატრიბუტი კიარა თავშესაფრისაა და თუ იესოა კლდე და მისთვის კიდე მამა ანუ მამაა უზენაესი კლდე

ასევე მხსნელი ღმერთსაც და ოთონიელსაც მსაჯ3:9

7.(ფს27:1)-(იოან8:12) (მათ5:14)(ფილ2:15)

105.ამტკიცებს იესოს სასწაულები იმას რომ ის ღმერთია?

(საქ2:22)(იოან5:30,19,20)(ლუკ5:17)(საქ10:38,39)(იოან3:2)(მათ24:36)-იესოს მიერ მოხდენილი სასწაულების საფუძველზე პეტრე არ მისულა იმ დასკვნამდე რომ იესო ღმერთი იყო მან თქვა რომ ღმერთი იყო მასთან(მათ16:16,17)და არც იოანე(იოან20;31)ამგვარად იესოს მიერ მოხდენილმა სასწაულებმა იმ დასკვნამდე უნდა მიგვიყვანოს რომ იესო არის ქრისტე მესია ღვთის ძე ფრაზა ძე  განსხვავდება ძეღ მერთისგან ასევე (მათ17:20)ასევე შევადაროთ (ფილ4:13)

ყველგანმყოფობაზე (მათ18:20;28:20)(გმც3:20)(ეფ1:23;4:10,11)(კოლ3:11)ყველგან ყოფნა რომელსაც ღმერთი ფლობსო-ასევე (მათ8:5-13)(მრ7:24-30)(ლუკ7:1-10)(იოან1:47-49;3:13 სსგ;4:46-54)იესო წმინდა სულის მეშვეობით იმყოფება ჩვენს შორის ის კრების მეშვეობით გვხელმძღვანელობს(გმც3:6)(ეფ1:22,23)ასევე(1კრ5:3)(საქ18:10)-(2მატ6:18

ამრიგად  ღვთის წმინდასულის მეშვეობით ის მათთან იმყოფება (საქმეები 2:33; გამოცხადება 5:6). და ვინც არაა შეკრებილი იქ არაა. და ეს საპირისპიროს  ამტკიცებს

ქრისტიანებთან ყოფნა არ არი ყველგან ყოფნა მთელ დედამიწაზე ყოფნაც კიარ არი 8 მილიარდ ადამიანთან ყოფნა არ არი და  მაგ არსად გამოიყენება სიტყვა ყველგანმყოფობა 

ისინი არქმევენ მას ყველგანმყოფობას

 

ყველგანმყოფი მხოლოდ ღმერთია"-ო., რომ ამბობთ, ხომ უნდა დაფიქრდეთ იმაზე, რომ მკვდრების გამცოცხლებელიც მხოლოდ ღმერთია, მაგრამ მის მიმდევარ ჩვეულებრივ ადამიანებსაც აღუდგენიათ მკვდარი. ეს ნიშნავს, რომ ყველგან მყოფიც გახდები, მკვდართა აღმდგენიც და ღვთის სამეფოს მეფეც თუკი თავად უზენაესი ღმერთი მოგანიჭებს ამის ძალას და უფლებას.

1.მათ28:20 V-  -   სიტყვები „თქვენთან ვარ“ იმას გულისხმობს, რომ იესოს მიმდევრებს ქადაგებასა და მოწაფეების მომზადებაში მისი მხარდაჭერა ექნებოდათ. ამის გარეშე გაუჭირდებოდათ, რადგან, როგორც თავად თქვა, მის მიმდევრებს ყველა ხალხი შეიძულებდა (მათ. 24:9).   ამრიგად ამ მუხლებიდან ვხედავთ რომ მის მიმდევრებს ქადაგების საქმეში  და  ცხოვრებაში მისი მხარდაჭერა ექნებოდათ

2.( მათ8:5-13)(მრ7:24-30)(ლუკ7:1-10)(იოან1:47-49;3:13 სსგ;4:46-54    (იოან11:11,15,20,21,34)

დამეორეც ღმერთი ყველგანმყოფი უშუალოდ სხეულით არ არის მისი სამყოფელია ზეცა ის თავისი მოქმედი ძალის წმინდა სულით მეშვეობით აკონტროლებს ყველაფერს და შეიძლება ითქვას ამგაგებით რომ ყველგანმყოფია ამს აჩვენებს შემდეგი მუხლები:(1მეფ8:30,4349)(2მატ6:33,39)(ფს33:13,14)(ფსალ2:4)(ფსალ123:1)(ებრ9:24)(მათ6:9)

ასე სიმბოლურად წერია ცოდვებზე(გმც18:5)

97.პირველი და უკანასკნელი ეს44:6; 48:12; 41:4) .(გამოც1:7,8, 17;2:8)-(გამოც22:13);-()-V

რაც შეეხება 1:7,8 -ს ვნახოთ კონტექსტი 1:4,5. ხოლო რაც შეეხება დანარჩენს 

 -პირველ რიგში უნდა აღინიშნოს რომ ებრაულ დედნისეულ ტექსტში სიტყვებიდან პირველი და უკანასკნელი არც ერთს არ უძღვის წინ განსაზღვრული არტიკლი , ბერძნულ დედნისეულ ტექსტში კი გამოცხადების1:17-ში იესოს  ნათქვამი სიტყვებიდან ორივეს უძღვის განსაზღვრული არტიკლი. აქედან გამომდინარე, გრამატიკული თვალსაზრისით თუ ვიმსჯელებთ, გამოცხადების 1:17-ში საუბარია ერთგვარ წოდებაზე, ხოლო ესაიას 44:6-ში კი ხაზგასმითაა აღნიშნული, რომ იეჰოვაა ღმერთი. ასე რომ გამოცხადებაში იესო სიტყვებით პირველი და უკანასკნელი თავის განუმეორებელ მკვდრეთით აღდგომას გულისხმობს მე-18 მუხლი(გამოც2:8)[ღმერთი არ კვდება  ის მარად ცოცხალია- (ფსალ90:2)(გამოც10:6)] თუ გავითვალისწინებთ კონტექსტს დავინახავთ რომ იესო პირველია იმ აღდგენილ მკვდრებს შორის რომლებიც მეტად აღარ მოკვდებიან (1კორ15:22,23)[ის ასევე პირველი იყო აღდგენილებს შორის როგორც სულიერი პიროვნება(1პეტ3:18)(რომ14:9)(კოლ1:18)]და უკანასკნე;ლი ვინც უშუალოდ ღმერთმა აღადგინა(გალ1:1)(საქ17:31) 

ჩვენ ვხედავთ, რომ აქ ტიტულ «პირველსა და უკანასკნელს» განსაზღვრული საზღვრები გააჩნია, როგორც მე-18 მუხლიდან ჩანს, ის იესო ქრისტეს სიკვდილისა და აღდგომის თემების მიდამოებში მდებარეობს. ამ აღდგომის შემდგომი მონაწილეები ღმერთის მიერ ქრისტეს მეშვეობით იქნებიან აღდგენილნი, ვინაიდან მას აქვს «სამარის გასაღებები». (იოანე 6:40; 1 კორინთელთა 6:14) ქრისტე იყო მათი პირველნაყოფი, ვინც სიკვდილის ძილით მიიძინა. (1 კორინთელთა 15:20; გამოცხადება 1:5) აღსანიშნავია, რომ როდესაც ტიტული «პირველი და უკანასკნელი» მომდევნო ჯერზე გამოიყენება იესოსთან მიმართებაში გამოცხადების 2:8-ში, ეს სიტყვები სიკვდილთან და აღდგომასთანაა დაკავშირებული. ხოლო როდესაც იეჰოვაზეა საუბარი, არავითარი აზრობრივი ჩარჩოები არ დგინდება.[ყურადღება მიაქციეთ, რომ წინასწარმეტყველური სიტყვებს ფსალმუნის 2:7-დან - «შენ ჩემი ძე ხარ, მე დღეს გავხდი შენი მამა», - მოციქულები თანმიმდევრულად იყენებენ იესოს აღდგომასთან დაკავშირებით. (საქმეები 13:33; რომაელები 1:4; ებრაელები 1:5; 5:5). ასევე მის გვერდით ვხვდებით გამონათქვამებს «პირმშო ყველა ქმნილებას შორის» და «პირმშო მკვდრებს შორის». (კოლოსელთა 1:15-18) გამოდის, რომ იესო ერთდროულად წარმოადგენს «პირველს და უკანასკნელს», ვინც უშუალოდ იეჰოვამ შექმნა, და «პირველს და უკანასკნელს», ვინც უშუალოდ იეჰოვამ აღადგინა მკვდრეთით (ხელახლა შექმნა), ანუ მკვდრეთით აღდგომით «მხოლოდშობილ ძეს».საინტერესოა, რომ გამოცხადების 1:17-ის ზუსტად ასეთი გაგების სასარგებლოდ საუბრობს ერთი სავსებით ავტორიტეტული ბერძნული ხელნაწერი, ალექსანდრიული კოდექსი, სადაც ნაცვლად «პირველისა და უკანასკნელისა» ჩვენ ვკითხულობთ «პირმშო და უკანასკნელი». როგორც ჩანს, ადრეული ქრისტიანები იესოს ამ ტიტულს განიხილავდნენ უფრო «მხოლოდშობილი ძის» გაგებით, ვიდრე «მხოლოდშობილი ღმერთის» გაგებით

ასეთ აზრობრივ ჩარჩოებში განხილული იესოს ტიტული, არანაირად არ ეწინააღმდეგება წერილებს და არ მოდის კონფლიქტში იეჰოვას, როგორც «ალფა და ომეგა, პირველი და უკანასკნელი» ღმერთის, უმაღლეს მდგომარეობასთან.]თუ კონტექსტსა და ბიბლიის პარალელურ ადგილებს არ გავითვალისწინებთ ასეთი მსჯელობა მიგვიყვანს იქამდე რომ ბიბლიაში მოხსენიებული ნაბუქოდონოსორი იგივე იესო ქრისტეა რადგან ორივეს ეწოდება მეფეთა-მეფე(დან2:37)-(გამოც17;14) (გამოც14:1) 

გარდა ამისა ჩვენ, როგორც უცვლელ ფაქტს ვიღებთ იმას, რომ იესოს საკმარისი საფუძველი გააჩნდა იმისათვის რომ ასე ეწოდებინა თავისი თავისთვის. ელენემტარული ლოგიკა გვკარნახობს, რომ ერთდროულად შეუძლებელია ერთზე მეტი "პირველი და უკანასკნელი" ღმერთი არსებობდეს. საკმარისი იქნებოდა რომ იესოს ეს სიტყვები იგივე კონტექსტში და იგივე გაგებით გამოეყენებინა, როგორშიც იეჰოვა იყენებს, რომ ეს აუცილებლად მიგვიყვანდა მოდალიზმის თეოლოგიური კონცეფციის, ანუ «საბელიანური ერესის» მიღებამდე - ანუ ღმერთის ისეთ წარმოდგენამდე, რომლის თანახმადაც ის სხვადასხვა დროს იქცევა ხან მამად, ხან ძედ, მაგრამ მუდამ მხოლოდ ერთერთ მათგანად. ამ დოქტრინას არა მხოლოდ საღი აზროვნება და ბიბლია უარყოფს, არამედ ასევე «ტრინიტარები ყველა ქვეყნისა» (თითქოს სამების შესახებ მათ გაგებას უკეთესად აღიქვავდეს გონება).

ერთდროულად ორი «პირველის და უკანასკნელის» არსებობა შესაძლებელია, მხოლოდ იმ შემთხვევაში თუ საუბარია განსხვავებულ კატეგორიებზე - თუ ისინი სხვადასხვა სფეროებში არიან "პირველი და უკანასკნელი". მაგალითად ავიღოთ ოჯახი: ქალს ერთდროულად შეიძლება ჰყავდეს «პირველი და უკანასკნელი» ქმარი და «პირველი და უკანასკნელი» ბავშვი. მათ თავისუფლად შეუძლიათ თანაცხოვრება როგორც ერთ სახლში, ასევე ამ ქალის აღქმაში. აქაც იგივე სიტუაციაა: იეჰოვა თუ «პირველი და უკანასკნელი» (ერთადერთი) ღმერთია, იესო «პირველი და უკანასკნელი» (მხოლოდშობილი) ძეა.

 

ალფა და ომეგა

ბერძნული ანბანის პირველი და უკანასკნელი ასოების სახელწოდება, რომელიც სამჯერ გვხვდება ტიტულის სახით „გამოცხადებაში“. ეს ფრაზა დამატებით გვხვდება „საქართველოს საპატრიარქოს გამოცემაში“, კერძოდ, გამოცხადების 1:11-ში, მაგრამ მისი არსებობა არ დასტურდება ძველბერძნული ხელნაწერებით — ალექსანდრიის, სინური და ეფრემის კოდექსებით. სწორედ ამიტომ არ გვხვდება იგი ბევრ თანამედროვე თარგმანში.

მრავალი ბიბლეისტი ამ ტიტულს ღმერთსაც მიაკუთვნებს და ქრისტესაც, მაგრამ საგულდაგულო გამოკვლევას იმ დასკვნამდე მივყავართ, რომ ეს ტიტული მხოლოდ იეჰოვა ღმერთს ეკუთვნის. „გამოცხადების“ პირველი მუხლიდან ჩანს, რომ იოანემ გამოცხადება თავდაპირველად ღვთისგან მიიღო იესო ქრისტეს მეშვეობით. ამიტომ მოსაუბრედ (ანგელოზის შუამავლობით) ხან ღმერთი გვევლინება, ხან ქრისტე იესო (გმც. 22:8). გამოცხადების 1:8-ში (აფ) ნათქვამია: „მე ვარ ალფა და ომეგა, ამბობს უფალი ღმერთი [„იეჰოვა ღმერთი“, აქ], ის ვინც არის, და ვინც იყო და ვინც მოდის, ყოვლისმპყრობელი“. მართალია, წინა მუხლში საუბარია ქრისტე იესოზე, მე-8 მუხლში ეს ტიტული აშკარად „ყოვლისმპყრობელ“ ღმერთს უკავშირდება. ამასთან დაკავშირებით ერთ ნაშრომში ვკითხულობთ: „შეუძლებელია ერთმნიშვნელოვნად ითქვას, რომ დამწერი ამ კონკრეტულ შემთხვევაში მაინცდამაინც უფალ იესოს გულისხმობდა ... არ გადავაჭარბებთ, თუ ვივარაუდებთ, რომ დამწერი ღმერთს გულისხმობს“ (Barnes’ Notes on the New Testament, 1974).

ეს ტიტული კიდევ ერთხელ გვხვდება გამოცხადების 21:6-ში. მომდევნო მუხლიდან მოსაუბრის ვინაობას ვიგებთ: „მძლეველი დაიმკვიდრებს ამ ყოველივეს, მე ვიქნები მისი ღმერთი და ის იქნება ჩემი ძე“. თუ გავითვალისწინებთ იმას, რომ იესო თავისი სამეფოს თანამემკვიდრეებს ძმებს უწოდებს და არა ძეებს, მოსაუბრე სხვა ვერავინ იქნება, თუ არა იესოს ზეციერი მამა, იეჰოვა ღმერთი (მთ. 25:40; შდრ. ებ. 2:10—12).

გამოცხადების 21:6, 7-ში სულიერი გაგებით მძლეველ ქრისტიანებს ეწოდებათ „ანი და ჰაეს“ ძეები. ბიბლიაში სულითცხებულ ქრისტიანებს არსად არ ეწოდებათ იესო ქრისტეს ძეები. იესო მათ ძმებს უწოდებს (ებრ. 2:11; მათ. 12:50; 25:40). იესოს ამ ძმებს ღვთის ძეები ეწოდებათ (გალ. 3:26; 4:6). 4)

გამოცხადების 22:13-ში „ანი და ჰაეს“ ეწოდება „პირველი და უკანასკნელი“. გამოცხადების 1:17, 18-ში იესოც ამბობს თავის თავზე, რომ „პირველი და უკანასკნელია“. ბიბლიაში „მოციქული“ იესო ქრისტესაც ეწოდება და მის ზოგ მიმდევარსაც. მაგრამ ეს იმას არ ნიშნავს, რომ ისინი ერთარსნი ან თანასწორნი არიან (ებრ. 3:1). ზემოაღნიშნულიდან ვხედავთ, რომ წოდება „ალფა და ომეგა“ („ანი და ჰაე“) ყოვლისშემძლე ღმერთს, მამას უკავშირდება და არა ძეს.

იესო დედამიწაზე ჩამოსვლამდე არსებობდა?

დიახ - (ინ8:23)  (ინ16:28) (ინ17:5) (ფილ2:6,7) (ებრ1:2,3 ) (ინ1:14)