ბუნების კულტი

სამებას ხშირად ამტკიცებენ ბუნების კონცეფციით. კომპეტენტურ ტრინიტარებს ესმით, რომ მამა და ძე ორი განსხვავებული პიროვნებაა და არა ერთი და არ ცდილობენ ამის უარყოფას. მაგრამ ისინი ხაზს უსვამენ, რომ ამ ორ პიროვნებას აქვს ერთი და იგივე ბუნება ან არსი. ეს განცხადება საკმაოდ უსაფუძვლოა. მაგრამ ერთი წუთით დავუშვათ, რომ ეს ასეა. რას ამტკიცებს ეს სამების ფარგლებში? Თითქმის არაფერს.

 საერთო ბუნება და ღმერთთან თანასწორობა შორს არის იდენტური ცნებებისაგან. თუნდაც მამისა და ძის საერთო ბუნება დავამტკიცოთ, ჯერ არ დაგვიმტკიცებია, რომ ორივე ერთნაირად იმსახურებს თაყვანისცემას. რატომ არ შეუძლია ღმერთს, როგორც ყოვლისშემძლეს, შექმნას არსება, რომელსაც ექნება ისეთივე ბუნება, როგორიც მას, ღმერთს, მაგრამ გარკვეულწილად განსხვავებული იქნება? განა ის თავისუფალი არ არის, შექმნას ის ბუნება, რაც უნდა? მაგრამ ჩვენ გვეუბნებიან: თუ ვინმეს აქვს ღმერთის ბუნება, მაშინ ის ღმერთია. ეს არის შიშველი თეორია და მთლიანად რწმენის საკითხი.არათანაბარი მახასიათებლებით ერთი და იგივე ბუნების მრავალი მაგალითია. მაგალითად, ნებისმიერი დამეთანხმება, რომ ყველა ადამიანს აქვს ერთი და იგივე ბუნება, მაგრამ იღებს ზრდასრულს და პატარას: ისინი შორს არიან თანაბარი ასაკის, ძალის, სოციალური სტატუსის, ავტორიტეტის, ზომის, ინტელექტის, გამოცდილებისა და მრავალი სხვა პარამეტრით. სმარტფონისა და კომპიუტერის, ველოსიპედისა და მოტოციკლის, ჟურნალისა და წიგნის ბუნება ერთი და იგივეა. გარკვეული გაგებით, ალმასს და გრაფიტს ერთი და იგივე ბუნება აქვთ, რადგან ორივე ნახშირბადია, მაგრამ ნახეთ, რამდენად განსხვავდებიან ისინი. მაშასადამე, ბუნება სხვა არაფერია, თუ არა ჭკვიანური ვერბალური თამაში, რომელიც, ზოგადად, არაფერს ამტკიცებს, მაგრამ კამათში დეზორიენტაციაში შესანიშნავად მოქმედებს და ცნებების ჭკვიანურად ჩანაცვლებას უწყობს ხელს. სულაც არ არის აშკარა, რომ ღმერთის ბუნება და ღმერთთან თანასწორობა ერთი და იგივეა. ასეთი პრეტენზიებისთვის უნდა არსებობდეს ძლიერი ბიბლიური საფუძველი "ღვთის ბუნების" კონცეფციისთვის, რაც არ არსებობს. მაგრამ ტრინიტარისტები ამტკიცებენ, რომ ეს იმდენად თავისთავად ცხადია, რომ გამართლება არ სჭირდება.აქ არის კიდევ ერთი წერტილი.
 სამების თეორია არსებითად აცხადებს, რომ ადამიანმა უნდა სცეს თაყვანი მას, ვისაც აქვს ღმერთის ბუნება. ნაჩვენებია, რომ იესოს აქვს ღმერთის ბუნება და შემდეგ ავტომატურად გამოდის დასკვნა, რომ მას უნდა სცემდნენ თაყვანს, როგორც ღმერთს. თუ ხვალ დამტკიცდება, რომ როგორც ინდუიზმშია ძროხას ღმერთის ბუნება აქვს, მაშინ ძროხებს უნდა ვცეთ თაყვანი?  ბუნება რეალურად ხდება ღმერთი, განურჩევლად პიროვნებისა, მაშინ როცა ბიბლიაში ღმერთი ყოველთვის პიროვნებაა და მის ბუნების შესახებ არაფერს ვკითხულობთ. აქ ბუნება მოთავსებულია წინა პლანზე, გაღმერთებულია და ამ ბუნების მატარებლები, იქნება ეს მამა, ძე თუ სხვა, უკანა პლანზე გადადიან და ხდებიან ამ ბუნების უბრალოდ ტექნიკური გამტარები. ისინი ჩვენთვის მნიშვნელოვანია მხოლოდ იმიტომ, რომ მათ აქვთ ასეთი სანუკვარი ბუნება და სხვაგვარად არ იქნებოდა ჩვენთვის საინტერესო. ეს მიგვიყვანს აბსტრაქტული ცნებების გაღმერთებამდე და ღმერთის, როგორც პიროვნების შესახებ ყველა იდეის სრულ ბუნდოვანებამდე, იქამდე, რომ ადამიანი წყვეტს იმის გაგებას, თუ ვინ არის ღმერთი, რა არის ღმერთი.იმისათვის, რომ ამ ხაფანგში არ ჩავარდეთ, თქვენ უნდა თაყვანი სცეთ პირდაპირ ღმერთს, თუნდაც მან გადაწყვიტა თავისი „ბუნების“ გაზიარება ვინმესთან (რაც, ისევ და ისევ, ჯერ არ არის დადასტურებული). ამან არ უნდა გაგვიფანტოს ყურადღება და არ შეაფერხოს ჩვენი ბიბლიური მონოთეიზმი. თაყვანისცემის ობიექტი უნდა იყოს თავად ღმერთი და არა მისი ატრიბუტები, მაშინაც კი, თუ ამ ატრიბუტების ზოგიერთი ნაწილი მისთვის არ არის ექსკლუზიური. არ არის საჭირო ბუნების თაყვანისცემა. ბიბლიიდან ხომ კარგად ვიცით, რომ ადამიანსაც აქვს ღმერთის ზოგიერთი თვისება მაინც (დაბ. 1:26; 1 კორ. 11:7), მაგრამ ამან ჯერ კიდევ არ მოგვცა მიზეზი, რომ ვეთაყვანოთ ადამიანებს. ჯერ არავინ მოუწოდებს ქალებს, თაყვანი სცენ თავიანთ ქმრებს, როგორც ღმერთს, იმ მოტივით, რომ ქმარი არის „ღვთის ხატება და დიდება“, 1 კორ. 11:7. მაგრამ ორივე "ხატი" და "დიდება" ასევე ღმერთის ატრიბუტებია, ისევე როგორც "ბუნება".ჩვენ ისევ და ისევ ვხედავთ, რომ სამების დოგმატი მთლიანად ემყარება სპეკულაციურ ფილოსოფიურ კონსტრუქციებს. ერთმა წმინდა მამამ განაცხადა, რომ „ვისაც აქვს ღმერთის ბუნება, ღმერთია“ და ყველას სწამდა. 
ამ თეზისის რამდენიმე სხვა ვარიაცია:
. ვისაც ღმერთის ბუნება აქვს, ღმერთის თანასწორია
. ვისაც აქვს ღმერთის ბუნება, მას არ შეუძლია ჰქონდეს დასაწყისი
. ის, ვისაც აქვს ღმერთის ბუნება, ვერ შეიქმნება
. ვისაც აქვს ღმერთის ბუნება, უნდა იყოს თაყვანისცემის ობიექტი
. ღმერთს არ შეუძლია არავის შექმნა თავისი ბუნებით
. ღმერთის ბუნება შეიძლება იყოს მხოლოდ ღმერთთან
ეს არის ყველაფერი, რაც გამუდმებით მესმის ტრინიტარისტებისგან და რატომღაც ეს აქსიომებია. მაგრამ ეს ყველაფერი არის სრულიად აბსტრაქტული ფილოსოფიური თეზისები, რომლებსაც არ უჭერს მხარს ლოგიკა, ბიბლიური ლექსები, ფაქტები, მაგალითები, დაკვირვებები, ექსპერიმენტები - არაფერი. ასეთი განცხადებები უბრალოდ მიიღება რწმენაზე რომელიმე წმინდა მამის ან საბჭოს უფლებამოსილების გავლენის ქვეშ. ეს არის ძალიან ცუდი გზა სიმართლის საძიებლად

ახლა იმაზეც ვისაუბროთ თუ როგორი ბუნება აქვს იესო ქრისტეს

სამების მტკიცებულებები ხშირადაა აგებული სიტყვაზე «ბუნება» და გაგებაზე «ქრისტეს ღვთაებრივი ბუნება». . ეს ძალიან უცნაური არგუმენტაციაა რამოდენიმე მიზეზის გამო. პირველი, გაუგებარია, რა არის ეს – «ღვთაებრივი ბუნება». ? (სიტყვა არსს თავი დავანებოთ მსგავსი სიტყვა არ გვხვდება ბიბლიაში). ეს არის ბერძენ ფილოსოფოსთა ტერმინები, რომლებიც ბიბლიაში არ გვხვდება [ღმერთთან დაკავშირებით]. .. განვიხილოთ  ბუნების  განსაზღვრების სამი ვარიანტი.

1) «ღმერთის ბუნება».

 ზუსტად რა იგულისხმება რაიმეს ბუნების ქვეშ: აგებულება, ფუნქციები, როლი, სტატუსი, შესაძლებლობები, ტიტული, თვისებები, და კიდევ რაღაც თუ ეს ყველაფერი ერთად? როგორი ფაქტორები წარმოადგენენ «ბუნების» ჩამომყალიბლებლებს და როგორი – არა? ზოგი პარამეტრით, იესოსა და იეჰოვას ბუნება შეიძლება ემთხვეოდეს, ზოგით განსხვავდებოდეს – გაგება «ვიღაცის ბუნება» უბრალოდ ძალიან ფართოა და კონკრეტულად რით განისაზღვრება ღმერთისბუნება როგორც განსხვავებული მკვეთრად  გამორჩეული სხვებისგან? 

2) «ისეთივე ბუნება, როგორც ღმერთს აქვს». მთლად იგივე არაა, მაგრამ ანალოგიურია. 

აქაც მსგავსი პრობლემაა. კონკრეტულად რომელი პარამეტრითაა ქრისტეს ბუნება ღვთის ბუნების ანალოგიური? ყოვლისშემძლეობით? ბიბლიაში ამის შესახებ არაფერია ნათქვამი. შეუქმნელობით? ანალოგიურად. საწყისის არ ქონით (დაუსაბამობით, მარადიულობით)? ანალოგიურად. ან იქნებ მას სულიერი ბუნება აქვს? მაგრამ ზუსტად ასეთივე ბუნება აქვთ ანგელოზებს, დემონებს და ციური ცხოვრებისათვის აღდგენილ ქრისტისნებს. ბიბლიაში არ არის ისეთი ატრიბუტები ან მახასიათებლები, რომლებიც იესოს რაიმე უნიკალურს გახდიდნენ და მკვეთრად განასხვავებდნენ სხვა ქმნილებებისაგან.ბიბლიაში აბსოლუტურად არანაირი ინფორმაცია არ არის ქრისტეს ბუნებაზე. და რის საფუძველზე აკეთებთ დასკვნას  იესოს ღვთის  ბუნების ფლობასთან იდენტურობასთან დაკავშირებით?

3) «ბუნება სახელწოდებით ღმერთი», ანუ ტრინიტარული ტერმინი «თანაარსის» გაგებით.

 კი მაგრამ «ღმერთი» – ეს ბუნების სახელწოდება არაა. ლინგვისტიკის თვალსაზრისით ესაა ტიტული ან სტატუსი, როგორც «პრეზიდენტი». პრაქტიკაში, ჩვენ ამ სახით უფრო ხშირად ავღნიშნავთ პიროვნებას, რომელიც კონტექსტით წინასწარ ცნობილია. ვთქვათ, საქართველოში, როდესაც ვამბობთ «პრეზიდენტი», ჩვენ ტიტულს კი წარმოვთქვამთ, მაგრამ ვგულისხმობთ მაგალითად გიორგი მარგველაშვილს, თუნდაც პირდაპირ არც კი ვახსენოთ ის (თუმცა გამონაკლისები არსებობს, მაგალითად კომპანიის პრეზიდენტი – ყველაფერი გამოთქმის კონტექსტზეა დამოკიდებული). ზუსტად ასევეა ქრისტიანობაშიც, როდესაც ვამბობთ «ღმერთი», ჩვენ ტიტულს კი წარმოვთქვავთ, მაგრამ ვგულისხმობთ ყოვლისშემძლე შემოქმედის პიროვნებას სახელად იეჰოვა (ისევ და ისევ რამოდენიმე გამონაკლისით სხვა კონტექსტისას). 

როგორც არ არსებობს «ბუნება სახელწოდებით პრეზიდენტი», ასევე არ არსებობს «ბუნება სახელწოდებით ღმერთი». როგორც არ არსებობს «ბუნება გიორგი მარგველაშვილი», ასევე არ არსებობს «ბუნება იეჰოვა»

. ყველა ამ შემთხვევაში ესაა ერთი კონკრეტული პიროვნების აღმნიშვნელი და არა საერთო რიგითი გაგება, რომელიც პიროვნებათა ჯგუფს ახასიათებს. პრეზიდენტის ძე ავტომატურად პრეზიდენტი არ ხდება, ისევე როგორც ღმერთის ძე არ ხდება ავტომატურად ღმერთი.

შემდეგ, ბიბლიაში აბსოლუტურად არანაირი ინფორმაცია არ არის ქრისტეს ბუნებაზე. მაგალითად, ავიღოთ საპატრიარქოს თარგმანი, სიტყვა «ბუნება» (და მისი ბრუნვითი ფორმები) ახალ აღთქმაში 8-ჯერ გვხვდება, მაგრამ არცერთ მათგანში, არცერთხელ არაა ქრისტე ნახსენები: 2 პეტრე 2:12; იუდა 1:10; რომაელები 2:14; 2:27; 11:24; 1 კორინთელთა 11:14; გალატელთა 2:15; ეფესელთა 2:3 ძალიან უცნაურია, იმის ყურება, თუ როგორ ბჭობენ ადამიანები ჭკვიანური სახით იმის შესახებ, რის შესახებაც ჩვენ არც ბიბლიური და არც მეცნიერული მონაცემები არ გვაქვს. ამის შესახებ ასობით სამეცნიერო ნაშრომის დაწერა შეიძლება, მაგრამ ეს ერთი მილიმეტრითაც ვერ მიგვაახლოვებს ჭეშმარიტებასთან, იმიტომ რომ ჩვენ არანაირი საშუალება არ გაგვაჩნია იმისათვის, რომ ჩვენი შეგრძნების ორგანოებით ან ლოგიკით განვსაზღვროთ ეს ჭეშმარიტება. ასეთ საკითხებში ჩვენ სრულიად ღვთის სიტყვაზე ვართ დამოკიდებული, ის კი ამ თემაზე სდუმს. ეს 100%-ით ფილოსოფიური სპეკულაციაა. 

და რაც უფრო საკვირველია, იგივე ადამიანები შესაძლოა ამტკიცებდნენ, რომ ღმერთი – საიდუმლოა და მისი შეცნობა შეუძლებელია. მაგრამ ღმერთი თუ საიდუმლოა, ესე იგი მისი ბუნებაც საიდუმლოა და მაშინ საიდან ვიცით, აქვს თუ არა ის ქრისტეს? ქრისტიანობაში ბუნების საკითხებზე, ბიბლიის დაწერიდან საკმაოდ მოგვიანებით დაიწყეს ბჭობა, მოციქულები მისით არც დაინტერესებულან და არც თვლიდნენ მას მნიშვნელოვნად. ამ საკითხს შეხება არ აქვს არაფერ ისეთთან, რაც ქრისტიანობაში მნიშვნელოვნად ითვლება. ესაა ხელოვნურად შექმნილი გაგება, რომლის, აბსოლუტურად საჭიროების გარეშე, ქრისტიანობაში ჩანერგვასაც ცდილობენ. ქრისტიანობაში არის ღმერთი და არის მისი ძე, რომელიც მან მოუვლინა კაცობრიობას, და ეს საკმარისია ყველა თვალსაზრისით.ზოგჯერ «ღვთაებრივი ბუნების» დამტკიცებას ცდილობენ სიტყვა «ხატით», და ამისათვის მოჰყავთ მუხლები 2 კორინთელთა 4:4 და კოლოსელთა 1:15, სადაც იესოს «ღვთის ხატი» ეწოდება. მაგრამ ადამიანიც ღვთის ხატს წარმოადგენს (1 კორინთელთა 11:7; დაბადება 1:26). «ღვთის ხატი» – ესაა უბრალოდ ღვთის მსგავსი, რაიმეში ღვთის მსგავსება (გავიხსენოთ ფრაზა «ღვთის ხატად და მზგავსებად»). შეიძლება ადამიანის პორტრეტი დავხატოთ, რომელიც მისი «ხატი» იქნება, მაგრამ ადამიანისა და პორტრეტის «ბუნება» ძლიერ განსხვავდება.ტრინიტარებს არ ვურჩევდი სამების ბუნებრივი არგუმენტების დახმარებით მტკიცებას

. მაგალითად, პანთეიზმის თვალსაზრისით ღვთაებრივი ბუნება აბსოლუტურად ყველაფერს გააჩნია, იმიტომ რომ ყველაფერი ღვთის შექმნილია და ამ თვალსაზრისს აქვს თავისი ლოგიკა. ადამიანური ბუნება ყველას გვაქვს, მაგრამ ჩენ ერთმანეთთან არ ვაიგივებთ მათ და არც ეთნაირი ასაკის გვგონია და ერთნაირი შესაძლებლობების. საიდან ასეთი გულუბრყვილო მტკიცე რწმენა იმისა, რომ ჩვენ დამოუკიდებლად შეგვიძლია ასეთ საკითხებში გარკვევა?

. ბიბლია  არც ადასტურებს და არც უარყოფს ბუნების საკითხებს, უბრალოდ იმიტომ რომ ეს საკითხები მასში უბრალოდ არ განიხილება. ბიბლიის მწერლებს ეს არ აინტერესებდათ. მოციქულმა პავლემ მთელი თავები მიუძღვნა ცოდვის, გამოსყიდვის, მოსეს კანონის და საკვების პრობლემებსაც კი, მაგრამ არაფერი დაუწერია ქრისტეს ბუნების პრობლემაზე

«წმინდა მამებს» სჯობდა რომ მათგან აეღოთ მაგალითი, მაგრამ  ისინი ზუსტად საპირისპიროთი დაკავდნენ. თავიდან მათ ბუნება დასჭირდათ, შემდეგ ერთ ადამიანში ორი ბუნების პრობლემის მოგვარება მოუწიათ, შემდეგ აღმოჩნდა, რომ ბუნებათა ერთმანეთთან ურთიერთქმედების საკითხების გარკვევა იყო საჭირო და ა.შ. და ა.შ. – მუდმივად ზრდადი სირთულეების ზვავი. წარმოიშვა აბსურდული პარადოქსები, როდესაც გაგებას ურთიერთგამომრიცხავი მახასიათებლები მიეწერება, მაგალითად იესოს ორი ბუნების «შეურწყმელობა» და «განუყუფლობა» ქალკედონური რწმენის სიმბოლოში (შედეგად ჩვენ მივიღეთ რელიგია, რომლის აღსარებაც შეუძლებელია მასში არსებული კოლოსალური სირთულეების გამო. გასაკვირი არცაა, რომ უბრალო ხალხს წმინდანების თაყვანისცემა უფრო უადვილდება.

ტერმინების თამაშით არაფერი გამოვა...

ღმერთი არ არის ბუნება 

რომც იყვნენ ბუნებით ერთი ჰიპოსტასური თვისებებით განსხვავდებიან როგორც ადამიანები ერთი ადრე დაბადებოლი მეორე არა ერთი მეტად ძლიერი მეორე არა ერთი მეტად გაბრწყინებული მეორე არა და ასე შემდეგ



რაც შეეხება იმას რომ იესოში ღვთაებრივი ბუნება დედამიწაზე მოსვლისას იყო


1) სად იყო ის "ადამიანური ბუნება" რომელზეც ამბობთ რომ ღვთის ძემ მას შემდეგ მიიღო როცა ღმერთმა მოავლინა დედამიწაზეო?

2) რა დაემართა "კაცობრივ ბუნებას" და "კაცობრივ ნებას" მას შემდეგ რაც ღმერთმა მკვდრეთით აღადგინა იესო და ზეცად აამაღლა?

3) თუ ღვთის ძე ღმერთია და "კაცობრივი ბუნება" და "კაცობრივი ნება" მას შემდეგ შეიძინა რაც ადამიანად მოავლინა ღმერთმა, გამოდის რომ თქვენი ეკლესიური სამების დოგმატის მეორე ღმერთს "კაცობრივი ბუნება" და "ნება" ოდესღაც არ ჰქონია და მხოლოდ მას შემდეგ შეუძენია როცა ღვთის ძე კაცად მოგვევლინა. ასეა?

4) შეიძლება ღმერთს რაღაც არ ჰქონოდა წარსულში და გარკვეული დროის გასვლის შემდეგ შეეძინა?

5) ზეცად ამაღლების შემდეგაც "კაცობრივი ბუნებიდან" და "ნებიდან" გამომდინარე საუბრობდა ღვთი ძე?


მართლმადიდებელი ეკლესია ასწავლის რომ: თქვენ ღვთაება სამებას ცვლილებები განუცდია. იყო დრო როცა სამ-პიროვან სამებას მხოლოდ ღვთაებრივი ბუნება და ნება ჰქონდა და პირველ საუკუნეში ცვლილებებს დაქვემდებარებია და ადამიანური ბუნება და ნება შეუძენია.


ზოგი ამბობა რომ ღვთაებრივ ბუნებას არავითარი ცვალება არ განუცდია, მან შეიერთა ადამიანური ბუნება ისე, რომ არც ღვთაებრივი ბუნება შეცვლილა და არც ადამიანური ო


ცვლილება განუცდია, რადგან ერთ დროს თავისი არსით მხოლოდ ღვთაებრივი ბუნების იყო, შემდეგ დგება ისეთი დრო როცა ღვთაებრივი ბინების მქონე ღმერთი იცვლება და ხდება ორბინებოვანი. ასე რომ თქვენი დოგნატური სწავლების თანახმად ერთბუნებოვანი (ღვთაებრივი) არსება გადაქცეულა ორბუნებოვან (ღვთაებრივ და ადამიანურ) არსებად; ოღონდ ეს ცვლილება ღმერთში პირველ საუკუნეში მომხდარა!
ცვილება ქვია იმას, რასაც თქვენი დოგმატები ასწავლის რადგან ისეთ რამეებს ამბობთ ღმერთზე, რაც მხოლოდ იმას ადასტურებს რომ განუცდია: ერთ დროს ღმერთი თავისი არსით ოყოო ერთი ბუნების მატარებელიო და ერთ მშვენიერ დღეს, ორი ბუნების მატარებელი გახდაო. ეს უკვე ცვლილებაა!

ზოგი ამბობს თქვენი პასუხიდან გამომდინარე მას არ შეეძლო განკაცება და ესეიგი თქვენი ღმერთი არ არისო ყოვლის შემძლეო

ეს არგუმენტი დემაგოგიურია. ღმერთს შეუძლია უსამართლოც იყოს წესიერი კაცი დასაჯოს მასზე უფრო ცოდვილი კი სამოთხეში ამუოფოს. მაგრამ არ იზამს ამას, რადგან სამართლიანია. ეს არ ნიშნავს, რომ ღმერთს რამე არ შეუძლია, მაგალითად, უსამართლობა.

წყარო:chivchalov.blogspot.com